Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 6 stycznia 2010 roku powódka S. S. reprezentowana przez pełnomocnika wnosiła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 100.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 maja 2008 roku do dnia zapłaty , zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepisanych i ustalenie odpowiedzialności pozwanego wobec powódki na przyszłość za skutki wypadku z dnia 15 stycznia 2008 roku .

W piśmie procesowym z dnia 26 września 2013 roku pełnomocnik powódki zmodyfikował powództwo i rozszerzył je do kwoty 435.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty :

- 100.000 złotych od dnia 22 maja 2008 roku do dnia zapłaty ,

- 335.000 złotych od dnia wniesienia pisma do Sądu , a więc od dnia 26 września 2013 roku do dnia zapłaty ,

Pełnomocnik powódki wnosił także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 21.000 złotych tytułem odszkodowania za opiekę sprawowaną przez osoby trzecie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2013 roku do dnia zapłaty . /k-758-766/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

S. S. w dniu 15 stycznia 2008 roku uległa wypadkowi jako pasażerka pojazdu H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) , którego kierowca był sprawcą wypadku .

Wyrokiem z dnia 20 października 2008 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny oskarżoną S. J. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu , a mianowicie , że w sposób nieumyślny naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i nie zachowała szczególnej ostrożności podczas dojeżdżania do niebezpiecznego zakrętu przy panujących trudnych warunkach drogowych i dopuściła się czynu wyczerpującego dyspozycję przepisu art.177 §1 i 2 kk .

/ dowód : akta II K 258/08 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim
II Wydziału Karnego w załączeniu /

Pojazd sprawcy zdarzenia był ubezpieczony w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznego u pozwanego .

Pozwany wypłacił powódce , przyjmując odpowiedzialność za to zdarzenie kwotę 70.000 złotych oraz kwotę 4.740 złotych z tytułu opieki osób trzecich.

/okoliczność niesporna/

Bezpośrednio po wypadku S. S. została przewieziona do Szpitala w P. na Oddział Ortopedyczny , gdzie przebywała w okresie od 15 stycznia 2008 roku do 16 stycznia 2008 roku .W dniu przyjęcia wykonano poszkodowanej szycie ran głowy i podudzia prawego . Następnie powódka w stanie ciężkim została przekazana do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. na Oddział Ortopedii gdzie wykonano zespolenie odłamów uda lewego sposobem (...), zespolenie uda prawego gwoździem śródszpikowym i zespolenie trzonu kości łonowej prawej, zespolenie gałęzi żuchwy po stronie lewej zminiaturyzowana czterooczkową płytką metalową mocowaną czterema śrubami .Następnie powódka przebywała na (...)ie gdzie została zaintubowana .Leczeni powódki w Z. kontynuowano do 30 stycznia 2008 roku i wtedy przekazano powódkę na Oddział Neurologii na okres od 30 stycznia 2008 roku do 8 lutego 2008 roku .

Kontynuowano leczenie rehabilitacyjne powódki na Oddziale Przewlekle (...) w P. , prze okres od 9 czerwca do 30 czerwca 2008 roku , w stanie poprawy wypisano powódkę do domu .

Powódka odbyła również rehabilitację w Szpitalu Wojewódzkim
w B. na Oddziale (...) K. .W okresie od 3 września 2009 roku do 7 września 2009 roku powódka przebywała w Oddziale (...) Urazowej i Ortopedii w Z. , następny pobyt powódki miał miejsce w okresie od
20 stycznia 2010 roku do 30 stycznia 2010 roku. Wszystkie te pobyty wiązały się
z usunięciem elementów stabilizujących złamanie uda lewego i zespoleń uda prawego .

Leczenie powódki zakończono pobytem w sanatorium (...) w okresie od 5 czerwca do 3 lipca 2010 roku .

/ dowód : dokumentacja medyczna dotycząca powódki , karty informacyjne z pobytów powódki w placówkach medycznych k-487-497 /

W wyniku przedmiotowego wypadku powódka doznała następujących obrażeń ciała :

- złamania wieloodłamowe , nadkłykciowe obu kości udowych ,

- złamania kości obu przedramion,

- złamania otwarte, wieloodłamowe i z przemieszczeniami wszystkich kości twarzoczaszki ,

- złamania otwarte kości czołowych z wgłobieniami i złamaniami przedniego dołu czaszki ,

- złamanie piramidy kości skroniowej prawej przechodzące na skrzydło kości klinowej ,

- uraz czaszkowo-mózgowy ze wstrząśnieniem mózgu , krwawieniem podpajęczynówkowym , zmianami obrzękowymi i odmą przedniego dołu czaszki ,

- zmiażdżenie gałki ocznej prawej,

- rany szarpane czoła i podudzia prawego ,

Wszystkich obrażeń powódka doznała jako pasażerka tylnego siedzenia samochodu marki H. i jako osoba nie mająca zapiętych pasów bezpieczeństwa. Fakt niezapięcia pasów bezpieczeństwa i przewożenia niezidentyfikowanego przedmiotu w samochodzie przyczynił się do zwiększenia stopnia obrażeń ciała u powódki. Gdyby powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa nie doznałaby ciężkiego urazu twarzoczaszki i z pewnością by nie doznała złamań obu kości udowych .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu chirurgii i neurochirurgii dr nauk medycznych R. K. k-463-466 , opinia uzupełniająca k-500 , akta sprawy karnej II K 258/08 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim – zdjęcie pojazdu k. 37 odwrót/

Gdyby powódka była przypięta pasami bezpieczeństwa nie doznałaby tego typu obrażeń. Powódka jednak w chwili wypadku nie miała zapiętych pasów bezpieczeństwa .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego mgr inż. Z. B. pisemna i ustna złożona na terminie rozprawy w dniu 19 stycznia 2011 roku k-399-406, 456-457, opinia Instytutu (...) k. 812, 813, 861, 889, 907; opinie biegłych T. S. i P. T. k. 938-939/

Z punktu widzenia biegłego z zakresu chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej w związku z wypadkiem powódka doznała 37 % uszczerbku na zdrowiu.

- uszkodzenia powłok twarzy , blizny i ubytki - 30 %,

- złamanie szczęki i żuchwy -5% ,

- utrata zębów – 2 %

Na skutek wypadku u powódki będą występowały trudności w odżywianiu się i w żuciu pokarmów spowodowane spłyceniem i zniekształceniem przedsionka górnego po stronie prawej .

/ dowód : opinia biegłego w zakresie chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej prof. H. A. k-481-484 , opinia uzupełniająca k-521-522 /

Wysokość uszczerbku na zdrowiu powódki w związku z pourazowym skrzywieniem przegrody nosa oraz utratą powonienia biegły z zakresu laryngologii ocenił na 20 % .Do utraty węchu doszło w wyniku wieloodłamowego złamania twarzoczaszki , utrata powonienia ma charakter trwały , stwierdzone skrzywienie przegrody nosa lewostronne w stopniu znacznym wpływa na zaburzenie oddychania u powódki .Stwierdzony uszczerbek przez biegłego uwzględnia wyłącznie trwała niedrożność oraz łącznie utratę węchu .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu laryngologii i otolaryngologii lek. med. M. Z. pisemna, pisemna uzupełniająca i ustna na rozprawie w dniu 9 marca 2012 roku k-541-541v., 562, 574v.- 575 /

W wyniku wypadku powódka utraciła oko prawe , doznała rozległego urazu przebijającego oko prawe skutkujące usunięciem oka. Z punktu widzenia biegłego
z zakresu okulistyki szacowany uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 65 %. Doznany uszczerbek na zdrowiu powódki ma charakter trwały , tym dotkliwszy ,ze zachowane oko lewe jest okiem o mocno ograniczonej sprawności widzenia .Obecnie powódka , ze względu na obniżoną sprawność widzenia wymaga stałej pomocy innych osób w zaspokajaniu wielu codziennych potrzeb życiowych , stała się osobą niepełnosprawną.

/ dowód : opinia biegłego z zakresu okulistyki lek. med. A. C. k- 551-553/

Z punktu widzenia ortopedycznego powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 40 % .

- złamanie wieloodłamowe okolicy nadkłykciowej trzonu kości udowej lewej
i nasady i przynasady dalszej – 15 % ,

- złamanie wieloodłamowe okolicy nadkłykciowej trzonu kości udowej prawej
i nasady i przynasady dalszej – 15 % ,

- złamanie dalszej nasady kości przedramienia lewego – 5 % ,

- złamanie trzonu kości łokciowej prawej – 5% ,

Rokowania są pozytywne po zakończeniu procesu gojenia i długotrwałej rehabilitacji, zrost kostny jest liniowy. Cierpienia fizyczne dużego stopnia trały od urazu , czyli od 15 stycznia 2008 roku przez okres jednego roku do czasu stwierdzenia zrostu . Obecnie powódka chodzi bez kul z pełnym obciążeniem ale
z utykaniem nieznacznego stopnia.

Utrudnienia w życiu były znaczne przez okres 6 miesięcy , kiedy powódka była skazana na szokowy , potem łóżkowo -fotelowy tryb życia .W tym okresie wymagała pomocy innych osób średnio około 8 godzin na dobę. P. kolejne
3 miesiące powódka wymagała pomocy innych osób średnio około 6 godzin dziennie. Po tym okresie przez kolejne około 3 miesiące powódka nadal potrzebowała pomocy średnio około 2 godzin na dobę. Pełny powrót do zdrowia i sprawności powódki jest mało realny , jednak duży postęp i realnie poprawa wydolności statyczno-dynamicznej są obiecujące .

/ dowód: opinia biegłego z zakresu ortopedii lek. med. Reda E. i opinia uzupełniająca
k-584-586, 614-614 v., /

Uszczerbek na zdrowiu powódki w związku z neurologicznymi urazami wynosi 10 % . Powódka doznała wielonarządowego urazu w tym urazu mózgu. Obecnie jest leczona neurologicznie . Koszt leczenia powódki w okresie do koło roku wynosił 100 złotych , obecnie około 40 złotych . Koszt związany z dojazdami na rehabilitację i do uzdrowiska wynosił około 100 złotych . Rokowania co do wyleczenia są wątpliwe, co do poprawy stanu zdrowa prawdopodobne . Powódka korzystała z zabiegów fizykoterapii w warunkach poradni rehabilitacyjnej, leczenia sanatoryjnego , oddziału rehabilitacji . Powódka nadal leczy się w Poradni Neurologicznej i Rehabilitacyjnej , przyjmuje leki oraz rehabilitację .Nie można dokładnie określić kiedy i w jakim stopniu nastąpi poprawa stanu zdrowia można przewidywać ,że taka poprawa nastąpi w dłuższym czasie i w niewielkim stopniu mogą zmniejszyć się zawroty głowy, napięcie nerwowe , mrowienie twarzy .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu neurologii lek. med. B. M. i opinia uzupełniająca k- 602-603, 661 /

W następstwie wypadku powódka doznała zaburzeń lękowych, emocjonalnych, lękowych , drażliwości , obniżenia wydolności psychomotorycznej , zawrotów głowy , szumów , cierpienia psychiczne były znaczne , utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym skutkujące przyznaniem 10% uszczerbku na zdrowiu . Obecnie zaburzenia psychiczne mają wyraźnie mniejsze nasilenie
i należy je określić na poziomie około 5 % .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu psychiatrii lek. med. J. B. i opinia uzupełniająca k- 645-647, 683-684 /

Ze względu na rozległą ranę lewej goleni, której powódka doznała podczas wypadku mogło dojść do uszkodzenia naczyń chłonnych i w chwili obecnej utrzymuje się niewielki zastój chłonny , który biegły chirurg naczyniowy ocenia na
3 % uszczerbku na zdrowiu powódki . Ze względu na stan żył i naczyń chłonnych powódka nie musiała korzystać z pomocy osób trzecich .

/ dowód : opinia biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej dr nauk medycznych A. K. k-723-725/

Z punktu widzenia chirurgii plastycznej trwały uszczerbek na zdrowiu powódki stanowią blizny pourazowe i deformacje twarzy, blizna pourazowa lewego podudzia oraz blizny pooperacyjne obu ud i kolan. Łączny uszczerbek na zdrowiu powódki oceniany z punktu widzenia chirurgii plastycznej wynosi 22%. Wiąże się to z faktem, iż uszczerbek na zdrowiu z punktu widzenia chirurgii plastycznej pokrywa się w 30% z oceną trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki dokonaną przez biegłego z zakresu chirurgii szczękowo – twarzowej.

/ dowód: opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej i laseroterapii dr n. med. C. D. k. 746-754, 794/

Sąd zważył co następuje

Zgodnie z dyspozycją art. 445 § 1 kc w wypadach przewidzianych w artykule poprzednim Sąd może poszkodowanemu przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W praktyce najczęstszą podstawą zadośćuczynienia za krzywdę jest właśnie uszkodzenia ciała lub rozstrój zdrowia. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienia fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawiania działalności artystycznej, naukowej, wyłączenie z normalnego życia).

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane jak i te które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma wiec ono charakter całościowy i winno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, ponieważ mowa jest o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawaną jednorazowo.

Przewidziana w art. 444§1 kc krzywda, za którą Sąd może- na podstawie
art. 445 §1 kc- przyznać poszkodowanemu odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienie moralne (tak SN w wyroku z dnia 4 lipca 1969r., (...) 178/69, OSNCP 1970, z. 4, poz.71).

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, ponieważ wypracowała je judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego. Kierując się tymi wskazaniami można ogólnie stwierdzić, że określając wysokość zadośćuczynienia, Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych
i psychicznych ( pobyt w szpitalu, bolesność zabiegów, dokonywane operacji, leczenie sanatoryjne itp.), trwałość skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie, bezradność życiową, poczucie nieprzydatności), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia), wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo dla osoby młodszej), niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportu, pracy twórczej, artystycznej, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utratę kontaktów towarzyskich, możliwości atrakcyjnych wyjazdów, wycieczek, chodzenia do teatru, kina, na plażę itp., a także ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększania szkody (art. 362 kc.) Zadośćuczynienie z art. 445 kc ma , więc przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962r., IV CR 902/61, OSNCP z 1963., poz. 105; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965r., I CR 203/65, OSPiKA z 1966r., poz. 92; w wyroku z dnia 22 marca 1978r., IV CR 79/79, niepubl.).

Zdaniem Sądu w przypadku powódki cierpienia te są znaczne. W następstwie wypadku powódka S. S. doznała szeregu obrażeń których łączny uszczerbek na zdrowiu stanowi 100%. Co prawda strona powodowa zalicza wszystkie uszczerbki na zdrowiu wskazane przez poszczególnych biegłych
w opiniach co daje jej wynik przekraczający 100% jednakże zdaniem Sądu stanowisko to nie może znajdować akceptacji w tego typu przypadkach. Stąd też
Sąd ustalając trwały uszczerbek na zdrowiu w przypadku powódki przyjął go
w wysokości 100%.

Stosownie do treści art. 362 kc jeżeli poszkodowany przyznał się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza od stopnia winy obu stron

Rozważenia w niniejszej sprawie wymaga kwestia czy powódka przyczyniła się do powstania szkody lub jej zwiększenia.

W ocenie Sądu materiał dowodowy zebrany w sprawie w sposób jednoznaczny i niewątpliwy wskazuje, iż powódka przyczyniła się do powstania szkody.

Z materiału fotograficznego zebranego w sprawie karnej wynika, iż
w samochodzie był przewożony przedmiot który był usytuowany bezpośrednio za fotelem kierowcy w części pojazdu, gdzie siedziała powódka. Co prawda powódka w sposób konsekwentny zaprzecza aby się on tam znajdował jednakże Sąd zeznaniom jej nie dał wiary. Na zdjęciach zrobionych przez funkcjonariuszy Policji obsługujących zdarzenie wyraźnie widać przedmiot, który znajdował się w dwóch wypadkach w pojeździe.

Ten właśnie przedmiot jak wynika z opinii biegłego lekarza R. K. spowodował, iż powódka siedziała bliżej środka tylnej kanapy pojazdu i to spowodowało najprawdopodobniej niezapięcie przez nią pasów co potwierdza rodzaj doznanych obrażeń. O tym, że powódka w czasie wypadku nie miała zapiętych pasów okoliczność tą potwierdza zarówno opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego mgr inż. Z. B. jak również Instytutu (...). Biegli w swej opinii jednoznacznie stwierdzili, iż powódka
w chwili wypadku nie była zapieta w pasy bezpieczeństwa. W chwili zdarzenia czołowego, osoba poddana działaniu siły bezwładności o dużej wartości
i nie związane z pojazdem pasem bezpieczeństwa zostaje rzucona gwałtownie do przodu doznając obrażeń w wyniku kontaktu z elementami wewnątrz pojazdu
i przewożonymi tam przedmiotami. W przypadku zastosowania pasa bezpieczeństwa, osoba związana z pojazdem ma ograniczoną możliwość kontaktu
z elementami wnętrza pojazdu.

W tej sytuacji Sąd w oparciu o opinie tych biegłych przyjął, iż powódka nie mając zapiętych pasów bezpieczeństwa przyczyniła się do powstania szkody.

Sąd przyjął, iż powódka przyczyniła się w 50% do powstania szkody.
Jak wynika z opinii biegłego R. K. większość obrażeń powstałych
u powódki była wynikiem niezapięcia pasów bezpieczeństwa.

Przyjmując 100% uszczerbek na zdrowiu powódki tytułem zadośćuczynienia w ocenie Sądu byłaby to kwota 250.000 złotych. Przy przyjęciu 50% przyczynienia powódce należałaby się kwota 125.000 złotych. Uwzględniając, iż pozwana wypłaciła powódce kwotę 70.000 złotych Sąd tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zasądził na jej rzecz kwotę 55.000 złotych.

Bezspornym w ocenie Sądu jest, że powódka wymagała przez długi okres czasu pomocy osób trzecich. Potwierdza to opinia biegłego z zakresu ortopedii, iż
z powodu złamań powódka wymagała opieki osób trzecich. W ocenie Sądu kwota 21.000 złotych jest kwotą do przyjęcia, jeżeli uwzględniając, iż fakt iż powódka przez okres 6 miesięcy wymagała 8 godzin dziennie opieki przez następne 3 miesiące
6 godzin dziennie opieki, a przez 3 miesiące 2 godziny opieki dziennie (opinia biegłego lekarza R.E.) przy stawce 12 złotych za godzinę daje to kwotę 21.180 złotych. Uwzględniając 50% przyczynienia się powódki oraz wypłaconą kwotę 4.730 złotych w postepowaniu likwidacyjnym Sąd z tytułu opieki osób trzecich zasądził na rzecz powódki kwotę 8.220 złotych.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc. Kierując się wynikiem procesu powódka wygrała go w 14% Sąd zasądził na rzecz pozwanego 6.340 złotych z tytułu wydatków przez niego poniesionych. Na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (D.U.Nr 167 poz. 1398 z późn. zmianami w zw. z art. 100 kpc Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim od pozwanego kwotę 3.161 złotych z tytułu opłaty sądowej od pozwu od uwzględnionej części powództwa oraz kwotę 9.337,12 złotych od pozwanej z tytułu wydatków poniesionych przez tymczasowo przez Skarbu Państwa.