Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2015 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i A. K.

o ustalenie nieważności umowy, przetargu, odrzucenia oferty i ustalenia zwycięzcy przetargu oraz zobowiązania do zawarcia umowy

oraz

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i Polskiemu Związkowi Wędkarskiemu w W.

o ustalenie nieważności umowy, przetargu, odrzucenia oferty i ustalenia zwycięzcy przetargu oraz zobowiązania do zawarcia umowy

1. Ustala, że umowa użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P.-nr 17 zawarta 6 marca 2014r.między Skarbem Państwa Dyrektorem Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. a A. K. jest nieważna.

2. Oddala powództwo o ustalenie w pozostałym zakresie.

3. Oddala powództwo o zobowiązanie Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. do zawarcia z powodem W. C. umowy użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P.-nr 17.

4. Zasądza od pozwanych Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i A. K. na rzecz powoda W. C. kwotę 77 (siedemdziesiąt siedem)zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

5. Wyrok w stosunku do A. K. jest wyrokiem zaocznym.

6. Ustala, że umowa użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E.-nr 14 zawarta 26 lutego 2014r.między Skarbem Państwa Dyrektorem Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. a Polskim Związkiem Wędkarskim w W. jest nieważna.

7. Oddala powództwo o ustalenie w pozostałym zakresie.

8. Oddala powództwo o zobowiązanie Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. do zawarcia z powodem W. C. umowy użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E.-nr 14.

9. Zasądza od pozwanych Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i Polskiego Związku Wędkarskiego w W. na rzecz powoda W. C. kwotę 238 (dwieście trzydzieści osiem)zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Alina Kowalewska

Sygn. akt I C 309/14

UZASADNIENIE

Powód W. C. w pozwie wniesionym w dniu 28 marca 2014 r. domagał się ustalenia nieistnienia stosunku prawnego pomiędzy pozwanym Skarbem Państwa – Dyrektorem Regionalnego Zarządu Gospodarski Wodnej w W. a pozwanym A. K. wynikającym z umowy użytkowania obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17. Rozszerzając powództwo powód wniósł o stwierdzenie nieważności odrzucenia oferty złożonej przez powoda w konkursie ofert na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B., unieważnienie wyniku przetargu na rzecz Z. K., ustalenie, iż powód został zwycięzcą przedmiotowego konkursu, unieważnienie na podstawie art. 70 ⁵ § 1 k.c. umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. zawartej pomiędzy pozwanymi oraz o zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. do złożenia oświadczenia woli w trybie art. 64 k.c. o zawarciu z powodem umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17.

Natomiast w pozwie wniesionym w dniu 28 marca 2014 r. w sprawie I C 310/14 powód domagał się ustalenia nieistnienia stosunku prawnego pomiędzy pozwanym Skarbem Państwa – Dyrektorem Regionalnego Zarządu Gospodarski Wodnej w W. a pozwanym Polskim Związkiem Wędkarskim w W. wynikającym z umowy użytkowania obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14. Rozszerzając powództwo powód wniósł o stwierdzenie nieważności odrzucenia oferty złożonej przez niego w konkursie ofert na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G., stwierdzenie nieważności wyniku przetargu na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego w W., ustalenie, iż powód został zwycięzcą przedmiotowego konkursu, unieważnienie na podstawie art. 70 ⁵ § 1 k.c. umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. zawartej pomiędzy pozwanymi oraz o zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. do złożenia oświadczenia woli w trybie art. 64 k.c. o zawarciu z powodem umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14.

Sąd na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawy z powództw W. C. do łącznego rozpoznania.

W uzasadnieniu złożonych pozwów powód wskazywał, iż jako jeden z oferentów brał udział w konkursie ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17 oraz w konkursie ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14. Wskazał, że w obu konkursach komisja konkursowa początkowo przyznała złożonym przez niego ofertom największą liczbę punktów, jednak wskutek dopatrzenia się przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. uchybień w pracy komisji konkursowej Dyrektor nakazał powtórzenie czynności konkursowych. Jak wyjaśnił, w toku badania dokumentacji konkursowej uznano, iż złożone przez niego oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie nie dotyczą wód będących przedmiotem konkursów. Wskazał też, że powyższe skutkowało odrzuceniem jego ofert i wyborem w ciągu kilku dni roboczych innych. Nadto zaznaczył, że w obu konkursach ta sama osoba podpisała w imieniu Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. pisma nakazujące powtórzenie czynności konkursowych oraz zawiadomienia o wyborze innej oferty.

Powód podniósł, iż wcześniej brał udział w innych konkursach na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich, w których składał oświadczenia o tożsamej treści. Różniły się tylko tym, że zawierały inne daty w zależności od terminu konkursu. Oświadczenia te nigdy nie zostały zakwestionowane przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W.. Wskazał nadto, iż Dyrektor nie wprowadził jednolitego wzoru tych oświadczeń. Powód podał, iż argumentacja Dyrektora jakoby złożone przez niego oświadczenie dotyczyło obwodów już użytkowanych przez oferenta, a nie obwodów, na który składa on ofertę, jest sprzeczna z treścią oświadczeń, które powód dołączył do ofert konkursowych i pozbawiona oparcia w przepisach prawa i stanie faktycznym. Powód twierdził, iż powyższe naruszenie prawa poprzez odrzucenie jego oferty w obu konkursach skutkuje nieważnością czynności prawnych prowadzących do ukształtowania stosunków prawnych pomiędzy pozwanymi.

Nadto powód podniósł, iż pozwany Skarb Państwa – Dyrektor Zarządu Gospodarki Wodnej w W. zawarł z pozwanymi umowy o użytkowanie obwodów rybackich jeziora B. oraz jeziora G. pomimo nieprawomocnego rozstrzygnięcia postępowań o sygn. akt I C 112/13 oraz I C 109/13, w których to orzeczono o zabezpieczeniu roszczeń poprzez zakazanie pozwanemu – Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Regionalnemu Zarządu Gospodarki Wodnej w W. zawarcia umów o użytkowanie obwodów rybackich jeziora G. i B..

Powyższe okoliczności wyczerpują przesłanki z art. 70 ⁵ k.c. i uzasadniają żądanie unieważnienia zawartych umów.

Pozwany Skarb Państwa – Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podniósł, iż oferty złożone przez powoda zostały odrzucone z powodu niedołączenia do nich oświadczeń oferenta o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie albo pisemnego oświadczenia producenta takiego materiału o jego zbyciu oferentowi. Wskazał, że Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. oraz komisja konkursowa nie mogą uznać oświadczenia, z którego treści jednoznacznie nie wynika jakiego konkursu ono dotyczy. Pozwany przyznał, że we wcześniej organizowanych konkursach powód składał podobne oświadczenia i niektóre z nich wygrał, jednak od 2012 r. we wszystkich konkursach wymagane jest oświadczenie na konkretny obwód rybacki. Przyznał także, iż umowy o użytkowanie obwodów rybackich zostały zawarte w czasie, gdy obowiązywały zabezpieczenia powództw w tej kwestii. Powoływał się jednak na potrzebę zapewnienia właściwej gospodarki rybackiej na tym terenie, który przez 2 lata pozostawał bez użytkownika. Nadto wskazał, iż z uwagi na opóźnienia w dostarczaniu przesyłek sądowych, uzasadnione było przypuszczenie pozwanego, iż postępowania zostały prawomocnie zakończone, a zabezpieczenie upadło, w związku z czym był uprawniony do zawarcia umów o użytkowanie obwodów rybackich.

Pozwany podniósł także, iż powód nie dotrzymał miesięcznego terminu zawitego do dochodzenia roszczenia z art. 70 ⁵ k.c., bowiem otrzymał od pozwanego informacje o rozstrzygnięciu przetargu na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. oraz jeziora G. w dniu 26 listopada 2012 r.

Pozwany Polski Związek Wędkarski w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że wszelkie zarzuty powoda co do wadliwego przeprowadzenia przetargu na użytkowanie spornych wód pozbawione są jakichkolwiek podstaw faktycznych i prawnych. Twierdził także, że zawarcie umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. pomimo toczącego się postępowania w sprawie I C 109/13 było konieczne z uwagi na ustawowy obowiązek ochrony interesów Skarbu Państwa związanych z prawidłową gospodarką na tych wodach poprzez czasowe powierzenie gospodarowania pozwanemu.

Pozwany A. K. pomimo należytego doręczenia odpisu pozwu i zawiadomienia o terminie rozprawy nie stawił się, nie złożył żadnych wyjaśnień, ani nie zażądał przeprowadzenia jej pod swoją nieobecność.

Sąd ustalił, co następuje:

Pismem z dnia 1 czerwca 2006 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. (dalej (...)) ogłosił konkurs ofert na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich, w tym obwodu rybackiego J. G. w zlewni rzeki E. nr 14. Ogłoszenie to zostało umieszczone między innymi na stronie internetowej (...). Na stronie internetowej zamieszczono też wzory oświadczeń do konkursu ofert. Do konkursu przystąpili: powód W. C. i pozwany Polski Związek Wędkarski z siedzibą w W.. Uchwałą nr 2/2012 z dnia 14 listopada 2012 r. Komisja Konkursowa wybrała ofertę W. C., która uzyskała 115 pkt. Natomiast oferta jego konkurenta uzyskała 113,668 pkt. W tym samym dniu dokumentacja konkursowa została przekazana Dyrektorowi (...). W piśmie z dnia 19 listopada 2012 r. Dyrektor (...), w imieniu którego działał jego zastępca ds. Gospodarowania Majątkiem Skarbu Państwa stwierdził, że wystąpiły uchybienia przy wykonywaniu czynności Komisji polegające na nieodrzuceniu oferty W. C. z powodu braku oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie albo pisemnego oświadczenia takiego producenta o możności jego zbycia oferentowi. Zarządził też powtórzenie czynności konkursowych. W dniu 21 listopada 2012 r. Komisja podjęła uchwałę nr 3/2012, w której postanowiła o wyborze oferty Polskiego Związku Wędkarskiego, której przyznała 115 pkt. Natomiast oferta powoda została odrzucona. Pismem z dnia 22 listopada 2012 r., doręczonym powodowi dnia 26 listopada 2012 r., Dyrektor (...) zawiadomił oferentów o wyniku konkursu. W uzasadnieniu wskazano, że oświadczenie producenta materiału zarybieniowego o możliwości zbycia tegoż materiału przedłożone przez W. C. dotyczyło obwodów już przez niego użytkowanych, a nie obwodów, na które składał ofertę. W. C. wniósł protest od wyniku konkursu, który został w dniu 17 grudnia 2012 r. oddalony przez Dyrektora (...), w imieniu którego działał jego zastępca ds. Gospodarowania Majątkiem Skarbu Państwa. W uzasadnieniu tej decyzji podtrzymano stanowisko, co do tego, że oświadczenie producenta materiału zarybieniowego przedłożone przez W. C. było nieprawidłowe.

( dowód: z akt sprawy I C 109/13: uchwała nr 2/2012 z dnia 14 listopada 2012 r. – k. 125, protokół z dnia 14 listopada 2012 r. – k. 126-127, uchwała nr 3/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. – k.116, protokół z dnia 21 listopada 2012 r. – k. 117-118; oświadczenie o zbyciu materiału zarybieniowego – k. 195, pismo z dnia 19 listopada 2012 r. – k. 202, zawiadomienie z dnia 22 listopada 2012 r. – k. 201, protest z dnia 29 listopada 2012 r. – k. 197-200, odpowiedź na protest z dnia 17 grudnia 2012 r. – k. 196)

Pismem z dnia 1 czerwca 2006 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. (dalej (...)) ogłosił konkurs ofert na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich, w tym obwodu rybackiego B. w zlewni rzeki P. nr 17. Ogłoszenie to zostało umieszczone między innymi na stronie internetowej (...). Na stronie internetowej zamieszczono też wzory oświadczeń do konkursu ofert. Konkurs przeprowadzała Komisja Konkursowa powołana przez Dyrektora (...). Do konkursu przystąpili: powód W. C. i pozwany A. K.. Uchwałą nr 1/2012 z dnia 14 listopada 2012 r. Komisja Konkursowa wybrała ofertę W. C., która uzyskała 115 pkt. Natomiast oferta jego konkurenta uzyskała 114,83 pkt. W tym samym dniu dokumentacja konkursowa została przekazana (...). W piśmie z dnia 16 listopada 2012 r. Dyrektor (...), w imieniu którego działał jego zastępca ds. Gospodarowania Majątkiem Skarbu Państwa stwierdził, że wystąpiły uchybienia przy wykonywaniu czynności Komisji polegające na nieodrzuceniu oferty W. C. z powodu braku oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie albo pisemnego oświadczenia takiego producenta o możności jego zbycia oferentowi. Zarządził też powtórzenie czynności konkursowych. W dniu 21 listopada 2012 r. Komisja podjęła uchwałę nr 1/2012, w której postanowiła o wyborze oferty A. K., której przyznała 115 pkt. Natomiast oferta powoda została odrzucona. Pismem z dnia 23 listopada 2012 r. Dyrektor (...) zawiadomił oferentów o wyniku konkursu. W uzasadnieniu wskazano, że oświadczenie producenta materiału zarybieniowego o możliwości zbycia tegoż materiału przedłożone przez W. C. dotyczyło obwodów już przez niego użytkowanych, a nie obwodów, na które składał ofertę. W. C. wniósł protest od wyniku konkursu, który został w dniu 17 grudnia 2012 r. oddalony przez Dyrektora (...), w imieniu którego działał jego zastępca ds. Gospodarowania Majątkiem Skarbu Państwa. W uzasadnieniu odpowiedzi na protest podtrzymano stanowisko, co do tego, że oświadczenie producenta materiału zarybieniowego przedłożone przez W. C. było nieprawidłowe.

( dowód: z akt sprawy I C 745/13: uchwała nr 1/2012 z dnia 14 listopada 2012 r. – k. 100, protokół z dnia 14 listopada 2012 r. – k. 100, pismo z dnia 16 listopada 2012 r. – k. 10, uchwała nr 1/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. – k. 100, protokół z dnia 21 listopada 2012 r. – k.100; zawiadomienie z dnia 23 listopada 2012 r. – k. 36, protest z dnia 29 listopada 2012 r. – k. 32-35, odpowiedź na protest z dnia 17 grudnia 2012 r. – k. 31)

Powód w latach 2011 – 2012 uczestniczył w konkursach na użytkowanie obwodów rybackich, w których składał oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie bez oznaczenia jakiego konkursu one dotyczą. Powód wygrał dwa z tych konkursów – na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora W. oraz na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora D.. W dwóch pozostałych konkursach jego oferty przegrały z uwagi na niższą liczbę punktów.

( dowód: oferta konkursowa na użytkowanie jeziora W. – k. 401-402, zawiadomienie z 05.08.2011 r. – k. 403-404, oferta konkursowa na użytkowanie jeziora D. – k. 405-406, zawiadomienie z 25.07.2011 r. – k. 407-408, oferta konkursowa na użytkowanie jeziora R. – k. 409-411, zawiadomienie z 10.08.2012 r. – k. 412-413, oferta konkursowa na użytkowanie jeziora S. – k. 414-416, zawiadomienie z 10.08.2012 r. – k. 417-418)

Postanowieniem z dnia 19 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie I C 109/13 z powództwa W. C. przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Regionalnemu Zarządu Gospodarki Wodnej w W. o ustalenie nieważności czynności polegającej na odrzuceniu złożonego przez powoda protestu w konkursie ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. nr 14, unieważnienia wyniku tego konkursu oraz o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli o zawarciu z powodem umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. zabezpieczył roszczenie powoda poprzez zakazanie pozwanemu zawarcia umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14 do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2013 r. tut. Sąd oddalił powództwo. Po rozpoznaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 30 września 2014 r. oddalił ją jako bezzasadną

( dowód: z akt sprawy I C 109/13: postanowienie o zabezpieczeniu – k. 37, wyrok z 30.12.2013 r. – k. 222, wyrok z 30.09.2014 r. – k. 354)

Postanowieniem z dnia 19 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie I C 112/13 z powództwa W. C. przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Regionalnemu Zarządu Gospodarki Wodnej w W. o ustalenie nieważności czynności polegającej na odrzuceniu złożonego przez powoda protestu w konkursie ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. nr 17, unieważnienia wyniku tego konkursu oraz o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli o zawarciu z powodem umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. zabezpieczył roszczenie powoda poprzez zakazanie pozwanemu zawarcia umowy o użytkowanie obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17 do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2013 r. tut. Sąd oddalił powództwo. Po rozpoznaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 30 września 2014 r. oddalił ją jako bezzasadną.

( dowód: akt sprawy I C 745/13: postanowienie o zabezpieczeniu – k. 36, wyrok z dnia 30.12.2013 r. – k. 107, wyrok z dnia 30.09.2014 r. – k. 242)

Pozwany Skarb Państwa – Dyrektor (...) w W. zawarł w dniu 6 marca 2014 r. z pozwanym A. K. umowę użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17 o nr 28/MR/13 na okres 25 lat.

Analogiczną umowę użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14 o nr 34/MR/13 zawarł w dniu 26 lutego 2014 r. z Polskim Związkiem Wędkarskim Zarządem Głównym z siedzibą w W. na okres 30 lat.

W dniu 25 marca 2014 r. powód dowiedział się o zawartych umowach od kolegi R. W., który uzyskał informację o możliwości nabycia zezwoleń na połów ryb na jeziorze G. i jeziorze B. od pracownika (...) w W.. Dnia 25 marca 2014 r. powód nabył zezwolenie na amatorski połów ryb na jeziorze G. wystawione przez Polski Związek Wędkarski.

( dowód: umowa z 06.03.2014 r. – k.-83-86, umowa z 26.02.2014 r. – k.-249-252, oświadczenie z 25.03.2014 r. – k. 25, zezwolenie – k.-27, informacja o użytkowaniu jezior B. i G. – k. 26)

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy wskazać, iż ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się na dowodach z dokumentów przedłożonych przez strony – w szczególności dokumentacji dotyczącej przebiegu konkursów na użytkowanie obwodów rybackich jeziora B. i G.. Strony bowiem pozostawały w sporze co do prawidłowości procedury przetargowej i w efekcie ważności zawartych umów.

W niniejszej sprawie powód podniósł, iż konkursy na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich przeprowadzone zostały z naruszeniem przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie konkursu ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego z dnia 31 stycznia 2007 r. (Dz. U. Nr 27 poz. 181). Uchybienia upatrywał w zakresie niezgodnego z prawem odrzucenia jego ofert z uwagi na złożenie błędnych oświadczeń o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego. Przepisy powyższego rozporządzenia określają dokumenty, które pod rygorem odrzucenia oferty muszą zostać przedłożone. Jednym z nich zgodnie z § 7 ust. 6 pkt 7) ppkt b) rozporządzenia jest „ oświadczenie oferenta o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego lub możliwości jego wyprodukowania we własnym zakresie albo pisemne oświadczenie producenta takiego materiału o jego zbyciu oferentowi”. Rozporządzenie nie precyzuje treści i formy takiego oświadczenia ani nie wskazuje jego wzoru.

Najdalej idące roszczenie objęte powództwem powód oparł na treści art. 70 ⁵ k.c., zgodnie z którym organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy. Przesłanką unieważnienia przetargu jest takie działanie strony, uczestnika przetargu lub osoby działającej w porozumieniu z nimi, które wpłynęło na wynik aukcji lub przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. W niniejszej sprawie powód wskazał, iż nieuwzględnienie przez organizatora przetargu złożonego przez niego oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego stanowiło działanie z naruszeniem prawa i dobrych obyczajów.

Mając na uwadze przywołane wyżej rozporządzenie oraz okoliczności niniejszej sprawy Sąd uznał twierdzenia powoda za uzasadnione, a działanie pozwanego Skarbu Państwa za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Na wstępie wymaga podkreślenia, iż pojęcie dobrych obyczajów na gruncie prawa cywilnego jest pojęciem szerokim i ocennym. W rozumieniu art. 70 ⁵ k. c. należy je interpretować jako ogół norm mających na celu zagwarantowanie równych szans dla uczestników przetargu, sprawiedliwych reguł rywalizacji o zawarcie umowy oraz uczciwej konkurencji. Ocena sprzeczności z dobrymi obyczajami wymaga sięgnięcia do kryteriów moralnych obowiązujących w procedurze przetargowej, ale także panujących w społeczeństwie. Zdaniem Sądu działanie organizatora przetargu – tj. odrzucenie oferty powoda z uwagi na niezłożenie oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego stanowiło naruszenie dobrych obyczajów. Jak zostało wskazane powyżej przepisy rozporządzenia regulującego tryb i warunki przeprowadzania konkursu ofert na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich nie przewidują wzoru wymaganego oświadczenia, ani jego treści. Organizator przetargu ustalając zatem elementy konieczne takiego oświadczenia, zwłaszcza jeżeli zależy od nich skuteczność złożenia oświadczenia, winien był poinformować o nich oferentów, czego zaniechał w procedurze przetargowej na użytkowanie obwodów rybackich jezior B. i G..

Powyższe jest tym bardziej uzasadnione, iż powód w organizowanych wcześniej przez pozwanego konkursach składał niemal tożsame oświadczenia, w których nie wskazywał obwodu rybackiego, którego dotyczą i wygrał dwa z tych konkursów – na użytkowanie obwodu rybackiego jeziora W. w zlewni rzeki E. – nr 12 oraz jeziora D. w zlewni rzeki E. nr 13. W dwóch pozostałych konkursach jego oferty uzyskały niższą ilość punktów, niż oferty zwycięzców, jednak nie zostały odrzucone z powodu nieprawidłowego oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego. Zgodnie z powyższym wobec braku informacji o zmianie wymagań co do treści oświadczeń powód miał prawo przypuszczać, iż złożone przez niego oświadczenia są prawidłowe, a jego oferty zostaną przyjęte przez komisję konkursową.

Nadto nieuzasadnione jest twierdzenie pozwanego, iż oświadczenie złożone przez powoda ” zgodnie z jego treścią dotyczy wód już użytkowanych przez oferenta” (k. 31, k. 196), podczas gdy z jego treści taki wniosek nie wynika. Wymaga zaznaczenia, że w razie powzięcia wątpliwości co do treści oświadczenia komisja miała prawo wezwać oferenta do przedstawienia dokumentów zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia, z czego w przeprowadzonych przetargach nie skorzystała. Zdaniem Sądu odrzucenie oferty powołując się przy tym na brak oświadczenia o możliwości korzystania z materiału zarybieniowego było i niezasadne i w wyżej przedstawionych okolicznościach nieuczciwe.

Zdaniem Sądu nierówne traktowanie tożsamych oświadczeń w różnych konkursach stanowiło naruszenie dobrych obyczajów i niewątpliwie wpłynęło na wynik przetargu. Działanie pozwanego charakteryzowało się dowolnością, a jak należy zaznaczyć możliwość uczestniczenia oferentów w prawidłowo przeprowadzonych przetargach jest dobrem chronionym treścią art. 70 ⁵ k.c.

Odnosząc się natomiast do podnoszonych przez pozwanych zarzutów niezachowania przez powoda terminów prekluzyjnych na dochodzenie roszczenia o unieważnienie umów należy uznać je za bezzasadne. Ustawodawca przewidział dwa terminy zawite do dochodzenia unieważnienia umowy – roczny od dnia zawarcia umowy oraz względny termin miesięczny od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia. Pozwany podnosił, iż powód nie dochował miesięcznego terminu do dochodzenia roszczenia, gdyż o istnieniu przyczyny unieważnienia umów dowiedział się dnia 26 listopada 2012 r. – tj. w dniu doręczenia mu zawiadomienia o odrzuceniu jego oferty i wyborze innej, podczas gdy powództwa wytoczył w dniu 28 marca 2014 r. Należy jednak wskazać, że jeżeliby uwzględnić argumentację pozwanego termin do dochodzenia unieważnienia umowy upłynąłby jeszcze przed jej zawarciem, co uniemożliwiłoby skuteczne dochodzenie roszczenia w sytuacji naruszenia procedur przeprowadzania przetargu – roszczenie z art. 70 ⁵ k.c. może być bowiem wytoczone dopiero po zawarciu umowy z jednym z oferentów ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2000 r., I CKN 370/98, LEX 50861). W ocenie Sądu, by zapewnić powodowi prawo do sądu, najwcześniejszym możliwym terminem, od którego należały liczyć upływ miesięcznego terminu zawitego jest dzień zawarcia umowy, której unieważnienia strona się domaga. Jednak w niniejszej sprawie Sąd uznał, iż termin ten należy liczyć od dnia rzeczywistego powzięcia informacji przez powoda o zawarciu umów użytkowania obwodów rybackich – tj. od dnia 25 marca 2014 r. Sąd miał na uwadze, iż pozwani zawarli umowy użytkowania obwodów rybackich pomimo zabezpieczenia powództwa w sprawach I C 745/13 oraz I C 109/13. Powód miał zatem prawo przypuszczać, iż do czasu prawomocnego zakończenia postępowań umowy te nie zostaną zawarte. Wprawdzie jak wskazał pozwany umowy zawarto z uwagi na konieczność zapewnienia na tym terenie prawidłowej gospodarki, jednak nie znajduje to potwierdzenia w przedłożonych dokumentach. Czas trwania umów jest znaczny – 25 lat przy obwodzie rybackim jeziora B. i 30 lat przy obwodzie rybackim jeziora G., co nie potwierdza jedynie tymczasowego charakteru tych umów. Zobowiązanie się pozwanego do niezawierania umów do czasu zakończenia postępowania potwierdza także jego pismo z dnia 16 stycznia 2013 r. (k.134), w którym informuje, iż podpisanie umów na użytkowanie jezior B. i G. zostało wstrzymane do czasu zakończenia postępowań sądowych. Pismo to zostało doręczone także powodowi, więc tym bardziej miał prawo zakładać, że umowy do czasu zakończenia postępowań nie zostaną zawarte.

Sąd uwzględnił zatem roszczenie powoda o unieważnienie umowy użytkowania obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17 zawartej dnia 6 marca 2014 r. oraz umowy użytkowania obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14 zawartej dnia 26 lutego 2014 r. na podstawie art. 70 ⁵ k.c.

Mając na uwadze powyższe, skoro powód wystąpił z dalej idącym powództwem o unieważnienie umów o oddaniu w użytkowanie obwodów rybackich, które zostało uwzględnione, to roszczenia, jakich dochodził na podstawie art. 189 k.p.c. nie mogły zostać uwzględnione. Powód nie posiada bowiem interesu prawnego w wystąpieniu z przedmiotowymi powództwami, gdyż interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. występuje wówczas, gdy sam skutek jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy istniejący spór. Nadto powództwo o ustalenie może być wytoczone jedynie, gdy stanowi jedyny środek ochrony prawnej. Wobec uwzględnienia roszczenia powoda na podstawie art. 70 ⁵ k.c. należy uznać, że powód nie ma interesu w żądaniu ustalenia nieistnienia stosunków prawnych pomiędzy pozwanymi wynikających z zawartych umów o użytkowanie obwodów rybackich, stwierdzenia nieważności odrzucenia oferty i ustalenia, iż został zwycięzcą przetargów, w związku z czym Sąd oddalił powództwa jako niedopuszczalne.

Nie mogło podlegać także uwzględnieniu roszczenie o zobowiązanie Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. do zawarcia z powodem umów użytkowania prawa rybackiego obwodu rybackiego jeziora B. w zlewni rzeki P. – nr 17 oraz obwodu rybackiego jeziora G. w zlewni rzeki E. – nr 14. Rozważając powyższe żądanie Sąd wziął pod uwagę charakter roszczenia z art. 64 k.c. Może mieć on bowiem zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy istnieje cywilno-prawny obowiązek dokonania określonej czynności prawnej i odpowiednio uprawnienie o charakterze roszczenia cywilno-prawnego. Zastąpienie oświadczenia woli strony pozwanej jest prawnym skutkiem stwierdzenia obowiązku jego złożenia, który musi wynikać z ustawy albo z czynności prawnej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 października 2011 r., III CSK 16/11, LEX nr 1101659). W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdził istnienia po stronie pozwanego Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. obowiązku zawarcia umowy z powodem. Obowiązek złożenia oświadczenia woli aktualizuje się jedynie wobec zwycięzcy przetargu, którym powód nigdy formalnie nie był. Powód wywodził wprawdzie, iż jego oferty otrzymały pierwotnie największą liczbę punktów, jednak należy zaznaczyć, że nigdy nie został o tym formalnie poinformowany. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 2009 r. ( I CSK 108/09, LEX nr 570110) zawarcie umowy stanowczej lub zobowiązanie do jej zawarcia następuje w wyniku powiadomienia oferenta przez organizatora przetargu o wyborze jego oferty. Powyższe zgodne jest ze stanowiskiem doktryny w tym zakresie – w razie bowiem pozytywnego rozstrzygnięcia konkursu i dokonania wyboru oferty powiadomienie zwycięskiego oferenta stanowi oświadczenie woli o przyjęciu oferty i tym samym powstaje obowiązek zawarcia z nim umowy (tak K. Kopaczyńska - Pieczniak, Komentarz do art. 70(3) Kodeksu cywilnego). Sam wybór oferty przez komisję konkursową zgodnie z § 10 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie powoduje jeszcze obowiązku zawarcia umowy, gdyż Dyrektorowi (...) na mocy § 13 przysługuje prawo zarządzenia powtórzenia czynności komisji bądź unieważnienia konkursu wobec stwierdzenia nieprawidłowości. Wybór ostatecznej oferty następuje dopiero po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego przez Dyrektora (...) i zawiadomienia oferenta o wyborze jego oferty.

Należy także wskazać, że sąd rozpatrując sprawę bada jedynie zarzuty dotyczące prawidłowości przeprowadzania procedury przetargowej, nie jest natomiast władny dokonywać oceny merytorycznych rozstrzygnięć co do złożonych ofert (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lutego 2003 r., III CZP 95/02, OSNC 2003/11/146 oraz uchwale z dnia 25 kwietnia 1996 r., III CZP 36/96, OSNC 1996/9/115), a do tego sprowadzałoby się uwzględnienie roszczenia powoda o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli. Ponadto przeciwko uwzględnieniu roszczenia powoda przemawia również i ta okoliczność, że wobec stwierdzonych uchybień nie można uznać, że przetarg przeprowadzono prawidłowo, więc nie można także na podstawie takiego przetargu wyłaniać nabywcy i zobowiązywać pozwanego do zawarcia z nim umowy.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd oddalił powództwa o zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa – Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarstwa (...) w W. do zawarcia z powodem umów o użytkowanie prawa rybackiego obwodów rybackich jezior B. i G..

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.pc., na mocy którego w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione bądź stosunkowe rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną stronę obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Sąd nie uwzględnił powództwa w całości, jednak należy zauważyć, że uwzględnione zostały roszczenia najdalej idące. Mając także na względzie zasadę słuszności – wobec stwierdzonych uchybień postępowania przetargowego, Sąd zasądził od pozwanych Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i A. K. na rzecz powoda kwotę 77 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz od pozwanych Skarbu Państwa Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. i Polskiego Związku Wędkarskiego w W. kwotę 238 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu.