Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie prowadzonej za sygnaturą akt II Ns 2627/14 z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w K. przy udziale T. B. i Z. B. o stwierdzenie nabycia spadku w punkcie 1. stwierdził, że spadek po K. B., synu C. i B., zmarłym dnia 22 czerwca 2003 r. w Ł., ostatnio stale zamieszkałym w Ł., na podstawie ustawy nabyli: żona T. B. z d. Gwóźdź, c. W. i K. oraz syn Z. B., s. K. i T. – po ½ części każde z nich, a w punkcie 2. ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Apelację na powyższe orzeczenie wywiódł uczestnik postępowania Z. B. zaskarżając je w całości i zarzucając mu błędne ustalenie, że wnioskodawczyni (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w K. jest legitymowana do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu skarżącego K. B., w sytuacji gdy przedstawiony przez wnioskodawczynię nakaz zapłaty wystawiony został na rzecz spółki (...) S.A. w K., a nie na rzecz wnioskodawczyni, a ponadto roszczenie spółki (...) S.A. w K. biorąc pod uwagę datę śmierci spadkodawcy przedawniło się. Dodatkowo podniósł, że zakwestionowanym rozstrzygnięciu Sąd I instancji nieprawidłowo wpisał, jako wnioskodawcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. w K.. W konkluzji wnosił o ponowne rozpoznanie sprawy – zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o stwierdzeni nabycia spadku po ojcu apelanta jako pochodzącego od osoby nieuprawnionej do wystąpienia z takim wnioskiem bądź też uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi.

W odpowiedzi na apelację uczestnika postępowania Z. B. wnioskodawczyni - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w K., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosiła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od skarżącego uczestnika postępowania na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja, jako bezzasadna, podlega oddaleniu.

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny niniejszej sprawy oraz dokonał prawidłowej oceny prawnej zgłoszonego wniosku. Wobec prawidłowości poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy przyjmuje je do dalszych rozważań uznając za własne, nie widząc jednocześnie procesowej potrzeby szczegółowego ich powtarzania. Także ocena prawna zgłoszonego wniosku dokonana przez Sąd I instancji okazała się w pełni zasadna.

Przechodząc do analizy szczegółowej zarzutów apelacyjnych Sąd Okręgowy wskazuje, że wbrew przeciwnym sugestiom apelanta, występująca w charakterze wnioskodawcy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. jest w realiach badanej sprawy legitymowana do tego by wystąpić wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym spadkodawcy K. B..

Porządkując stan rzeczy należy dla jasności przypomnieć, że zgodnie z nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 października 2002 r., sygn. akt I Nc 129/02, Sądu Rejonowego w Kielcach nakazał Z. B., K. B. (a zatem zmarłemu spadkodawcy) i I. M., aby zapłacili solidarnie na rzecz (...) S.A. w K. kwotę 15491,73 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2002 r. do dnia zapłaty, kwotę 15,50 zł z tytułu kosztów blankietu wekslowego oraz kwotę 336,40 zł tytułem kosztów sądowych i kwotę 8.000 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego w terminie dwóch tygodni od doręczenia niniejszego nakazu albo wnieśli w tym terminie zarzuty /k. 23/.

Sąd Okręgowy zważył w pierwszej kolejności, że strona wnioskująca niewątpliwie wykazała swą legitymację procesową czynną. We wniosku Spółka wyjaśniła, że na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z 1.03.2010 r. doszło do wydzielenia z (...) S.A (spółka dzielona), na której rzecz wydano w/w nakaz zapłaty, zorganizowanej części przedsiębiorstwa przeznaczonej do realizacji działalności w zakresie dystrybucji prasy, przyporządkowanej w ramach dotychczasowej struktury do Kolporter D.P.Sp. z o.o. (spółka przejmująca) zgodnie z planem podziału. Z dniem wydzielenia tj. 1.03.2010 r. na mocy art. 531 § 1 k.s.h. Kolporter D.P.Sp. z o.o. stał się strona umów łączących dotychczasowych kontrahentów za spółką (...) S.A. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z 1.12.2010 r. doszło do połączenia w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. Spółek: (...) S.A., K. D..P.Sp. z o.o. oraz (...) Handlowe Sp. z o.o. w drodze przeniesienia całego majątku (...) S.A. i K. D..P.Sp. z o.o. na (...) Handlowe Sp. z o.o., co zgodnie z art. 494 § 1 k.s.h. oznacza, że z dniem połączenia (...) Handlowe Sp. z o.o. wstąpiło we wszystkie prawa i obowiązki obu w/w spółek. Następnie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z 25.02.2011 r. doszło do przekształcenia formy prawnej (...) Handlowe Sp. z o.o. wraz ze zmianą firmy w Spółkę (...) S.A. W związku z tym na zasadzie kontynuacji wyrażonej w art. 553 § 1 k.s.h. Spółka (...) S.A. pozostała tym samym podmiotem prawa, gdyż prócz formy organizacyjno-prawnej i firmy spółki żadne inne dane, nie uległy zmianie. Wreszcie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z 2.07.2012 r. doszło do przekształcenia (...) spółki akcyjnej w K. w (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytowo - akcyjną z siedzibą w K.. Wskazać należy, że zgodnie z przeważającymi poglądami orzecznictwa i przedstawicieli doktryny, które Sąd orzekający w niniejszym składzie w całości podziela i traktuje jako własne, w przypadku przekształcenia spółki przepisy art. 552 k.s.h. i art. 553 § 1 k.s.h. jednoznacznie wskazują, że ustawodawca zdecydował się na przyjęcie zasady kontynuacji. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą, a zatem zmienia jedynie formę prawną przy zachowaniu bytu prawnego, albowiem zarówno przed, jak i po przekształceniu w istocie mamy do czynienia z tym samym podmiotem, który jedynie zmienia swą formę prawną. Następnie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 1.10.2014 r. doszło do przekształcenia formy prawnej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo - akcyjną z siedzibą w K. w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytową, co oznacza, że z mocy art. 553 § 1 k.s.h. spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Powyższe oznacza, że zachodzi tożsamość podmiotu przekształcanego i przekształconego. Przekształcenie powyższe nie skutkuje bowiem powstaniem następstwa prawnego spółki przekształconej przy utracie bytu prawnego spółki przekształcanej (por. wyrok SA w Łodzi z 11.10.2012 r., I ACa 620/12, postanowienie SA w Poznaniu z 12.09.2013 r., I Acz 1170/13, wyrok WSA w Rzeszowie z 15.04.2008 r., I SA/R. 200/08).

Ponadto badając zasadność zarzutów apelacyjnych Sąd II instancji zważył, że w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku zainteresowanym jest każda z osób, która spełnia wymagania określone dyspozycją przepisu art. 1025 k.c., tzn. osoba, która ma interes w stwierdzeniu nabycia spadku. Są to zatem przede wszystkim oczywiście osoby wskazane w art. 669 k.p.c. (spadkobiercy ustawowi i testamentowi), ale prócz nich także inne osoby, których interes w wyjaśnieniu spadkobrania może być nawet pośredni. Do tej ostatniej kategorii należą m.in. wierzyciele spadku – tak jak wnioskodawca w rozpoznawanej sprawie, nabywcy spadku bądź udziałów w nim oraz współwłaściciele przedmiotów wchodzących w skład spadku. Podkreślić wypada, że każdorazowo to okoliczności faktyczne konkretnej sprawy będą decydowały o przyjęciu, czy wnioskodawca składający wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po danym spadkodawcy jest zainteresowanym, czy też nie jest. Zawsze jednak uzasadnieniem legitymacji do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest istnienie rzeczywistego, o charakterze obiektywnym interesu prawnego (zob. postanowienie SN z 24.10.2001 r., III CKN 366/00 oraz postanowienie SN z 6.02.2008 r., II CSK 433/07).

Przekładając wyżej poczynione rozważania na grunt niniejszej sprawy należy uznać, że Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że wnioskodawca - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. jako wierzyciel zmarłego ma interes prawny do zainicjowania niniejszego postępowania, niezależnie od tego, czy roszczenie, które w/w spółce przysługiwało wobec zmarłego dłużnika tj. K. B. uległo przedawnieniu, czy nie. W doktrynie i judykaturze do zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania zalicza się: wykonanie zobowiązania, zrzeczenie się roszczenia przez wierzyciela, potrącenie, świadczenie w miejsce wypełnienia, odnowienie, wydanie wyroku, który zapadł na korzyść jednego z dłużników solidarnych, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są wszystkim dłużnikom solidarnym wspólne, zmianę wierzyciela, zmianę stosunków, z powodu których zobowiązanie albo obowiązek gaśnie lub ulega ograniczeniu, zmianę wierzyciela, dokonanie świadczenia przez dłużnika po wszczęciu egzekucji, ziszczenie się warunku rozwiązującego, odnowienie zobowiązania, dobrowolne zwolnienie dłużnika od długu lub rozwiązanie ugody. Przedawnienie roszczeń nie skutkuje natomiast ich wygaśnięciem, lecz przekształceniem ich w zobowiązanie naturalne. W przypadku przedawnienia roszczenia po stronie dłużnika pojawia się możliwość podniesienia w toku procesu o zapłatę zarzutu przedawnienia, który z mocy art. 117 § 2 k.c. pozwala dłużnikowi uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Innymi słowy - samo zdarzenie w postaci przedawnienia nie skutkuje utratą statusu dłużnika, bo dla uznania, że dłużnik nie jest już zobowiązany do spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela konieczne jest podniesie przez niego takiego zarzutu. W przypadku jeśli okaże się, że dłużnik w procesie o zapłatę skutecznie podniesie zarzut przedawnienia wówczas wierzyciel nie będzie miał już możliwości domagania się realizacji takiego roszczenia w drodze przymusu państwowego. Wobec tego należy uznać, że nawet jeśli zobowiązanie zmarłego spadkodawcy na skutek przedawnienia uległo przekształceniu w zobowiązanie naturalne, to jednak dług nadal istnieje, choć ma zupełnie inny charakter.

Co więcej, należy przyznać rację wnioskodawcy, który trafnie argumentuje, że samo roszczenie o stwierdzenie nabycia spadku nie przedawnia się, gdyż nie jest to roszczenie o charakterze materialno prawnym i wobec tego nie mają do niego zastosowania przepisy o przedawnieniu, a wniosek w takiej sprawie może być złożony w każdym czasie (zob. wyrok z 21.03.2012 r. NSA w W., I OSK 453/11, Lex 1218874).

Uwzględniając powyższe, a także mając na względzie fakt, że w postępowaniu apelacyjnym nie ujawniono okoliczności i uchybień prawu, które Sąd drugiej instancji winien wziąć pod uwagę z urzędu, apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, iż każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Zważyć bowiem należy, iż niniejsza sprawą jest sprawą rozpoznawaną w postępowaniu nieprocesowym, a każdy z uczestników co do zasady jest w równym stopniu zainteresowany w jej rozstrzygnięciu.