Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR K. T.

Protokolant staż. W. Ł.

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2015 roku w Łodzi

sprawy z powództwa T. B. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.100 (trzy tysiące sto) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2012 roku do dnia zapłaty;

2.  ustala odpowiedzialność pozwanego na przyszłość za skutki wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 roku;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 761,92 zł (siedemset sześćdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) tytułem kosztów procesu;

5.  obciąża, tytułem tymczasowo wyłożonych wydatków, na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi- Widzewa w Łodzi:

a)  powódkę kwotą 205,51 zł (dwieście pięć złotych pięćdziesiąt jeden groszy), którą ściągnąć z roszczenia zasądzonego w pkt I wyroku;

b)  pozwanego kwotą 321,44 zł (trzysta dwadzieścia jeden złotych czterdzieści cztery grosze).

Sygnatura akt II C 28/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 stycznia 2013 r. powódka T. B. (1), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwot: 5.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia oraz 100 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2012 r. do dnia zapłaty. Ponadto powódka zażądała ustalenia, ze pozwany ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 r., które mogą ujawnić się u niej w przyszłości. Wniosła także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego zgodnie ze złożonym zestawieniem. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódki wskazał, iż w dniu 22 kwietnia 2011 roku doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego powódka doznała obrażeń ciała. Po wypadku powódka odczuwała bóle głowy utrudniające koncentrację oraz wykonywanie czynności wymagających wysiłku umysłowego. Natomiast obrażenia kończyn oraz klatki piersiowej powodowało ból utrudniający wykonywanie czynności życia codziennego. Wskazano, iż w tym zakresie niezbędna stała się opieka osób trzecich. Powódka była zmuszona poddać się również rehabilitacji z uwagi na zaburzenia czucia oraz obrzęk kończyny. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał na rzecz powódki kwotę 3.000 zł zadośćuczynienia oraz 817,20 zł tytułem odszkodowania, nie uwzględniając kosztów opieki osób trzecich. Wskazano, iż powódka dochodzi jedynie części roszczeń z tytułu zadośćuczynienia oraz kosztów opieki. Uzasadniając datę żądanych odsetek wskazano, że w dniu 6 lutego 2012 r. pozwany zakończył postępowanie likwidacyjne.

(pozew k. 2-3, pismo uzupełniające k.11)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zakwestionował jego zasadność jak i wysokość. Ponadto zażądał zasądzenia od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany potwierdził, że uznał swoją odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 r. i wypłacił powódce zadośćuczynienie w wysokości 3.000 zł oraz zwrot kosztów leczenia w kwocie 817,17 zł. Dalej idące roszczenia powódki pozwany uznał za bezpodstawne. Podkreślił, że w trakcie leczenia powypadkowego powódki, rozpoznano u niej astmę oskrzelową oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, które nie są związane z wypadkiem, a więc nie wpływają na zakres odpowiedzialności pozwanego. Pozwany wniósł także o oddalenie roszczenia odsetkowego od żądanej kwoty zadośćuczynienia. Pozwany wskazał, że brak jest także podstaw do ustalania jego odpowiedzialności na przyszłość, gdyż brak jest prognoz co do pogorszenia się stanu zdrowia powódki.

(odpowiedź na pozew k. 12-18)

W toku dalszego postępowania stanowiska stron do dnia zamknięcia rozprawy nie uległy zmianie.

(protokół rozprawy- k. 163- 166)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 kwietnia 2011 roku na skrzyżowaniu ulic (...) z A. i Rozległej w Ł., miał miejsce wypadek, w którym poszkodowana została T. B. (1), będąca pasażerką uczestniczącego w kolizji samochodu marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawcą wypadku, była E. K., kierująca samochodem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego posiadacz w dacie zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie.

(okoliczności bezsporne; także notatka urzędowa funkcjonariusza (...) K. w Ł. – w załączonych aktach szkodowych, kopia polisy OC – w załączonych aktach szkodowych)

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona karetką pogotowia do szpitala im. K. w Ł., gdzie wykonano badanie rentgenowskie i zdiagnozowano u niej ogólne potłuczenie bez widocznych zmian pourazowych. Po wykonaniu badań diagnostycznych, powódka została wypisana do domu wstanie ogólnym dobrym.

(dokumentacja medyczna – w załączonych aktach szkodowych)

Po wypadku powódka odczuwała dolegliwości związane z doznanym urazem, miała liczne stłuczenia i zasinienia ciała. Miała również trudności z poruszaniem się, święta Wielkanocne przeleżała w łóżku. Cierpiała także na częste bóle głowy, kręgosłupa i nogi, co powodowało konieczność przyjmowania leków przeciwbólowych, w tym K.. Powódka stosowała również leki osłonowe na żołądek oraz leki o działaniu miejscowym na stłuczenia. Powódka kontynuowała leczenie w poradni POZ i ortopedyczno-urazowej (...). Powódka została skierowana na zabiegi fizykoterapeutyczne. W sierpniu 2012 roku powódka odbyła serię 10 zabiegów rehabilitacyjnych. W dniu 7 sierpnia 2012 roku powódka zgłosiła się do lekarza neurologa z powodu bólu kręgosłupa i bólu głowy. Przy wykonywaniu zwykłych czynności dnia codziennego powódce pomagał syn, który przychodził do niej i pomagał w przygotowaniu posiłków. Później, od czasu do czasu pomagał przy przyniesieniu węgla czy odśnieżaniu. Aktualnie powódka nadal odczuwa dolegliwości bólowe nogi przy zmianach atmosferycznych, odczuwa również lęki przed jadącymi samochodami, przeraża ją pisk opon. We wrześniu 2014 roku powódka zgłosiła się do lekarza psychiatry.

(dokumentacja medyczna k. 35-36, k. 104-107, 115-118, 159-161, zeznania powódki T. B. (2) k. 164-165)

Powódka w wyniku wypadku, w zakresie narządów ruchu doznała ogólnych potłuczeń, w tym stłuczeń klatki piersiowej, prawego ramienia, lewego kolana i lewej ręki. Obecnie po zastosowanym leczeniu pozostaje umiarkowany wielomiejscowy okresowy zespół bólowy i poczucie pogorszenia sprawności. Uszczerbek na zdrowiu powódki w zakresie narządów ruchu i będący skutkiem urazów doznanych w dniu 22 kwietnia 2011 r. wynosi aktualnie 0%. Zakres cierpień powódki (fizycznych i psychicznych) powódki był umiarkowany. Ze względu na doznane obrażenia narządów ruchu przez pierwszy miesiąc po wypadku występowała potrzeba okresowej pomocy innych osób – w zakresie mniej niż jednej godziny dziennie. Obecnie powódka nie wymaga pomocy innych w wykonywaniu codziennych czynności. Rokowania powódki są raczej dobre. Powódka do chwili obecnej odzyskała praktycznie cały zakres swojej poprzedniej sprawności. Pozostaje jeszcze okresowy niewielki zespól bólowy. Nie można przewidzieć dalszego rozwoju wcześniej występującej choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Możliwa jest większa progresja zmian po wypadku. Nie można jednak w praktyce ocenić, w jakim zakresie będzie ona skutkiem doznanych urazów, a w jakim efektem procesu samoistnego.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii k. 46-47)

Powódka doznała w wyniku wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 roku urazu uogólnionego ze stłuczeniem klatki piersiowej, lewego braku, lewej kończyny górnej oraz lewego kolana. Ponadto u powódki występuje nerwica pourazowa. Powódka w wyniku przedmiotowego wypadku nie doznała trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Bezpośrednio po wypadku cierpienia fizyczne powódki związane były z dolegliwościami bólowymi, które mogły mieć umiarkowane nasilenie przez okres co najmniej 6 tygodni, później cierpienia te miały charakter malejący. Rokowania co do dalszego stanu zdrowia oraz ewentualnej konieczności leczenia są dobre. Ze względów neurologicznych powódka nie wymagała opieki osób trzecich.

(opinia biegłego z zakresu neurologii k. 61-62)

Powódka nie prezentuje objawowo reakcji spełniających kryteria Zespołu (...). Uraz somatyczny jakiego doznała na skutek wypadku wywołał reakcję traumatyczną. W chwili obecnej powódka nie ujawnia w sposób czynny aktywnych urazów zaburzeń. Na skutek wypadku badana doznała cierpień psychicznych związanych z doznanym urazem – ból, nieprzewidywalność zdarzeń. Uraz miał charakter przemijający, pomimo tego nie można wykluczyć, że w sytuacjach trudnych lub kojarzonych z sytuacją traumatyczną może u badanej występować podwyższony stan napięcia emocjonalnego i zaburzenia poczucia bezpieczeństwa. Skutki wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 roku nie miały wymiaru klinicznego. Powódka przezwyciężyła stan emocjonalny związany z urazem ciała i wynikającymi z niego ograniczeniami. Leczenie psychiatryczne było czynnikiem wspierającym. Czas cierpień psychicznych był ściśle związany z odczuwanymi dolegliwościami bólowymi. Nie ujawniono trwałych konsekwencji w stanie zdrowia psychicznego wymagających terapii psychologicznej w chwili obecnej. Rokowania w zakresie stanu zdrowia psychicznego powódki są dobre. Z punktu widzenia psychologicznego nie stwierdzono konieczności korzystania z pomocy osób trzecich. Powódka nie ujawnia ograniczeń, utrudnień w czynnościach życia codziennego.

(opinia biegłego z zakresu psychologii k. 121-126)

Leczenie psychiatryczne podjęte przez powódkę nie miało związku z wypadkiem. Skutki wypadku z dnia 22 kwietnia 2011 roku nie miały wymiaru klinicznego, wobec czego nie można mówić u powódki o uszczerbku na zdrowiu.

(opinia biegłego z zakresu psychiatrii k. 85-88, pisemna opinia uzupełniająca k. 142-143)

W piśmie z dnia 20 stycznia 2012 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 31 stycznia 2012 roku, pełnomocnik powódki zgłosił szkodę i wystąpił o wypłatę zadośćuczynienia w kwocie 30.000 złotych, zwrotu kosztów opieki w kwocie 560 zł, oraz zwrotu kosztów leczenia w kwocie 817,17 złotych. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego (...) Towarzystwa (...) S.A. w W., decyzją z dnia 6 lutego 2012 przyznał i wypłacił powódce kwotę 3000 zł tytułem zadośćuczynienia, oraz kwotę 817,20 zł tytułem odszkodowania.

(zgłoszenie szkody – w załączonych aktach szkodowych, decyzja o wypłacie odszkodowania – w załączonych aktach szkodowych)

Powódka cierpi na obustronne płaskostopie, koślawość paluchów, młotowate zniekształcenie II palca prawej stopy. Ponadto u powódki występuje choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego o charakterze wielopoziomowej dyskopatii, które nie mają związku z przedmiotowym wypadkiem. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa istniała już przed wypadkiem, powódka leczyła się na tą dolegliwość już w 1991 r. Obecne dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego są związane z istniejącą już przed wypadkiem chorobą zwyrodnieniową. Ograniczenia schylania i dźwigania większych ciężarów wynikają ze współistniejącej choroby zwyrodnieniowej.

(zeznania powódki T. B. (2) k. 164-165, opinia biegłego z zakresu chirurgii k. 46-47, opinia biegłego z zakresu neurologii k. 61-62)

Poczynione ustalenia faktyczne Sąd oparł na kserokopiach dokumentów załączonych do akt sprawy, których prawdziwość nie została zakwestionowana przez strony, na zeznaniach powódki, oraz w oparciu o opinie powołanych w sprawie biegłych. Sąd dał wiarę załączonym do akt sprawy dokumentom, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Ustaleń stanu faktycznego na podstawie kserokopii dokumentów dokonano na podstawie przepisu art. 308 k.p.c. Żadna ze stron nie kwestionowała sporządzonych opinii, nie zgłoszono także wniosków o powołanie dowodu z opinii innego biegłego. W ocenie Sądu również nie było potrzeby dalszego uzupełnienia sporządzonych opinii. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do oceny zasadności roszczeń dochodzonych w niniejszej sprawie przez powódkę. Wyrokując Sąd oparł się na zgromadzonym materiale dowodowym, w szczególności sporządzonych opiniach, uznając je za rzetelne, sporządzone zgodnie z wymogami specjalistycznej wiedzy, zawierające pełne i fachowe ustosunkowanie się do pytań Sądu. Biegli wydali opinie po zapoznaniu się z aktami sprawy i po przeprowadzeniu badania powódki. Wnioski przedstawione w sporządzonych opiniach, zostały oparte na powyżej wskazanym materiale dowodowym, jak również poparte doświadczeniem własnym biegłych. Biorąc pod uwagę ich podstawy teoretyczne, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w nich wniosków Sąd uznał sporządzone opinie za w pełni miarodajne i wyczerpujące.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Podstawą prawną odpowiedzialności ubezpieczyciela za skutki wypadku w niniejszej sprawie jest przyjęcie odpowiedzialności za ubezpieczonego na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z art. 822 kc przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim względem, których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający, albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta. Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 z zm.), z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani – na podstawie prawa – do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę. Natomiast, zgodnie z art. 19 ust. 1 powołanej ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. (...) S.A. w W. nie kwestionowało, ani podstawy swej odpowiedzialności, ani istnienia po jego stronie obowiązku naprawienia wyrządzonej powódce szkody na osobie. Kwestię sporną stanowiła natomiast wysokość zadośćuczynienia i odszkodowania ponad wypłaconą kwotę, a także odpowiedzialność za mogące wystąpić w przyszłości następstwa wypadku.

Podstawę prawną żądania zadośćuczynienia stanowi przepis art. 445 § 1 k.c. Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej na osobie wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Na pojęcie krzywdy składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00, LEX nr 56027). Inaczej, niż przy odszkodowaniu, w przypadku zadośćuczynienia, ustawodawca nie wprowadza jasnych kryteriów ustalania jego wysokości. Wskazuje jedynie, iż suma przyznana z tego tytułu winna być odpowiednia, pozostawiając jej określenie sądowi. W orzecznictwie wypracowano zasady określania wysokości zadośćuczynień. Wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron. Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, niepubl; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r, nr 4, poz.40). Oczywiście, doznanej przez poszkodowanego krzywdy nigdy nie można wprost, według całkowicie obiektywnego i sprawdzalnego kryterium przeliczyć na wysokość zadośćuczynienia. Charakter szkody niemajątkowej decyduje, bowiem o jej niewymierności (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2000 roku, III CKN 582/98, niepubl.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy uznać, że świadczenie wypłacone powódce przez pozwanego dobrowolnie nie zaspokoiło w pełni jej roszczenia o zadośćuczynienie. Biorąc pod uwagę rozmiar cierpień psychicznych związanych z następstwami wypadku, rodzaj i czas trwania jego skutków oraz ograniczenia w życiu codziennym powódki, Sąd uznał za adekwatne zadośćuczynienie w wysokości 6 000 złotych. Wprawdzie T. B. (1) nie doznała w wyniku wypadku stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednakże rozmiar i charakter doznanych obrażeń, w szczególności uraz w postaci ogólnego potłuczenia ciała, uzasadnia w ocenie Sądu zasądzenie na jej rzecz dalszej kwoty zadośćuczynienia. Powódka doznała urazu, który spowodował u niej cierpienia natury zarówno fizycznej, jak i psychicznej i nasilił istniejące przed wypadkiem dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa. To zmusiło powódkę do podjęcia leczenia i rehabilitacji. Codzienne funkcjonowanie powódki było z pewnością utrudnione przez okres przynajmniej 1 miesiąca po wypadku. Nie ulega wątpliwości, że wskutek wypadku jej stan zdrowia pogorszył się na tyle, iż musiała korzystać z okresowego leczenia rehabilitacyjnego, zaś doznany wskutek wypadku ból, konieczność poddaniu się zabiegom i ćwiczeniom usprawniającym, skutkowało powstaniem czasowego ograniczenia w sprawności powódki. T. B. (1) odczuwa również strach przed jazdą samochodem, zaś sam dźwięk hamujących samochodów wywołuje u niej niepokój. Mając powyższe na uwadze i uwzględniając wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 3.000 złotych, na rzecz powódki należało zasądzić kwotę 3.000 złotych tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia. Powództwo w zakresie zadośćuczynienia dalej idące podlegało oddaleniu jako nieznajdujące oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym, o czym orzeczono w punkcie 3 wyroku. Żądanie zapłaty dalszej kwoty 5 000 złotych było w realiach niniejsze sprawy wygórowane. Ostatecznie wypadek nie spowodował istotnych utrudnień w dalszym funkcjonowaniu organizmu powódki, co zostało potwierdzone w opinii powołanych w sprawie biegłych.

Odnosząc się do żądanego w pozwie odszkodowania należy podnieść, że naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku, nie dopuszczając zarazem do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego. Zgodnie z treścią art. 444 § 1 zd.1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Z przepisu art. 444 § 1 k.c. wynika, że obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i nie wystarczy wykazanie, że były one obiektywnie potrzebne. Nadto należy się tylko zwrot wydatków celowych. Wchodzić tu w grę będą przede wszystkim koszty związane z leczeniem a także koszty związane z korzystaniem z pomocy innej osoby. Powódka domagała się kwoty 100 zł tytułem kosztów opieki osoby trzeciej. W ocenie Sądu zakres cierpień fizycznych i psychicznych, z powodu uszkodzeń narządu ruchu, powodował uzależnienie powódki od pomocy innych osób. Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe, powódka wymagała pomocy osób trzecich, zaś Sąd przyjął, kierując się wskazaniem z opinii biegłego chirurga, iż przez pierwszy miesiąc po wypadku wymagała pomocy osób trzecich w wymiarze około jednej godziny dziennie. Stawka pełnej odpłatności za opiekę za jedną godzinę na terenie miasta Ł. w dni powszednie, w okresie, w którym miał miejsce wypadek powódki wynosiła 9,50 zł; w soboty, niedziele i święta wysokość opłaty za tego tytułu wynosi 200% stawki. Ze względu na to, iż powódka dochodziła z tego tytułu jedynie kwoty 100 zł, Sąd był związany wysokością żądania powódki, w związku z czym należało zasądzić na jej rzecz taką kwotę.

Występując z roszczeniem przeciwko ubezpieczycielowi powódka mogła określić podstawę żądanego zadośćuczynienia jedynie w zakresie tych skutków, które już wystąpiły, natomiast nie mogła określić (ewentualnych) dalszych skutków jeszcze nie ujawnionych, których jednak wystąpienie jest prawdopodobne. To prawdopodobieństwo wykazał biegły chirurg stwierdzając, że co prawda nie można przewidzieć dalszego rozwoju wcześniej występującej choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, jednak możliwa jest większa progresja zmian po wypadku. Nie można bowiem w praktyce ocenić, w jakim zakresie będzie ona skutkiem doznanych urazów, a w jakim efektem procesu samoistnego (k. 46-47). Również biegły psycholog wskazał, iż mimo, że uraz miał charakter przemijający, to nie można wykluczyć, że w sytuacjach trudnych lub kojarzonych z sytuacją traumatyczną może u powódki występować podwyższony stan napięcia emocjonalnego i zaburzenia poczucia bezpieczeństwa (k. 121-126). W ocenie Sądu, biorąc powyższe pod uwagę nie da się przewidzieć wszystkich następstw rozstroju zdrowia, chociaż nie można wyłączyć wystąpienia w przyszłości dalszych następstw uszkodzenia ciała obok tych, które się już ujawniły. Skutków tych nie można określić ani przewidzieć, gdyż są one zależne od indywidualnych właściwości organizmu, osobniczej wrażliwości, przebiegu leczenia i rehabilitacji oraz wielu innych czynników. Powyższym niedogodnościom przeciwdziała w sposób skuteczny ustalenie odpowiedzialności dłużnika za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia. Ustalenie to bowiem wiąże raz na zawsze sąd i strony, dopóki nie zostanie obalony wyrok zawierający takie ustalenie. Stąd doniosłe znaczenie tego ustalenia dla stron takiego stosunku prawnego, który nie jest jednym wyrokiem wyczerpany i wymaga - w celu usunięcia niepewności prawnej na przyszłość - trwałego ustalenia odpowiedzialności niewzruszalnego w przyszłych procesach o dalsze szkody. Zatem w sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia zasądzenie określonego świadczenia nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia. (tak SN w uchwale składu 7 sędziów z dnia 17 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970, nr 12, poz. 217). Takiego wniosku nie zmienia zmiana przepisów dotyczących przedawnienia, która wprowadziła co do szkód na osobie ustalanie początku biegu terminu przedawnienia od wystąpienia następstwa zdarzenia, a nie od daty zdarzenia, bowiem interes prawny poszkodowanego w ustaleniu odpowiedzialności na przyszłość polega na tym, iż w ewentualnym kolejnym procesie poszkodowany nie będzie musiał wykazywać odpowiedzialności ubezpieczyciela, a jedynie związek przyczynowy ujawnionego następstwa ze zdarzeniem i wysokość szkody. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd na podstawie art. 445 § 1 k.c. orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

Rozstrzygnięcie o odsetkach z tytułu opóźnienia w wypłacie należnego powódce odszkodowania zapadło na podstawie art. 817 § 1 i 481 § 1 k.c. Szkoda została zgłoszona pozwanemu w dniu 31 stycznia 2012 roku. Wymagalność roszczenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń powstaje w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku, chyba że w powyższym terminie wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia jego odpowiedzialności lub wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe. Biorąc to pod uwagę należało uznać, że w zakresie zasądzonej kwoty złotych odsetki należne są powódce zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 6 lutego 2012 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. rozliczając je stosunkowo. Powódka żądała łącznie kwoty 5100 złotych. Zasądzona suma stanowi ok. 60% dochodzonego roszczenia. Łącznie koszty poniesione przez powódkę to 2272 złotych (w tym 1200 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł opłata od pełnomocnictwa, 255 złotych tytułem opłaty od pozwu i 800 złotych tytułem zaliczek na wynagrodzenie biegłych). Natomiast koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 1600 zł (w tym 1200 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, oraz 400 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłych). Zasądzona tytułem kosztów kwota 761,92 złotych uwzględnia procent w jakim powódka wygrała sprawę, koszty poniesione w toku procesu przez obie strony i stanowi różnicę między kosztami należnymi, a poniesionymi.

Koszty orzeczone w pkt 5 wyroku to koszty sądowe tymczasowo wyłożone w toku procesu przez Skarb Państwa. Składają się na nie koszt wynagrodzenia biegłych, nie pokryte z zaliczek uiszczonych przez strony, w łącznej kwocie 526,95 złotych. W oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28.07.2005 roku (Dz. U Nr 167, poz. 1398) Sąd obciążył nimi strony stosownie do wskazanego wyżej wyniku postępowania.