Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 3 listopada 2015 roku

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Centrum Medycznego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (poprzednio Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital (...) w W.) kwoty 44.732,71 zł. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od następujących kwot: a) 7.902,99 zł. za okres od dnia 10 listopada 2010 r. do dnia zapłaty, b) 4.772,19 zł. za okres od dnia 10 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty, c) 22.536,52 zł. za okres od dnia 15 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz d) 9.521,01 zł. za okres od dnia 18 lutego 2011r. do dnia zapłaty. Nadto, powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie pozwu, powód wskazał, iż na podstawie umowy zawartej z pozwanym świadczył na jego rzecz usługi polegające na praniu bielizny szpitalnej. Powód podniósł, iż wywiązał się w sposób należyty ze swoich obowiązków, świadcząc usługi terminowo i na tej podstawie wystawił pozwanemu faktury VAT, tytułem wynagrodzenia za zrealizowaną usługę w miesiącach wrzesień – październik 2010 r. w wysokości wynikającej z umowy. Natomiast pozwany, jak podnosił dalej powód, pomimo upływu terminu płatności faktur, nie uregulował należności względem powoda. Bezskutecznym również okazało się skierowane do pozwanego wezwanie do zapłaty zaległych faktur. Powód wskazał, iż pozwany odmówił zapłaty należności, potrącając równocześnie kwoty wynikające z kar umownych nałożonych na (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Powód wskazał, iż nigdy nie uznał nałożonych na niego kar umownych i jako bezzasadne odesłał noty kompensacyjne do pozwanego, z odmową ich księgowania. Ponadto powód wskazał, iż pozwany uzyskał wypłatę z polisy dodatkowych środków w kwocie 9.521,01 zł., wskutek zgłoszenia żądania do firmy ubezpieczeniowej, zabezpieczającej realizację umowy, pomimo, iż nie zaistniały umowne przesłanki do uruchomienia takiej procedury. W związku z tym powód wskazał, że w/w środki pieniężne są nienależne pozwanemu i podlegają zwrotowi na rzecz powoda.

Pozwany Centrum Medyczne (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w skutecznie złożonym sprzeciwie od wydanego w dniu 23 czerwca 2012 r. przez Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w W. w I Wydziale Cywilnym nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. akt I Nc 2709/12 (uwzględniającego żądanie pozwu w całości) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 zł., tj. w wysokości dwukrotności stawki minimalnej wynagrodzenia (nakaz zapłaty – k. 73). W uzasadnieniu pozwany potwierdził, że strony łączyła umowa nr (...) z dnia 14 września 2010 r., której przedmiotem było świadczenie przez powoda na rzecz pozwanego usług prania bielizny szpitalnej. Pozwany wskazał natomiast, iż jakość świadczonych przez powoda usług od samego początku budziła znaczne zastrzeżenia i po miesiącu współpracy pomiędzy stronami, stwierdzony został szereg uchybień w jakości usług świadczonych przez powoda. Pozwany podniósł, iż w związku z nienależytym wykonaniem umowy w dniach 30 września 2010 r. oraz 5 października 2010 r. nałożył na powoda kary umowne w wysokości po 500 zł. Ponadto pozwany wskazał, że procedura reklamacyjna została prawidłowo zastosowana, a w związku z naruszeniem umowy przez powoda, pismem z dnia 21 października 2010 r. odstąpił od umowy. Dodatkowo z ostrożności procesowej pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wymagalnej wierzytelności powoda w łącznej wysokości 35.211,70 zł. z wymagalną i bezsporną wierzytelnością pozwanego w łącznej wysokości 44.732,71 zł. Pozwany wskazał, iż pozostała po dokonaniu potrącenia kwota w wysokości 9.521,01 zł. została mu wypłacona na skutek wypłaty gwarancji bankowej z dnia 28 stycznia 2011 r. (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 80-88).

W toku postępowania powód zmodyfikował żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty w łącznej wysokości 52.633,20 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 2 maja 2012 r. do dnia zapłaty (pismo procesowe powoda – k. 706-708).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 września 2010 r. pomiędzy Szpitalem (...). Z. w W. Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej z/s w W. (zamawiającym), a (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. (wykonawcą), zawarta została umowa nr (...), której przedmiotem było świadczenie na rzecz zamawiającego usług w zakresie prania bielizny szpitalnej zgodnie z Załącznikiem nr 1 „Formularz cenowy. Opis przedmiotu zamówienia” oraz na zasadach określonych w dziale III SIWZ, które stanowiły integralną część umowy. Całkowitą wartość umowy strony ustaliły na kwotę 358.464,86 zł. netto plus podatek VAT, według obowiązujących stawek, co stanowiło kwotę 437.327,13 zł. brutto (§ 2 umowy). Zamawiający zobowiązał się do zapłaty za dostarczony przedmiot umowy zgodnie z § 2 umowy. Zapłata za świadczone usługi nastąpić miała na podstawie faktur wystawionych przez wykonawcę, po wykonaniu usług i odbiorze ilościowym, przelewem na konto wykonawcy w ciągu 30 dni od daty przyjęcia faktury przez upoważnionego przedstawiciela zamawiającego (§ 3 umowy). Stosownie do postanowień umowy, wykonawca miał wykonywać usługi objęte umową w zakresie dostaw i odbiorów bielizny od poniedziałku do soboty każdego tygodnia, zgodnie z zapisami zawartymi w załączniku nr 1 do umowy (§ 4 ust. 1). Wykonawca w umowie zabezpieczył należyte wykonanie umowy w wysokości 5 % wartości umowy 21.866,36 zł. brutto (§ 5 umowy). Umowa została zawarta na czas oznaczony = 12 miesięcy, licząc od dnia 20 września 2010 r. (§ 6 umowy). Za nieprzestrzeganie przepisów sanitarno –epidemiologicznych, polegających na zastosowaniu niewłaściwej technologii prania lub za nie przestrzeganie zasad transportu bielizny szpitalnej, odzieży ochronnej i medycznej oraz innych materiałów wymagających czyszczenia, przy świadczeniu usług, wyłączną odpowiedzialność w stosunku do zamawiającego oraz osób trzecich ponosił wykonawca. Stwierdzenie uchybienia w zakresie świadczonych usług, stwierdzone przez przedstawiciela zamawiającego, skutkować miało karą umowną w wysokości 500 zł. brutto. Strony umowy ustaliły, że wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 10 % wartości umownej, gdy zamawiający odstąpi od umowy z winy wykonawcy. Według umowy, kary umowne płatne są w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty. Wykonawca wyraził zgodę na potrącenie kar umownych z bieżących należności za wykonanie usługi (§ 7 umowy) – (okoliczności niesporne; dowód: umowa nr (...)r – k. 20-25).

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. wystawił następujące faktury VAT na nabywcę, tj. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ, z tytułu prania bielizny szpitalnej:

1.  nr (...) z dnia 15 listopada 2010 r. na kwotę 4.772,19 zł. z 30 dniowym terminem płatności (k. 27);

2.  nr US (...) z dnia 7 października 2010 r. na kwotę 7.902,99 zł. z 30 dniowym terminem płatności (k. 28);

3.  nr US (...) z dnia 5 listopada 2010 r. na kwotę 22.536,52 zł. z 30 dniowym terminem płatności (k. 30).

W dniu 30 września 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ, sporządził protokół reklamacyjny, w którym wskazał, że Komisja przy sprawdzaniu dostawy czystej bielizny stwierdziła następujące uchybienia: „pościel biała ma widoczne nie sprane plamy krwiste, jest podeptana, poprzypalana, pognieciona i nie wymaglowana. Na asortymencie operacyjnym znajdowały się pyły, włosy, paprochy. Pościel była wilgotna i pognieciona. Mundurki prasowane były w sposób nie estetyczny, lamówki spalone”. W związku z naruszeniem postanowień umowy przez wykonawcę, Szpital nałożył na wykonawcę karę umowną w wysokości 500 zł. brutto ( dowody: potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie: a) protokołu reklamacyjnego – k. 226, noty księgowej z dnia 04.10.2010r. – k. 227, c) wniosku o naliczenie kar umownych z dnia 01.10.2010r. – k. 228).

W dniu 19 października 2010r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ sporządził protokół reklamacyjny, w którym stwierdził, że w dniach 11-18 października 2010r. zaobserwowano następujące niezgodności: „odzież fasonowa – mundurki źle wyprasowane, widoczne zagniecenia, wtopione suwaki i zniszczone napy, koszulki bawełniane zmieniły wymiary i kształt, dostarczenie pościeli z innych placówek, nie uprana pościel operacyjna, zanieczyszczona serweta operacyjna, nie uprany asortyment noworodkowy, zmieszany asortyment operacyjny”. ( dowód: potwierdzona za zgodność z oryginałem kserokopia protokołu reklamacyjnego – k. 229).

W dniu 5 października 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ sporządził protokół reklamacyjny, w którym stwierdził następujące naruszenia: „serwety, podkłady, koszule położnicze mają widoczne niesprane plamy krwiste i zielone, pofarbowane plamy, podkłady frotte, materacyki noworodkowe, pokrowce na materace mokre, w bluzach nie doprane kołnierzyki, uszkodzone zapięcia (spłaszczone napy), w spodniach stopione suwaki”. W związku z naruszeniem postanowień umowy przez wykonawcę, Szpital nałożył na wykonawcę karę umowną w wysokości 500 zł. brutto ( dowody: poświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie: a) protokołu reklamacyjnego – k. 223, b) noty księgowej z dnia 06.10.2010r. – k. 224, c) wniosku o naliczenie kar umownych z 06.10.2010r. – k. 225).

W dniu 6 października 2010 r. w siedzibie Szpitala odbyło się spotkanie, w którym uczestniczyli pracownicy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z/s w L. oraz Szpitala (...). Z. w W. SPZOZ. Przyczyną spotkania była niska jakość świadczonych przez powoda usług. W trakcie spotkania otwarto worki zawierające wypraną bieliznę szpitalną z porannej dostawy i okazano pracownikom powoda. Okazana pościel, bielizna operacyjna oraz mundurki personelu były zniszczone. Występowały elementy podarte oraz niedoprane takie jak: plamy krwiste. W asortymencie znalazły się także ręczniki i kocyki frotte noworodkowego, które nie przeszły procesu prania. Były zgniecione zamki w spodniach i spódnicach w wyniku wysokiej temperatury oraz skurczone lamówki na mundurkach. Były kłaki kurzu, które przeszły przez magiel i zostały wprasowane m.in. w bieliznę operacyjną oraz ślady po smarze, tak jakby jakiś element wkręcił się w maszynę. Zdarzały się kłęby nici przymaglowane do odzieży. W mundurkach zamki błyskawiczne były zaprasowane. Lamówki od mundurków były zniszczone. Podkreślenia wymaga, iż pościel użytkowana na oddziałach Szpitala (...). Z. w W. SPZOZ jest wyższego standardu, satynowa oraz bawełniana. Na bloku operacyjnym w Szpitalu (...). Z. w W. SPZOZ nie są (nie były) używane żadne maści, jodyna ani medykamenty, leki są (były) podawane tylko dożylnie (okoliczności niesporne; dowody: dokumentacja fotograficzna – k. 178-220, zeznania świadka M. N. – k. 364-365, zeznania świadka R. W. – k. 615-618, zeznania świadka K. O. – k. 618-620, zeznania w charakterze strony pozwanej - A. Ł. – k. 866-869).

Powód wdrożył inne środki piorące, aniżeli wcześniej stosowane. Na skutek wdrożenia „nowych” środków zwiększyła się liczba poprawek, pogorszyła się jakość prania. Typowe spieralne plamy na bieliźnie szpitalnej, przy użyciu nowo zastosowanych środków nie zawsze przy pierwszym cyklu pralniczym zostały doprane. Przy zastosowaniu wcześniejszych środków również zdarzały się poprawki, jednakże rzadziej. Zdarzały się również pochwały usług świadczonych przez powoda, niemniej tylko wówczas, gdy większa część usługi była wykonana na pierwszej zmianie w pralni. Usługa była gorzej wykonywana na drugiej zmianie. W momencie kiedy nastąpiła zmiana środków stosowanych przez (...), pojawiło się wiele uwag odnośnie nie dopierania bielizny pooperacyjnej. Od momentu zauważenia braków, usterek, zastrzeżeń co do usług, bielizna była zwracana, a usterki usuwane. Problemy powoda w zakresie usługi prasowania wynikały stąd, iż przyjmowano bardzo dużą liczbę asortymentu, a firma dysponowała tylko trzema zestawami do prasowania, z czego zazwyczaj jeden nie funkcjonował. Zestaw składał się z trzech elementów do prasowania kołnierzyków, mankietów i korpusów. Prasowanie odbywało się na drugiej zmianie, przez mało doświadczonych pracowników. Nie dosuszanie odzieży wynikało zarówno z braku wydajności pracy, jak i z konieczności wykonania na czas usługi. Usługi świadczone przez powoda były niedostosowane technologicznie do potrzeb pozwanego ( dowód: zeznania świadka B. C. – k. 466-469).

W dniu 14 października 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ sporządził protokół reklamacyjny, wskazując jako przyczynę reklamacji nie wywiązywanie się przez powoda z warunków umowy. Wskazano, iż w dniu 11 października 2010 r. odzież fasonową zwrócono z pralni w stanie nie nadającym się do noszenia. Odzież była brudna i zaprasowana, co skutkowało koniecznością skorzystania przez Szpital z usług innej komercyjnej pralni, za co kosztami w wysokości 70,48 zł. obciążono (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. ( dowody: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia protokołu reklamacyjnego – k. 221 oraz faktura VAT – k. 222).

Pismem z dnia 21 października 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ poinformował (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., iż zgodnie z § 8 pkt 1 tiret 2 umowy (...), w związku z protokołami reklamacyjnymi z dnia 30 września 2010 r. i 5 października 2010 r. oraz dwukrotnym nie zapłaceniem kary umownej, o której mowa w § 7 pkt 3 w okresie jednego kwartału, odstępuje od umowy. Jako przyczynę odstąpienia od umowy wskazano na stwierdzenie wielu uchybień w zakresie świadczonych usług ( dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia oświadczenia o odstąpieniu pozwanego od umowy nr (...) – k. 175, dokumentacja fotograficzna – k. 178-220).

Pismem z dnia 28 października 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ, wezwał (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., do zapłaty kary umownej w wysokości 43.732,71 zł. w związku z odstąpieniem przez zamawiającego od umowy nr (...)r. z winy wykonawcy – w nieprzekraczalnym terminie do dnia 12 listopada 2010 r. ( dowód: poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia pisma pozwanego z dnia 28.10.2010r. – k. 170 oraz protokołu reklamacyjnego z dnia 20.10.2010r. – k. 176).

Pismem z dnia 9 listopada 2010 r. (...) Spółka z o.o. z/s w L. poinformował Szpital (...). Z. w W. SPZOZ, iż złożone przez Szpital oświadczenie o odstąpieniu od umowy oraz żądanie zapłaty kary umownej w wysokości 43.732,71 zł. uważa za bezzasadne (dowód: pismo powoda z dnia 09.11.2010r. k. 45)

W piśmie z dnia 1 grudnia 2010 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ wyjaśnił (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. powody odstąpienia od umowy i naliczenia kary umownej w wysokości 43.732,71 zł. (dowód: pismo pozwanego – k. 46-48).

Pismem z dnia 8 grudnia 2010 r. (...) Spółka z o.o. z/s w L. wezwał Szpital (...). Z. w W. SPZOZ do uregulowania kwoty 12.675,18 zł. w terminie 5 dni od daty otrzymania wezwania (dowód: wezwanie do zapłaty k. 26).

Szpital (...). Z. w W. SPZOZ pismem z dnia 7 stycznia 2011 r. wezwał (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. do zapłaty kwoty 9.521,01 zł. brutto tytułem pozostałej części kary umownej – w nieprzekraczalnym terminie do dnia 14 stycznia 2011 r., pod rygorem skorzystania przez zamawiającego z zabezpieczenia należytego wykonania umowy (dowód: pismo pozwanego –k. 58).

Pismem z dnia 19 stycznia 2011 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L., w odpowiedzi na pismo Szpitala (...). Z. w W. SPZOZ z dnia 7 stycznia 2011r. poinformował, że podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko o bezzasadności ukarania powodowej spółki kwotą 44.732,71 zł. wnosząc równocześnie o zapłatę należności za wykonane usługi w kwocie 35.211,70 zł. w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma (dowód: pismo powoda z dnia 19 stycznia 2011r. – k. 43).

Pismem z dnia 21 stycznia 2011 r. (...) Spółka z o.o. z siedzibą w L. wezwał Szpital (...). Z. w W. SPZOZ do zapłaty należności w kwocie 22.536,52 zł. (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 29).

W piśmie z dnia 28 stycznia 2011 r. Szpital (...). Z. w W. SPZOZ wezwał (...) S.A. V. (...) z/s we W. do wypłaty kwoty 9.521,01 zł. brutto z tytułu nienależytego wykonania umowy nr (...) z dnia 14 września 2010 r. zawartej z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., objętej gwarancją ubezpieczeniową nr (...) z dnia 9 września 2010 r. ( dowód: poświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie: a) pisma pozwanego z dnia 28.01.2011r. – k. 121, b) załącznika nr 1 – k. 122, c) załącznika nr 2 – k. 123).

Pismem z dnia 8 lutego 2011 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. poinformował (...) S.A. V. (...), iż roszczenie jakie otrzymał on od Szpitala (...). Z. w W. SPZOZ jest niezasadne, w związku z czym powód będzie dochodzić w sądzie należnych kwot, które zostały potrącone oraz wskazał, że wnosi kwotę 9.521,01 zł. celem wznowienia wydawania gwarancji finansowych (dowód: pismo powoda – k. 59).

Pismem z dnia 24 lutego 2011 r. (...) S.A. V. (...) poinformowało (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L., że dokonał potrącenia swojej wierzytelności w wysokości 9.521,01 zł. przysługującej z tytułu roszczeń regresowych na podstawie § 3 umowy generalnej o udzielenie ubezpieczeniowych gwarancji kontraktowych nr (...) z dnia 17 lipca 2008 r. wraz z aneksem od 1 do 7, z kwoty kaucji złożonej na zabezpieczenie w/w roszczeń, która na dzień potrącenia wyniosła 9.521,01 złotych (dowód: pismo z dnia 24 lutego 2011r. – k. 49).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. wezwał Szpital (...). Z. w W. SPZOZ do zapłaty łącznej kwoty 49.504,90 zł. w terminie 3 dni od daty wystawienia wezwania, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 19).

Szpital (...). Z. w W. SPZOZ składał powodowi zastrzeżenia do jakości prasowania mundurków personelu medycznego. Koniecznością szpitala stało się zniszczenie znacznej ilości rzeczy (asortymentu), ponieważ nie nadawały się do użytkowania. W umowie zawartej pomiędzy stronami uzgodnione również zostało, że powód zobowiązany był do wykonywania poprawek krawieckich. Jeżeli podczas prania asortymentu zostały uszkodzone np. napy, to do obowiązków wykonawcy umowy należała ich naprawa. Dotyczyło to również pościeli płaskiej. Po każdej źle zrealizowanej dostawie, sporządzano protokół. Powód zwracał zamawiającemu pościel nie dopraną, z resztkami materiału biologicznego. Najczęściej zdarzały się nie doprane plamy krwi. Pościel zwracano nie dosuszoną, zawilgoconą, przypaloną i nie domaglowaną. Były zmaglowane napy, stopione suwaki. Po założeniu takiej jakości odzieży widoczne były zaprasowane kanty. Personel Szpitala często zgłaszał zastrzeżenia co do jakości odzieży zwracanej przez powoda, odzież była niedoprana przy kieszeniach, niedoprane były kołnierzyki, rękawy. Podobnie niedoprane powracały z firmy powodowej fartuchy operacyjne, które ponadto nosiły znamiona krwi przy mankietach. Szpital z uwagi na swoją renomę dbał, aby pościel była elegancka, przywiązywał istotną wagę do jakości. Po kilku praniach w pralni powoda, pościel zaczęła szarzeć, stawała się nieestetyczna, często bywała poplamiona. Zniszczoną odzież w znacznej ilości należało zlikwidować. Dotyczyło to w szczególności odzieży fasonowej, drogiej i nowo zakupionej ( dowody: zeznania świadka M. B. – k. 365-369, zeznania świadka M. W. – k. 373-378, zeznania świadka M. G. – k. 601-603, zeznania świadka M. Ś. – k. 607-609, zeznania świadka T. C. – k. 609-610, zeznania w charakterze strony pozwanej - A. Ł. – k. 866-869).

Z tytułu nienależytego wykonania umowy przez powoda, Szpital (...). Z. w W. SPZOZ zmuszony był dokonać likwidacji bielizny szpitalnej, której wartość po dokonaniu amortyzacji wynikającej z jej zużycia wyniosła 7.088,44 zł. Natomiast wartość nowych rzeczy, które zostały zniszczone, pozwany oszacował na kwotę 22.787,16 zł. ( dowód: poświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie: a) protokołu przedmiotów przeznaczonych do likwidacji – k. 132-133, b) faktur VAT – k. 134-167).

Proces prania w pralni powoda trwał 24 godziny. Procedura wyglądała następująco: najpierw rzeczy wysypywano z worków i segregowano, sprawdzano czy w odzieży (np. w fartuchach) nie znajdują się ostre przedmioty. Kolejno następowała segregacja kolorowa, biała oraz pod względem rodzaju bielizny. W systemie prania najpierw stosowano bazę, czyli kompozycję dezynfekcyjną, której zadaniem było zapewnienie czystości biologicznej. W przypadku konieczności odplamiania specyficznych plam, stosowane były inne detergenty. Po wypraniu pranie było maglowane bądź prasowane, a następnie pracownicy pakowali pranie do uzgodnionych worków, które kładziono na odrębnych półkach; następnie rzeczy pakowano do worków specjalnych. Wszystkie elementy płaskie typu poszwy, poszewki, prasowano w maglownicy. Bielizna fasonowa oraz rzeczy, które nie nadawały się do prasowania w maglu, tj. ubrania lekarskie, fartuchy, koszule prasowano na tzw. zestawach lub prasowano ręcznie. Po zakończeniu prasowania, pracownik magazynu zabierał wieszak na magazyn, sprawdzał pranie pod względem jakościowym, tzn. czy nie ma plam, czy kołnierzyki są doprane, a następnie pakował pranie w worki. Pościel składano przez magiel na regał jezdny. Następnie pracownik z magazynu zabierał regał i pakował zgodnie ze specyfikacją. Jeżeli asortyment trafił ponownie do pralni powoda to usuwanie plam trwało do 24 godzin. Poprawki trwały 48 godzin, czasami 72 godzin. Przy pakowaniu zwracano uwagę na specyfikację rzeczy oddanych. W czasie świadczenia usług dla pozwanego były 2 maglownice – duża i średnia, należały do kategorii starszych urządzeń. Podczas świadczenia usług na rzecz pozwanego zdarzały się awarie maglownic. W pralni u powoda były używane środki firmy (...) ( dowody: zeznania świadka J. S. – k. 328-334, zeznania świadka A. T. – k. 318-324, zeznania świadka P. S. – k. 604-606, zeznania w charakterze strony pozwanej - A. Ł. – k. 866-869).

Środki używane przez powoda są często stosowane przez pralnie chemiczne i wodne. Technologia dla środków tej firmy jest wystarczająca, lecz zastarzałych plam nie sposób usunąć w 100 % nawet najlepszymi środkami. Środki firmy (...) posiadają w swoim składzie związki o określonym stężeniu, by usuwać zabrudzenia organiczne oraz nieorganiczne. W pralni powoda nie używano sterylizatora, istniała komora filtrująca. Przy stosowaniu środków chemicznych określonej firmy nie stosowano innych. Okręgi na pościeli nie mogły powstać na terenie pralni, ponieważ pralnie nie posiadają sprzętów, które mogłyby spowodować takie ślady. Fałdy na tkaninach powstały przy maglowaniu. Czystość podłóg i sposób upranych rzeczy nie wskazuje na to, by ciemne zabrudzenia powstały na terenie pralni. Uzyskane przez pralnie certyfikaty są aktualizowane dwa razy w roku i prowadzona jest zintegrowana księga kontroli jakości u powoda. Środki organiczne i nieorganiczne używane do prania były poprawne. Dozowanie ręczne występuje tylko przy zaczyszczaniu samych plam środkami do tego celu przystosowanymi, a pranie w maszynie odbywa się przez zasysanie związków chemicznych przez dozowniki z pojemników ze związkami chemicznymi o odpowiednim składzie i stężeniu. Przy takiej technologii nie ma możliwości zmian parametrów procesu prania ani stężeń związków chemicznych z góry ustalonych. Stanowiska pracy były prawidłowo przygotowywane i utrzymywane w czystości. Pracownikami pralni powoda były przede wszystkim osoby w średnim wieku, bez wykształcenia zawodowego. Praca w pralni jest wykonywana w układzie z maszynami i ich procesami oraz polega na podporządkowaniu się określonemu rytmowi i zasadom ( dowód: opinia podstawowa – k. 675-679 oraz opinia uzupełniająca biegłego z zakresu pralnictwa E. K. – k. 746-750).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

W ocenie Sądu, co do zasady zasługują na wiarę zeznania świadków: A. T. (k. 318-324), J. S. (k. 328-334), M. N. (k. 364-365), M. B. (k. 365-369), M. W. (k. 373-378), B. C. (k. 466-469), M. G. (k. 601-603), P. S. (k. 604-606), M. Ś. (k. 607-609), T. C. (k. 609-610), R. W. (k. 615-618) oraz K. O. (k. 618-620), a także w charakterze strony pozwanej A. Ł. (k. 866-869), albowiem złożone przez w/w osobowe źródła dowodowe zeznania były logiczne, przejrzyste, spójne i rzeczowe. Ponadto w przeważającej części korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Zauważenia wymaga, iż zarówno świadkowie jak i strona pozwana, w sposób nieodmienny przedstawili fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności istnienie łączącego strony stosunku prawnego, charakteru świadczonych przez powoda usług oraz jakości ich wykonania, a także procesu reklamacji.

Ustaleń faktycznych w przedmiocie okoliczności dotyczących ustalenia czy przy zastosowaniu przewidzianych w łączącej strony umowie środków chemicznych i określonego w niej sprzętu było możliwe usunięcie plam na materiałach (w tym pościelach) powstałych po określonych środkach medycznych, czy mocno zakrwawionych oraz celem ustalenia czy są to zabrudzenia stałe, a także ustalenia sposobu usuwania zanieczyszczeń, prawidłowości stosowanej przez powoda technologii, przyczyn licznych uchybień w jakości wykonanych przez powoda usług, przyczyn zniszczeń przedmiotów oddanych do prania oraz oceny metod i standardów stosowanych przez powoda, Sąd dokonał częściowo w oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu pralnictwa E. K.. Sąd uznał opinię za fachową i rzetelną oraz sporządzoną w oparciu o wiedzę i doświadczenie biegłej sądowej. Opinia wydana została po wszechstronnym rozważeniu okoliczności sprawy, w oparciu o dokumentację zawartą w aktach sprawy oraz wizje lokalne w Szpitalu (...). Z. w W. SPZOZ i pralni wodnej (...) Sp. z o. o. Powołana biegła sądowa zarówno w opinii pisemnej podstawowej, jak również w opiniach uzupełniających pisemnych w sposób jasny i logiczny przedstawiła podstawy przyjętych ustaleń oraz wyprowadzonych z nich wniosków. Niemniej, ostatecznie opinie sporządzone przez biegłą nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem biegła sama stwierdziła, że nie była w stanie ustalić wszystkich okoliczności wskazanych w tezie dowodowej i w zastrzeżeniach do opinii, ponieważ opinię sporządziła głównie w oparciu o złożoną do akt sprawy dokumentację fotograficzną, na podstawie której nie sposób było ustalić wskazanych okoliczności, w tym faktu czy widniejące na zdjęciach plamy są zastarzałe, czy są wynikiem niedoprania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosunek prawny łączący strony zakwalifikować należy jako umowę o dzieło.

Stosownie do art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Umowa z pralnią chemiczną o czyszczenie odzieży ma charakter umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.). Przyjmujący zamówienie zakład wyspecjalizowany ma obowiązek ustalenia w momencie zawierania umowy, czy powierzona mu rzecz (garderoba) nie wykazuje właściwości wyłączających prawidłowe wykonanie usługi (por. art. 634 k.c.). Zatem powinien on się wykazać znawstwem materiału i jego właściwości tak, aby nie dopuścić do zniekształcenia rzeczy, jej fizycznego uszkodzenia czy zniszczenia. Tym samym, to na przyjmującym zamówienie ciąży – stosownie do okoliczności – obowiązek poinformowania zamawiającego klienta o tym, że nietypowość rzeczy, jej cechy nie gwarantują osiągnięcia pewnego, zamierzonego rezultatu usługi (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1986 r. wydany w sprawie o sygn. akt III CRN 82/86 – OSNC 1987/8/125).

Powód dochodził w niniejszej sprawie, w ostatecznie sformułowanym żądaniu zapłaty kwoty w wysokości 52.633,20 zł. tytułem przysługującego mu od pozwanego wynagrodzenia, za usługi prania bielizny szpitalnej, na podstawie umowy nr (...) z dnia 14 września 2010 r., w oparciu o wystawione faktury VAT.

Zgodnie z art. 642 § 1 k.c., w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

W rozpatrywanej sprawie nie było przedmiotem sporu między stronami istnienie wskazanego stosunku prawnego, ani też, że zapłata wynagrodzenia w zakresie objętym żądaniem pozwu nie została przez pozwanego uiszczona. Poza sporem pozostawał także fakt odstąpienia przez pozwanego od umowy oraz obciążenia powoda karami umownymi.

W pierwszej kolejności należało zatem rozważyć, czy powodowi rzeczywiście przysługiwało roszczenie o zapłatę wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług.

Stosownie do postanowień łączącej strony umowy, za nie przestrzeganie przepisów sanitarno – epidemiologicznych, polegających na zastosowaniu niewłaściwej technologii prania lub za nie przestrzeganie zasad transportu bielizny szpitalnej, odzieży ochronnej i medycznej oraz innych materiałów wymagających czyszczenia, przy świadczeniu usług – wyłączną odpowiedzialność w stosunku do zamawiającego oraz osób trzecich ponosił wykonawca, tj. powód. Stwierdzenie uchybienia w zakresie świadczonych usług, stwierdzone przez przedstawiciela zamawiającego, skutkować miało karą umowną w wysokości 500 zł. brutto. Strony umowy ustaliły, że wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 10 % wartości umownej, gdy zamawiający odstąpi od umowy z winy wykonawcy. Kary umowne płatne były w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty, przy czym pozwany jako wykonawca wyraził zgodę na potrącenie kar umownych z bieżących należności za wykonane usługi.

W przekonaniu Sądu orzekającego – w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie może budzić najmniejszych wątpliwości, że usługi były świadczone przez powoda w sposób nieprawidłowy i niezgodny z wymogami określonymi w umowie. Podkreślenia wymaga, że pozwany od początku trwania umowy zwracał powodowi uwagę na jakość świadczonych usług. W świetle dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych i – co wymaga zaakcentowania – w istocie bezspornych między stronami, uznać należy, że pozwany nie akceptował usług wykonanych przez powoda. Z kształtujących jednolity obraz stanu faktycznego sprawy – zgodnych zeznań świadków (zatrudnionych w okresie trwania umowy stron zarówno u powoda jak i u pozwanego) wprost wynika, że powód nienależycie wykonywał warunki umowy. Dostarczana pozwanemu przez powoda bielizna szpitalna była zniszczona, nie doprana, podarta, zawilgocona i nie doprasowana. Zawierała nie doprane plamy krwi, była poszarzała. Zdarzało się, że dostarczany był asortyment z innego szpitala. Zdarzały się zgniecione zamki w spodniach i spódnicach w wyniku wysokiej temperatury oraz skurczone lamówki na mundurkach. Na odzieży występowały kłaki kurzu, które przeszły przez magiel i zostały wprasowane m.in. w bieliznę operacyjną oraz ślady po smarze. W mundurkach zamki błyskawiczne były zaprasowane. Powyższe fakty potwierdza również dokumentacja fotograficzna sporządzona przez pracownika strony pozwanej. Podkreślenia wymaga, iż takie działanie ze strony powoda naraziło pozwanego na szkodę, ponieważ zmuszony on był korzystać z usług innej pralni komercyjnej. Ponadto zniszczona przez powoda odzież i pościel szpitalna podlegała utylizacji, gdyż nie nadawała się już do użytku, co także naraziło pozwanego na straty.

Wobec powyższego pozwany skorzystał z uprawnienia wynikającego z § 7 ust. 3 umowy i dwukrotnie nałożył na powoda karę umowną w wysokości 500 zł. Stwierdzić należy, iż pozwany legitymował się uprawnieniem do zastosowania względem powoda kar umownych, ponieważ zostały spełnione przesłanki z umowy, w postaci uchybień w zakresie świadczonych usług, stwierdzonych przez przedstawiciela zamawiającego – pozwanego, które ujęte zostały w protokołach reklamacyjnych z dnia 30 września 2010r. i 5 października 2010r.

Stosownie do treści art. 636 § 1 k.c., jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu, zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

Wobec licznych naruszeń umowy ze strony powoda, pozwany zdecydował się powierzyć naprawienie wykonanej przez powoda usługi innej firmie pralniczej. Następnie pozwany odstąpił od umowy z dnia 14 września 2010r., poprzez oświadczenie złożone powodowi w piśmie z dnia 21 października 2010 r. Przyczyną odstąpienia od umowy było wystąpienie szeregu uchybień ze strony powoda podczas świadczonych usług i nastąpiło z winy powoda. Zgodnie z art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie z kolei do treści art. 487 § 2 k.c., umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.

W świetle art. 494 § 1 k.c., strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również – na zasadach ogólnych – naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy wzajemnej ma charakter kształtujący prawo, którego skutkiem jest zniweczenie umowy ex tunc i zwrot wszystkiego, co w jej wykonaniu zostało świadczone (art. 494 k.c.), z uwzględnieniem w tym ostatnim zakresie odpowiednich postanowień stron. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy może mieć podstawę umowną lub ustawową, w każdym jednak przypadku musi ona istnieć w dacie złożenia oświadczenia o odstąpieniu. Skuteczność oświadczenia podlega ocenie według wskazanych w jej treści przyczyn odstąpienia od umowy.

W przekonaniu Sądu, w tak ustalonym stanie faktycznym oraz stosownie do zapisów łączącej strony umowy – pozwany posiadał ku temu pełne prawo, zważywszy na naruszenia umowy ciążące po stronie powoda. W konsekwencji, złożone przez pozwanego oświadczenie o odstąpieniu od umowy było skuteczne, a umowa między stronami przestała obowiązywać.

Jak zaznaczono, pozwany w toku niniejszego postępowania złożył oświadczenie woli o potrąceniu swojej wierzytelności wobec powoda w kwocie 35.211,70 zł., na którą składały się kwoty: 7.902,99 zł. z tytułu faktury VAT nr (...) z dnia 7 października 2010r., 22.536,52 zł. z tytułu faktury VAT nr (...) z dnia 5 listopada 2010 r. oraz 4.772,19 zł. z tytułu faktury VAT nr (...) z dnia 15 listopada 2010r., z wzajemną wierzytelnością w łącznej wysokości 44.732,71 zł., na którą składały się kwoty: 500 zł. z tytułu noty księgowej nr (...) z dnia 4 października 2010 r., 500 zł. z tytułu noty księgowej nr (...) z dnia 6 października 2001 r. oraz 43.732,71 zł. z tytułu noty księgowej nr (...) z dnia 28 października 2010 r.

Stosownie do art. 498 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zgodnie z art. 499 k.c., potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

Niewątpliwym pozostaje, iż to na stronie pozwanej spoczywał – zgodnie z ogólną regułą przewidzianą w art. 6 k.c., ciężar wykazania istnienia wierzytelności objętej zarzutem potrącenia oraz jej wysokości.

Zdaniem Sądu, wierzytelność pozwanego we wskazanej wysokości istnieje i nie była kwestionowana co do wysokości przez stronę powodową. Podkreślenia wymaga przy tym, iż zarówno w chwili składania oświadczenia woli o potrąceniu, jak i w chwili zamknięcia rozprawy, wierzytelność ta była wymagalna. Trzeba bowiem zauważyć, iż pozwany udowodnił zarówno zasadność naliczenia kar umownych w wysokości po 500 zł., wynikających z § 7 ust. 3 umowy jak i kwoty 43.732,71 zł. z tytułu kary umownej za odstąpienie od umowy z winy powoda, wynikającej z § 7 ust. 6 umowy. Przy czym powód wyraził zgodę na potrącenie kar umownych z bieżących należności za wykonane usługi.

Reasumując, mając na uwadze ustalenia dokonane w niniejszym postępowaniu, a w szczególności, że powód z tytułu świadczonych usług wystawił faktury VAT objęte żądaniem zgłoszonym w niniejszym postępowaniu, a pozwany pozostawał w opóźnieniu zapłaty świadczeń wynikających z umowy, gdyż nałożył na powoda kary umowne i odstąpił od umowy, a powód nie dokonał potrącenia ze swymi wymagalnymi wierzytelnościami, uznać należy, że wierzytelności stron uległy umorzeniu wobec skutecznego zarzutu potrącenia.

Pozostała po dokonaniu potrącenia kwota w wysokości 9.521,01 zł. została wypłacona pozwanemu z gwarancji bankowej przez (...) S.A. V. (...). Podkreślenia wymaga, że w § 5 umowy strony zastrzegły, iż wykonawca zabezpieczył należyte wykonanie umowy w wysokości 5 % wartości umowy w kwocie 22.866,36 zł. brutto w formie gwarancji ubezpieczeniowej. Pozwany w piśmie z dnia 7 stycznia 2011 r. wezwał powoda do zapłaty kwoty 9.521,01 zł. brutto tytułem pozostałej części kary umownej, w nieprzekraczalnym terminie do dnia 14 stycznia 2011 r., pod rygorem skorzystania przez zamawiającego z zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Powód nie uregulował należności w wyznaczonym terminie, tym samym pozwany był uprawniony do wystąpienia z żądaniem zapłaty gwarancji, do towarzystwa ubezpieczeniowego.

Odnosząc się do pozostałej kwoty w wysokości 7.900,49 zł., o jaką powództwo zostało rozszerzone, wskazać należy, że powód nie wykazał zasadności naliczenia tej kwoty, stosownie do obowiązku wynikającego z art. 6 k.c., natomiast pozwany w całości zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości.

Uwzględniając przedstawioną argumentację w kontekście okoliczności faktycznych sprawy, w tym skutecznego odstąpienia od umowy przez pozwanego oraz potrącenia wzajemnych wierzytelności stron, a także nie udowodnienia przez powoda roszczenia w pozostałym zakresie – powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu Sąd wydał w oparciu o zasadę odpowiedzialności za jego wynik, przewidzianą w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

Powód przegrał sprawę, ponieważ powództwo zostało w całości oddalone, dlatego zobowiązany jest zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty postępowania. Pozwany złożył spis kosztów poniesionych w toku postępowania na łączna kwotę 5.761,55 zł. obejmującą: a) 51 zł. tytułem opłat skarbowych od udzielonego pełnomocnictwa i dwóch pełnomocnictw substytucyjnych, b) 178,77 zł. z tytułu kosztu przesyłek pocztowych, c) 600 zł. tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, d) 2 zł. tytułem kosztów opłaty sądowej, e) 129,78 zł. tytułem kosztów kserokopii i wydruków oraz f) 4.800 zł. tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej określonej na podstawie § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

W ocenie Sądu wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów, według sporządzonego spisu kosztów zasługiwał w przeważającej części na uwzględnienie. W tym miejscu wskazać należy, iż Sąd uznał za w pełni uzasadnione żądanie pozwanego zasądzenia na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości, tj. w kwocie 4.800 zł., biorąc pod uwagę charakter sprawy, czas trwania postępowania (ponad 3 lata), kilkanaście rozpraw, które odbyły się z udziałem pełnomocnika pozwanego, a także znaczny nakład pracy pełnomocnika procesowego. Konkludując, naprowadzone okoliczności uzasadniają przyznanie pozwanemu wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego w wyższej niż minimalna stawce (2.400 zł.). Na uwzględnienie nie zasługiwało natomiast żądanie zasądzenia od powoda kwoty 180,77 zł. obejmującej koszty przesyłek pocztowych w wysokości 178,77 zł. oraz koszty poniesione na znaczki opłaty sądowej w wysokości 2 zł., bowiem zdaniem Sądu brak jest logicznych przesłanek do uwzględnienia żądania przez pozwanego zwrotu kosztów we wskazanym wyżej zakresie.

W punkcie III sentencji wyroku Sąd mając na uwadze wynik procesu, nakazał pobrać od powoda (...) Spółki z o.o. z siedzibą w L. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. kwotę 637,93 zł., tytułem uzupełnienia wydatków związanych z wynagrodzeniem biegłej sądowej E. K., poniesionych tymczasowo z budżetu Skarbu Państwa. Podstawę prawną orzeczenia Sądu w tym zakresie stanowi art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014r. poz. 1025).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z dnia 03 listopada 2015r. wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom obydwu stron procesu.

W., dnia 01 grudnia 2015r.