Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 4 września 2015 roku Sąd Rejonowy w Brzezinach zasądził od pozwanego M. D. na rzecz (...) 8592,38 złote z ustawowymi odsetkami od dnia 27 listopada 2015 roku, oddalił powództwo w pozostałej części oraz orzekł o kosztach procesu i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany miał zawartą umowę nr (...) o przyznanie limitu kredytowego w dniu 9 lipca 2009r. na kwotę 5000 zł. W dniu 16 listopada 2010 r. bank wystawił bankowy tytuł wykonawczy na kwotę 6755,33 zł, z czego na 4984,69 zł tytułem należności głównej. Tytułowi temu została nadana klauzula wykonalności. (...) Agricole zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności z tytułu udzielonego pozwanemu kredytu. W wykazie należności załączonym do umowy widnieje kwota 9127,73 zł z tytułu umowy nr (...) z czego 4984,69 zł należności głównej, 3344,94 zł tytułem odsetek oraz 798,10 zł tytułem opłat.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas określony kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na określony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami i zapłaty prowizji.

Stosownie do zawartej umowy kredytu poprzednik prawny udzielił pozwanemu kredytu nr (...), a pozwany miał go spłacać. Wierzytelność z niespłaconego kredytu wyżej wymieniony Bank przelał na powoda.

Przelew wierzytelności jest umową, mocą której wierzyciel - zbywca przenosi na nabywcę wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia i powinność dłużnika spełnienia świadczenia.

Jeśli spełnione są powyższe przesłanki umowa cesji wierzytelności staje się skuteczna i w rozumieniu art. 509 k.c. przenosi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego. Zatem warunkiem skutecznej cesji wierzytelności i otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. Zgodnie zaś z treścią art. 6 k. c. ciężar dowodu spoczywał na powodzie, który z faktu wywodził skutki prawne. Zatem to powód powinien w toku postępowania obalić twierdzenie pozwanego, o tym, że ma mniejszą kwotę do zapłaty, czego nie uczynił.

W tym stanie rzeczy za udowodnione można przyjąć, że nastąpiło przejęcie przez powoda roszczenia w kwocie 4.984,69 zł i 3.344,94 zł odsetek do dnia 6 stycznia 2015 r.

Brak jest jakiegokolwiek dowodu aby poprzednikowi prawnemu powoda, a co za tym idzie powodowi przysługiwały jakiekolwiek inne opłaty. Ani bowiem z umowy, ani z bankowego tytułu egzekucyjnego nie wynika, aby pierwotny wierzyciel miał prawo do naliczenia jakichkolwiek dodatkowych opłat. Brak jest w sprawie jakiegokolwiek dowodu, aby takie koszty przysługiwały również z tytułu tej umowy powodowi. W tym stanie rzeczy roszczenie w przedmiocie dalszych kosztów w kwocie 798,10 zł zostało oddalone, jako nieudowodnione.

Sąd nie może bowiem zasądzając należność opierać się na przypuszczeniach, ale powód winien ściśle udowodnić swoje żądania, tym bardziej, że jest profesjonalnym podmiotem rynku finansowego, reprezentowanym przez fachowego pełnomocnika.

Dlatego też Sąd Rejonowy z mocy art. 69 ust. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe w związku z art. 509 k.c. zasądził kwotę 8.592,38 złotych oddalając powództwo w pozostałej części.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zaś o kosztach procesu z mocy art. 100 k.p.c..

Apelację od powyższego wyroku w części oddalającej powództwo co do kwoty 798,10 wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27 listopada 2014 roku do dnia zapłaty i co do kosztów procesu wywiódł powód, podnosząc następujące zarzuty:

- naruszenia art. 339 § 2 k.p.c. poprzez nieprzyjęcie przez Sąd Rejonowy w Brzezinach za prawdziwe przytoczonych w pozwie twierdzeń powoda dotyczących wysokości roszczenia w zakresie kosztów wynikających z czynności bankowych, mimo iż podane przez powoda twierdzenia nie budzą wątpliwości o kwalifikowanym charakterze, czyli wątpliwości uzasadnionych, podczas gdy przedmiotowe twierdzenia znajdują logiczne i prawdopodobne poparcie w przytoczonych dowodach w postaci umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 09.07.2009 roku o numerze (...), bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 16.11.2010 r. o nr (...) wraz z postanowieniem Sądu Rejonowego w Brzezinach I Wydziału Cywilnego z dnia 22.08.2011 r., sygn. akt I Co 994/11 o nadaniu klauzuli wykonalności ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 r. wraz z załącznikiem nr 5, w której została zindywidualizowana przez kredytodawcę, jak i powoda zbywana wierzytelność oraz jej elementy składowe;

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, ocenie materiału dowodowego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wraz z postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności oraz adnotacją Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wołominie S. M., przejawiającej się w uznaniu, że wysokość dochodzonych przez powoda należności z tytułu kosztów nie została wykazana, podczas gdy z dokumentu w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Brzezinach I Wydział Cywilny, z dnia 22.08.2011 r. o nadaniu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, wydanego w sprawie o sygn. akt I Co 994/11 wynikało, iż na rzecz poprzednika prawnego powoda zasądzona została kwota 67 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania klauzulowego, a ponadto na bankowym tytule egzekucyjnym umieszczona została adnotacja o poniesionych przez wierzyciela kosztach egzekucyjnych w wysokości 151,04 zł, które to należności wchodziły w skład kosztów dochodzonych przez powoda w postępowaniu przed Sądem I instancji;

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, że powód nie udowodnił wysokości roszczenia w zakresie kosztów wynikających z czynności bankowych, podczas gdy z przedstawionej przez powoda dokumentacji tj. umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 09.07.2009 roku o numerze (...) oraz umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku wraz z załącznikiem nr 5 oraz bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 16.11.2010 r. o nr (...) wraz z postanowieniem Sądu Rejonowego w Brzezinach I Wydziału Cywilnego z dnia 22.08.2011 r., sygn. akt I Co 994/11 o nadaniu klauzuli wykonalności ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wynika istnienie, wysokość oraz wymagalność dochodzonego przez powoda roszczenia;

- naruszenie art. 229 k.p.c. w zw. art. 230 k.p.c. polegającą na odmowie uznania za przyznane twierdzeń powoda o faktach, co do których nie wypowiedziała się strona pozwana, w szczególności do twierdzeń o wysokości roszczenia dochodzonego pozwem w zakresie kosztów, podczas gdy przedmiotowe twierdzenia zostały poparte przedłożonymi przez powoda dokumentami w postaci umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 17.06.2009 roku o numerze (...) oraz umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku wraz załącznikiem oraz bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 16.11.2010 r. o nr (...) wraz z postanowieniem Sądu Rejonowego w Brzezinach I Wydziału Cywilnego z dnia 22.08.2011 r., sygn. akt I Co 994/11 o nadaniu klauzuli wykonalności ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

W razie niepodzielenia przez Sąd Okręgowy powyższych zarzutów skarżący zarzucił naruszenie art. 248 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i niezobowiązanie powoda do przedstawienia dowodu na okoliczność istnienia zobowiązania pozwanego a także jego wysokości i dopiero w przypadku niewykonania przez powoda wymienionego obowiązku procesowego dotyczącego przedstawienia omawianych dokumentów, usuwających wątpliwości sądu - zastosowanie sankcji określonej w art. 6 k.c. pozwalającej na uznanie nieudowodnienia roszczenia.

Przy tak sformułowanych zarzutach powód wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 poprzez zasądzenie od pozwanego M. D. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. dalszej kwoty 798,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27.11.2014 r. do dnia zapłaty;

- zasądzenie od pozwanego M. D. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zwrotu całości kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji; a także zasądzenie od pozwanego M. D. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie apelacyjne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Podniesione przez skarżącego zarzuty apelacyjne, choć zostały ujęte w dość złożonej konfiguracji poprzez powołanie się na naruszenie odpowiednich przepisów prawa materialnego i procesowego, w istocie koncentrują się na próbie podważenia dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w wyniku której uznał on za nieudowodnione roszczenie powoda w zakresie kwoty 798,10 złotych tytułem dodatkowych kosztów związanych z łączącą poprzednika prawnego powoda i pozwanego umową kredytową.

Ustosunkowując się do tak sformułowanych zarzutów apelacji już na wstępie należy wyrazić przekonanie, iż są one całkowicie chybione.

Sąd I instancji opierając się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym doszedł do prawidłowej konkluzji, że brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa w opisanym zakresie. Zarówno z umowy o przyznanie limitu kredytowego z dnia 9 lipca 2009 roku jak i bankowego tytułu egzekucyjnego nie wynika, aby poprzednik prawny powoda był uprawniony do żądania od pozwanego jakichkolwiek innych opłat poza stanowiącymi przedmiot umowy cesji kwoty 4984,69 złotych należności głównej oraz kwoty 3344,94 złotych odsetek.

Twierdzenie powoda nie znajduje oparcia również w treści umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku zawartej z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W.. Skarżący nie przedłożył żadnego dowodu na poparcie zasadności żądania od pozwanego dodatkowych kosztów. Co więcej, nie przedstawił nawet wyliczenia jakie dokładnie koszty składają się na kwotę 798,10 złotych, nie sprecyzował również, czy wynikają one bezpośrednio z umowy o przyznanie limitu kredytowego, czy też są związane z realizacją wierzytelności stwierdzonej bankowym tytułem wykonawczym.

Wbrew stanowisku skarżącego prawidłowości powyższej oceny w niczym nie podważa załączona na etapie postępowania przed Sądem I instancji kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Brzezinach z dnia 22 sierpnia 2011 roku o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wraz z orzeczeniem o kosztach tego postępowania.

Dla uzasadnienia tego poglądu w pierwszej kolejności zauważyć należy, iż z przedmiotowego orzeczenia wynika jedynie kwota 67 złotych zasądzona od pozwanego na rzecz (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. tytułem zwrotu kosztów postępowania klauzulowego, nie wyjaśnia natomiast skąd powód wywodzi swoje roszczenie co do pozostałej części kosztów w łącznej wysokości 798,10 złotych. Odnosząc się natomiast do powyższej kwoty 67 złotych, nade wszystko należy podkreślić, iż omawiane koszty postępowania klauzulowego stanowią samodzielny tytuł egzekucyjny, którego realizacji powód może dochodzić w drodze uzyskania klauzuli wykonalności na następcę prawnego w trybie art. 788 k.p.c., nie zaś w ramach niniejszego powództwa. W razie bowiem jego uwzględnienia co do wskazanej kwoty wierzyciel uzyskałby podwójny tytuł dotyczący tego samego świadczenia.

Sąd Okręgowy pominął w oparciu o art. 381 k.p.c. dowód w postaci kserokopii postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wołominie M. M. z dnia 16 czerwca 2012 roku, załącznika nr 1 umowy o przyznanie limitu kredytowego – Tabeli opłat i prowizji, wyciąg z załącznika do umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 czerwca 2014 roku w formie elektronicznej oraz zawarte w apelacji szczegółowe zestawienie należności składających się na sporną kwotę 798,10 złotych. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W rozpoznawanej apelacji strona powodowa nie wykazała istnienia przyczyn usprawiedliwiających w rozumieniu art. 381 k.p.c. potrzebę powołania dowodu dopiero przed Sądem drugiej instancji.

Zachodzi potrzeba wyjaśnienia, że gromadzenie materiału procesowego powinno następować przede wszystkim w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji. Przedłożone w postępowaniu apelacyjnym dowody skarżący powinien był przedłożyć przed Sądem pierwszej instancji. Innymi słowy już w Sądzie pierwszej instancji powstała potrzeba powołania się przez stronę na te fakty i dowody. Strona zainteresowana wprowadzeniem do sprawy w jej fazie apelacyjnej określonych nowości powinna wykazać, że wcześniej nie miała możności powołania się na nie. Skarżący zaś tego nie uczynił. Oceny tej nie zmienia przedstawiona przez apelującego argumentacja dla uzasadnienia dopuszczenia spóźnionych wniosków dowodowych. W szczególności nie przeczy jej przywołane orzecznictwo Sądu Najwyższego. Aprobując w pełni wynikające ze stanowiska Sądu Najwyższego wskazania, zdaniem Sądu Okręgowego pozwany konstruuje na ich podstawie niewłaściwe wnioski prawne. Wbrew opinii skarżącego strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że Sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2002 r., sygn. akt IV CKN 980/00, publ. Program Komputerowy Lex, nr 53922). Potrzebą powołania nowego dowodu, w rozumieniu art. 381 k.p.c., nie jest uzyskanie - w oparciu o uzasadnienie skarżonego wyroku - wiedzy o tym, jakie stanowisko zajął Sąd I instancji co do poszczególnych twierdzeń i zarzutów strony.

W rozpatrywanym przypadku kwestia ustalenia podstawy do obciążenia pozwanego kosztami nie wynikającymi wprost z umowy limitu kredytowego, ani umowy cesji była okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia. Strona powodowa winna mieć zatem świadomość, że zasadność swojego stanowiska musi udowodnić i stąd już przed Sądem I instancji powinna była przedstawić wszystkie dowody na jego poparcie. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby w rezultacie do konwalidowania całkowitej bierności dowodowej stron i w konsekwencji podważenia wynikającej z przepisu art. 381 k.p.c. zasady koncentracji materiału dowodowego, której podstawowym celem jest dyscyplinowanie uczestników procesu do przedstawiania wszystkich znanych im faktów i dowodów na poparcie swych twierdzeń pod rygorem utraty możliwości powołania ich w terminie późniejszym.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.