Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Grzempa

Protokolant: Kamila Skorupska

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2016 r. w Słupsku

sprawy z odwołania J. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 27.02.2015 r., znak sprawy: (...) - (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o zasiłek chorobowy

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. w całości i przyznaje ubezpieczonemu J. G. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 05.12.2014 r. do dnia 25.02.2015 r. w wysokości 100% podstawy jego wymiaru z ubezpieczenia wypadkowego

Sygn. akt U 113/15

UZASADNIENIE

Ubezpieczony J. G. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 27 lutego 2015 r. odmawiającej mu prawa do wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru z tytułu zdarzenia, jakiemu uległ w dniu 05.12.2014 r. W uzasadnieniu wskazał, że wypadek nie był spowodowany przez niego umyślnie i nie wyniknął z rażącego niedbalstwa. Jego zdaniem rażące niedbalstwo nie może opierać się na domniemaniu, lecz musi być poparte dowodami. W konkluzji wniósł o zmianę decyzji i wypłatę świadczenia w wysokości 100%.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Zdaniem organu rentowego, ubezpieczony w dniu 05.12.2014 r. kierując samochodem ciężarowym, doprowadził do wypadku, zasnął za kierownicą i uderzył w pojazd. Powyższe wynika, zdaniem organu rentowego z zaświadczenia z dnia 05.12.2014 r. sporządzonego przez inspektora z Komendy Miejskiej Policji we W..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. G. zatrudniony był w firmie (...) na stanowisku kierowcy-mechanika. Z tytułu zatrudnienia podlegał ubezpieczeniom społecznym.

bezsporne

W dniu 4 grudnia 2014 r. rozpoczął pracę o godz. 21.00. w R. po szesnastogodzinnym postoju. Wyruszył w kierunku Ł. przez P. pojazdem ciężarowym marki (...) z naczepą. O godzinie 00.15 dotarł do Ł. i po załadunku ruszył w kierunku S..

Na trasie będąc około godziny 03.20 w miejscowości S. nie zachował należytej ostrożności, zjechał z autostrady w prawo uderzając w barierki ochronne. Wówczas odbił kierownicą w lewo, lecz uderzył w nieprawidłowo zaparkowany pojazd marki I. i doszło do kolizji. Pojazd ten stał zaparkowany na zjeździe do prawoskrętu z włączonymi światłami awaryjnymi. Nie było ustawionego trójkąta ostrzegawczego.

W wyniku tego wypadku J. G. doznał licznych urazów. Wezwane Pogotowie (...) zawiozło go do Szpitala Wojewódzkiego we W. gdzie przebywał na Oddziale (...).

bezsporne oraz dowód: protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (k. 2-5 w aktach ZUS), przesłuchanie stron (k. 21-22)

Powyższe zdarzenie zostało uznane przez pracodawcę jako wypadek przy pracy.

bezsporne

Kierujący pojazdem I. został ukarany mandatem karnym za postój w miejscu niedozwolonym.

J. G. został skazany wyrokiem nakazowym z dnia 10.06.2015 r. na karę grzywny za popełnienie wykroczenia za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

bezsporne oraz dowód: wyrok nakazowy z dnia 10.06.2015 r. (k. 39-40 w aktach II W 730/15)

Przyczyną kolizji w dniu 5 grudnia 2014 r. było nałożenie się dwóch przyczyn, tj. postój ciągnika samochodowego I. z naczepą w miejscu, gdzie było to zabronione oraz nieustawienie na jezdni przez kierującego tym zespołem pojazdów ostrzegawczego trójkąta odblaskowego oraz niezachowanie należytej ostrożności przez kierującego zespołem pojazdów ciągnik samochodowy (...) J. G..

Kierujący ciągnikiem samochodowym I. przyczynił się do zaistniałej kolizji.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych J. Z. (k. 31-49)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. G. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Organ rentowy nie kwestionował zdarzenia z dnia 5 grudnia 2014 r. oraz tego, że wypadek jakiemu uległ ubezpieczony jest wypadkiem przy pracy.

Podstawą do odmowy skarżącemu świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego było naruszenie przez wnioskodawcę przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia. Zdaniem organu rentowego postępowanie ubezpieczonego odznaczało się rażącym niedbalstwem. Organ rentowy powoływał się na informacje udzielone przez Policję.

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez ubezpieczonego zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz czy zachowanie się kierującego odznaczało się rażącym niedbalstwem. Istota sporu sprowadzała się zatem do rozstrzygnięcia, czy znajduje zastosowanie przepis art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wyłączający prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. Zgodnie z cytowanym przepisem, świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują, gdy wyłączną przyczyną wypadku, było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Przepis ten - jak wyżej podano - przewiduje, że świadczenia określone w ustawie nie przysługują pracownikowi, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione przez zakład pracy naruszenie przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Wyrażenie „rażące niedbalstwo” nie zostało jednak zdefiniowane w ustawie. Prawo ubezpieczeń społecznych nie ma również własnego pojęcia winy. Nie definiuje też takich pojęć jak umyślność, lekkomyślność, niedbalstwo. W związku z tym dla wyjaśnienia ich znaczenia należy się odwołać do terminologii w innych gałęziach prawa.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się w sposób zgodny, że rażące niedbalstwo jest zachowaniem graniczącym z umyślnością, a zarazem takim, które daje podstawę do „szczególnie negatywnej oceny postępowania” pracownika. Powyższe rozumienie tego pojęcia zapoczątkował Trybunał Ubezpieczeń Społecznych, który w wyroku z dnia 20 listopada 1973 r. III TO 84/73 (Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1975/1 str. 74), wyjaśnił, że niedbalstwo pracownika jako wyłączna przyczyna wypadku przy pracy zwalnia zakład pracy od odpowiedzialności tylko wtedy, jeżeli miało charakter rażący, „a więc graniczyło z umyślnością”. Stanowisko Sądu Najwyższego w tej mierze, ukształtowało się pod wpływem wyroku z dnia 6 sierpnia 1976 r. III PRN 19/76 (OSNCP 1977/3 poz. 55). Przyjęto w nim, że przez działanie z rażącym niedbalstwem należy rozumieć między innymi sytuacje, w których poszkodowany pracownik zdaje sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, gdyż zwykle ono występuje w danych okolicznościach faktycznych, tak że każdy człowiek o przeciętnej przezorności ocenia je jako ewidentne - a mimo to, z naruszeniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania się. Rozważania powyższe zawiera wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1999 r. II UKN 221/99 (OSNAPiUS 2001/6 poz. 205). Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela powołane wyżej stanowisko judykatury.

Rażące niedbalstwo jest postacią winy nieumyślnej, zawierającą - w odróżnieniu od zwykłego niedbalstwa - element świadomie nieprawidłowego wykonywania czynności grożącej niebezpieczeństwem przy jednoczesnym lekceważeniu następstw takiego postępowania. Łączy się z tym tak zwany element staranności. Naruszenie tego obowiązku może wywołać pewne skutki określone na przykład w przepisie prawnym lub wynikające z danej sytuacji faktycznej. Rażące niedbalstwo charakteryzuje się takim zachowaniem, które w sposób jaskrawy odbiega od norm bezpiecznego postępowania i świadczy o całkowitym zlekceważeniu przepisów o ochronie zdrowia.

Regulacja ta zawiera więc okoliczności wyłączające prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego i oznacza, że w razie ich zaistnienia świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego – w tym sporny zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru - nie przysługują.

Przez przepisy dotyczące „ochrony życia i zdrowia” rozumie się wszelkie instrukcje, ustanowione lub przyjęte zasady określające prawidłowy i bezpieczny sposób obsługi urządzeń, a także przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Dlatego też wyłączność przyczyny, umyślne lub rażące niedbalstwo w naruszeniu przez ubezpieczonego podanych wyżej przepisów muszą być spełnione łącznie.

Ciężar dowodu w wykazaniu tych przesłanek spoczywa na organie rentowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1980 r., IIPRN 8/80).

Oznacza to, że nie jest wystarczające udowodnienie przez organ rentowy, iż ubezpieczony zaniedbał przepisy dotyczące ochrony życia i zdrowia. Organ rentowy musi ponadto udowodnić, że zaniedbanie to miało charakter rażący lub nastąpiło umyślnie oraz że takie zachowanie ubezpieczonego było wyłączną przyczyną wypadku.

Przy braku udowodnienia łącznego wystąpienia tych elementów ubezpieczony nie może być pozbawiony świadczeń przewidzianych ustawą wypadkową (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998r., II UKN 29/98, OSNAPiUS 1999/8/288).

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie prowadzi do stwierdzenia, iż nie ma podstaw do przypisania ubezpieczonemu naruszenia przepisów lub zasad ruchu drogowego wskutek rażącego niedbalstwa. Nie można bowiem sformułować szczególnie negatywnej oceny pod adresem zachowania ubezpieczonego, ani też uznać, że graniczyło ono z umyślnością.

Powyższe znajduje odzwierciedlenie w przesłuchaniu ubezpieczonego, którym Sąd w całości dał wiarę. Są one bowiem logiczne i spójne, a przede wszystkim korelują z dokumentacją zgromadzoną w sprawie.

Ubezpieczony przyznał, że do wypadku mogło dojść przez dekoncentrację, jego zdaniem nie zasnął za kierownicą.

Okoliczności te zostały także potwierdzone przez biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych J. Z., któremu Sąd zlecił wydanie opinii w sprawie.

Art. 1Z opinii sporządzonej przez biegłego sądowego wynika, że przyczyną kolizji w dniu 5 grudnia 2014 r. było nałożenie się dwóch przyczyn, tj. postój ciągnika samochodowego I. z naczepą w miejscu, gdzie było to zabronione oraz nieustawienie na jezdni przez kierującego tym zespołem pojazdów ostrzegawczego trójkąta odblaskowego oraz niezachowanie należytej ostrożności przez kierującego zespołem pojazdów ciągnik samochodowy (...) J. G.. Kierujący ciągnikiem samochodowym I. przyczynił się do zaistniałej kolizji.

Sąd w pełni zaakceptował opinię biegłego, uznając ją za miarodajną dla ustaleń faktycznych sprawy, nie znajdując podstaw do jej kwestionowania. Jest ona jasna, w czytelny sposób przedstawia tok rozumowania biegłego, a co za tym idzie umożliwia Sądowi dokonanie pełnej kontroli prawidłowości opinii z punktu widzenia wymagań logiki oraz zasad doświadczenia życiowego. Sąd nie dopatrzył się w powyższej opinii żadnych nieścisłości lub sprzeczności. Biegły sporządził opinię w sposób wyczerpujący i zupełny, dlatego też Sąd oparł na nich ustalenia faktyczne. Biegły w sposób wyjątkowo szczegółowy poddał analizie dokumentację zgromadzoną w sprawie oraz w sprawie karnej. Dokonał pomiarów, skorzystał z dostępnych zdjęć z kamer satelitarnych. Wyjaśnił, iż zaśnięcie za kierownicą przez ubezpieczonego jest mało prawdopodobne z uwagi na tor jazdy. Poddał w wątpliwość rzetelność sporządzonych szkiców z miejsca zdarzenia przez Policję jak również wskazał nieścisłości w zeznaniach świadka W. Ś. przesłuchiwanego w sprawie o wykroczenie.

Z opinii tej w sposób czytelny wynika, iż do zdarzenia nie doszło na skutek wyłącznej winy ubezpieczonego.

Nadto, zdaniem Sądu nie można mu również przypisać rażącego niedbalstwa. Nie można przypisać mu zachowania jaskrawo odbiegającego od normy bezpiecznego postępowania, które dawałoby podstawę do szczególnie negatywnej oceny jego postępowania.

Wskazać należy, iż zarzuty wniesione przez organ rentowy do opinii biegłego były gołosłowne i niemerytoryczne. Organ rentowy zarzucił, iż kierujący pojazdem I. przyczynił się jedynie do rozmiarów szkody, nie zaś do samego wypadku, gdyż ubezpieczony najpierw uderzył w barierki. Twierdzenia te są niepoparte dowodami. Nie sposób przyjąć, iż do zdarzenia by doszło, gdyby ubezpieczony nie uderzył w nieprawidłowo zaparkowany pojazd.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd doszedł do przekonania, że nie nastąpiło naruszenie przez ubezpieczonego treści art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej, zatem przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego.

Z uwagi na powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił decyzję organu rentowego, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Sędzia Sądu Rejonowego w Słupsku

Agnieszka Grzempa