Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Barbara Żukowska (spr.)

Sędziowie SO Tomasz Skowron

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Konrad Woźniak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze R. R.

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015 r.

sprawy R. G. (1) ur. (...) w L.

s. A., D. z domu O.

oskarżonego z art. 279 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 11 sierpnia 2015 roku sygn. akt II K 143/15

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. G. (1) i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania

Sygn. akt VI Ka 502/15

UZASADNIENIE

R. G. (1) (w protokole rozprawy, wyroku Sądu Rejonowego i pisemnym uzasadnieniu tegoż wyroku błędnie nazywany R. G. (2)) oskarżony był o to, że: w dniu 19 stycznia 2014 r. w J., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali kradzieży z włamaniem w ten sposób, że po przedostaniu się na teren serwisu (...), położonego przy ul. (...), po uprzednim wyłamaniu skobla z kłódką do drzwi stalowych garażu numer (...), dostali się do jego wnętrza, skąd zabrali w celu przywłaszczenia torbę ortalionową koloru czarnego marki (...) z pojedynczymi narzędziami w postaci kluczy narzędziowych płaskich, obcęgów, kombinerek, klucza tzw. „grzechotki”, obcęgów, typu żabka z czerwoną plastikowa rękojeścią o wartości łącznej 100 zł, a ponadto szlifierkę kątową o wartości 100 zł, wiertarkę o wartości 50 zł, klucz pneumatyczny o wartości 300 zł, brzeszczot elektryczny o wartości 200 zł, reflektor prawy pojazdu V. (...) o wartości 150 zł, grill do pojazdu V. (...) o wartości 50 zł, 2 (dwie) sztuki reflektorów ksenonowych od pojazdu V. (...) o łącznej wartości 1 000 zł, 2 (dwie) sztuki lamp tylnych od pojazdu P. (...) o łącznej wartości 160 zł, czym spowodował straty na kwotę łączną 2 110 PLN (dwa tysiące sto dziesięć złotych) na szkodę G. K., przy czym P. K. zarzuconego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa będąc uprzednio skazany wyrokiem Sadu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 10 grudnia 2003 r., w sprawie II K 743/03, za czyny z art. 279 § 1 k.k. – przy przyjęciu ciągu przestępstw z art. 91 § 1 k.k. na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz za czyny z art. 244 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności – które to kary połączono i wymierzono mu kare łączną 3 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od dnia 7 stycznia 2009 r. do dnia 3 grudnia 2009 r., kiedy to został warunkowo zwolniony, na poczet kary zaliczono okres od dnia 17 lipca 2003 r. do dnia 31 lipca 2003 r.

to jest o czyn z art. k.k.;

Opis zarzucanego oskarżonemu R. G. (1) czynu przyjęty został wprost z aktu oskarżenia bez uwzględnienia faktu, iż w postępowaniu sądowym w sprawie IIK 143/15 występował wyłącznie oskarżony R. G. (1).

Wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2015r. (w wyroku błędnie wskazana jest data „10 sierpnia 2015r.”) Sąd I instancji uznał oskarżonego R. G. (1) za winnego tego, że :

I.  w dniu 19 stycznia 2014 r. w J. woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą dokonał kradzieży z włamaniem do serwisu (...) przy ul. (...) w ten sposób, że po uprzednim wyłamaniu skobla z kłódką do drzwi stalowych garażu nr (...) dostał się do wnętrza skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia torby ortalionowej koloru czarnego marki (...) z pojedynczymi narzędziami w postaci kluczy nasadowych – płaskich, obcęgów, kombinerek klucza tzw. grzechotka, obcęgów typu żabka z czerwoną plastikową rękojeścią o łącznej wartości 100 zł, szlifierki kątowej o wartości 100 zł, wiertarki o wartości 50 zł, klucza pneumatycznego o wartości 300 zł, brzeszczota elektrycznego o wartości 200 zł, reflektora prawego przedniego samochodu marki V. (...) o wartości 150 zł, lampy tylnej samochodu marki P. o wartości 80 zł, czym działał na szkodę G. K. tj. występku z art. 279 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 279 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 /jednego/ roku pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego R. G. (1) karę grzywny w wysokości 50 /pięćdziesięciu/ stawek dziennych ustalając wysokość stawki na kwotę 10 /dziesięciu/ złotych;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu R. G. (1) okres tymczasowego aresztowania od dnia 19 stycznia 2014 r. do dnia 02 kwietnia 2014 r. przyjmując jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jako równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego R. G. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę w kwocie 280 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła obrońca oskarżonego w części dotyczącej orzeczenia o karze i zarzuciła:

1.  Na mocy art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, poprzez błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że jedynie kara pozbawienia wolności może spełnić wobec oskarżonego cele kary, podczas gdy oskarżony odbył terapię odwykową w Stowarzyszeniu (...) w J. i obecnie nie zażywa substancji psychoaktywnych i nie wchodzi w konflikt z prawem a nadto pracuje i uczęszcza na terapię grupową.

2.  Na mocy art. 438 pkt 4 kpk rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności, przy czym prawidłowa ocena zarzucanego mu występku z art. 279§1kk oraz fakt dopuszczenia się tego przestępstwa przez oskarżonego w warunkach uzależnienia od metaamfetaminy, powinna skutkować wymierzeniem mu kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniosła o zastosowanie wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności na stosowny okres próby i na mocy art. 71 ust. 1 u.p.n. zobowiązanie do poddania się leczeniu lub rehabilitacji w podmiocie leczniczym i oddania go pod dozór Stowarzyszeniu (...) w J..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziony w sprawie R. G. (1) środek odwoławczy przesądził o konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniu sprawy, po raz kolejny, do ponownego rozpoznania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 20 stycznia 2015r. w sprawie VI Ka 579/14 uchylił zaskarżony przez obrońcę zapadły wobec R. G. (1) w dniu 3 października 2014r. wyrok w sprawie IIK 238/14 w części dotyczącej orzeczenia o karze w punkcie I części dyspozytywnej oraz związane z nimi rozstrzygnięcia z punktu II i III części dyspozytywnej i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu tegoż wyroku Sąd Okręgowy wyjaśnił powody wydanego orzeczenia, wskazał uchybienia sądu pierwszej instancji, które miały wpływ na treść wydanego przez ten sąd wyroku, określił zakres ustaleń, które winny być dokonane w toku ponownego rozpoznania, wskazał jakie dowody winny zostać przeprowadzone.

W toku rozpoznania sprawy Sąd Rejonowy wbrew treści wyroku sądu odwoławczego z dnia 20.I.2015r. w sprawie VI Ka 579/14 ograniczającego uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji tylko w zakresie rozstrzygnięcia o karze po raz kolejny orzekł w wyroku z dnia 11 sierpnia 2015r. w sprawie IIK 143/15 o uznaniu oskarżonego za winnego przestępstwa z art. 279§1kk, przy czym zmienił opis tego czynu w stosunku do opisu zawartego w zarzucie aktu oskarżenia.

Postępując w ten sposób Sąd Rejonowy po raz kolejny zatem orzekł w sprawie prawomocnie już rozstrzygniętej w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 3.X.2014r. w sprawie IIK 238/14.

Zgodnie z przepisem art. 442§1kk sąd, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, orzeka w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie, a uchylenie wyroku tylko w zakresie rozstrzygnięcia o karze (…) nie wyłącza możliwości wydania orzeczenia uniewinniającego lub o umorzeniu postępowania.

Zgodnie z § 3 wskazanego przepisu art. 442 kpk sąd, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania związany jest z zapatrywaniami prawnymi i wskazaniami sądu odwoławczego, co do dalszego postępowania.

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę R. G. (1) nie realizował zaleceń Sądu Okręgowego wskazanych w uzasadnieniu wyroku w sprawie VI Ka 579/14, nie ustalił zatem, czy popełnione przez oskarżonego przestępstwo pozostawało w związku z używaniem przez niego środków psychoaktywnych. Sąd Okręgowy we wskazanym uzasadnieniu stwierdził wprost, iż brak ustalenia związku pomiędzy popełnieniem przez R. G. (1) czynu z art. 279§1kk a uzależnieniem oskarżonego od środków psychoaktywnych spowodowało, iż Sąd ten nie był w stanie odnieść się do zarzutu apelacji - rażącej niewspółmierności kary.

Sąd Rejonowy w wyniku ponownego rozpoznania sprawy ustalił, iż oskarżony R. G. (1) jest uzależniony od środków psychoaktywnych oraz wskazał, że …”biegli z zakresu psychiatrii opiniując na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2015r. podali, że czyn zarzucany oskarżonemu miał związek z jego uzależnieniem od narkotyków” (s. 5 uzasadnienia SR). Brak w pisemnym uzasadnieniu Sądu Rejonowego analizy dowodu z opinii biegłych, brak ustalenia postaci (zakresu) związku pomiędzy popełnionym przez oskarżonego przestępstwem a używaniem przez niego substancji psychotropowych.

K. ustalenia związku pomiędzy popełnionym przez oskarżonego przestępstwem a używaniem przez niego substancji psychoaktywnych ma istotne znaczenie w procesie orzekania o karze w kontekście przepisów ustawy z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na co wprost wskazywał Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 20.I.2015r. w sprawie VI Ka 579/14.

Brak rzetelnej oceny dowodów zezwalających na dokonanie ustalenia istnienia związku pomiędzy popełnieniem przez oskarżonego przestępstwa z art. 279§1kk a jego uzależnieniem, brak pogłębionej, przekonującej analizy okoliczności przede wszystkim dotyczących oskarżonego (podmiotowych), które winny być uwzględnione w procesie orzekania o karze przesądziły, o niemożliwości odniesienia się przez sąd odwoławczy do zarzutów apelacji i zawartego w tejże apelacji wniosku.

Niezrozumiałym jest zawarte w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdzenie Sądu Rejonowego, iż … „mając na uwadze treść art. 434 § 1 kpk poza obszarem rozważań sądu pozostawało rozstrzygnięcie oparte o treść art. 71 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii”. O ile intencją Sądu Rejonowego było wskazanie, iż rozstrzygnięcie oparte o treść art. 71 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii byłoby orzekaniem na niekorzyść oskarżonego R. G. (1) a zatem z naruszeniem zasady reformationis in peius, to stwierdzić należy wadliwość tego stanowiska.

W sprawie R. G. (1) apelacje wywiódł wyłącznie obrońca w zakresie orzeczenia o karze a orzekanie w oparciu o przepis art. 71 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w żadnym razie nie jest orzekaniem na niekorzyść oskarżonego. Niezrealizowanym obowiązkiem Sądu Rejonowego było rozważenie celowości orzeczenia o umieszczeniu oskarżonego, skazanego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, przed wykonaniem tej kary w odpowiednim podmiocie leczniczym. Pobyt skazanego w zamkniętym zakładzie leczniczym lub rehabilitacyjnym, w którym został umieszczony na podstawie art. 71 ust 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest zaliczany na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zgodnie z art. 63 § 1 kk.

Pobyt w takim zakładzie co prawda nie jest przymusowy, jednakże zgodnie z § 9 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 1 grudnia 2006 roku, jeżeli skazany uchyla się od obowiązku leczenia lub rehabilitacji albo w rażący sposób narusza regulamin zakładu, kierownik zakładu występuje, zgodnie z art. 71 ust. 4 u.p.n. do Sądu o zwolnienie skazanego z zakładu. Jeżeli skazany samowolnie opuści zakład, kierownik zakładu niezwłocznie powiadamia sąd i właściwą miejscowo jednostkę Policji i występuje do sądu z wnioskiem o zwolnienie skazanego z zakładu. Każde samowolne opuszczenie przez skazanego zakładu lub rażące naruszenie przez niego regulaminu zakładu kierownik zakładu odnotowuje w ewidencji osób poddanych leczeniu lub rehabilitacji. Chociaż umieszczenie skazanego w ośrodku na terapii stacjonarnej nie jest tożsame z osadzeniem w zakładzie karnym, to jednak skazany decydując się na pozostanie w ośrodku, w którym został umieszczony przez sąd na podstawie art. 71 ust. 3 u.p.n. i poddając się rygorom obowiązującym w tym ośrodku de facto zostaje pozbawiony wolności w okresie odbywania terapii.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy winien uwzględnić, iż prawomocnym jest orzeczenie przesądzające sprawstwo i winę oskarżonego R. G. (1) w popełnieniu przestępstwa z art. 279§1kk i brak jest możliwości orzekania po raz kolejny w zakresie prawomocnie już rozstrzygniętym, winien ponownie dokonać ustalenia istnienia (bądź nie istnienia) związku pomiędzy popełnieniem przez oskarżonego przestępstwa a używaniem przez niego narkotyków, przy czym ustalenie tejże okoliczności winno być rezultatem oceny konkretnych dowodów, nie jest wystarczającym wyłącznie odwołanie się do opinii biegłych psychiatrów, którzy jednym zdaniem stwierdzili istnienie takiego związku, a – w zależności od ustaleń – winien rzetelnie przeanalizować okoliczności mające istotne znaczenie w procesie orzekania o karze.

Samodzielnie Sąd Rejonowy zdecyduje, które dowody przeprowadzi bezpośrednio po raz kolejny a odnośnie których poprzestanie na ich ujawnieniu.

Obowiązkiem Sądu Rejonowego jest również dokonanie sprostowań błędnej pisowni nazwiska oskarżonego w protokołach, wyroku i pisemnym uzasadnieniu oraz daty wyroku w sprawie II K 143/15.

Tomasz Skowron Barbara Żukowska Andrzej Tekieli