Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Jarosław Matuszczak

Protokolant: referent stażysta Magdalena Szczygieł

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2015 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia (...) nr (...),znak (...)- (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ustalenie istnienia bądź nieistnienia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym wobec Ł. R. oraz wydanie zaświadczenia

z udziałem Ł. R.

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od ubezpieczonego J. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1407/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2014 z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. UE L 166 poz. 1 z 30.04.2004 r.), w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. (Dz. Urz. UE L 284 poz. 1 z 30.10.2009 r.) dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i Rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 465/2012 z 22 maja 2012 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenie (WE) nr 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 oraz decyzja nr A2 z dnia 12 czerwca 2009 r. dotycząca wykładni art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie ustawodawstwa mającego zastosowanie dla pracowników delegowanych i osób wykonujących pracę na własny rachunek, tymczasowo pracujących poza państwem właściwym stwierdził, iż Ł. R. nie podlega ustawodawstwu polskiemu w okresie od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r. – uchylając zaświadczenie dotyczące w/w z dnia 22 listopada 2013 r. za okres od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 12 ust 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2014 z dnia 29 kwietnia 2004 r. osoba, która normalnie wykonuje działalność jako pracownik najemny w państwie członkowskim w imieniu pracodawcy, który normalnie tam prowadzi swą działalność, a która jest delegowana przez tego pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego pod warunkiem, że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i że osoba ta nie jest wysłana, aby zastąpić inną osobę.

W związku z tym organ rentowy wskazał na art. 14 rozporządzenia (WE) nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia 883/2004, który zawiera szczegółowe regulacje m.in. art. 12 rozporządzenia podstawowego, gdzie odnosząc się do sformułowania „która normalnie tam prowadzi swą działalność” odnosi się do pracodawcy zazwyczaj prowadzącego znaczną część działalności, inaczej niż działalność związana z samym zarządzaniem wewnętrznym, na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma swą siedzibę, z uwzględnieniem wszystkich kryteriów charakteryzujących działalność prowadzoną przez dane przedsiębiorstwo. Odnośne kryteria muszą zostać dopasowane do specyficznych cech każdego pracodawcy i do rzeczywistego charakteru prowadzonej działalności.

Pozwany odniósł się także do decyzji nr A2 dotyczącej wykładni art. 12 rozporządzenia (WE) 883/2004, wskazując, iż określa ona warunki zastosowania art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004.

Pierwszym z nich jest istnienie bezpośredniego związku między pracodawcą a zatrudnionym przez niego pracownikiem. Drugim jest istnienie więzi dla celów stosowania art. 13 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004 „znaczna część pracy najemnej” wykonywana w państwie członkowskim oznacza znaczną pod względem ilościowym część pracy najemnej wykonywanej w tym państwie członkowskim, przy czym nie musi to być koniecznie największa część tej pracy. W celu określenia czy znaczna część pracy najemnej jest wykonywana w danym państwie członkowskim jako kryteria orientacyjne należy uwzględniać czas pracy i/lub wynagrodzenie. W ramach ogólnej oceny spełnienie powyższych kryteriów w proporcji mniejszej niż 25% tych kryteriów wskazuje, że znaczna część pracy nie jest wykonywana w danym państwie członkowskim.

W ramach kontroli w maju 2014 r. przeprowadzonej u płatnika składek C. J. K. w G. ustalono, iż poświadczył on nieprawdę w celu uzyskania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla pracowników delegowanych na terytorium innego Państwa Członkowskiego UE na podstawie art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2014 z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. UE L 166 poz. 1 z 30.04.2004 r.).

W ramach tejże kontroli ustalono, iż średnie obroty płatnia w Polsce w 2010 r. wynosiły zaledwie 17.900 zł, zaś osiągane na terenie N. 16.816 €. W 2011 r. zaś roku obroty wynosiły odpowiednio 8.459,93 zł w Polsce przy 64.384 € w N. – zatem na poziomie niższym niż w/w 25%.

W ocenie pozwanego działalność płatnika składek w Polsce ograniczona była do zarządzania wewnętrznego – co potwierdza okoliczność, iż w latach 2013-2015 płatnik przez większość miesięcy delegował swoich wszystkich pracowników do pracy w N., nie pozostawiając w Polsce ani jednego pracownika.

Odwołanie z dnia 23 marca 2015 r. od powyższej decyzji wniósł płatnik J. K., zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę.

W odpowiedzi z dnia 22 maja 2015 r. na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zaprezentowane w treści zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 04 grudnia 2015 r., złożonym w sądzie w dniu 07 grudnia 2015 r. odwołujący się wniósł o zmianę terminu rozprawy wyznaczonej na dzień 17 grudnia 2015 r. wskazując, że we w/w dniu nie jest w stanie stawić się w sądzie.

Skarżący wyjaśnił przy tym, że dnia 08 grudnia 2015 r. jest zmuszony wyjechać do N., a powrót do kraju jest zaplanowany dopiero na dzień 18 grudnia 2015 r. Ponadto odwołujący się podkreślił, że wyjazd służbowy został zaplanowany wiele tygodni wcześniej i jest związany z rozliczeniem z kontrahentami. Zdaniem odwołującego się nieobecność na spotkaniach wiązałaby się z koniecznością poniesienia przez skarżącego negatywnych konsekwencji finansowych.

Nadto wnioskodawca zwrócił uwagę na brak możliwości udzielenie pełnomocnictwa adwokatowi, z którego usług korzysta skarżący z uwagi na fakt, ze przebywa ona poza trójmiastem. ( k. 141 akt sprawy)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek J. K. prowadzi od dnia 13 kwietnia 1990 r. pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w G.. Miejscem z którego kieruje swoją działalnością jest G., ul. (...).

Głównym przedmiotem tejże działalności jest wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych.

Okoliczności bezsporne, nadto: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – k. 258 akt ubezpieczeniowych, dane z wpisu w rejestrze REGON Głównego Urzędu Statystycznego – k. 257 akt ubezpieczeniowych

W okresie od 2009 r. do 2013 r. J. K. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczył usługi także na terenie Polski i zatrudniał kadrową.

Okoliczność bezsporna, nadto: umowy – k. 7 – 15, 17 – 20 (63 – 70, 72 – 75), list intencyjny – k. 16 (71), faktury VAT – k. 22 – 62 (77 – 116), umowa o pracę – k. 21 (76).

Ubezpieczony Ł. R., urodzony w dniu (...), jest zatrudniony w przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 02 września 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy przy produkcji elementów wentylacyjnych. W umowie o pracę z dnia 02 września 2013 r. wskazano wprost, iż ubezpieczony miał rozpocząć pracę w dniu 02 września 2013 r. i zatrudniony został do wykonywania kontraktu w T. (N.) oraz w Polsce.

W trakcie wykonywania pracy na rzecz płatnika składek ubezpieczony Ł. R. świadczył pracę jako ślusarz na terenie N. w miejscowości T.. Oprócz ubezpieczonego pracę we wskazanej powyżej miejscowości pracowało około 6 pracowników płatnika składek.

Ubezpieczony nie wykonywał żadnej pracy na rzecz płatnika na terenie Polski.

dowód: umowy o pracę – k. 82 akt ubezpieczeniowych, protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 5 i 8v akt ubezpieczeniowych; akta sprawy- zeznania ubezpieczonego Ł. R. – k. 144 (czas nagrania 00:07:09 – 00:12:23, płyta k. 146)

Zgłoszenie ubezpieczonego Ł. R. do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia u płatnika składek nastąpiło w dniu 02 września 2013 r.

dowód: protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 5 i 8v akt ubezpieczeniowych

Płatnik składek kierował pracowników, w tym ubezpieczonego, do pracy za granicą w celu realizacji kontraktów zawartych z kontrahentami niemieckimi – głównie do T..

W przerwach pomiędzy kontraktami i wykonywaniem pracy w N., pracownicy płatnika m.in. korzystali z urlopów bezpłatnych.

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie pracowników płatnika opłacany jest w N..

Pracodawca nie wypłacał pracownikom należności z tytułu podróży służbowych.

dowód: protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 1-9 akt ubezpieczeniowych

Pozwany organ rentowy w dniu 25 listopada 2013 r. wydał płatnikowi składek zaświadczenie A1 o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej, dotyczące ubezpieczonego Ł. R. i okresu jego zatrudnienia w C. J. K. w G. od dnia 25 maja 2012 r. do dnia 09 maja 2014 r. w zakresie wykonywania pracy na rzecz (...) w T. (n. spółce z o.o.).

dowód: zaświadczenie A1 o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej z dnia 25 listopada 2013 r. –nienumerowane karty akt rentowych

W okresie od dnia 28 kwietnia do dnia 21 maja 2014 r. pozwany organ ubezpieczeniowy przeprowadził u płatnika składek C. J. K. w G. kontrolę, dotyczącą prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek i wpłat, do których pobierania obowiązany jest pozwany organ ubezpieczeniowy, oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Kontrolą objęto okres od stycznia 2011 r. do grudnia 2013 r.

dowód: protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 1-9 akt ubezpieczeniowych

W ramach powyższej kontroli ustalono, iż:

⚫

w 2010 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 17.900 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 16.816 €

⚫

w 2011 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 8.459,93 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 64.384 €

⚫

w 2012 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 27.526 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 199.419,75 €

⚫

w 2013 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 96.104,88 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 150.798,10 €

– zatem obroty osiągane na terenie Polski kształtowały się na poziomie niższym niż 25% całości obrotów przedsiębiorstwa.

dowód: protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 1-9 akt ubezpieczeniowych, odręczne zestawienia obrotów płatnika w latach 2010-2011 – k. 270 akt ubezpieczeniowych, podatkowa księga przychodów i rozchodów płatnika za 2011 r. – k. 271-294 akt ubezpieczeniowych, przesłuchanie płatnika przed pozwanym – k. 11v akt ubezpieczeniowych, deklaracje podatkowe płatnika – k. 202-204 i k. 76-77 akt ubezpieczeniowych,

W zakresie zatrudnianych pracowników, w 2012 roku płatnik zlecał pracownikom wykonywanie pracy w kraju i za granicą w następującym stosunku:

⚫

styczeń 2012 r. – kraj: 5, eksport: 6, łącznie 11 osób

⚫

luty 2012 r. – kraj: 4, eksport: 6, łącznie 10 osób

⚫

marzec 2012 r. – kraj: 5, eksport: 6, łącznie 11 osób

⚫

kwiecień 2012 r. – kraj: 5, eksport: 6, łącznie 11 osób

⚫

maj 2012 r. – kraj: 5, eksport: 9, łącznie 14 osób

⚫

czerwiec 2012 r. – kraj: 5, eksport: 10, łącznie 15 osób

⚫

lipiec 2012 r. – kraj: 5, eksport: 8, łącznie 13 osób

⚫

sierpień 2012 r. – kraj: 5, eksport: 10, łącznie 15 osób

⚫

wrzesień 2012 r. – kraj: 4, eksport: 9, łącznie 13 osób

⚫

październik 2012 r. – kraj: 4, eksport: 9, łącznie 13 osób

⚫

listopad 2012 r. – kraj: 5, eksport: 10, łącznie 15 osób

⚫

grudzień 2012 r. – kraj: 1 eksport: 6, łącznie: 7 osób.

W zakresie zatrudnianych pracowników, w 2013 roku płatnik zlecał pracownikom wykonywanie pracy w kraju i za granicą w następującym stosunku:

⚫

styczeń 2013 r. – kraj: 3, eksport: 0, łącznie 3 osób

⚫

luty 2013 r. – kraj: 1, eksport: 13, łącznie 14 osób

⚫

marzec 2013 r. – kraj: 1, eksport: 11, łącznie 12 osób

⚫

kwiecień 2013 r. – kraj: 1, eksport: 11, łącznie 12 osób

⚫

maj 2013 r. – kraj: 1, eksport: 11, łącznie 12 osób

⚫

czerwiec 2013 r. – kraj: 1, eksport: 11, łącznie 12 osób

⚫

lipiec 2013 r. – kraj: 1, eksport: 12, łącznie 12 osób

⚫

sierpień 2013 r. – kraj: 3, eksport: 10, łącznie 13 osób

⚫

wrzesień 2013 r. – kraj: 4, eksport: 9, łącznie 13 osób

⚫

październik 2013 r. – kraj: 4, eksport: 9, łącznie 13 osób

⚫

listopad 2013 r. – kraj: 3, eksport: 11, łącznie 14 osób

⚫

grudzień 2013 r. – kraj: 3 eksport: 10, łącznie: 13 osób.

dowód: protokół kontroli z dnia 21 maja 2014 r. – k. 1-9 akt ubezpieczeniowych

Zaskarżoną decyzją nr (...) z dnia (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2014 z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. UE L 166 poz. 1 z 30.04.2004 r.), w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. (Dz. Urz. UE L 284 poz. 1 z 30.10.2009 r.) dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i Rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 465/2012 z 22 maja 2012 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenie (WE) nr 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 oraz decyzja nr A2 z dnia 12 czerwca 2009 r. dotycząca wykładni art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie ustawodawstwa mającego zastosowanie dla pracowników delegowanych i osób wykonujących pracę na własny rachunek, tymczasowo pracujących poza państwem właściwym stwierdził, iż Ł. R. nie podlega ustawodawstwu polskiemu w okresie od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r. – uchylając zaświadczenie dotyczące w/w z dnia 22 listopada 2013 r. za okres od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia11 listopada 2015 r.

dowód: decyzja pozwanego nr (...) o ustaleniu nie istnienia obowiązku ubezpieczeń z dnia 25 lutego 2015 r. – k. 355-357 akt ubezpieczeniowych

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

I.  Ocena dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów urzędowych
(decyzja, zaświadczenie A1) i prywatnych zgromadzonych w aktach ubezpieczeniowych oraz w aktach sprawy, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana, ani nie budziła wątpliwości sądu co do swojej autentyczności.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanego w charakterze strony Ł. R. w całości, jednakże zeznania te w niewielkim stopniu dotyczyły najistotniejszych kwestii spornych, gdyż świadek jako szeregowy pracownik fizyczny nie miał wiedzy o całej działalności J. K.. Niemniej jednak pozwalały one na pośrednie potwierdzenie wniosków kontroli ZUS w części wskazującej na niewielki zakres działalności prowadzonej w Polsce. Ł. R. jednoznacznie zeznał, że nie pracował w Polsce ani nie znał nikogo, kto by w Polsce pracował na rzecz J. K..

Na mającej miejsce w dniu 17 grudnia 2015 r. rozprawie Sąd pominął dowód w postaci zeznano w charakterze strony z uwagi na fakt, że pomimo prawidłowego zawiadomienia zainteresowany nie stawił się w tym dniu.

Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze strony skarżącego J. K. (wniosek k. 135 akt sprawy; rozstrzygniecie – punkt 2 postanowienia – k. 144 akt sprawy) z uwagi na jego niestawiennictwo.

Wezwanie do osobistego stawiennictwa dla J. K. na rozprawę, z zaznaczeniem rygoru pominięcia dowodu z przesłuchania w charakterze strony, zostało odebrane przez skarżącego w dniu 22 października 2015 r. (k. 130 akt sprawy), tj. na 1 miesiąc i 26 dni przed rozprawą.

Odwołujący się wniósł wprawdzie o odroczenie terminu rozprawy, wskazując na wyjazd w okresie od 08 do 18 grudnia 2015 r., jednakże dopiero w dniu 07 grudnia 2015 r. – tj. zaledwie 10 dni przed jej wyznaczonym terminem (k. 143).

Działanie to należy uznać za świadome działanie mające na celu doprowadzenie do przedłużenia postępowania. Miernikiem tej oceny są normy postępowania wyrażone w art. 3 k.p.c., zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody oraz wytyczna zawarta w art. 214§1 k.p.c. wskazująca na nadzwyczajność odroczenia rozprawy ( rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć).

Po pierwsze, z wniosku z dnia 07 grudnia 2015 r. wynika, że wyjazd był zaplanowany na wiele tygodni wcześniej. Skoro zatem J. K. dużo wcześniej wiedział o swoim wyjeździe, to brak jest innego wyjaśnienia dla tak późnego złożenia wniosku o odroczenie rozprawy niż celowe opóźnienie jej rozstrzygnięcia, zwłaszcza że mógł on zostać zawarty już w piśmie z dnia 22.10.2015 r. Osoba działająca zgodnie z regułami zawartymi w art. 3 k.p.c. powiadomiłaby sąd niezwłocznie o przeszkodzie w stawieniu się na rozprawie.

Po drugie, osoba zachowująca się zgodnie z dobrymi obyczajami winna uprawdopodobnić okoliczności, na które się powołuje wnosząc o odroczenie rozprawy, w szczególności załączyć dokumenty, wydruki maili lub choćby ich kserokopie, w celu wykazania, że faktycznie dane wydarzenia uniemożliwiają stawienie się w sądzie. W niniejszej sprawie ubezpieczony do swojego wniosku nie załączył żadnych tego rodzaju środków uprawdopodobnienia, które wskazywałyby na to, że faktycznie, w dniu 17.12.2015 r. będzie przebywał w N., co spowodowało, że sąd uznał jego wniosek za pozbawiony podstaw. Inaczej można byłoby potraktować taki wniosek, gdyby strona otrzymała zawiadomienie krótko przed rozprawą, w szczególności na mniej niż 7 dni przed nią i zarazem krótko przed wyjazdem za granicę, kiedy do pewnego stopnia zrozumiałym jest, że może mieć kłopot z przygotowaniem stosownych dokumentów czy innych środków uprawdopodobnienia. Jeżeli jednak strona wie o rozprawie i o wyjeździe na kilka tygodni wcześniej, to nie ma usprawiedliwienia dla braku odpowiedniego wykazania okoliczności mających prowadzić do odroczenia rozprawy.

Po trzecie wreszcie, z elektronicznego potwierdzenia odbioru informacji o nie uwzględnieniu wniosku o odroczenie rozprawy wynika, że w dniu 17.12.2015 r. o godz. 09:38 (na niecałe 3 godziny przed rozprawą) J. K. odebrał osobiście przesyłkę w G., a zatem wbrew swojemu pismu, w tym dniu przebywał w Polsce i mógł uczestniczyć w rozprawie (k. 150).

Tym samym wskazywane przez niego przyczyny, rzekomo uniemożliwiające mu osobiste stawiennictwo w Sądzie w tym dniu w rzeczywistości nie istniały.

Odwołanie płatnika składek J. K. nie jest zasadne i z tego tytułu nie zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do określenia ustawodawstwa właściwego dla podlegania ubezpieczonego ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ubezpieczonego Ł. R. w związku z pracą świadczoną przez tegoż na rzecz płatnika składek J. K., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w G. w okresie wynikającym z zaskarżonej decyzji, tj. od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r. w ramach delegacji do pracy na budowach realizowanych w N. w kontekście kwestionowania przez pozwany organ rentowy spełnienia przez pracodawcę zainteresowanego warunku normalnego prowadzenia działalności na terenie Polski, czyli kraju, w którym firma ma siedzibę - w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 poz. 1 z 30.04.2004 r.), dalej: rozporządzenie nr 883/2004. Spełnienie przez zainteresowanego pozostałych przesłanek wynikających ze wskazanego przepisu nie było sporne między stronami.

Na wstępie rozważań podkreślić należy, iż jednym z fundamentów wspólnotowej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jest zasada stosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa. Zasada ta została wyraźnie zapisana w rozporządzeniu nr 1408/71 (art. 13 ust. 1), jak i w rozporządzeniu nr 883/2004 (art. 11 ust. 1). Szereg norm kolizyjnych, zamieszczonych w obu rozporządzeniach, służy wyłonieniu właściwego ustawodawstwa, przy czym podstawowym łącznikiem było i jest miejsce wykonywania pracy, a więc przede wszystkim zastosowanie znajduje ustawodawstwo kraju, w którym faktycznie pracownik świadczy pracę.

Przepisy dotyczące ubezpieczenia pracowników delegowanych wprowadzają wyjątek od ogólnej zasady terytorialności podlegania systemowi ubezpieczeń społecznych państwa, w którym jest wykonywana praca ( lex loci laboris). Zgodnie z art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004 osoba, która wykonuje działalność jako pracownik najemny w państwie członkowskim w imieniu pracodawcy, który normalnie tam prowadzi swoją działalność, a która jest delegowana przez tego pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego pod warunkiem, że przewidywany czas pracy nie przekracza 24 miesięcy (według poprzedniego rozporządzenia 12 miesięcy) i że osoba ta nie jest wysłana, żeby zastąpić inną osobę. Aby jednak korzystać z dobrodziejstwa tego przepisu pracownik delegowany oraz zatrudniające przedsiębiorstwo spełnić muszą szereg dodatkowych warunków zapisanych w aktach prawnych niższego rzędu (Decyzji Komisji Administracyjnej nr 181 z 13 grudnia 2000 r. dotyczącej interpretacji art. 14 ust. 1 i art. 14a ust. 1 i 14b rozporządzenia 1408/71, zastąpionej Decyzją Nr A2 z 12 września 2009 r.), jak też sformułowanych w orzecznictwie ETS (wyrok z dnia 10 lutego 2000 r., C-202/97).

Natomiast obowiązujące od dnia 1 maja 2010 r. rozporządzenie wykonawcze 987/2009 wskazuje, że w celu stosowania art. 12 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004 sformułowanie "który normalnie tam prowadzi tam swoją działalność" odnosi się do pracodawcy zazwyczaj prowadzącego znaczną część działalności, innej niż związana tylko z zarządzaniem, na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę, z uwzględnieniem wszystkich kryteriów charakteryzujących działalność prowadzoną przez dane przedsiębiorstwo, przy czym kryteria te powinny zostać dopasowane do cech specyficznych pracodawcy i profilu prowadzonej działalności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2010 r., II UK 378/09, op. Legalis).

Według opracowanego przez Komisję Administracyjną d/s Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego (zob. kompetencje Komisji z art. 71 i 72 rozp. 883/2004) "Praktycznego przewodnika w dziedzinie oddelegowania do Państwa UE, EOG i Szwajcarii", zawierającego wskazówki dla potrzeb wystawiana przez instytucje ubezpieczeniowe formularzy E 101, (zaskarżona decyzja bazuje na przesłankach odmowy wystawienia takiego zaświadczenia), podstawowym kryterium jest wielkość obrotów w kraju przedsiębiorcy delegującego, która powinna być w kraju macierzystym wyższa, niż 25%. Przewodnik ten, jak zasadnie wskazuje skarżący, nie ma wprawdzie charakteru wiążącego, lecz - co należy podkreślić - choć nie jest aktem normatywnym, może być i tak jest traktowany jako źródło wykładni autentycznej przepisów rozporządzenia oraz stanowi rodzaj kodeksu dobrych praktyk w zakresie delegowania.

Reasumując, o podleganiu właściwemu systemowi zabezpieczenia społecznego pracowników oddelegowanych, oprócz formalnych więzi pozostawania w stosunku pracy pomiędzy pracownikiem i przedsiębiorstwem wysyłającym oraz przynależności do porządku prawa pracy państwa delegującego w zakresie zawierania umów o pracę, podejmowania decyzji w przedmiocie rodzaju pracy, wynagradzania za jej wykonywanie i zwalniania pracowników, przesądza prowadzenie przez pracodawcę zwykłej (normalnej) działalności godnej odnotowania w państwie wysyłającym, w którym ma zarejestrowaną siedzibę.

Stan faktyczny ustalony przez Sąd Okręgowy w sprawie na podstawie zebranego materiału dowodowego wskazuje, iż ubezpieczony Ł. R. został zatrudniony przez płatnika składek C. J. K. w G. w dniu 02 września 2013 r. ze wskazaniem, iż pracę rozpocząć miał od dnia 02 września 2013 r. Co istotne, płatnik składek w żadnym zakresie nie udowodnił, jako by ubezpieczony w jakimkolwiek zakresie wykonywał pracę na terenie Polski – a jedynie to, iż wystąpił do pozwanego i ubiegał się o poświadczenie ustawodawstwa w zakresie polskiego zabezpieczenia społecznego za okres od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r.

Okres delegowania pracownika bezopornie był krótszy niż 24 miesiące, a postępowanie dowodowe nie wykazało, aby zainteresowany został oddelegowany w celu zastąpienia w pracach budowlanych innego pracownika.

Jak wynika z zeznań samego ubezpieczonego Ł. R. – w trakcie zatrudnienia u płatnika składek nie wykonywał on nigdy pracy na terenie Polski, przypisane mu obowiązki były przez niego świadczone wyłącznie na terenie N..

Ł. R. wyjaśnił także, że poza nim prace na terenie N. świadczyło jeszcze kilka osób zatrudnionych u płatnika składek.

Ubezpieczony nie posiadał wiedzy o tym, by odwołujący się zatrudniał pracowników wykonujących przypisane im obowiązki na terenie Polski.

Jak wskazywał w uzasadnieniu spornej decyzji organ rentowy, powyższe nie jest jednak wystarczające dla uznania, iż zachodzą przesłanki dla ustalenia podlegania polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego przez tegoż pracownika. Na podstawie sprawozdań (zestawień) danych o wysokości osiągniętych przychodów wynikających z podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jak również zestawień przedłożonych przez płatnika oraz jego deklaracji składanych w urzędzie skarbowym wynika wprost – na co wskazywał organ rentowy – że na terytorium Polski przychody w okresie wskazanym w decyzji były zdecydowanie niższe niż osiągane na terenie N.. Ustalono bowiem, iż w 2010 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 17.900 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 16.816 €; w 2011 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 8.459,93 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 64.384 €; w 2012 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 27.526 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 199.419,75 €; w 2013 r. obroty płatnika w Polsce wynosiły 96.104,88 zł, zaś obroty osiągane na terenie N. 150.798,10 €. Powyższe oznacza zaś, iż obroty osiągane przez płatnika J. K. na terenie Polski kształtowały się na poziomie niższym niż 25% całości obrotów przedsiębiorstwa.

W ocenie organu, powyższe oznacza, iż nie został spełniony przez spółkę warunek normalnego prowadzenia działalności w Polsce jako kraju, w którym podmiot ma siedzibę. Tym samym w okresie wykonywania pracy za granicą nie mają w stosunku do Ł. R. zastosowania polskie przepisy dotyczące zabezpieczenia społecznego i powinien on, zgodnie z generalną zasadą z art. 11 ust. 3a rozporządzenia 883/2004, podlegać przepisom prawnym w państwie wykonywania pracy – zatem w N..

Jak wskazuje judykatura, w ocenie, czy przedsiębiorstwo delegujące prowadzi znaczną część działalności w kraju delegowania, istotnym kryterium (tj. utrwalonym i aktualnym jako kryterium racjonalnie sprawdzalne) jest kryterium obrotu odwołujące się do skali działalności przedsiębiorstwa. Obrót krajowy na poziomie 25%, które to kryterium jest kwestionowane przez skarżącego, odnosi się dla wszystkich państw Unii i w tym wyraża się jego uniwersalny walor jako jednakowego punktu odniesienia dla wszystkich adresatów (firm, przedsiębiorstw) z wielu różnych państw. Taki poziom wymaganego obrotu odpowiada regulacji prawnej, adresowanej do pracodawcy zazwyczaj prowadzącego znaczną część działalności, innej niż działalność związana z samym zarządzaniem wewnętrznym na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 04 czerwca 2014 r. w sprawie II UK 550/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 października 2014 r., III AUa 2945/13).

Powyższe potwierdza także orzecznictwo ETS (por. sprawa S. M. przeciwko C. P. d' A. M. - wyrok ETS z dnia 17 grudnia 1970, sygn. 35/70, (...); sprawa F. - wyrok ETS z dnia 10 lutego 2000 r., C-202/97, (...) (...)- (...); sprawa P. - wyrok ETS z dnia 9 listopada 2000 r., C-404/98, (...) 2000/11A/I- (...)). Szczególne znaczenie w tej kwestii należy przypisać stanowisku wyrażonemu w sprawie F., w którym przyjęto, że warunek zwykłego wykonywania swej działalności w pierwszym państwie, jest spełniony jeżeli przedsiębiorstwo stale wykonuje znaczącą działalność w państwie, w którym ma siedzibę. Tak więc stanowisko, że obrót stanowi istotne kryterium odwołujące się do skali działalności przedsiębiorstwa, można uznać za utrwalone i aktualne, jako kryterium racjonalnie sprawdzalne. Przekładając to na okoliczności sprawy, należy uznać, że skoro wymagany jest obrót na poziomie 25% w kraju delegowania, a więc jednej czwartej całego obrotu, to po pierwsze dotyczyć to może jedynie przedsiębiorstwa działającego w danym państwie, a po drugie, przedsiębiorstwa z wymaganą granicą obrotu, który co do zasady nie pozwala na dowolne odejście poniżej tak zakreślonej skali.

Kontestację pozwanego jak w zaskarżonej decyzji o braku spełnienia powyższego wymogu uzyskiwania 25% obrotu w państwie delegującym (w rozpatrywanej sprawie – w Polsce) należy uznać w okolicznościach przedmiotowej sprawy za uzasadnioną – co wynika z przytoczonych wyżej wartości obrotu, jak również stosunku ilości pracowników wykonujących pracę w Polsce oraz za granicą w N.. Okoliczności tej nie de facto nie kwestionował skarżący.

Zatem, co należy podkreślić, w spornym okresie gros działalności płatnika realizowanej było na rynku niemieckim. Okoliczności powyższej w żadnej mierze nie zmienia ani nie podważa szeroka dokumentacja dotycząca umów zawieranych przez płatnika składek z podmiotami (...) (umowy, faktury – składane tak do pozwanego, jak i przed Sądem) – bowiem, jak wskazano wyżej, znaczenie rozstrzygające ma w tym zakresie kwestia tego, jakie obroty generuje działalność płatnika składek na terytorium poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Co więcej, płatnik składek J. K. w jednym z pism kierowanych do pozwanego (pismo z dnia 11 sierpnia 2014 r., kierowane do dyrektora oddziału pozwanego w G. – k. 260 akt sprawy) wprost przyznał, iż w momencie składania do organu ubezpieczeniowego wniosków o poświadczenie ustawodawstwa w zakresie ubezpieczenia społecznego „pozostawał on w perspektywie” zrealizowania umów, jakie zawarł z polskimi kontrahentami, i tylko na podstawie własnych założeń planował uzyskanie na rynku krajowym (polskim) obrotów powyżej 25% całości osiąganych przez prowadzone przez niego przedsiębiorstwo, łącznie z zagranicznymi – co, jak wynika z dokonanych przez pozwanego wyliczeń, opartych na przedłożonych przez skarżącego dokumentach, nie doszło do skutku z uwagi na brak zleceń, co w efekcie wpłynęło negatywnie na wysokość obrotów osiąganych przez przedsiębiorstwo w Polsce. Tym niemniej, fakt niezrealizowania przez płatnika prognoz co do rozmiaru planowanego obrotu prowadzonej działalności, zdaniem Sądu Okręgowego w żadnej mierze nie uchyla w związku z powyższym – opisanego uprzednio – obowiązku uzyskania w kraju delegowania (w Polsce) 25% ogólnego obrotu.

Kryterium obrotu w ocenie Sądu Okręgowego uzupełnia także stwierdzenie, że pracodawca w kraju w spornym okresie zatrudniał mniejszą ilość pracowników, niż w delegacji zagranicznej (stan zatrudnienia [osoby] w aspekcie porównawczym ilości pracowników wykonujących pracę w Polsce do ilości pracowników wykonujących pracę poza granicami Polski) oraz, o czym była mowa wyżej, że ilość umów realizowanych w kraju siedziby skarżącej spółki była niewielka w stosunku do całości realizowanych kontraktów.

Mając powyższe na uwadze i uwzględniając rozkład ciężaru dowodu (art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c.), należało uznać, że skarżący J. K. nie udowodnił, aby wymagana część działalności gospodarczej była prowadzona w Polsce w wymiarze, który pozwalałby na ustalenie uzyskiwana na tej podstawie na terenie Polski co najmniej 25% całości obrotu w spornym okresie – co wynika wprost z przedłożonych przez spółkę dokumentów – a nadto znajduje odzwierciedlenie także w zestawieniu pracowników wykonujących pracę w Polsce i za granicą.

Okoliczności te pozwalają na przyjęcie, iż w spornym okresie spółka zdecydowaną większość działalności prowadziła za granicą – wysyłając (delegując) w tym celu pracowników z Polski m.in. do N., jak to miało miejsce w przypadku ubezpieczonego.

Podzielić należy stanowisko pozwanego organu ubezpieczeniowego, płatnik składek J. K. nie wykazał spełnienia kryterium koniecznego tj. nie wykazał spełnienia warunku normalnego prowadzenia działalności na terenie Polski czyli kraju, w którym firma ma siedzibę w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004. W konsekwencji nie znajduje w przedmiotowej sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 rozporządzenia 883/2004, ustanawiający wyjątek od wyrażonej w art. 11 ust. 3a rozporządzenia 883/2004 zasady miejsca wykonywania pracy jako czynnika decydującego o zastosowaniu danego ustawodawstwa. Zasadnie zatem pozwany organ przyjął, brak podstaw dla ustalenia podlegania zainteresowanego ustawodawstwu polskiemu w zakresie zabezpieczenia społecznego w spornym okresie tj. od dnia 12 listopada 2013 r. do dnia 11 listopada 2015 r., jako że w odniesieniu do odwołującego nie zostały spełnione warunki do uznania go za zakład delegujący pracowników na terytorium N., określone w art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. oraz art. 14 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. w związku z postanowieniami Decyzji Komisji Administracyjnej ds. Koordynacji Zabezpieczenia nr A2 z dnia 12 czerwca 2009 r. dotyczącej interpretacji art. 12 rozporządzenia 883/2004 - co skutkowało przyjęciem, że ubezpieczony w spornym okresie podlegał w zakresie zabezpieczenia społecznego przepisom państwa, w którym wykonywał pracę.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy w punkcie 1 wyroku na podstawie cytowanych przepisów oraz na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie skarżącego J. K. jako niezasadne.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w związku z § 2 ust. 1 i 2 w związku z § 3 ust. 1 w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 r. poz. 490 z późn. zm.), zgodnie z wnioskiem pełnomocnika pozwanego (k. 62 akt sprawy), obciążył skarżącego J. K. jako stronę przegrywającą, kosztami zastępstwa procesowego pozwanego organu w kwocie 60 zł, zasądzając je w stawce minimalnej, biorąc pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy, nakład pracy pełnomocnika oraz jego wkład pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy i dokonania jej rozstrzygnięcia.