Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu18 grudnia 2015r. w S.

odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 9 stycznia 2012r. Nr (...)- (...)

w sprawie J. G.

z udziałem zainteresowanej C. (...) Spółki z o.o. w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i stwierdza, że J. G. podlega jako pracownik u płatnika składek C. (...) Spółka z o.o. w W. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia
01 czerwca 2010r. do 31 grudnia 2010r.

II.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w W. kwotę 60 (sześćdziesiąt) zł na rzecz J. G. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 120/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 stycznia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. na podstawie art. 83 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) oraz art. 58 § 2 kodeksu cywilnego, art. 22 i art. 300 kodeksu pracy stwierdził, że J. G. jako pracownik u płatnika składek C. (...) Sp. z o. o. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 1 czerwca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r.

W uzasadnieniu decyzji pozwany organ rentowy twierdził, iż umowa o pracę którą zawarła J. G. z C. (...) Sp. z o. o. w dniu 12 maja 2010 r., jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, jest nieważna. J. G. miała zostać zatrudniona na stanowisku wiceprezesa zarządu z wynagrodzeniem w wysokości 5.000 zł. Jak wskazał ZUS, wymieniona nie otrzymywała w okresie od 1 czerwca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. wynagrodzenia, co powoduje, iż wyżej wymieniony angaż nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. W tym okresie zatrudniająca J. G. spółka została przejęta przez niepowołane osoby. W ocenie organu rentowego płatnik składek nie udowodnił, by J. G. faktycznie wykonywała pracę na stanowisku wiceprezesa zarządu.

Od decyzji tej odwołanie złożyła J. G.. Zarzuciła, iż ZUS naruszył: art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędną wykładnię i stwierdzenie, iż nie podlega w wyżej wymienionym okresie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy o pracę, art. 22 kp przez błędną wykładnię i uznanie, iż praca świadczona bez wynagrodzenia nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych, art. 58 § 2 kc przez błędną wykładnię i uznanie nieważności z mocy prawa umowy o pracę z dnia 12 maja 2010 r. oraz dokonał błędnych ustaleń faktycznych. Wykonywała ona bowiem obowiązki wynikające z zawartej w dniu 12 maja 2010 r. umowy o pracę. Wpływ na jej sytuację miały bezprawne działania podejmowane przez osoby, które przejęły kontrolę nad spółką będącą płatnikiem składek i podawały się za jej rzekome władze, w tym A. P., który podawał się za prezesa zarządu. Na skutek powyższego, prawowitemu zarządowi C. (...) Sp. z o. o. został zablokowany dostęp do dokumentacji oraz podejmowanie decyzji. Ostatecznie, na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy XIII Wydziału Gospodarczego z dnia 20 sierpnia 2010 r., A. P. został wykreślony z zarządu płatnika składek. Odwołująca wskazała, iż nieuprawniony zarząd pracodawcy nie przesyłał do ZUS dotyczących jej osoby dokumentów rozliczeniowych za okres od czerwca 2010 r. do grudnia 2010 r. Z powyższego fakt nie powinna ona ponosić ujemnych następstw. Podniosła również, iż sam fakt niewypłacania jej należnego wynagrodzenia, nie może przesądzać o uznaniu za nieważną łączącej jej umowy o pracę. Ostatecznie, wynagrodzenie zostało jej wypłacone. Ponadto, nadal jest ona zatrudniona u płatnika składek (odwołanie k. 1-5).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wnosił o jego oddalenie powołując się na argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji. Wskazał, iż w 2010 r. ubezpieczonej nie zostało wypłacone żadne wynagrodzenie. Podniósł przy tym, iż jej wynagrodzenie, na mocy aneksów do umowy o pracę z dnia 1 marca 2011 r. oraz 1 sierpnia 2011 r., zostało obniżane do kwoty 2.000 zł oraz 1.000 zł brutto miesięcznie. ZUS wskazał również, iż podobne decyzje o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym wydał w stosunku do pełniących u płatnika składek funkcję prezesa zarządu A. B. (1) oraz członka rady nadzorczej A. K.. Ponadto, odwołująca w okresie od 18 listopada 2005 r. do 5 lipca 2010 r. była zgłoszona przez (...). (...) S. A. i z tytułu tego zatrudnienia odwołująca pobierała wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od 26 do 30 kwietnia 2010 r. oraz od 2 lipca 2010 r. do 5 lipca 2010 r. Organ rentowy stwierdził również, iż J. G. nie miała aktualnych badań u C. (...) Sp. z o. o. jako pracodawcy przyjmującego do pracy, a zatem nie mogła zostać dopuszczona do wykonywania pracy. ZUS zakwestionował również dowody faktycznego wykonywania przez odwołującą pracy w postaci wiadomości e-mail. Wskazał również, iż niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (odpowiedź na odwołanie k. 6-9).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

W dniu 12 maja 2010 r. Rada Nadzorcza C. (...) Sp. z o. o. w W. na mocy uchwały nr 1 powołała na stanowisko wiceprezesa zarządu wymienionego podmiotu J. G. (uchwała nr 1, protokół z posiedzenia Rady Nadzorczej k. 73-75 akta ZUS). W tym samym dniu J. G. zawarła C. (...) Sp. z o. o. w W. umowę o pracę na czas nieokreślony. Na jej podstawie J. G. została zatrudniona w pełnym wymiarze na stanowisku wiceprezesa spółki, za co miała otrzymać wynagrodzenie w kwocie 5.000 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy strony określiły siedzibę pracodawcy, teren całego kraju oraz obszar za jego granicą. (umowa o pracę k. 23 akta ZUS).

Powyższe zbiegło się z ciążą dotychczasowej prezes zarządu, A. B. (2). Poprzednio J. G. pełniła funkcję przewodniczącej rady nadzorczej wymienionej wyżej spółki oraz, do czerwca 2010 r., prezesa zarządu (...). (...) S. A.

Od 1 czerwca 2010 r. J. G. faktycznie wykonywała obowiązki wiceprezes zarządu. Powyższe odbywało się w siedzibie pracodawcy w W., przy ul. (...). Od tego dnia została również zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy o pracę z dnia 12 maja 2010 r.

W tym czasie, około 20 czerwca 2010 r. nastąpiło wrogie przejęcie C. (...) Sp. z o. o. w W. przez (...) Sp. z o. o. W sposób bezprawny powołano nowy zarząd spółki tj. A. P. i nie dopuszczono do pracy w siedzibie płatnika składek dotychczasowych członków zarządu spółki, w tym J. G.. J. G. nie miała dostępu do dokumentów pracodawcy oraz nie było jej wypłacane wynagrodzenie. Od czerwca 2010 r. do września 2010 r. ubezpieczona wykonywała jedynie czynności procesowe związane z pełnioną funkcją wiceprezesa. Od września 2010 r. wyżej wymieniona, razem z A. B. (2), wykonywała czynności pracownicze w oddziale pracodawcy w P., dokąd udawała się 2-3 razy w miesiącu i kierowała na miejscu pracą zatrudnionych w spółce osób. W tym czasie była w stanie gotowości do świadczenia pracy.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2011 r. w sprawie sygn. akt (...)utrzymano w mocy postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie sygn. akt (...) KRS/(...), w którym stwierdzono, iż podjęte na zgromadzeniu wspólników płatnika składek w dniu 30 kwietnia 2010 r. uchwały zmieniające skład Rady Nadzorczej uznać należy za nieistniejące. Tym samym wybór na prezesa zarządu A. P. był niezgodny z prawem. W konsekwencji uchwała z dnia 12 maja 2010 r. powołująca na stanowisko wiceprezesa C. (...) Sp. z o. o. w W. J. G. nie stała w sprzeczności z obowiązującymi przepisami.

Po 31 grudnia 2010 r. ubezpieczona nadal była zatrudniona u płatnika składek. Zostało jej wypłacone wynagrodzenie za okres od 1 czerwca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. jak również zostały za ten okres uzupełnione w pełnej wysokości składki na ubezpieczenia społeczne (zeznania odwołującej k. 80v-81 i k. 124v, zeznania świadek A. B. (2) k. 81-81v, korespondencja mailowa k. 90-99 a. s. i 55-71 akt ZUS, ewidencja ze sprzedaży VAT za 2010 r. k. 85-89 a. s., postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie sygn. akt (...).KRS/(...) k. 31-33 akta ZUS, postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2011 r. w sprawie sygn. akt (...) k. 37-41 akta ZUS, aneksy do umowy o pracę z dnia 12 maja 2010 r. k. 25-27 akta ZUS).

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 października 2014 r. sygn. akt(...)utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 maja 2013 r. wydany w sprawie o sygn. akt(...), w którym zmieniona została decyzja ZUS Oddział II w W. i ustalono, iż A. B. (2) od dnia 1 czerwca 2010 r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy o pracę w C. (...) Sp. z o. o. w W. (akta sprawy (...)).

Odwołanie J. G. okazało się uzasadnione. Wskazać bowiem należy, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, iż w spornym okresie od 1 czerwca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. odwołująca faktycznie wykonywała pracę na stanowisku wiceprezesa zarządu, co wynika zarówno z treści jej, jak i świadek A. B. (2) zeznań oraz przedstawionej dokumentacji w postaci wydruków z korespondencji mailowej. Sąd obdarzył wiarygodnością wyżej wymienione zeznania. Są one logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Z przedstawionych dowodów wynika również, iż od około 20 czerwca 2010 r., na skutek bezprawnego przejęcia udziałów w C. (...) Sp. z o. o. w W. i powołania nowych osób do organów spółki, odwołująca nie zostawała dopuszczana do pracy w siedzibie wyżej wymienionego podmiotu. Bezprawność powyższych działań została potwierdzona w wydanym przez Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniu z dnia 7 stycznia 2011 r. w sprawie sygn. akt (...). J. G. podejmowała jednakże w imieniu pracodawcy czynności procesowe oraz, od września 2010 r. świadczyła pracę w jego oddziale w P.. W ocenie Sądu, powyższe pozwala na przyjęcie, iż stosunek łączący strony angażu z 12 maja 2010 r. wypełniał cechy wyrażone w art. 22 kp i był faktycznie wykonywany, mimo zaniedbań pracodawcy polegających na zaniechaniu wypłaty wynagrodzenia i odprowadzania należnych składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto, jak wskazuje się w orzecznictwie, (uzasadnienie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2012 r. II UK 14/12, przyjmuje się, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i nie może w związku z tym stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Nie można zatem przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, jeżeli pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca tę pracę przyjmował.

W ocenie Sądu, odwołująca nie może ponosić ujemnych konsekwencji z tej racji, że nieuprawnione osoby utrudniały wykonywanie przez nią pracy i nie uiszczały w terminie składek na ubezpieczenia społeczne. Podobnie, nieotrzymywanie przez J. G. wynagrodzenia w terminach wynikających z angażu nie może determinować, iż nie była objęta stosunkiem pracy. Zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa wyrażonym chociażby w uzasadnieniu do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2011 r. II UK 69/11, z obowiązku pracodawcy, polegającego na zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego zatrudnionych pracowników, należy wysnuć wniosek, że bycie podmiotem ubezpieczenia związane jest wyłącznie z realizacją podstawowego dla stosunków tego ubezpieczenia warunku wykonywania pracy w ramach stosunku pracy. W świetle tego istotne jest, czy pracownik zawierający umowę o pracę w rzeczywistości pracę taką wykonywał. Na gruncie niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości, iż J. G. nie tylko była w stanie gotowości do świadczenia pracy na stanowisku prezesa zarządu, lecz także faktycznie wykonywała, w miarę możliwości, obowiązki pracownicze.

Wskazać przy tym należy, iż ostatecznie odwołująca otrzymała wynagrodzenie za okres od 1 czerwca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. oraz zostały od powyższego uiszczone składki na ubezpieczenia społeczne.

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, nie można doszukać się naruszenia zasad współżycia społecznego. Pomimo bowiem niedopuszczania do wykonywania pracy w siedzibie pracodawcy, ubezpieczona wypełniała czynności pracownicze związane z zajmowanym stanowiskiem. Między stronami istniał zatem stosunek pracy. Organ rentowy nie wykazał przy tym, co miałoby stanowić naruszenia zasad współżycia społecznego. Celem umowy o pracę z dnia 12 maja 2010 r. było świadczenie przez odwołującą pracy na stanowisku wiceprezesa. Należy zwrócić uwagę, iż po zakończeniu spornego okresu, tj. po 31 grudnia 2010 r. ubezpieczona nadal była zatrudniona w C. (...) Sp. z o. o. w W.. Sam fakt pozostawania przez ubezpieczoną w stosunku pracy z (...). (...) S. A., nie oznacza, iż nie mogła ona wykonywać obowiązków pracowniczych wynikających z zatrudnienia w C. (...) Sp. z o. o. w W.. Ponadto, twierdzenie organu rentowego o nieposiadaniu przez odwołującą badań lekarskich, przez co nie mogła zostać dopuszczona do wykonywania pracy u płatnika składek, nie zasługuje na aprobatę, skoro wynik postępowania dowodowego wskazuje na świadczenie przez nią pracy.

Reasumując Sąd Okręgowy przyjął, że ubezpieczoną J. G. i C. (...) Sp. z o. o. w W. łączył w spornym okresie stosunek pracy w rozumieniu art. 22 § 1 kp. Zdaniem Sądu, umowa o pracę z dnia 12 maja 2010 r. nie była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W związku z tym Sąd przyjął, że ubezpieczona jako pracownik, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U tj. z 2009 r. Nr 205 poz. 1585 ze zm.) podlega w spornym okresie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt. 1 powyższej ustawy.

Rozstrzygnięcie o kosztach Sąd oparł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 poz. 490) w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2015 poz. 1078).

Z tych względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.