Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dorota Kropiewnicka

Sędziowie SSO Joanna Żelazny

SSR del. do SO Krzysztof Korzeniewski (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Elżbiety Okińczyc

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2013 r.

sprawy:

1.  D. P. (1) oskarżonego o przestępstwo z art. 157 § 2 kk;

2.  H. P. oskarżonej o przestępstwo z art. 193 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego D. P. (1) oraz oskarżoną H. P.

od wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnicy

z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. II K 407/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne;

II.  zasądza od oskarżonych D. P. (1) i H. P. solidarnie na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. K. kwotę 420 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Oleśnicy po rozpoznaniu w sprawie D. P. (1) oskarżonego o to, że: w okresie od 27 września do 2 października 2011 r. w O. przy ul. (...) wypowiadał wobec żony D. P. (2) oraz teściów M. i W. K. groźby pozbawienia życia i pobicia, przy czym wypowiadane groźby wzbudziły u pokrzywdzonych uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione, a w dniu 2 października 2011 r. w trakcie awantury pobił teściową M. K., w wyniku czego doznała ona licznych i rozległych podbiegnięć krwawych na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu, obu kończynach oraz otarcia naskórka w dole łokciowym prawym, które to obrażenia spowodowały rozstrój zdrowia na okresie poniżej dni siedmiu, tj. o czyn z art 190 § l kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oraz H. P. oskarżonej o to, że: w dniu 2 października 2011 r. w O. przy ul. (...) wdarła się do domu będącego własnością M. i W. K. zamieszkiwanego przez ich córkę D. P. (2) i pomimo wielokrotnych żądań D. P. (2) i M. K. nie chciała go opuścić, tj. o czyn z art. 193 kk wyrokiem z dnia 25 stycznia 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. II K 407/12 podjął następujące rozstrzygnięcia: uznał oskarżonego D. P. (1) za winnego tego, że w dniu 2 października 2011 r. w trakcie awantury pobił teściową M. K. w wyniku czego doznała ona licznych i rozległych podbiegnięć krwawych na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu, obu kończynach oraz otarcia naskórka w dole łokciowym prawym, które to obrażenia spowodowały rozstrój zdrowia na okresie poniżej dni siedmiu, tj. czynu z art. 157 § 2 kk i za to na podstawie art. 157 § 2 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § l i 2 kk i art. 70 § l pkt l kk warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata; na podstawie art. 66 § l kk i art. 67 § l kk postępowanie wobec oskarżonej H. P. o czyn z art. 193 kk warunkowo umarza na okres próby wynoszący l (jeden) rok; na podstawie art. 46 § 2 kk orzekł od oskarżonego D. P. (1) na rzecz pokrzywdzonej M. K. nawiązkę w kwocie 1000 (jednego tysiąca) złotych; na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonych D. P. (1) i H. P. solidarnie na rzecz M. K. kwotę (...) (jednego tysiąca stu czterech) złotych tytułem wydatków poniesionych w postępowaniu karnym; na podstawie art. 623 kpk zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa, a na podstawie art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych nie wymierzył im opłaty.

Powyższy wyrok Sądu Rejonowego Oleśnicy w całości zaskarżyli obrońca D. P. (1) oraz H. P..

Obrońca D. P. (1) wyrokowi temu zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: - art. 4 kpk oraz art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez ukształtowanie przekonania o działaniu oskarżonego w zamiarze ewentualnym na podstawie fragmentarycznych faktów przedmiotowych z pominięciem silnego wzburzenia oskarżonego, stanowiącego okoliczność bezsporną (k. 25, k. 15, protokół rozprawy z dnia 07.09.2012 r.), której pominięcie miało wpływ na treść orzeczenia w zakresie ustaleń odnoszących się do znamion strony przedmiotowej czynu; - art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez ukształtowanie przekonania o działaniu oskarżonego w zamiarze ewentualnym z pominięciem wyjaśnień oskarżonych oraz dokumentacji lekarskiej (k. 27) w zakresie w jakim dowody te świadczą o tym, że oskarżona H. P. została przewrócona na podłogę i kopana przez pokrzywdzone, co miało wpływ na treść orzeczenia w zakresie ustaleń odnoszących się do znamion strony przedmiotowej czynu. H. P. wyrokowi temu zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na błędnym przyjęciu, że jej zachowanie polegało na wdarciu się do domu będącego własnością M. i W. K., w sytuacji gdy do domu została wprowadzona przez syna D. P. (1), który tam wspólnie zamieszkiwał wraz z żoną D. P. (2), działając w przekonaniu, iż może tam przebywać z uwagi na to, że to był dom rodzinny, w którym zamieszkiwał jej syn z żoną i ich wspólnym dzieckiem, gdzie gospodarzem była zarówno D. P. (2), jak i D. P. (1), a celem jej działania było pogodzenie skłóconych stron konfliktu, oraz w przekonaniu, że jej dalsze przebywanie w pomieszczeniach domu odbywało się na podstawie prawnej rozumianej jako uprawnione przez syna D. P. (1) do przebywania na terenie posesji.

W konkluzji apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie D. P. (1) i H. P. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi w Oleśnicy celem jej ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył.

Apelacje obrońcy D. P. (1) oraz H. P. nie zasługują na uwzględnienie.

Odnosząc się do apelacji obrońcy D. P. (1) stwierdzono co następuje.

Obrońca zasadnie wskazał na istnienie różnych wersji dotyczących przedmiotowego zdarzenia. W przypadku, gdy ze zgromadzonych dowodów wynikają różne wersje zdarzenia, Sąd ma prawo wyboru wersji zdarzenia, celu i motywu działania oskarżonego, jednakże wersje tę powinien drobiazgowo uzasadnić, podając dowody, które wskazują na konieczność jej uwzględnienia i odrzucenia wersji przeciwnej (por, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2008 r., V KK 37/08, LEX nr 457958). W ten właśnie sposób odniósł się Sąd I Instancji.

Na uwzględnienie nie zasługuje zarzut dotyczący błędnego przyjęcia zamiaru ewentualnego D. P. (1). Obszerny wywód Sądu I Instancji znajduje oparcie w materiale dowodowym, do którego w sposób prawidłowy zastosowano zasadę swobodnej oceny dowodów. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ustalenia faktyczne mieszczą się w ramach swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być wyczerpująco i logicznie uzasadnienie orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2008 r., V KK 435/07, LEX nr 398541; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r., V KK 326/07, LEX nr 362203; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2007 r., (...) 57/07, LEX nr 471827; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2007 r., II KK 404/06, OSNwSK 2007/1/1120; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., II KK 273/06, OSNwSK 2007/1/280; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., III KK 271/06, OSNwSK 2007/1/9; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1974 r., II k.r. 114/74, OSNKW 1975/2/28). Natomiast rozważania prawne wprost znajdują oparcie w dorobku nauki prawa karnego, do którego się odnoszą.

Sąd Odwoławczy nie podzielił wywodów odnoszących się do kontratypu obrony koniecznej. Aprobując, z przyczyn opisanych powyżej, wersję przyjętą przez Sąd I Instancji, brak jest podstaw do podzielenia zarzutów odnoszących się do tego kontratypu. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, celem działania D. P. (1) było udzielnie pomocy matce, wobec której zastosowano przemoc. Apelujący koncentruje się na aspekcie podmiotowym odnoszącym się do silnego wzburzenia D. P. (1). W istocie, na ocenę zawinienia i zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary albo odstąpienia od jej wymierzenia rzutuje stan psychiczny sprawcy (por. A.Zoll/w/: Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1 – 116 k.k., Zakamycze 2004, s. 489). W toku postępowania przeprowadzono dowód z opinii dwóch biegłych psychiatrów. Dowód ten nie został w żaden sposób zakwestionowany. Biegli psychiatrzy analizując poczytalność D. P. (1), również w odniesieniu do zarzutu pobicia teściowej w trakcie zajścia z udziałem jego matki, nie dostrzegli jakiejkolwiek okoliczności poczytalność tę ograniczającą. Biegli wskazali, iż D. P. (1) ani nie był chory psychicznie, ani nie był upośledzony umysłowo. Nie stwierdzili u niego innych zakłóceń czynności psychicznych, które mogłyby mieć znaczenie orzecznicze w niniejszej sprawie. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia zaistnienia wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami czynu, jakie miałoby niewątpliwie znaczenie orzecznicze. Stąd też kwestię wzburzenia emocjonalnego D. P. (1) należało rozważać wyłącznie na gruncie zagadnień związanych z umyślnością - co uczynił Sąd I Instancji wypowiadając się na tej właśnie podstawie, jak i w zakresie wymiaru kary. Nadto należy D. P. przypisać eksces intensywny i ekstensywny. D. P. (1) użył przemocy w postaci daleko wykraczającej potrzebę skłonienia teściowej do odstąpienia od napastowania jego matki, przy uwzględnieniu własnych warunków fizycznych oraz wieku pokrzywdzonej. Także nie zaprzestał działań, skutkujących jak ustalono, gdy przemoc wobec jego matki już ustała. Stąd nie dostrzeżono możliwości zastosowania w niniejszym postępowaniu dyspozycji art. 25 § 2 i 3 kk.

Sąd Odwoławczy podzielił również jako uzasadniony pogląd Sądu I Instancji w przedmiocie wysokości kary jak i długości probacji względem D. P. (1). Nie dostrzeżono tu potrzeby uzupełnienia tego stanowiska jak i jego powielania.

Odnosząc się natomiast do apelacji H. P. należy odnieść, iż miała ona świadomość, że przebywa na terenie posesji M. K.. Syn jej nie był tam nawet zameldowany, co podniosła w swoich wyjaśnieniach z dnia 26 października 2011 r. Tym samym, nie stosując się do wezwania uprawnionej, do opuszczenia posesji wypełniła znamiona podmiotowo - przedmowie czynu z art. 193 kk, co właściwie wywiódł Sąd I Instancji. Użycie wobec niej przemocy, już po zwerbalizowaniu żądania opuszczenia posesji, do czego się nie zastosowała, pozostaje poza ramami czasowo - przestrzennymi zdarzenia historycznego będącego podstawą niniejszego postępowania karnego w jej sprawie. Sąd Odwoławczy w pełni podzielił pogląd Sądu I Instancji nawiązujący do wysokości stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego H. P. jak i jej winy. Tu także nie zauważono potrzeby powielania tych wnikliwych i przekonywających wywodów. Dlatego stwierdzono brak podstaw do uwzględnienia zarzutu apelującej podnoszącej znikomość stopnia społecznej szkodliwości, uznając przedmiotowe wywody wyłącznie jako polemikę z trafnym rozstrzygnięciem zawartym w zaskarżonym orzeczeniu.

Z tych też względów, nie dostrzegając bezwzględnych przyczyn odwoławczych, orzeczono jak na wstępie w oparciu o art. 437 § l kpk. O kosztach orzeczono na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk i art. 627 kpk, zważając na rezultat niniejszego postępowania, wysokość wydatków stron jak i ich sytuację.