Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bohdan Bieniek (spr.)

Sędziowie: SA Piotr Prusinowski

SO del. Teresa Suchcicka

Protokolant: Małgorzata Garbecka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 r. w B.

sprawy z odwołania S. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do emerytury wcześniejszej

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 marca 2015 r. sygn. akt IV U 6246/14

oddala apelację .

Sygn. akt III AUa 685/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił S. N. prawa do emerytury, gdyż wnioskodawczyni nie wykazała wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni podniosła, że pozwany bezpodstawnie odmówił uznania zgłoszonego przez nią okresu zasiłku chorobowego: od 18.01.1996 r. do 24.05.1996 r. z tytułu wypadku w drodze do pracy. Zdaniem skarżącej organ rentowy postąpił wbrew treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r. III UZP 10/03.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy domagał się jego oddalenia.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 19 marca 2015 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał S. N. prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2014 r.

Wydanie orzeczenia poprzedziły następujące ustalenia. Wnioskodawczyni udowodniła ogólny staż pracy w wymiarze 20 lat, 4 miesiące i 11 dni. Pozwany zaliczył ubezpieczonej 14 lat, 9 miesięcy i 15 dni okresów pracy w szczególnych warunkach. Do sumy tych lat nie został uwzględniony okres zwolnienia lekarskiego od 18.01.1986 r. do 24.05.1996 r. Zwolnienie lekarskie było następstwem wypadku w drodze do pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie jest zasadne. Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 1999 r. osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet oraz mają okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat dla kobiet.

Sąd Okręgowy odwołał się do utrwalonego stanowiska judykatury i przytoczył wyrok Sądu Najwyższego z 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, OSNP 2011/19-20/260, zgodnie z którym osiągnięcie do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, obowiązujących od dnia 01 lipca 2004 r. Ponadto do okresu pracy w szczególnych warunkach wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania stosunku pracy przypadające po dniu wejścia w życie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r. III UZP 10/03, OSNP 2004/5/87). W tej sytuacji art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy emerytalnej ma zastosowanie jedynie do osób, które przed dniem 1 lipca 2004 r. nie spełniły wszystkich warunków nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, to jest nie spełniły „wszystkich warunków” przewidzianych w art. 184 ustawy.

W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy bezspornym jest, że ubezpieczona na dzień 1 stycznia 1999 r. spełniła wszystkie warunki przewidziane w art. 184 ustawy, albowiem udowodniła ogólny okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 20 lat, w tym 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach z uwzględnieniem okresów, za które otrzymała po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, wskazując na naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 1 pkt 1 i art. 32 ust. 1 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 2 ust.1 i § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez wadliwe uwzględnienie do stażu pracy w szczególnych warunkach, za które ubezpieczona uzyskała po dniu 14 stycznia 1991 r. świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd I instancji prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne, które Sąd odwoławczy przyjmuje za własne. Jest to możliwe dzięki dokonaniu swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, stosownie do art. 233 § 1 k.p.c. Przedmiotowych ustaleń nie neguje też pozwany w apelacji. Stąd spór koncentruje się wokół wykładni prawa materialnego.

Już na wstępie należy podkreślić, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni prawa materialnego, trafnie odwołując się w tej mierze do stabilnego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Zaprezentowane przez Sąd Okręgowy poglądy zasługują na aprobatę. Nie zmienia ich fakt, że przez pracę w szczególnych warunkach rozumie się faktyczne wykonywanie pracy w szczególnych warunkach, a nie samo pozostawanie w stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2009 r., II UK 391/08, LEX nr 1341673). Jednak istota tej pracy nie zamyka się w stałym i nieprzerwanym wykonywaniem czynności pracowniczych, lecz powierzeniem pracownikowi w umowie o pracę obowiązków wykonywania stałej pracy uznawanej za pracę w szczególnym charakterze i wykonywanie tej pracy przez pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 maja 2005 r., II UK 219/04, OSNP 2005 r. nr 22, poz. 361). Mając na uwadze powyższe do okresów pracy w szczególnych warunkach należy wliczyć przerwy w świadczeniu pracy spowodowane przyczynami leżącymi po stronie pracodawcy, jak i przyczyn obiektywnych, a wynikających z krótkotrwałych okresów niezdolności do pracy, zwłaszcza gdy jest ona spowodowana wypadkiem przy pracy (w drodze do pracy).

Suma powyższych uwag prowadzi do wniosku, że Sąd Okręgowy prawidłowo uwzględnił te przerwy w łącznej liczbie okresów składkowych i nieskładkowych odwołującej. W ten sposób spełnia ona warunek 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co obliguje do oddalenia apelacji w myśl art. 385 k.p.c.