Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

del. SSO Anna Rodak (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Sztuka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2015 r. w Ł.

sprawy P. K.

przy udziale zainteresowanych: S. D., J. F., M. J., R. M. i K. U.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w Ł.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniu

na skutek apelacji P. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 19 grudnia 2014 r. sygn. akt VIII U 6651/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od P. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. kwotę 1.605 (tysiąc sześćset pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt III AUa 355/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia Sąd Okręgowy w Łodzi oddali odwołanie płatnika składek (...) – P. K., od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., z dnia 24 września 2013 roku, . którymi organ rentowy stwierdził, że: S. D. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od dnia 4 stycznia 2010 roku do dnia 31 stycznia 2010 roku jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) P. K. oraz że z wymienionego tytułu, miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiąc styczeń 2010 roku wynosi 1200,00 zł. , a na ubezpieczenie zdrowotne 1064,88 zł, J. F. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od dnia 5 stycznia 2008 roku do dnia 29 lutego 2008 roku jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) P. K. oraz że z wymienionego tytułu, miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiąc luty 2008 roku wynosi 5000,00 zł. , a na ubezpieczenie zdrowotne 4437,00 zł., M. J. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od 1 października 2010 r. do 31 października 2010 r. , od 3 listopada 2010 r. do 30 listopada 2010 r. , od 5 grudnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) P. K. oraz że z wymienionego tytułu, miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiąc październik 2010 r. wynosi 1800,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 1597,32 zł ; za miesiąc listopad 2010 r. wynosi 2400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 2129,76 zł ; za miesiąc grudzień 2010 r. wynosi 2400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 2129,76 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w listopadzie 2011 roku przeprowadził u płatnika składek (...) P. K. kontrolę wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych, R. M. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od 3 listopada 2008 r. do 31 marca 2009 r. , od 6 lipca 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. , od 4 stycznia 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r. , od 7 maja 2010 r. do 30 czerwca 2010 r. , od 5 lipca 2010 r. do 30 września 2010 r. , od 4 października 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) P. K. oraz że z wymienionego tytułu, miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiąc grudzień 2008 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł ; za styczeń 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za luty 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za marzec 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za lipiec 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za sierpień 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za wrzesień 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za październik 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za grudzień 2009 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za styczeń 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za luty 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za marzec 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; kwiecień 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za maj 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za czerwiec 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za lipiec 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za sierpień 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za wrzesień 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za listopad 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł; za grudzień 2010 r. wynosi 400,00 zł , a na ubezpieczenie zdrowotne 354,96 zł., K. U. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, w okresie od dnia 9 czerwca 2008 roku do dnia 30 czerwca 2008 roku jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) P. K. oraz że z wymienionego tytułu, miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiąc lipiec 2008 roku wynosi 1500,00 zł. , a na ubezpieczenie zdrowotne 1331,10 zł.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało poprzedzone następującymi ustaleniami faktycznymi:

Firma (...) zajmuje się montażem instalacji wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych.

Odwołujący zawierał z kontrahentami umowy o wykonanie instalacji , które następnie realizował poprzez swoich zleceniobiorców.

Płatnik składek (...) P. K. zawarł z R. M. następujące umowy cywilnoprawne , którym nadano nazwę ,, umów o dzieło”.:

- z dnia 3 listopada 2008 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w Salonie (...) przy ulicy (...) w Ł. oraz w Salonie (...) przy ulicy (...) w Ł..

- z dnia 6 lipca 2008 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w budynku położonym przy ulicy (...) w Ł..

- z dnia 1 września 2009 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w budynku położonym przy ulicy (...) w Ł. oraz w budynku (...) Ł. położonym przy ulicy (...) r. w Ł..

- z dnia 4 stycznia 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w budynku (...) Ł. oraz budynku (...) –W. , a także dokonanie wymiany centrali wentylacyjnej.

- z dnia 7 maja 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w budynku (...) Ł. oraz wykonanie serwisu urządzeń instalacji klimatyzacji w Banku (...) w Z..

- z dnia 5 lipca 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji grawitacyjnej w budynku (...) Ł. oraz wykonanie przeglądu okresowego urządzeń instalacji klimatyzacji w budynku (...) w Ł..

- z dnia 4 października 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez R. M. kanałów instalacji mechanicznej w (...) Wiejskiej w B. oraz w szwalni w R..

Zainteresowany R. M. wykonywał powierzone mu czynności zgodnie z projektem. R. M. nie miał określonej stawki, a płacono mu za wykonanie pracy, przy czym kwota nie mogła przekroczyć więcej niż 400 zł miesięcznie (zainteresowany przebywał w tym czasie na zasiłku przedemerytalnym , a przekroczenie tej kwoty spowodowałoby zawieszenie tego prawa). Płatnik zapewniał dowóz do budynków gdzie realizowano umowy. W trakcie realizacji powierzonych czynności R. M. podlegał poleceniom obecnego na obiekcie brygadzisty. Wykonanie większych kanałów wentylacyjnych wymagało współdziałanie kilku osób.

Płatnik składek (...) P. K. zawarł z M. J. następujące umowy cywilnoprawne , którym nadano nazwę ,, umów o dzieło”.:

- z dnia 1 października 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez M. J. kanałów instalacji wentylacji w budynku położonym przy ulicy (...) oraz w budynku położonym przy ulicy (...).

- z dnia 3 listopada 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez M. J. kanałów instalacji wentylacji w budynku położonym przy ulicy (...).

- z dnia 5 grudnia 2010 r. , której przedmiotem było zamontowanie przez M. J. kanałów instalacji wentylacji w budynku położonym przy ulicy (...).

Zainteresowany M. J. zajmował się montażem instalacji wentylacji oraz urządzeń przeciwpożarowych. Kontrahenci płatnika dostarczali materiały , a montażu dokonywał zainteresowany sam bądź w dwuosobowej grupie ( w zależności od wielkości kanału). Praca odbywała się w różnych godzinach. Zainteresowany był rozliczany z wykonanej przez siebie pracy. Z uwagi na brak dostarczenia materiałów przez kontrahentów M. J. miał przerwy w pracy i w tym czasie wykonywał czynności na innym obiekcie ( na wyraźne polecenie płatnika).

Płatnik składek (...) P. K. zawarł w dniu 9 czerwca 2008 r. z K. U. umowę cywilnoprawną , której nadano nazwę ,, umowa o dzieło”. Zgodnie z treścią umowy zainteresowany miał dokonać montażu kanałów instalacji wentylacji grawitacyjnej w budynku (...) w Ł..

Zainteresowany zajmował się montażem instalacji , miał wykonać określoną część instalacji zgodnie z projektem. W późniejszym okresie K. U. był zatrudniony w firmie (...) na podstawie umowy o pracę. W trakcie wykonywania umowy o pracę K. U. wykonywał obowiązki montera instalacji.

Płatnik składek (...) P. K. zawarł w dniu 5 stycznia 2008 r. z J. F. umowę cywilnoprawną , której nadano nazwę ,, umowa o dzieło”. Zgodnie z treścią umowy zainteresowany miał dokonać montażu kanałów instalacji wentylacji grawitacyjnej w budynku Banku (...) Z..

Płatnik składek (...) P. K. zawarł w dniu 4 stycznia 2010 r. z S. D. umowę cywilnoprawną , której nadano nazwę ,, umowa o dzieło”. Zgodnie z treścią umowy zainteresowany miał dokonać zaizolowania ciągów wentylacyjnych K5, K6 w obiekcie (...) w Ł..

Sąd wskazał, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń odwołania są nie zasadne i podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku (tekst jednolity Dz.U.2013.1442 z późn. zm.) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu.

Z mocy art. 13 pkt. 2 wspomnianej ustawy zleceniobiorcy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązkiem płatnika składek – z mocy art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – jest obliczanie, rozliczanie i opłacanie należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy oraz przesyłanie w wyznaczonym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłacanie składek za dany miesiąc.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 (to jest przychód w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia), jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo,
w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Sąd Okręgowy podkreślił, iż stosownie do art. 353 ¹ k.c. strony mogą dokonać wyboru rodzaju łączącego je stosunku prawnego, nie oznacza to jednak dowolności, bowiem przywołany przepis wprost wymaga, aby treść umowy nie sprzeciwiała się naturze danego stosunku prawnego, jego społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu i ustawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2010 r., II UK 334/09, LEX nr 604221).

Umowa zlecenia i umowa o dzieło to podstawowe kontrakty usługowe, konkurencyjne w stosunku do umowy o pracę. Różnica między tymi dwoma rodzajami umów jest dla podmiotów zatrudniających bardzo istotna, bowiem wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi. Prawidłowa kwalifikacja zawieranej umowy nie zawsze jednak jest sprawą prostą. (...) tak np. podczas gdy umowy o dzieło rodzą określone obowiązki z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych odnośnie naliczania i odprowadzania składek ubezpieczeniowych tylko wówczas, gdy są zawierane z własnymi pracownikami, to umowy zlecenia pociągają za sobą skutki ubezpieczeniowe bez względu na to, z kim są zawierane - z własnym pracownikiem czy z osobą z zewnątrz. Zatem jeśli dana umowa zostanie błędnie uznana nie za umowę o dzieło, ale za umowę zlecenia, to naliczenie w stosunku do niej składek na ZUS będzie niedozwolone, podobnie jak brak naliczenia składek w przypadku umowy zlecenia, która niewłaściwie została zakwalifikowana jako umowa o dzieło. Decydująca jest treść, a nie nazwa umowy. Aby prawidłowo ustalić, z jaką umową mamy w danym przypadku do czynienia, tzn. czy jest to umowa zlecenia, czy umowa o dzieło, należy kierować się jej treścią i zadaniem, jakie osoba zatrudniana ma do wykonania, czyli istotą obowiązków umownych, jakie osoba ta na siebie przyjmuje.

Sąd podniósł, że spór w rozpoznawanej sprawie dotyczył kwalifikacji prawnej umowy nazwanej „umową o dzieło” jaką odwołujący się płatnik (...) P. K. zawarł z zainteresowanymi. Kwestią sporną było, czy strony istotnie zawarły umowę o dzieło, nierodzącą obowiązku ubezpieczenia społecznego, czy też zawarły umowę o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a które stanowią tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii wskazać należy, iż stosownie do art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, przy czym do umowy o świadczenie usług stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). W doktrynie panuje pogląd, zgodnie z którym przedmiotem umowy o świadczenie usług jest dokonanie określonej czynności faktycznej, która nie musi prowadzić do osiągnięcia indywidualnie oznaczonego rezultatu. Chodzi tu zatem o umowy zobowiązujące do dokonania jednej lub wielu czynności faktycznych (także stałego ich dokonywania).

Zgodnie zaś z treścią art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Nie ulega wątpliwości, że przepisy o zleceniu nie mają zastosowania do czynności będących przedmiotem umowy o dzieło, bowiem wykonanie dzieła, zgodnie
z prezentowanym w doktrynie poglądem, nie mieści się w pojęciu usługi w rozumieniu przywołanego art. 750 k.c.

Dokonując kwalifikacji konkretnej umowy należy w pierwszej kolejności badać, czy świadczenie będące przedmiotem zobowiązania ma cechy dzieła. Dzieło stanowi zawsze zjawisko przyszłe, jest czymś, co w chwili zawarcia umowy nie istnieje, lecz ma dopiero powstać w jakiejś określonej przyszłości. Rezultat, o jaki umawiają się strony, musi być
z góry określony, i może przyjmować zarówno postać materialną, jak i niematerialną. Cechą konstytutywną umowy o dzieło jest to, aby rezultat ten był obiektywnie osiągalny
i w konkretnych warunkach pewny. Dzieło musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego. Podkreślenia także wymaga, że celem umowy
o dzieło nie jest czynność (samo działanie lub zaniechanie), która przy zachowaniu należytej staranności prowadzić ma do określonego w umowie rezultatu, lecz samo osiągnięcie tego rezultatu. W umowie o dzieło chodzi zawsze o osiągnięcie umówionego rezultatu, niezależnie od rodzaju i intensywności świadczonej w tym celu pracy i staranności. Tymczasem umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. Kolejną cechą umowy dzieło jest brak stosunku zależności lub podporządkowania pomiędzy zamawiającym, a przyjmującym zamówienie. Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Przyjmujący zamówienie nie ma także, co do zasady, obowiązku osobistego wykonania dzieła, chyba że wynika to z umowy lub charakteru dzieła (np. dzieło artystyczne). Ryzyko nieosiągnięcia rezultatu zawsze obciąża przyjmującego zamówienie. Przy czym odpowiedzialność przyjmującego zamówienie w wypadku nieosiągnięcia celu umowy jest odpowiedzialnością za nieosiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000 r. sygn. II UKN 386/99, opubl. OSNP 2001/16/522). Przyjmujący zamówienie odpowiada zatem za jakość dzieła i określa metodologię jego wykonania. Dzieło powinno jednak posiadać cechy określone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Wykonanie dzieła zwykle wymaga określonych kwalifikacji, umiejętności i środków (W. C., Zobowiązania, 2007, s. 464).

Tymczasem zgodnie z treścią umowy, jaką odwołujący się płatnik zawarł
z zainteresowanymi przedmiotem dzieła było wykonanie określonych czynności , które sprowadzały się głownie do montażu systemów wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych. Niejednokrotnie montaż wymagał od zainteresowanych współpracy z innymi przebywającymi na obiektach osobami.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle tak poczynionych ustaleń faktycznych, umowy zawartej pomiędzy odwołującym się płatnikiem, a zainteresowanymi, nie można uznać
za umowy o dzieło. W uznaniu Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało,
że rzeczywistą wolą stron umowy było świadczenie usługi, a nie wykonanie dzieła, gdyż przedmiot umowy zawartej pomiędzy stronami nie posiada cech dzieła. Treścią zobowiązania ukształtowanego przez strony, nie był bowiem określony wynik odpowiadający pewnym z góry ustalonym warunkom, lecz wykonywanie powtarzalnych i takich samych czynności zmierzających do osiągnięcia rezultatu w postaci wykonania montażu instalacji. Wykonywanie czynności tego rodzaju nie ma charakteru czynności przynoszących konkretny materialny rezultat, podlegający ocenie i ewentualnej odpowiedzialności za wady (art. 637 KC - uprawnienia z tytułu rękojmi), lecz w istocie czynności tego rodzaju są realizowane w ramach umów starannego działania, mających charakter umów zlecenia (umów o świadczenie usług).

Zdaniem Sądu sporne umowa, w których zainteresowani zobowiązali się do wykonania określonych czynności polegających na montażu instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w czasie i miejscu wskazanym przez zamawiającego ma cechy umowy o świadczenie usług, a nie umowy o dzieło. Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą /por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt III AUa 271/13, LEX nr 1378574/.

Zaakcentować także trzeba, że zainteresowani podlegli kierownictwu płatnika składek to płatnik składek wyznaczał obiekty, w których mieli pracować zainteresowani. Tymczasem dla umowy o dzieło charakterystyczna jest swoboda wykonawcy co do wyboru miejsca i czasu w jakim wykonuje dzieło.

Wymienione powyżej okoliczności zdaniem Sądu Okręgowego jednoznacznie dowodzą, że pomiędzy odwołującym, a zainteresowanym zawarto umowę
o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia. Wykonywanie pracy na podstawie tej umowy rodzi dla zainteresowanego tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r.

Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołania jako bezzasadne.

Na podstawie art. 98 K.p.c. Sąd zasądził od (...) –P. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. kwotę 2040 (dwa tysiące czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 6 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.490).

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł pełnomocnik płatnika składek zarzucając:

- naruszenie art. 627 kc oraz art. 750 kc w zw. z art. 734 kc poprzez niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że sporne umowy zawarte przez skarżącego z zainteresowanymi miały za przedmiot świadczenie usług, a nie wykonanie dzieła,

- naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że zainteresowani podlegali ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartych z płatnikiem składek umów cywilnoprawnych.

W konkluzji powyższych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i poprzedzających go decyzji organu rentowego i stwierdzenie, że zainteresowani, w spornych okresach, nie podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu jako zleceniobiorcy.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola instancyjna zaskarżonego rozstrzygnięcia prowadzi do akceptacji ustaleń dokonanych przez Sąd pierwszej instancji oraz uznania, iż z przeprowadzonej analizy prawnej Sąd Okręgowy wywiódł prawidłowy wniosek o braku podstaw do uwzględnienia odwołania płatnika składek.

Spór w niniejszej sprawie dotyczy nazwy, a zatem właściwego zakwalifikowania danego stosunku prawnego, przy jasnym sformułowaniu w przedmiotowych umowach zakresu zobowiązań obu stron. W okolicznościach faktycznych w jakich realizowane były sporne umowy, prawidłowo ustalonych przez sąd pierwszej instancji, a które to ustalenia sąd drugiej instancji traktuje jako własne, nie ulega wątpliwości, że umowy te nie były umowami o dzieło określonymi w art. 627 k.c. Nie były to bowiem umowy rezultatu, lecz umowy starannego działania. Zainteresowani wykonywali na podstawie spornych umów montaż: kanałów instalacji grawitacyjnej, kanałów instalacji mechanicznej, kanałów instalacji wentylacyjnej, instalacji ciągów wentylacyjnych. (...) te były wykonane na podstawie projektów dostarczanych przez skarżącego. (...) do wykonania instalacji, dostarczane były natomiast, przez kontrahentów Niejednokrotnie montaż wymagał od zainteresowanych współpracy i innymi przebywającymi na obiekcie osobami, nadto podlegali oni poleceniom obecnego na budowie brygadzisty. Skarżący zapewniał zainteresowanym dowóz do obiektów, na których wykonywali pracę. Tak więc, jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy, z ustaleń poczynionych w sprawie, w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe wynika, że rzeczywistą wolą stron było świadczenie usług, a nie wykonanie dzieła bowiem przedmiot umów zawartych między stronami nie posiadał cech dzieła. Treścią zobowiązania ukształtowanego przez strony nie był bowiem określony wynik odpowiadający pewnym z góry ustalonym warunkom lecz wykonywanie powtarzalnych i takich samych czynności zmierzających do osiągnięcia rezultatu w postaci wykonania instalacji: wentylacji mechanicznej, wentylacyjnej, grawitacyjnej. Słusznie również podkreślił Sąd pierwszej instancji, że zainteresowani wykonywali zlecenie na podstawie przekazanego przez płatnika projektu, nie określali oni zatem metodologii swojego działania. Ponadto nie decydowali także o środkach służących wykonaniu zleconej pracy, bowiem były one im dostarczone przez kontrahentów. W tej sytuacji nie może być mowy o stworzeniu dzieła, a więc zindywidualizowanego rezultatu.

Tak więc Sąd Apelacyjny w całości podziela ocenę Sądu (...) instancji, iż praca, którą wykonywali zainteresowani, na rzecz skarżącego, miała wszystkie cechy charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług, podobnych do zlecenia ( art. 750 k.c.). Konsekwencją takiego ustalenia jest objęcie zainteresowanych obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi oraz ubezpieczeniem zdrowotnym. Skarżąca spółka w związku ze spornymi umowami była zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne według podstaw wskazanych w decyzjach, zgodnie z przepisami art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 lit. e) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( j.t.: Dz.U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027, ze zm. ).

W tych warunkach zarówno decyzje wymienione na wstępie, jak również wyrok sądu pierwszej instancji odpowiadają prawu, a apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 kpc ustalając ich wysokość na podstawie § 6 ust. 2, § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Przewodniczący: Sędziowie: