Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Banaś
Protokolant:	st. sekr. sądowy Beata Cichosz

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa E. Ż.

przeciwko Skarbowi Państwa-Zakładowi Karnemu w C.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda E. Ż. kosztami procesu.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt I C 247/14

a)Uzasadnienie

Powód E. Ż. w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Słupsku domagał się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Zakład Karny w C. na swoją rzecz kwoty 140.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych – godności, zdrowia i prawa do intymności - na skutek bezprawnego działania pozwanego, polegającego na nie zapewnieniu mu właściwych warunków bytowych odbywania kary pozbawienia wolności. W szczególności powód zarzucał, że cele były przeludnione, znajdujący się w nich sprzęt kwatermistrzowski był zniszczony, brak było w nich odpowiedniego oświetlenia, ogrzewania w okresie zimowym co powodowało zawilgocenie cel i powstanie grzyba. Narażono go na przebywanie z członkami subkultury więziennej, co doprowadzało do konfliktów i braku swobody w celi mieszkalnej. Nie respektowano również faktu, iż jest osobą niepalącą umieszczając w celach z osobami palącymi co narażało go na wdychanie dymu nikotynowego.

W konkluzji powyższego powód wywodził, że pozwany nie zapewnił mu humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, czym bezprawnie naruszył jego dobra osobiste w postaci godności, prywatności i intymności.

Uzasadniając roszczenie E. Ż. powoływał się na liczne akty prawa międzynarodowego oraz orzecznictwo, z których wynika, że powyższe warunki odbywania kary pozbawienia wolności nie zapewniały poszanowania jego godności i naruszały prawa człowieka.

Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Zakład Karny w C. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wywodził, że powód niw wykazał przesłanek odpowiedzialności Skarby Państwa. Podniósł, że realizował w zakresie odbywania kary przez powoda obowiązujące przepisy, zapewniono warunki izolacji penitencjarnej zgodne z obowiązującymi przepisami, w tym godziwe warunki bytowe, a także pełną realizację uprawnień wynikających z kodeksu karnego wykonawczego, jak i wydanych na jego podstawie przepisów wykonawczych. Podkreślał, że fakt niezadowolenia powoda z obowiązujących norm nie może być podstawą do przypisywania za to odpowiedzialności pozwanemu. Natomiast w ustosunkowaniu się do zarzutu kwaterowania powoda w celach z osobami palącymi wskazał, że żaden z osadzonych w celi z powodem, włączając w to powoda, nie zgłaszał do administracji zakładu karnego, że ktokolwiek z osadzonych w celi pali, co - w przypadku takiego zgłoszenia byłoby powodem niezwłocznego przeniesienia takiej osoby do celi dla osób palących.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód E. Ż. od dnia 26 listopada 2014 roku odbywa karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w C.. Jest to zakład karny typu zamkniętego

(bezsporne)

W trakcie odbywania kary do dnia wniesienia pozwu powód był osadzony łącznie w 8 celach w których jego rozmieszczenie kształtowało się następująco:

a)  26.11.2014r. do dnia 16.12.2014r. przebywał w pawilonie (...) cela nr (...) metraż celi 28,93 – 9 osadzonych;

b)  16.12.2014r. do 25.03.2015r. przebywał w pawilonie (...) cela nr (...) metraż celi 8,05 – 2 osadzonych;

c)  25.03.2015r. do 30.04.2015r. przebywał w pawilonie (...) cela nr (...) metraż celi 10,82 – 3 osadzonych;

d)  30.04.2015r. do 6.05.2015r. przebywał w pawilonie (...) cela (...)metraż celi 10,20 – 3 osadzonych;

e)  6.05.2015r. do 6.05.2015r. przebywał w pawilonie (...) cela (...) metraż celi 10,40 – 3 osadzonych;

f)  6.05.2015r. do 1.07.2015r. przebywał w pawilonie(...) cela (...) metraż celi 12,96 – 4 osadzonych;

g)  1.07.2015r. do 10.08.2015r. przebywał w pawilonie (...) cela (...) metraż celi 12,29 – 4 osadzonych;

h)  10.08.2015r. pawilon (...) cela (...) metraż celi 13,59 – 4 osadzonych.

Powód E. Ż. nie przebywał w warunkach przeludnienia.

Dowód: przeglądarka historii rozmieszczenia k.53 i k. 71-72.

Każda cela w której przebywał powód była wyposażona w łóżka dla każdego skazanego, odpowiednią do liczby skazanych ilość stołów, szafek i taboretów oraz środków do utrzymania czystości w celi, półkę na przybory toaletowe, szafkę na środki higieny i czystości, lustro, miskę plastikową, wiadro plastikowe lub kosz na śmieci, popielniczkę, szczotkę zmiotkę z szufelką, szczotkę z długim trzonkiem i szczotkę klozetowa. Osadzeni mogą zgłaszać oddziałowym potrzebę wstawienia dodatkowych sprzętów kwatermistrzowskich, które są wydawane na ich uzasadnioną prośbę. Stan techniczny urządzeń, wyposażenia i pomieszczeń jednostki jest pod ciągłą kontrolą i jest utrzymywany na poziomie gwarantującym funkcjonalność. Stan techniczny cel i ich wyposażenia podlega okresowym komisyjnym kontrolom. Ponadto wszelkie uzasadnione zgłoszenia usterek sprzętu kwatermistrzowskiego przez osadzonych są usuwane niezwłocznie.

dowód: oświadczenie technika działu kwatermistrzowskiego ZK w C. D. K. k. 54-55, k. 74 -75, protokoły z komisyjnej wizytacji wszystkich pomieszczeń k.56-69.

Wszystkie cele posiadają wentylację grawitacyjną, a także mogą być wietrzone przez okno. Wentylacja grawitacyjna nawiewno-wywiewna w Zakładzie Karnym w C. jest sprawdzana przez zakład usług kominiarskich.

Powód raz w tygodniu miał prawo do korzystania z ciepłej kąpieli. Stosowane u pozwanego wieloosobowe łaźnie natryskowe są powszechnie wykorzystywane w wielu budynkach zamieszkania zbiorowego czy użyteczności publicznej i to nie tylko w odniesieniu do budynków przeznaczonych do przetrzymywania osadzonych czy tymczasowo aresztowanych ale także w takich miejscach, jak chociażby szpitale czy baseny. Środki służące do utrzymywania higieny osobistej jak i czystości w celi mieszkalnej, w której przebywał powód były wydawane zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie uregulowaniami prawnymi.

dowód; oświadczenie technika działu kwatermistrzowskiego ZK w C. D. K. i M. W. k.70.

Wszystkie cele posiadały zabudowane i oddzielone od pozostałych części cel kąciki sanitarne, których stan i umiejscowienie były zgodne z normami ogólnobudowlanymi oraz z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności.

Powód nigdy nie informował administracji o jakichkolwiek konfliktach ze skazanymi należącymi do podkultury przestępczej, jak i innymi współosadzonymi. Nie był też nigdy poszkodowany w zdarzeniu nadzwyczajnym. Powód dodatkowo miał możliwość korzystania z radia i TV, książek znajdujących się w bibliotece, z codziennie dostarczanej do oddziałów mieszkalnych prasy, organizowanych na terenie zakładu poza oddziałem mieszkalnym imprez kulturalno-oświatowych w postaci koncertów, przedstawień, spotkań z artystami, różnego rodzaju konkursów organizowanych przez referat kulturalno - oświatowy, z posług religijnych poza obrębem oddziału mieszkalnego w postaci nabożeństw, katechez, spotkań z grupami wyznaniowymi. Miał możliwość także korzystania 2 razy w tygodniu ze świetlicy do zajęć sportowych oraz świetlicy pawilonowej, w której znajduje się stół do tenisa stołowego, uczęszczania na zajęcia sportowe na placu sportowym i grania w gry zespołowe w wymiarze 120 minut - co najmniej 2 razy w tygodniu.

dowód; notatka służbowa z dnia 20.08.2015r. por. P. H. st. wychowawcy działu penitencjarnego k. 71.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Obowiązek ten powinien być realizowany przez władze publiczne przede wszystkim tam, gdzie Państwo działa w ramach imperium realizując swoje zadania represyjne, których wykonanie nie może prowadzić do większego ograniczenia praw człowieka i jego godności, niż to wynika z zadań ochronnych i celu zastosowanego środka represji.

Wymóg zapewnienia przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymogów nowożytnego państwa prawa, znajdującym wyraz w normach prawa międzynarodowego. Stanowi o tym wprost art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia 19 grudnia 1966 roku (Dz. U. z 1977 roku, Nr 38, poz. 167 i 169) głoszący, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950 roku, ratyfikowanej przez Polskę w 1993 roku (Dz. U. z 1993 roku, Nr 61, poz. 284 ze zm.) stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku.

Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego są art. 40, 41 ust. 4 i 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzające wyżej wskazane zasady na grunt prawa polskiego.

Należy zatem stwierdzić, że odbywanie kary pozbawienia wolności w przeludnionych celach, z nieoddzieloną toaletą i węzłem sanitarnym z niewystarczającą ilością łóżek i nieodpowiednią wentylacją może stanowić przejaw poniżającego traktowania, prowadzącego do naruszenia godności osób pozbawionych wolności. Na gruncie prawa polskiego może uzasadniać żądanie zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 24 w zw. z art. 448 k.c. jako naruszające dobra osobiste skazanego: godność i prawo do intymności (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, sygn. akt (...)).

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c., ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Przesłanką konieczną do udzielenia ochrony na podstawie art. 24 § 1 k.c. jest bezprawność działania naruszającego dobra osobiste.

Z cytowanego przepisu wynika domniemanie bezprawności, a co za tym idzie na pokrzywdzonym spoczywa jedynie obowiązek wykazania, że konkretne dobro osobiste zostało naruszone, zaś sprawca naruszenia chcący uwolnić się od odpowiedzialności musi wykazać okoliczności wyłączające bezprawność jego zachowania.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności w okresie objętym pozwem tj. od listopada 2014 roku do sierpnia 2015 roku.

Przed przystąpieniem do szczegółowych rozważań należy zaznaczyć, iż powód odbywał w pozwanej jednostce penitencjarnej karę pozbawienia wolności, która spełniała funkcję represyjną jako odpłata za dokonane przestępstwo i pewna wynikająca z niej dolegliwość dla skazanego stanowiła istotę tej kary. Aby można było mówić o odczuwaniu dyskomfortu przez skazanego, odbywanie kary musi być bardziej uciążliwe od sposobu życia osób pozostających na wolności. Powód zdaje się pomijać, iż odczuwanie dolegliwości, nawet znacznych rozmiarów, w przypadku kary pozbawienia wolności nie ogranicza się li tylko do braku możliwości opuszczenia zakładu karnego. Odbywanie kary pozbawienia wolności w żadnym razie nie stanowi pobytu w zakładzie o warunkach zbliżonych do sanatorium lub hotelu, a jedyne co miałoby ją odróżniać, to właśnie fakt pozbawienia wolności. Przeciwnie, w odbywanie kary pozbawienia wolności wpisane jest także obniżenie standardu życiowego. Tym samym zachowania strony pozwanej, polegające na stworzeniu warunków pobytu w zakładzie karnym, poniżej poziomu typowego dla życia w warunkach wolnościowych, które powód odczuwał jako uciążliwe, nie są przez to bezprawne. Tak więc żądania zmierzające do podwyższenia warunków życia, tak, aby odpowiadały one, a w pewnych przypadkach, pod pewnymi względami nawet przewyższały warunki w jakich żyje znaczna część społeczeństwa polskiego, są bezzasadne. Nie negując prawa powoda do godnego odbywania kary pozbawienia wolności, wyjaśnić jeszcze raz należy, że o bezprawnym naruszeniu dóbr osobistych, w szczególności godności, może być mowa dopiero wówczas gdy dochodzi do poniżającego, nieludzkiego traktowania, sprzecznego z zasadą humanitaryzmu.

Zdaniem Sądu taka sytuacja nie ma miejsca w niniejszej sprawie.

Dokonując oceny warunków pobytu powoda w pozwanej jednostce penitencjarnej, trzeba mieć na względzie realia polskie. Chodzi tu zwłaszcza o sytuację osób przebywających w szpitalach, placówkach oświatowych, domach opieki, która często jest mało komfortowa, co wynika z niedofinansowania tych jednostek. Podkreślić należy, że państwo Polskie nie ma funduszy, by zapewnić tak skazanym jak i osobom przebywającym w powyższych placówkach, warunki bytowe odpowiadające standardom obowiązującym w zamożniejszych państwach Europy.

Przechodząc do bardziej szczegółowych rozważań, w pierwszej kolejności należy odnieść się do podnoszonego przez powoda zarzutu przeludnienia.

Zgodnie z art. 110 § 2 zd. pierwsze kodeksu karnego wykonawczego, powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, powinna wynosić nie mniej niż 3 m ². Standardy te przez stronę pozwaną były zachowane, co wynika z danych zawartych w wydrukach przeglądarki pomieszczeń (k. 53) i w wydruku z przeglądarki historii rozmieszczenia (k. 72). Ustaleń tych powód nie zdołał skutecznie podważyć. Słuchany zaś na rozprawie w dniu 11 grudnia 2015 roku, potwierdził dane co do wyposażenia celi w której przebywał oraz wydzielenia kącika sanitarnego.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika też, że w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w C. powód miał zapewnione właściwe warunki socjalno – bytowe

W ocenie Sądu powód nie udowodnił, aby warunki jego osadzenia nie odpowiadały wymogom art. 110 § 2 kkw w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do wyposażenia cel w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający osadzonemu odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i stosowną do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Dodać należy, że w sposób szczegółowy warunki bytowe osób osadzonych w zakładach karnych, w tym normy wyposażenia w sprzęt kwaterunkowy cel mieszkalnych, reguluje obecnie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 roku (Dz.U 2014 Nr 200), a w wcześniej skonkretyzowane one były w treści rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 roku w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz.U Nr. 186, poz. 1820). Poza tymi aktami, kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 152, poz. 1493). Ze zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę pozwaną, wynika, że pozwany w stosunku do powoda przestrzegał wymogów dotyczących wyposażenia cel. Przede wszystkim cele, wyposażone były w sprzęt kwaterunkowy zapewniający osadzonemu osobne miejsce do spania, odpowiednie miejsce do spożywania posiłków, odpowiednie warunki higieny, odpowiednie oświetlenie. Subiektywne odczucia powoda, że oświetlenie było nieodpowiednie, nie stanowi dowodu jakichkolwiek uchybień ze strony pozwanego.

Natomiast zarzuty powoda dotyczące stanu technicznego sprzętu wyposażenia cel, wynikającego ze znacznego stopnia ich zużycia, nie mogą stanowić, w ocenie Sądu, samodzielnej podstawy do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych. Stary i zużyty sprzęt winien być oczywiście wymieniany na nowe, ale w ramach posiadanych możliwości finansowych przez daną jednostkę penitencjarną. Nie można też pomijać, iż stan tego sprzętu, zależał i zależy w znacznej mierze od ich użytkowników. Przykładem niszczenia go przez samych osadzonych jest zachowanie samego powóda, który zniszczył materac tnąc go i przesyłając fragment do akt sprawy (k. 147).

Odnosząc się do podnoszonej przez powoda kwestii złego stanu cel mieszkalnych, w szczególności to że były one zagrzybione, panowała w nich wilgoć, to pomijając już brak dowodów na te okoliczności to i tak ten zarzut nie może sam w sobie stanowić o naruszeniu dóbr osobistych powoda. To, że część cel jest w istocie w złym stanie, jest zjawiskiem typowym dla budynków zakładów karnych. Nie oznacza to jednak, iż budynki czy cele nie spełniają podstawowych norm technicznych i sanitarnych. Warto w tym miejscu przywołać orzeczenie Sądu Najwyższego, w którym stwierdzono że nie narusza godności skazanego przebywanie okresowo w celi zagrzybionej, wymagającej remontu i nieodpowiadającej standardom estetycznym i użytkowym, wynikające z ogólnej trudnej sytuacji materialnej zakładu karnego, obejmującej wiele osób odbywających karę pozbawienia wolności (wyrok SN z dnia 10 maja 2012 r., (...) Lex nr (...)).

Powód w żaden sposób nie udowodnił też, by pozwany nie zapewnił mu warunków umożliwiających utrzymanie higieny osobistej. Co więcej, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało coś przeciwnego. Powód bowiem jak każdy z osadzonych miał prawo do jednej ciepłej kąpieli w tygodniu. Oznacza to, że częstotliwość kąpieli i dostępność do łaźni oddziałowej była zgodna z § 30 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności. Podkreślić należy, iż przepisy k.k.w. i aktów wykonawczych a także polskie i europejskie orzecznictwo oraz doktryna nakładają na administracje zakładów karnych lub aresztów śledczych jedynie obowiązek zapewnienia intymności w celach mieszkalnych a głównie w odniesieniu do ustępów. Poglądy te z oczywistych względów nie mogą natomiast mieć zastosowania do zbiorowych natrysków a więc miejsc przeznaczonych do wspólnego mycia się przez określoną grupę osób. Noszenie szczątkowego ubioru lub jego brak w tego typu miejscach jest bowiem powszechnie przyjętą praktyką a wysoce subiektywne odczucia powoda nie mogą decydować o zaistnieniu przesłanki bezprawności w odniesieniu do tej kwestii.

Raz w miesiącu powód otrzymywał też środki higieny osobistej i środki czystości, co jest zgodne z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 roku, w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Niezasadne okazały się także zarzuty dotyczące umieszczenia go w jednej celi z osobą dożywotnio pozbawioną wolności. Przepisy k.k.w. oraz aktów wykonawczych nakładają na administrację zakładu karnego obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim osadzonym, pracownikom służby więziennej i innym osobom przebywającym na terenie zakładu karnego a także przestrzegania ustalonego w zakładzie porządku i dyscypliny. Jednymi z elementów zapewnienia bezpieczeństwa i porządku w zakładzie karnym są należyta klasyfikacja i rozmieszczenie więźniów. Elementy, jakimi administracja pozwanego powinna się kierować klasyfikując więźniów wskazują art. 82 § 2 k.k.w. oraz § 11 Regulaminu i są to m.in. płeć, wiek czy uprzednie odbywanie kary pozbawienia wolności. Wśród w/w wyliczenia brak jest podziału ze względu na wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z przyjmowaną w doktrynie zasadą nie-segregacji samo orzeczenie wobec skazanego kary dożywotniego pozbawienia wolności nie stanowi jeszcze samo z siebie przesłanki do traktowania go jako osoby stwarzającej podwyższone zagrożenie. Niezależnie od tego powód nie wykazał aby w celach dochodziło do sytuacji konfliktowych bądź aktów przemocy oraz, by w inny sposób naruszane było jego prawo do swobodnego korzystania z celi.

Nie zasługiwało na podzielenie również stanowisko powoda, z którego miało wynikać, iż jednym z przejawów naruszenia jego godności było nieadekwatne zachowanie funkcjonariuszy pozwanej jednostki penitencjarnej względem osoby powoda. Nie można się zgodzić z twierdzeniami powoda, wedle których zakaz wchodzenia na chodnik w jakikolwiek inny sposób naruszającym dobra osobiste powoda. Jak wskazywano powyżej, administracja zakładu karnego obowiązana jest do dbania o bezpieczeństwo wszystkich osób przebywających w zakładzie karnym oraz do zachowania na jego terenie bezpieczeństwa i dyscypliny. Oczywistym jest, iż dbanie o porządek odbywania spacerów przez osadzonych i zapobieganie niekontrolowanemu zbliżaniu się potencjalnie niebezpiecznych i wrogo nastawionych osadzonych do niejednokrotnie uzbrojonych i mających za zadanie ich dozorować strażników służby więziennej uzasadnione jest potrzebą dbania o bezpieczeństwo zakładu i jego pracowników. Z powyższych względów również w tym aspekcie brak jest elementu bezprawności działania pozwanego. Podkreślić jeszcze należy że żaden przepis prawa nie nakłada na pozwanego obowiązku natychmiastowego montażu zadaszenia nad spacerniakiem, a powoływane przez powoda na bliżej nieokreślone stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich (nawet zakładając, że rzeczywiście istnieje) źródłem prawa jeszcze nie jest.

Jak wynika z powyższego wszelkie działania pozwanego dokonywane były w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Warunki bytowe w jakich przebywał powód odpowiadały wymaganiom k.k.w. i aktów wykonawczych a powód dodatkowo miał możliwość korzystania z radia i TV, książek znajdujących się w bibliotece, z codziennie dostarczanej do oddziałów mieszkalnych prasy, organizowanych na terenie zakładu poza oddziałem mieszkalnym imprez kulturalno-oświatowych w postaci koncertów, przedstawień.

Odnosząc sie na koniec do ostatniego zarzutu powoda względem warunków odbywania kary, a dotyczącego umieszczania go jako osoby nie palącej z palącymi osadzonymi, co miały potwierdzać dołączone do pozwu oświadczenia M. Ś. z dnia 29 lipca 2015r. i M. L. z dnia 5 sierpnia 2015r. to stwierdzić należy, że w okresie od dnia 22 lipca 2015 r. do dnia 30 lipca 2015r. przebywający z powodem w celi M. Ś. określał się jako osoba nieużywająca wyrobów tytoniowych. Z kolei autor drugiego z oświadczeń, M. L. przebywał w celi (...) pawilonu (...) od dnia 31 lipca 2015 do chwili składania przez pozwanego odpowiedzi na pozew ( 7.09.2015r.) i również on w dniu umieszczenia go w tejże celi zadeklarował się jako osoba nieużywająca wyrobów tytoniowych. ( dowód; p rzeglądarka historii rozmieszczenia M. Ś. i M. Ś. na okoliczność ustalenia okresu współdzielenia przez niego celi z powodem, oraz na okoliczność złożenia przez niego oświadczenia o byciu osobą nieużywająca wyrobów tytoniowych k. 78-84). Niezależnie od tego żaden z osadzonych włączając w to powoda, nie zgłaszał do administracji zakładu karnego informacji na temat tego, że ktokolwiek z osadzonych w celi pali, co w przypadku takiego zgłoszenia byłoby powodem niezwłocznego przeniesienia takiej osoby do celi dla osób palących.

Analizując uzasadnienie pozwu oraz treść zeznań powoda, pomijając już uzasadnienie dla wysokości zgłoszonego roszczenia – „ po prostu napisałem. Nie zastanawiałem się jaka to ma być kwota" ( k. 141v) - stwierdzić należy, iż poza subiektywnymi twierdzeniami na temat stopnia naruszenia jego dóbr osobistych, i argumentacją na rzecz tych twierdzeń nie powołał żadnych innych istotnych dowodów na fakty mogące stanowić przesłankę do szczegółowych ustaleń w przedmiocie skutków umieszczenia go w przeludnionych celach, nawet gdyby miało to miejsce, konkretnego wpływu tegoż osadzenia na jego psychikę, samopoczucie, zdrowie. Z tych względów Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka J. S. głoszony przez powoda w piśmie z dnia 26 listopada 2015r. bowiem skoro sam powód jako osoba najbardziej zorientowana w sprawie odnośnie warunków odbywania przez niego kary w Zakładzie Karnym w C. swoimi zeznaniami nic do sprawy nie wniósł to tym najbardziej nic nie wniósłby świadek, który mógłby ewentualnie dysponować wiedzą uzyskaną na ten temat od powoda czyli podobnie ogólną i tym samym bezwartościową.

Podkreślenia wymaga, że również żadna kontrola z niezależnych instytucji do których powód składał skargi co do nieprawidłowości w Zakładzie Karnym w C. tj. Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w K. i Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w C. nie potwierdziła ich zasadności.

W orzeczeniu z dnia 17 grudnia 1996 r.,((...), OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76 z glosą A. Z., Pal. 1998, nr 1-2, s. 204 i nast.)., Sąd Najwyższy stwierdził zaś, iż rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Wyjaśniwszy powyżej zasady dowodowe rządzące niniejszym procesem po pierwsze, dojść należy do wniosku, iż powód w sprawie tej nie zaoferował jakiegokolwiek takiego dowodu, który potwierdzałby jego zarzuty zawarte w pozwie, a które odnosiłyby się do okresu odbywania przez niego kary pozbawienia wolności, poza własnymi twierdzeniami na te okoliczności. Poza ogólnikowymi twierdzeniami na temat stopnia naruszenia jego dóbr osobistych, i argumentacją na rzecz tych twierdzeń zaczerpniętą z uzasadnień przywołanych orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego nie powołał żadnych konkretnych dowodów na fakty mogące stanowić przesłankę do szczegółowych ustaleń w przedmiocie rzekomych negatywnych skutków przebywania w Zakładzie Karnym w C.. Same twierdzenia powoda nie są wystarczające do wykazania odpowiedzialności pozwanego. Za takim stanowiskiem przemawia również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.11.2001r. r. sygn. akt (...).

Na koniec p odkreślenia wymaga, że powód naruszając po raz kolejny porządek prawny miał zapewne świadomość, że za popełnione przestępstwo zostanie mu wymierzona kara, a to z kolei spowoduje odizolowanie, ograniczenia i konieczność przebywania na znacznie mniejszych powierzchniach niż na wolności. Państwo w miarę swoich możliwości finansowych realizuje obowiązki humanitarnego wykonywania kary pozbawienia wolności m.in. poprzez nieodpłatne dostarczenie cel więziennych o określonym standardzie, wyżywienia, stworzenie osadzonym możliwości podejmowania nauki i spędzania wolnego czasu w placówkach penitencjarnych, jednakże nie można oczekiwać, że przeznaczy wszystkie posiadane środki na ten właśnie cel. Prawomocnie orzeczona kara bezwzględnego pozbawienia wolności, jak i warunki jej odbywania, są naturalną konsekwencją przestępczej przeszłości skazanego, stanowiąc element polityki karnej w postaci prewencji indywidualnej (odstraszającej sankcji za popełnienie czynu zabronionego). Natomiast odbywanie kary pozbawienia wolności jest w sposób immanentny związane z licznymi ograniczeniami niedogodnościami, a obowiązkiem Skarbu Państwa – jako podmiotu odpowiedzialnego w ramach tzw. imperium za realizację polityki penitencjarnej jest jedynie zapewnienie osadzonym ustawowo określonych standardów ( por. wyrok SA w Łodzi z dnia 6 marca 2013r. (...)).

Wobec powyższego na podstawie art. 24 k.c. w związku z art. 448 k.c. i art. 444 § 2 k.c. Sąd oddalił powództwo (punkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 108 k.p.c. i 102 k.p.c.

Zgodnie z treścią art.102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów lub nie obciążyć jej w ogóle kosztami. Natomiast według art.98 §1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. A zatem decydujące znaczenie dla obowiązku zwrotu kosztów procesu ma jego wynik, zaś wyjątek od powyższej ogólnej zasady przewiduje art.102 k.p.c., który pozwala w szczególnie uzasadnionych wypadkach na zasądzenie od strony przegrywającej tylko część kosztów lub nie obciążanie jej w ogóle kosztami, przy czym przepis ten nie może być rozszerzająco wykładany i wyklucza uogólnianie, a może być stosowany w zależności od konkretnego przypadku.

Do kręgu okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 102 należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu (dążenie do szybkiego zakończenia procesu, do szybkiego wyjaśnienia wszystkich istotnych faktów), jak i fakty leżące na zewnątrz procesu zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego czy sytuacji życiowej. Okoliczności te powinny być oceniane z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. postanowienie SN z dnia 14 stycznia 1974r., sygn. (...), LEX (...)).

Powód postanowieniem Sądu wydanym w niniejszej sprawie w dniu 3 sierpnia 2015 roku. został zwolniony od kosztów sądowych całości. Powód nadal odbywa karę pozbawienia wolności nie pracuje nie ma majątku. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, sytuacja powoda nie uległa zmianie w stosunku do początkowej fazy procesu i nadal zachodzi tego rodzaju szczególny wypadek uzasadniający zastosowanie art.102 k.p.c.

Na oryginale właściwy podpis.