Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2013 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 17 grudnia 2012 r., znak: (...)

w sprawie: A. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje wnioskodawcy A. S. prawo do emerytury od dnia 8 grudnia 2012 roku;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz wnioskodawcy A. S.kwotę 180 ( sto osiemdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu A. S. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U z 2009 roku, nr 153, poz. 1227/ i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w /w przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony A. S.od powyższej decyzji złożył odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Nadto pozwany wskazał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu jako pracy w warunkach szczególnych następującego okresu pracy:

- w (...) S. A. od dnia 1 grudnia 1976 roku do dnia 1977 roku jako technolog, od dnia 28 lipca 1978 roku do dnia 31 lipca 1995 roku jako specjalista ds. technologii mieszanek oraz od dnia 1 sierpnia 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku jako kierownik Wydziału (...) dział XIV poz. 24 wykazu A stanowiącego załącznik do przepisów w/w Rozporządzenia, bowiem pracownicy wyższego szczebla kierowniczego mają wydzielone pomieszczenia do pracy, a ich zakres obowiązków daleko wykracza poza osobiste dozorowanie, czy kontrolę robotniczych stanowisk pracy, nie można uznać, że pracownik zatrudniony na stanowisku kierownika stale pracuje w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne warunki pracy.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony A. S. ( urodzony dnia (...)) w dniu 10 grudnia 2012 roku złożył w pozwanym organie rentowym wniosek o emeryturę z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony udowodnił łączny okres ubezpieczenia w wymiarze 27 lat i 13 dni. Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

-okoliczności bezsporne

W okresach od dnia 1 grudnia 1976 roku do dnia 1977 r., od dnia 28 lipca 1978 roku do dnia 31 lipca 1995 roku oraz od dnia 1 sierpnia 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku ubezpieczony był zatrudniony w (...) S. A.

Na stanowisku technologa ubezpieczony pracował w latach 1976 - 1977. W tym okresie pracował w laboratorium technologiczno - badawczym. Do obowiązków ubezpieczonego należało przygotowywanie receptur mieszanek gumowych. Ubezpieczony przygotowywał te receptury na piśmie, następnie nadzorował ich wykonywanie w laboratorium oraz pilnował wykonania mieszanek według receptur. Wykonywanie tych mieszanek odbywało się w laboratorium, a nie na hali produkcyjnej. Ubezpieczony nie miał wtedy podporządkowanych pracowników. W laboratorium wykonywano mieszankę gumową. Jeżeli opracowana mieszanka spełniała właściwe wymogi technologiczne, to przekazywana była do produkcji. Była to jak gdyby przedwstępna produkcja do wykonywania wyrobów gumowych. Ubezpieczony nadzorował pracę laborantów w liczbie kilkunastu, którzy zajmowali się tworzeniem produktów. Jako specjalista do spraw technologii mieszanek ubezpieczony pracował na wydziale produkcyjnym : był to Wydział (...). Produkowano tam mieszanki w skali przemysłowej, w ilości kilkadziesiąt ton na dobę. Całe 8 godzin ubezpieczony spędzał na hali produkcyjnej . Ubezpieczony miał na hali produkcyjnej kantorek z telefonem i biurkiem i umywalką. Jako specjalista do spraw technologii mieszanek otrzymywał receptury produkcji mieszanek z laboratorium i czuwał nad technologią produkcji i jakością. Na Wydziale (...)produkowało się taśmy i płyty. Płyty służyły do wycinania, taśmy służyły do produkcji przenośników. Na Wydziale tym produkowano także taśmy transportowe z polichlorku winylu. Ubezpieczony miał oddzielne biuro jako kierownik Wydziału (...). Ubezpieczonemu jako kierownikowi Wydziału podlegali mistrzowie i pracownicy produkcyjni. Większość czasu pracy ubezpieczony spędzał na hali produkcyjnej, było to 90 % czasu pracy. Dozorował produkcję, jakość produkcji, kontrolował odważanie surowców, kontrolował przestrzeganie reżimów technologicznych i instrukcji bhp. Na Wydziale (...)występują stanowiska pracy: zestawiacz mieszanek i roztworów, aparatowy procesów chemicznych. Na kilkudziesięciu pracowników tego Wydziału około 20 % to byli zestawiacze, około 60 % - byli to walcownicy i mikserowi - czyli aparatowi. Ubezpieczony pracował również w godzinach nadliczbowych. Najtrudniejsze warunki panowały na Wydziale (...). Były przekraczane normy hałasu na Wydziale (...). Szkodliwe były same surowce. Ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, nie miał dłuższych przerw w pracy, jak również nie korzystał z urlopów bezpłatnych.

-dowód: zeznania świadków: H. Z., E. C., P. B. k. 18-21 akt sądowych, dokumentacja z okresu zatrudnienia, zeznania ubezpieczonego k. 29-30 akt sądowych

Sąd uznał zeznania świadków i ubezpieczonego za wiarygodne, świadkowie w swoich zeznaniach dokładnie opisali przebieg zatrudnienia i rodzaj czynności wykonywanych przez ubezpieczonego, były logiczne, spójne i wzajemnie się dopełniały, nadto znalazły potwierdzenie w dokumentacji z okresu zatrudnienia ubezpieczonego.

Sąd rozważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny ustalonego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 / oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013: ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa ( art. 184 ust 2 )

Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.)

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na stwierdzenie, iż ubezpieczony w spornym okresie czasu wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę na stanowisku technologa, specjalisty ds. technologii oraz kierownika Wydziału (...)tj. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” w dziale XIV poz. 24 ( kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie) oraz w dziale IV poz. 21 ( produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych ) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.) i jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości.

Podkreślić należy, iż czynności obejmujące sporządzenie dokumentacji związanej z dozorem stanowią integralną część sprawowanego dozoru. Nie ma zatem podstaw do ich wyłączania i traktowania odrębnie. W sytuacji, gdy dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą w szczególnych warunkach i praca polegająca na dozorze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma żadnej potrzeby ustalania, ile czasu pracownik poświęcał na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane z tym dozorem. ( -por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 lutego 2012 roku, sygn. akt III AUa 1649/11, LEX nr 1129725)

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.)

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 8 grudnia 2012 r., to jest od dnia następnego po rozwiązaniu stosunku pracy ( świadectwo pracy – k. 5 akt emerytalnych ).

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, bowiem przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo pracy w warunkach szczególnych spełniało wszystkie niezbędne wymogi formalne wskazane w treści przepisu § 2 w/w rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, zatem już w trakcie postępowania przed organem rentowym możliwe było ustalenie ubezpieczonemu uprawnień do wnioskowanego przez niego świadczenia.

Organ rentowy kwestionując wiarygodność i moc dowodową tego dokumentu czynił to na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność. Tego rodzaju działanie organu rentowego sprawia, iż wystąpiły podstawy do wydania rozstrzygnięcia stwierdzającego odpowiedzialność organu rentowego wskazaną w art. 118 ust. 1a.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 98 kpc w zw. z § 2 ust.1 w zw. z § 12 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 roku, poz. 461)

SSO Janusz Madej