Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI ACa 1840/14

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Ksenia Sobolewska – Filcek

Sędziowie: SA Małgorzata Borkowska

SO (del.) Marcin Łochowski (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Mariola Frąckiewicz

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. P. i A. P.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej ul. (...) w W.

o stwierdzenie nieważności uchwały

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 1 kwietnia 2014 r.

sygn. akt XXVC 1154/13

postanawia:

I. uchylić zaskarżony wyrok, umorzyć postępowanie w sprawie i znieść wzajemnie między stronami koszty procesu;

II. znieść wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 1840/14

UZASADNIENIE

Z. P. i A. P. wnieśli pozew o stwierdzenie nieważności w części, uchwały nr (...) Zarządu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w W. z dnia 5 czerwca 2013 r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości w W. przy ul. (...), w zakresie § 5 tej uchwały oraz w zakresie postanowienia zawartego w załączniku nr 1 do tej uchwały zgodnie, w którym określono wymaganą od powodów dopłatę do wkładu budowlanego z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu. Alternatywnie powodowie wnieśli o uchylenie tejże uchwały w powyższym zakresie.

W odpowiedzi na pozew (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w W. wniosła o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił powództwo i stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.

Wyrok ten zaskarżyła apelacją pozwana spółdzielnia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Postępowanie w niniejszej sprawie podlega umorzeniu.

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Z kolei zgodnie z art. 386 § 3 k.p.c., jeżeli zachodzi podstawa do umorzenia postępowania, sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok oraz umarza postępowanie.

Należy zwrócić uwagę, że Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 23 października 2013 r. w sprawie o sygn. akt XXV C 922/13 wydał wyrok zaoczny, uwzględniający powództwo E. T. i A. T. o stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały w zakresie postanowienia zawartego w jej § 5. Wyrok ten stał się prawomocny z dniem 10 grudnia 2013 r. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, jest to okoliczność skutkująca niedopuszczalnością rozstrzygnięcia sporu w niniejszej sprawie.

Wymaga podkreślenia, że zgodnie z art. 42 § 9 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1443 ze zm.) orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów. Brak jest, co prawda, takiej regulacji w odniesieniu do uchwał zarządu, ale zbliżony charakter tego aktu wewnątrzspółdzielczego uzasadnia posłużenie się w tym przypadku analogią. Oznacza to, że również orzeczenie stwierdzające nieważność uchwały zarządu spółdzielni cechuje się prawomocnością rozszerzoną, wiążąc także członków spółdzielni niebiorących udziału w postępowaniu. Trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, aby ta sama uchwała zarządu obowiązywała tylko część członków spółdzielni – tych, którzy nie uzyskali orzeczenia sądu stwierdzającego nieważność lub uchylającego uchwałę. Wprost przeciwnie, wydanie tego rodzaju orzeczenia skutkuje trwałym i ostatecznym wyeliminowaniem uchwały z obrotu prawnego.

Co więcej, Sąd Apelacyjny podziela pogląd, że co do zasady „moc wiążąca prawomocnego orzeczenia rozciąga się na wszystkich współuczestników jednolitych, także tych, którzy nie uczestniczyli w sprawie i nie zostali wymienieni w wyroku (art. 73 § 2 k.p.c.).” ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 sierpnia 2012 r., II CSK 740/11, zob. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 1999 r., III CKN 48/99). Nie budzi wątpliwości, że nie tylko z treści art. 42 § 9 Prawa spółdzielczego, ale także z istoty spornego stosunku prawnego wynika, iż wyrok stwierdzający nieważność uchwały zarządu dotyczy niepodzielnie wszystkich członków spółdzielni. Tym samym, mimo niewymienienia w wyroku, pozostali członkowie spółdzielni są związani orzeczeniem ustalającym nieważność uchwały zarządu ( tak też postanowienie tut. Sądu Apelacyjnego z dnia 7 lipca 2015 r., VI ACa 1137/14).

Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w uzasadnieniach postanowienia z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt VI ACz 247/14 oraz postanowienia w sprawie VI ACa 245/14 z dnia 28 listopada 2014 r., w których uznał, że istnienie prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność § 5 uchwały nr (...) z dnia 5 czerwca 2013 r. powoduje konieczność przyjęcia poglądu, że będąca przedmiotem postępowania uchwała została już skutecznie wyeliminowana z obrotu prawnego i wówczas orzekanie w tym przedmiocie staje się bezprzedmiotowe.

Uwzględnienie powództwa o ustalenie nieważności części uchwały oznacza, że sporny jej zapis nie istnieje już od samego początku ( ex tunc). Natomiast odnoszące się do § 5 rzeczonej uchwały wskazania zawarte w załączniku nr 1 o konieczności wniesienia dopłaty do wkładu budowalnego w określonej wysokości nie mogą same przez się rodzić po stronie powodów oraz innych osób zaangażowanych w inwestycję przy ul. (...) takiego obowiązku, gdyż tego rodzaju stwierdzenie nie ma samodzielnego bytu. W powyższym zakresie załącznik nr 1 pełni jedynie rolę podrzędną w stosunku do postanowienia przewidzianego w § 5 przedmiotowej uchwały. Nieważność postanowienia zawartego w § 5 uchwały pociąga zatem również nieważność zindywidualizowanego w załączniku obowiązku powodów.

Dlatego też, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok oraz w oparciu o art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie i zgodnie z art. 100 k.p.c. zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu w I instancji, biorąc pod rozwagę, że przeszkoda procesowa do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy pojawiła się po wniesieniu pozwu i był niezależna od zachowania i woli stron.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.

VI ACa 1840/14

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE