Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 28 grudnia 2010 roku powód J. Z. żądał zasą­dzenia od pozwanego J. S. kwoty 102.433,67 zł, z ustawowymi odset­kami i kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wywiódł swoje roszczenie z treści art. 299 k.s.h., powołując się na odpowiedzialność pozwanego członka zarządu za zobowiąza­nia (...) Spółki z o.o. w Ł., co do których egzekucja skierowana przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (pozew k. 3-7).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany nie kwestionował twierdzenia strony powodowej, że nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...), podnosząc, iż byłoby to działanie wbrew interesom tejże spółki oraz pozwanego, których zamiarem jest „uzyskanie adekwatnego do rozmiarów wyrządzonej szkody odszkodowania od Skarbu Państwa”, natomiast „upadłość J.­ (...) Spółka z o.o., byłaby wysoce korzystna dla Urzędu Celnego w P. i E. S. (1) ponieważ kwestia odszkodowania zostałaby definitywnie zamknięta”.

Dalej pozwany podnosił, iż roszczenie pozwu jest bezpodstawne, gdyż „postępowanie egzekucyjne (…) spowodowało wyegzekwowanie nie istniejącej wierzytelności, a stanowiącej przedmiot niniejszego roszczenia. W konsekwencji E. S. (1) dokonała zbycia nie istniejącej wierzytelności”. Ponadto pozwany zarzucił, że wobec spółki (...) prowadzone są również inne postępowania egze­kucyjne, przez innych komorników, a nie tylko to, które zdaniem powoda okazało się bezskuteczne. Pozwany podał także, iż „wbrew twierdzeniom powoda nie ma żadnych podstaw do przeniesienia tej odpowiedzialności ponieważ doszło do skutecznego pro­wadzenia zupełnie bezpodstawnego postępowania egzekucyjnego, skutkującego zaję­ciem wierzytelności, praw majątkowych, rachunków bankowych, kaucji, zabezpie­czeń, depozytów oraz dwu cystern z ładunkiem określonym przez komornika jako «płyn do spryskiwaczy na bazie alkoholu etylowego», o aktualnej wartości rynkowej rzędu około 5 milionów złotych” (odpowiedź na pozew k. 43-48).

Pismem procesowym złożonym 18 maja 2015 r. powód częściowo cofnął pozew – w zakresie kwoty 49.553,98 zł, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 52.879,69 zł, z ustawowymi odsetkami od 10 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Cofnięcie pozwu uzasadnione zostało wyegzekwowaniem przez powoda od spółki (...) w toku postępowania kwoty 124.155,34 zł (pismo proce­sowe powoda k. 352-353).

Pozwany wyraził zgodę na cofnięcie pozwu, jednocześnie podtrzymał swoje stanowisko procesowe (pismo procesowe pozwanego k. 363).

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 r. powód ponownie zmodyfikował powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 66.147,42 zł, z ustawowymi odsetkami od 6 maja 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Zmiana powództwa uzasadniona została jedynie skapitalizowaniem odsetek ustawowych od należności głównej w kwocie 52.879,69 zł za okres od 10 kwietnia 2013 r. do 5 maja 2015 r. (pismo procesowe powoda k. 376).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany jest prezesem zarządu (...) Spółki z o.o. z siedzibą w Ł. (dowód: odpis pełny z KRS spółki (...) Sp. z o. o. k. 12-19)

Wyrokiem z dnia 13.06.2008 r., sygn. X Ga 60/08, Sąd Okręgowy w Łodzi, X Wydział Gospodarczy zasądził od (...) Spółki z o. o. w Ł. na rzecz E. S. (1) prowadzącej Firmę Usługową (...) w S. kwotę 92.736 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 lipca 2007 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.637 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a także kwotę 4.637 zł tytułem zwrotu kosztów pro­cesu w postępowaniu odwoławczym (dowód: kopia wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydział Gospodarczy z dnia 13.06.2008 r. sygn. X Ga 60/08 k. 21).

W związku z cesją wierzytelności na rzecz powoda - J. Z., postano­wieniem z dnia 3 marca 2010 r., sygn. akt XIII GCo 558/09, Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia XIII Wydział Gospodarczy nadał ww. wyrokowi Sądu Okręgowego w Łodzi klauzulę wykonalności na rzecz powoda - J. Z.. Ponadto Sąd zasądził od (...) Spółki z o. o. na rzecz powoda kwotę 50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (dowód: zeznania świadka E. S. k. 377-378, kopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia XIII Wydział Gospodarczy z dnia 3.03.2010 r., sygn. XIII GCo 558/09 k. 23).

Na podstawie ww. tytułu wykonawczego powód wszczął postępowanie egze­kucyjne przeciwko (...) Spółce z o.o. w Ł., które było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Legionowie - L. C., sygn. akt KM 967/10. W toku postępowania przeprowadzono szereg czynności, jednakże nie ustalono ruchomości podlegających zajęciu, stwierdzono iż egzekucja z wierzytelności i rachunków bankowych była nieskuteczna. Wobec powyższego, na podstawie posta­nowienia z dnia 21.06.2010 r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na pod­stawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., wobec bezskuteczności egzekucji; jednocześnie Ko­mornik ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 373,67 zł (dowód: kopia protokołu wysłuchania wierzyciela k. 24, kopia postanowienia komornika k. 31-32).

Pismem z 21 lipca 2010 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 92.736 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3.07.2007 r. do dnia zapłaty, kwoty 4.637 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, kwoty 4.637 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym oraz kwoty 50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania klauzulowego, w terminie do 28 lipca 2010 r. Wezwanie to pozwany otrzymał w dniu 27 lipca 2010 r. (dowód: kopia wezwania do zapłaty k. 33-34, kopia potwierdzenia odbioru k. 36).

W dniu 27 grudnia 2010 r. powód złożył wniosek egzekucyjny przeciwko (...) Spółce z o.o. w Ł. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu – W. K., na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, który stanowił podstawę prowadzenia wcześniej umorzonej egzekucji przez K.­nika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Legionowie - L. C. (dowód: kopia wniosku egzekucyjnego k. 103-104).

W toku powyższego postępowania egzekucyjnego komornik wyegzekwował od spółki (...) na rzecz powoda kwotę 124.155,34 zł, zaś w pozostałej części, postanowieniem z 17 listopada 2014 r. (sygn. Km 19566/10), umorzył postępowanie egzekucyjne, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji (dowód: odpis postano­wienia komornika wraz z uzasadnieniem k. 345-346).

Wyegzekwowana od spółki kwota 124.155,34 zł została przez powoda rozli­czona w następujący sposób:

−

4.637 złotych na poczet kosztów procesu za I instancję,

−

4.637 złotych na poczet kosztów procesu za II instancję,

−

50 złotych na poczet kosztów postępowania klauzulowego,

−

373,67 złotych na poczet kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Legionowie L. C., sygn. KM 967/10,

−

900 złotych na poczet kosztów zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym prowa­dzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemy­ślu W. K., sygn. KM 19566/10,

−

512,38 złotych (289,38 złotych + 159,76 złotych + 63,24 złotych) na poczet zali­czek wpłaconych Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu W. K., sygn. KM 19566/10,

−

5.616,20 złotych (1.000 złotych + 2.616,20 złotych + 2.000 złotych) na poczet zaliczek na wynagrodzenie biegłych, wpłaconych Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu W. K., sygn. KM 19566/10,

−

67.572,78 złotych na poczet odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 3 lipca 2007 r. do dnia 9 kwietnia 2013 r.,

−

39.856,31 złotych tytułem należności głównej (bezsporne – pismo powoda k. 352-353).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 299 § 1 i 2 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograni­czoną odpowiedzialnością okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu takiej spółki odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogło­szenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Konstrukcja przytoczonego przepisu skutkuje określonym rozkładem ciężaru dowodu w opartym na nim procesie. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c., ciężar udowodnie­nia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód powinien zatem udowodnić, że prowadzona przez niego egzekucja przeciwko określo­nej spółce z o.o. okazała się bezskuteczna oraz że osoba pozwana jest członkiem zarządu tej spółki lub była nim w czasie, w którym spółka zaciągnęła zobowiązanie, z którym związana była późniejsza bezskuteczna egzekucja przeciwko spółce. Na stro­nie pozwanej zaś spoczywa ciężar wykazania przynajmniej jednej z wymienionych w tym przepisie okoliczności uwalniających członka zarządu spółki od odpowiedzialno­ści za zobowiązania spółki.

W rozpoznanej sprawie powód udowodnił wszystkie wynikające z przytoczo­nego przepisu prawa przesłanki odpowiedzialności pozwanego, których ciężar dowodu spoczywał na stronie powodowej. Powód wykazał niezakwestionowanym odpisem dokumentu urzędowego w postaci postanowienia komornika o umorzeniu egzekucji, że prowadzona przez niego przeciwko (...) Spółce z o.o. w Ł. egzekucja okazała się częściowo bezskuteczna. Powód wykazał także, stosownymi wpisami w KRS ww. spółki, że członkiem zarządu spółki, w tym również w okresie, w jakim wymagalne stały się wierzytelności powoda wobec tejże spółki, był pozwany.

Pozwany natomiast nie zdołał wykazać okoliczności uwalniających go (co do samej zasady) od odpowiedzialności za zobowiązania spółki (...), wymienionych w cyt. art. 299 k.s.h. Co więcej, pozwany w istocie nawet okoliczności tych nie powo­ływał, zgłaszając zamiast tego zarzut nieistnienia wierzytelności przysługującej powo­dowi wobec spółki (...). Zarzut ten nie mógł jednak skutkować oddaleniem powództwa w niniejszej sprawie, albowiem Sąd jest związany treścią prawomocnego wyroku wydanego przeciwko spółce (...), zasądzającego określone w nim świad­czenia pieniężne − co wynika z art. 365 § 1 k.p.c. Oznacza to zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowa­dzenia w tym zakresie postępowania dowodowego.

Powód częściowo uzyskał zaspokojenie swoich roszczeń wobec spółki (...) i z tego tytułu cofnął częściowo pozew. Dokonane przez powoda rozliczenie wyegzekwowanych od spółki (...) należności nie zostało zakwestionowane przez pozwanego i znajduje podstawę w art. 451 § 1 k.c., zgodnie z którym to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne.

Powodowi również przysługiwało uprawnienie do skapitalizowania odsetek od należności głównej, z mocy art. 482 § 1 k.c., zgodnie z którym od zaległych odse­tek można żądać odsetek za opóźnienie od chwili wytoczenia o nie powództwa.

Z powyższych przyczyn Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę odpowiadającą wartości świadczeń należnych od spółki (...), co do których egze­kucja okazała się bezskuteczna. W pozostałej części, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., Sąd umorzył postępowanie wobec skutecznego cofnięcia pozwu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo między stronami. Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyła się opłata od pozwu 5.122 zł, opłata za czynności radcy prawnego 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł. Powód wygrał w 65%, zatem pozwany winien jest zwrócić mu 65% powyższych kosztów, tj. kwotę 5.680,35 zł.

Zaznaczyć należy, że nie można uznać powoda za wygrywającego proces w całości, albowiem cofnął on pozew w 35% żądania, pomimo, iż pozwany nie spełnił żądania pozwu. Częściowe zaspokojenie powoda w toku egzekucji przeciwko spółce (...), które miało miejsce już po wniesieniu pozwu i które stało się przyczyną częściowego cofnięcia pozwu, wynika w istocie z przedwczesności wytoczenia powództwa – gdy majątek owej spółki pozwalał jeszcze prowadzić egzekucję i uzyskać częściowe zaspokojenie wierzytelności powoda. Zwrócić należy uwagę, że wniosek egzekucyjny w sprawie, w której ostatecznie wyegzekwowano od spółki (...) część należności na rzecz powoda, został złożony dzień wcześniej, niż pozew w niniejszej sprawie. Zatem w chwili wniesienia pozwu powód miał wiedzę co do możliwości przynajmniej częściowo skutecznego prowadzenia dalszej egzekucji przeciwko spółce (...), a mimo to pozew złożył.

Z powyższych przyczyn Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.