Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSA Stanisław Tomasik

Sędziowie SO Krzysztof Gąsior (spr.)

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant Dagmara Szczepanik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim S. K.

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2013 roku

sprawy C. Z.

oskarżonego z art.63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2005 r., Nr 179, poz.1485 z późn. zm.)

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 11 czerwca 2013 roku sygn. akt VI K 886/12

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 4 k.p.k., art. 635 k.p.k. w związku z art. 627 k.p.k., art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami)

1) zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób, że:

-

wymiar orzeczonej wobec oskarżonego C. Z. kary pozbawienia wolności obniża do 6 (sześciu) miesięcy;

-

uchyla rozstrzygnięcia zawarte w pkt 2, 3 i 4 zaskarżonego wyroku dotyczące oskarżonego C. Z., w zakresie: warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, dozoru kuratora sądowego oraz kary grzywny;

-

na podstawie art. 63 § 1 k.k. okres zatrzymania od dnia 12 lipca 2012 roku do 14 lipca 2012 roku zalicza oskarżonemu C. Z. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności;

2) w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt. IV Ka 443/13

UZASADNIENIE

C. Z. i Ł. W. zostali oskarżeni o to, że od bliżej nieustalonego dnia 2012 r. do dnia 12 lipca 2012 r. w kompleksie leśnym obrębu K. Leśnictwa M. oddział 133d gmina K., działając wspólnie i w porozumieniu wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii uprawiali konopie inne, niż włókniste w ilości 25 sztuk sadzonek,

- tj. o przestępstwo określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r., Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.). Sąd Rejonowy w Radomsku wyrokiem z dnia 11 czerwca 2013 roku, w sprawie VI K 886/12, uznał oskarżonych C. Z. i Ł. W. za winnych popełnienia zarzucanego im czynu z tym uzupełnieniem opisu, że ustalił, iż oskarżeni dopuścili się go w okresie od czerwca 2012 roku i za to na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył oskarżonemu C. Z. karę 1 roku pozbawienia wolności, a oskarżonemu Ł. W. karę 6 miesięcy pozbawienia.

Na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 2 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego C. Z. na okres próby 5 lat, a w przypadku oskarżonego Ł. W. na okres próby 3 lat.

Na podstawie art. 73 § 2 k.k. oddał oskarżonych C. Z. i Ł. W. w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu C. Z. karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych, a oskarżonemu Ł. W. karę grzywny w wysokości 70 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych.

Na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/315/12, na karcie 111, pod pozycją nr 13 i nakazał ich zniszczenie.

Na podstawie art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/315/12, na karcie 109 - 110, pod pozycją nr od 1 do 9.

Na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. dowód rzeczowy opisany w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/315/12 na karcie 110-111 akt pod pozycją nr 10 nakazał zwrócić oskarżonemu Ł. W., a dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych nr 1/315/12 na karcie 111 akt pod pozycją nr 11 i 12 nakazał zwrócić oskarżonemu C. Z..

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonym C. Z. i Ł. W. na poczet orzeczonej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, co do każdego z oskarżonych od dnia 12 lipca 2012 roku do dnia 14 lipca 2012 roku ustalając, że każdy dzień rzeczywistego pozbawienia wolności jest równy 2 stawkom dziennym.

Wymierzył oskarżonym C. Z. 280 złotych, a oskarżonemu Ł. W. 190 złotych tytułem opłaty i zasądził od nich na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 867,46 złotych tytułem obowiązku zwrotu wydatków postępowania.

Powyższy wyrok w części dotyczącej oskarżonego C. Z. został zaskarżony apelacjami przez obrońcę oskarżonego C. Z. oraz Prokuraturę Rejonową w Radomsku.

Apelacja obrońcy oskarżonego C. Z., skarżąc wyrok w całości na korzyść oskarżonego C. Z.. wywiedziona została z podstawy art. 438 pkt. 1, 2 i 3 k.p.k., zarzucając mu:

1) obrazę przepisów prawa materialnego tj przepisu art. 63 ust 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, wyrażającą się w błędnej interpretacji w/w przepisu, która doprowadziła do wniosku, iż fakt obecności oskarżonego w miejscu prowadzenia uprawy wypełnia znamiona przestępstwa polegającego na uprawie konopi innych niż włókniste, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż przestępstwem jest uprawa, a więc działalność rozumiana jako całokształt zabiegów w produkcji roślinnej, obejmujących siew, sadzenie, pielęgnowanie do momentu zbioru, podejmowana w celu zrealizowania założonego celu jakim jest pozyskanie roślin;

2) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na wynik sprawy, a konkretnie:

- art. 5 § 1 k.p.k. poprzez naruszenie zasady domniemania niewinności poprzez przyjęcie, że oskarżony C. Z. dopuścił się zarzuconego mu czynu, podczas gdy przeprowadzone postępowanie dowodowe nie doprowadziło do przedstawienia dowodów potwierdzających sprawstwo oskarżonego, a jego winę Sąd oparł na domniemaniach i założeniach oraz jak zostało to wprost przyjęte w uzasadnieniu orzeczenia doświadczenie życiowe, które to okoliczności nie znajdują oparcia w materiałem dowodowym;

- art. 7 k.p.k. poprzez odmówienie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych C. Z. i Ł. W. podczas gdy są one konsekwentne, stanowcze i wzajemnie się ze sobą uzupełniają i nie pozostają w sprzeczności z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym;

- art. 424 § 1 k.p.k. w zw. z art. 4 oraz 7 k.p.k. polegającą na niewskazaniu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku istotnych okoliczności, a w szczególności dowodów na których Sąd oparł się przyczyn dla których Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych, zeznaniom świadka, zakresu w jakim Sąd tym zeznaniom dał wiarę, a w jakim wiary odmówił, a także wyjaśnieniu dlaczego okoliczność uprzedniej karalności oskarżonego przesądza o jego winie w niniejszej sprawie;

3) Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieprawidłowym przyjęciu, że:

- oskarżeni byli dobrymi kolegami, zostali zatrzymani przy pielęgnacji konopi indyjskich, do plantacji udali się dobrze im znaną ścieżką, podczas gdy z przeprowadzonych w sprawie dowodów w szczególności z zeznań świadków -funkcjonariuszy policji oraz wyjaśnień samych oskarżonych wynika, że oskarżeni znali się, jednak nie byli dobrymi kolegami, do plantacji udali się ścieżką znaną Ł. W., który to prowadził uprawę konopi samodzielnie, to Ł. W. dokonywał pielęgnacji roślin w chwili zatrzymania, a ponadto

- Ł. W. wiedział, że C. Z. ma sprawy i dlatego nie chciał go dodatkowo obciążać i dlatego złożył zeznania o określonej treści, podczas gdy żaden przeprowadzony w sprawie dowód nie pozwala na przyjęcie takich ustaleń;

- C. Z. co najmniej dwa razy wykonywał czynności związane z uprawą - podlewanie, nawożenie i wykonywał im zdjęcia, podczas gdy żaden przeprowadzony w sprawie dowód nie pozwala na przyjęcie takich ustaleń.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu.

Apelacja prokuratora zaskarżyła wyrok w części dotyczącej wymiaru kary, na niekorzyść oskarżonego C. Z..

Powołując się na podstawę odwoławczą z art. 438 pkt. 4 k.p.k., skarżący zarzucił zaskarżonemu wyrokowi niesłuszne zastosowanie środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary 1 roku pozbawienia wolności, na okres próby 5 lat, gdyż postawa sprawcy, jego warunki i właściwości osobiste oraz dotychczasowy sposób życia, wskazują, iż kara z warunkowym zawieszeniem wykonania nie osiągnie wobec niego, przypisanych jej ustawą celów, a w szczególności nie wychowa sprawcy i nie zapobiegnie powrotowi do przestępstwa.

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uchylenie wobec oskarżonego C. Z. rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary i rozstrzygnięć z tym związanych w postaci orzeczenia kary grzywny na podstawie art. 71 § 1 k.k. oraz dozoru kuratora w okresie próby, a w pozostałej części o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ CO NASTĘPUJE :

Apelacja obrońcy oskarżonego nie jest zasadna.

Na wstępie stwierdzić należy, iż podnoszony w apelacji zarzut obrazy prawa materialnego jest chybiony. O obrazie prawa materialnego moż­na bowiem mówić jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny. W orzecznic­twie Sądu Najwyższego i doktrynie wielokrotnie podkreślano, że naruszenie prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu (niezastosowaniu) w orze­czeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycz­nych. Natomiast jeżeli zarzucona wadliwość zaskarżonego orzeczenia ma dotyczyć – jak podnosi się w omawianej tu apelacji – przyjęcia za jego podstawę błędnych ustaleń, to ocenie instancyjnej może podlegać wyłącznie trafność ustaleń faktycznych, a nie obraza przepisów prawa materialnego (por. postanowienie z dnia 9 stycznia 2002 roku - V KKN 319/99 -LEX nr 53010; wyrok z dnia 23 lipca 1974 roku - V KR 212/74 - OSNKW 1974/12/233, z aprobującymi uwagami M. Cieślaka i Z. Dody, Palestra 1974/12/str. 36, i W. Daszkiewicza, PiP 1975/12, str. 130; wyrok z dnia 21 czerw­ca 1978 roku - I KR 124/78 - OSNPG 1979/3/51; wyrok z dnia 9 października 1980 roku - Rw 342/80 - OSNPG 1981/ 8-9/103; wyrok z dnia 12 października 1983 roku- V KRN 213/83 - OSNPG 1984/4/34; Stanisław Zabłocki: Nowa Ko­dyfikacja Karna - K.P.K. Krótkie Komentarze - Ministerstwo Sprawiedliwości 1997, z. 4, str. 77).

Jednakże wbrew stanowisku zaprezentowanemu w apelacji obrońcy, Sąd I instancji nie dopuścił się żadnego błędu w zakresie istotnych dla rozstrzygnięcia ustaleń faktycznych. Ocena wartości zgromadzonych w sprawie dowodów, została bowiem dokonana przez Sąd meriti wszechstronnie, zgodnie z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym i jako taka, korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Sąd I instancji – zgodnie z zasadą obiektywizmu – ustosunkował się również do każdej istotnej okoliczności oraz do wszystkich istotnych, przeprowadzonych w sprawie dowo­dów, a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w sposób przekonywujący, podał przyczyny dlaczego określonemu dowodowi dał wiarę, innemu zaś takowego wa­loru odmówił. Swoje ustalenia faktyczne, przyjęte za podstawę wyroku, Sąd Rejo­nowy wyprowadził natomiast z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądo­wego, opierając się na dowodach, które uznał za wiarygodne, nie naruszając i przy tym reguł logicznego rozumowania. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku – wbrew wywodom skarżącego – odpowiada wszelkim ustawowym wymaganiom, zawierając w szczególności ocenę przeprowadzonych dowodów, z której można dowiedzieć się, jaki był tok rozumowania Sądu meriti.

Apelacja obrońcy, głównie odwołująca się w swoim uzasadnieniu do ogólnikowych rozważań, odnośnie reguł, jakimi winien rządzić się proces karny, nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti oceniającego zgromadzone w sprawie dowody, a także w zakresie wyprowadzonych z tychże dowodów wniosków, było wadliwe lub nielogiczne, jak też nie przedstawiła w praktyce żadnych przekonywujących argumentów, które mogłyby podważyć ustalenia Sądu I instancji.

Nie może ulegać najmniejszych wątpliwości, iż Sąd Rejonowy trafnie ustalił, iż oskarżony C. Z. wyczerpał swoim zachowaniem znamiona zarzucanego mu przestępstwa. Z zeznań świadków: D. N. i J. (...) wynika wszak jasno, iż widzieli oni jak obaj oskarżeni przenoszą z samochodu w miejsce uprawy konopi pojemniki z płynem, podlewają rosnące konopie, robią im zdjęcia telefonem komórkowym. Jednocześnie zachowanie oskarżonych wskazywało, że miejsce, gdzie rosły konopie jest im bardzo dobrze znane. Zachowanie oskarżonego C. Z., podejmującego zresztą czynności typowe dla uprawiania roślin, wyraźnie zatem wskazuje, że nie był on jedynie biernym obserwatorem działań swojego kolegi.

Nie ma też racji skarżący, że w kontekście zarzucanego czynu, oskarżonemu należałoby udowodnić, iż dokonywał on ,,całokształtu” zabiegów produkcji roślinnej, w tym takich jak: siew, czy sadzenie. Całkowicie wystarczającym jest bowiem ,,przyłapanie” oskarżonego na jednym akcie uprawy inkryminowanych konopi. Wszak już tylko ze stwierdzonego w dniu 12.07.2012 roku zachowania oskarżonego C. Z., można – posiłkując się wskazaniami logiki i doświadczenia życiowego – wysnuć prawidłowy wniosek o jego roli w zlikwidowanej przez organy ścigania nielegalnej plantacji. Co więcej, w pełni udowodnioną jest też obecność oskarżonego C. Z. przy rosnących konopiach w innym dniu – 30.06.2012 roku. I nie była to tylko obecność bez opuszczania samochodu, co aktualnie oskarżony usiłuje wmawiać, skoro w jego telefonie odnaleziono wykonane tego właśnie dnia zdjęcia przedmiotowych konopi.

Całkowicie słusznie Sąd I instancji ocenił wiarygodność wyjaśnień oskarżonego Ł. W., który ewidentnie usiłował w swoich relacjach ,,kryć” drugiego współsprawcę. Oskarżony Ł. W. tak gorliwie lansował wersję o tym, jakoby C. Z. nie miał nic wspólnego z zasadzonymi w lesie konopiami, że początkowo twierdził, iż kolega był z nim tylko raz (k.31), chociaż sam C. Z. przyznał się, że był dwa razy. Taka taktyka przyjęta przez oskarżonych staje się zupełnie jasna, jeśli uświadomi się, że oskarżony C. Z. miał już na swoim koncie wyroki sądowe z warunkowym zawieszeniem kary, w tym za przestępstwo narkotykowe. Kompletnie natomiast nieuprawnionym jest twierdzenie obrony, że jakoby oskarżony C. Z. został skazany z uwagi na swoją uprzednią karalność. Zdecydował bowiem o tym całokształt zebranych w sprawie dowodów, poddanych przez Sąd I instancji prawidłowej, z punktu widzenia art. 7 k.p.k., ocenie.

Niezrozumiałym jest także zawarty w apelacji zarzut, iż Sąd Rejonowy ustalił, iż oskarżeni byli dobrymi kolegami. Przecież obaj oskarżeni w przesłuchaniach nazywają siebie ,,kolegami” i nie mogła być to znajomość pobieżna, skoro razem dwukrotnie udawali się samochodem do lasu poza R., gdzie m.in. razem przenosili na miejsce upraw konopi pojemniki z płynem i podlewali je.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz jego prawidłowej oceny dokonanej przez Sąd Rejonowy, nie zachodziła w przedmiotowej sprawie – wbrew sugestii obrony – sytuacja zaistnienia nie dających się usunąć wątpliwości, co do sprawstwa przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, a tym samym konieczność zastosowania art. 5 § 2 k.p.k.

Stwierdzić zatem należy, iż Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w przedmiotowej sprawie obrazy przepisów postępowania, a zwłaszcza w zakresie oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, jak również błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku. Tym samym brak było podstaw do uwzględnienia wniesionej apelacji, w kierunku zmiany zaskarżonego wyroku, poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu,

Apelacja prokuratora zasługuje natomiast na uwzględnienie.

Rację ma bowiem skarżący, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodziły przesłanki do warunkowego zawieszenia orzeczonej wobec oskarżonego C. Z. kary pozbawienia wolności. Trzeba wszakże mieć na uwadze, że oskarżony był już w przeszłości karany, w tym za przestępstwo z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Z faktów tych nie wyciągnął jednak żadnych pozytywnych wniosków, dopuszczając się kolejnego przestępstwa, będącego przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy. Pomimo, że oskarżony dostał już ostrzeżenie, a jednocześnie szansę, otrzymując karę pozbawiania wolności w zawieszeniu, nie powstrzymało go to przed ponownymi zachowaniami naruszającymi ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Okoliczności te świadczą o niepoprawności oskarżonego, lekceważeniu zasad państwa praworządnego, a także wskazują na to, że dotychczasowy proces resocjalizacji nie odniósł spodziewanych efektów. Mając to na uwadze, w pełni należy zgodzić się z prokuratorem, iż tylko kara typu izolacyjnego spełnić może, w sposób należyty, cele kary w zakresie oddziaływania wychowawczego i zapobiegawczego względem oskarżonego C. Z..

Na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności zasługują bowiem jedynie sprawcy, co do których istnieje pozytywna prognoza resocjalizacyjna na przyszłość. Dotychczasowa postawa i sposób życia muszą zatem wskazywać na to, że mimo niewykonania kary, zostaną osiągnięte cele kary, a w szczególności, iż sprawca nie powróci ponownie na drogę przestępstwa. W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających w sposób przekonywający i wiarygodny budować przypuszczenie, iż w wypadku kolejnego warunkowego zawieszenia kary w stosunku do oskarżonego cele kary zostałyby osiągnięte. Postawa oskarżonego i jego postępowanie, a także dotychczasowy sposób życia, tezie takiej przeczą.

Stąd też, Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok uchylając rozstrzygnięcia zawarte w pkt 2, 3 i 4 zaskarżonego wyroku, odnośnie warunkowego zawieszenia wobec oskarżonego C. Z. wykonania kary pozbawienia wolności, dozoru kuratora oraz kary grzywny. Wobec takiego rozstrzygnięcia, okres zatrzymania, należało oczywiście zaliczyć oskarżonemu na poczet kary pozbawienia wolności.

Ponadto Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu całokształtu ustalonych w sprawie okoliczności przedmiotowo-podmiotowych, doszedł do przekonania, iż wobec uchylenia rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawiania wolności, należy obniżyć oskarżonemu jej wymiar. W przekonaniu Sądu Okręgowego, orzeczenie wobec C. Z. bezwzględnej kary 6 miesięcy bezwzględnej pozbawienia wolności, będzie adekwatną reakcją karną za popełnione przezeń przestępstwo, odpowiadającą społecznemu poczuciu kary sprawiedliwej, a kara taka, spełni w sposób wystarczający cel wychowawczy i zapobiegawczy, a także w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Dlatego też należało zmienić zaskarżony wyrok, w zakresie opisanym wyżej. Natomiast poza omówionymi wyżej zmianami, w pozostałej części, zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 635 k.p.k. w związku z art. 627 k.p.k., ustalając wysokość opłaty za obie instancje, na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami).