Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 23 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IX Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:del. SSR Agnieszka Staszak

Protokolant:st. sekr. sąd. Violetta Kafler

po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2015r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Państwowe S.A. z siedzibą w W.

przeciwko (...) K. Z. sp. j. z siedzibą w G.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 237.387,82zł ( dwieście trzydzieści siedem tysięcy trzysta osiemdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 czerwca 2014r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie oddala powództwo,

3.  kosztami procesu obciąża strony stosunkowo – powoda w 42%, a pozwanego w 58 % i w związku z tym:

a)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.119,68zł ,

b)  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 8.894zł tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu,

c)  nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 6.439zł tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu.

/-/ del. SSR Agnieszka Staszak

Powód (...) Państwowe S.A. z siedzibą w W. w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko (...) K., (...) spółka jawna z siedzibą w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 408.881,36 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. 11 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty, od poszczególnych kwot wskazanych w treści pozwu oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i kosztów z tytułu prowizji (...) w kwocie 92,02 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód zawarł z pozwanym umowę, na mocy której pozwany korzystał z „usług komercyjnych” świadczonych przez powoda. W zawartej umowie strony ustaliły opłaty, które pozwany miał uiszczać cyklicznie na rzecz powoda. W związku z powyższym powód wystawił dokumenty księgowe, jednakże pozwany, pomimo wezwań, nie zapłacił wymienionych w nich należności.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 836235/14, w którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 408.881,36 zł z ustawowymi odsetkami oraz koszty procesu.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany złożył sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt I Nc 136/14, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, I Wydział Cywilny uznał się rzeczowo i miejscowo niewłaściwym i przekazał sprawę według właściwości Sądowi Okręgowemu w Poznaniu, IX Wydziałowi Gospodarczemu.

Pismem z dnia 20 listopada 2014 r. powód wyjaśnił, że dochodzi od pozwanego zapłaty należności za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Powód podał, że strony zawarły umowy, na mocy których pozwany dzierżawił tereny stanowiące działki należące do powoda, znajdujące się na terenie Z., W., W., S., K., S., R. i D.. Po zakończeniu okresu obowiązywania dzierżawy, pomimo wezwań do wydania nieruchomości zajmowanych bez tytułu prawnego, pozwany w dalszym ciągu je posiadał. W związku z tym, zgodnie z zapisami znajdującymi się w poszczególnych umowach, pozwany został obciążony obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia w wysokości kilkukrotności czynszu dzierżawy, za okres bezumownego korzystania z nieruchomości. Powód wspomniał przy tym, że ze względu na niewydanie przez pozwanego dzierżawionego gruntu na terenie K., wystąpił na drogę postępowania sądowego, w związku z czym Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, VI Wydział Cywilny, wydał w sprawie o sygn. akt VI C 1254/12/S wyrok nakazujący pozwanemu wydanie powodowi tej nieruchomości.

Pismem z dnia 15 grudnia 2014 r. pozwany podtrzymał wnioski zawarte w sprzeciwie.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podniósł zarzut przedawnienia części roszczeń objętych pozwem - za okres przed dniem 11 czerwca 2011 r., a także nienależyte wykazanie i zawyżenie części roszczeń przez powoda. Pozwany wskazał, że we wszystkich notach księgowych wystawionych przez powoda w nieprawidłowy sposób ustalono wysokość ewentualnych zobowiązań pozwanego, albowiem do świadczenia objętego każdą z not księgowych doliczono podatek VAT, któremu nie podlega odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Wobec czego w tym zakresie roszczenie powoda należy uznać za bezzasadne. Pozwany zakwestionował także wysokość roszczenia powoda z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości położonych na terenie Z. i W., wskazując, że z tego tytułu zobowiązany był do zapłaty na rzecz powoda kwoty 4.230 zł, stanowiącej dwukrotność czynszu, a także nieruchomości położonych na terenie W. i S., wskazując, że z tego tytułu zobowiązany był do zapłaty powodowi kwoty 8.389,80 zł, będącej trzykrotnością czynszu. Odnosząc się do roszczeń dotyczących nieruchomości położonych w W., S., D., S., R. i K., pozwany wskazał, że powód dopiero w pismach procesowych z dnia 20 listopada 2014 r. i z dnia 8 grudnia 2014 r. przedstawił pierwsze okoliczności faktyczne związane z umowami dotyczącymi tychże nieruchomości, wnosząc o pominięcie tychże twierdzeń faktycznych oraz wniosków dowodowych związanych z w/w umowami. Pozwany podniósł, że zarówno w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jak i w piśmie z dnia 10 listopada 2014 r., powód nie wskazywał, że roszczenie objęte niniejszym postępowaniem dotyczy również innych, aniżeli Z. i W. nieruchomości.

W piśmie z dnia 2 stycznia 2015 r. powód zakwestionował zarzut przedawnienia części roszczeń dochodzonych pozwem.

Powód podniósł, że bezzasadne są twierdzenia pozwanego jakoby powód ujmował podatek VAT w notach księgowych za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Powód wskazał, że w żadnym z wystawionych przez niego dokumentów księgowych nie zostały uwzględnione należności z tytułu podatku VAT.

Powód podał także, że w przypadku umów z dnia 5 stycznia 2009 r. i 14 stycznia 2009 r., należności za bezumowne korzystanie nie zostały przez niego zawyżone, albowiem wynagrodzenie z tego tytułu przysługiwało powodowi za każdy miesiąc korzystania z nieruchomości przez pozwanego, a nie jednorazowo w wysokościach wskazanych w treści umów.

Powód wskazał, że nie zasługują na uwzględnianie twierdzenia pozwanego, iż powód dopiero w pismach z dnia 20 listopada 2014 r. i 8 grudnia 2014 r. wyjaśnił, że roszczenie objęte niniejszym postępowaniem dotyczy innych, aniżeli Z. i W., nieruchomości. Wyjaśnił przy tym, że w elektronicznym postępowaniu upominawczym powołał się na dokumenty księgowe stwierdzające należności, których zapłaty dochodzi od pozwanego. Zaznaczył, że już w piśmie procesowym z dnia 20 listopada 2014 r. (czyli pierwszym piśmie procesowym złożonym przez powoda po przekazaniu sprawy z elektronicznego postępowania upominawczego do postępowania zwykłego), powód szczegółowo wyjaśnił, że dochodzi od pozwanego zapłaty należności za bezumowne zajmowanie nieruchomości położonych w W., S., D., S., R. oraz K..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód – (...) Państwowe S.A. z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego po numerem (...).

Pozwany – (...) K., (...) spółka jawna z siedzibą w G. prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...).

okoliczności bezsporne, a nadto dowód: odpis z KRS powoda (k.73-77),odpis KRS pozwanego (k.23-25)

W dniu 13 lutego 2008 r. powód i pozwany zawarli umowę dzierżawy nr (...), na podstawie której powód oddał pozwanemu w dzierżawę nieruchomość w postaci gruntu położonego w K. przy ul. (...), o powierzchni 1500 m ², stanowiącego działkę nr (...).

W § 2 pkt 1 ustalono, iż pozwany będzie płacił powodowi miesięczny czynsz w wysokości 1.050 zł + 22% VAT.

W § 7 pkt 1 ustalono, że umowa została zawarta na okres od 1 lutego 2008 r. do 31 stycznia 2009 r.

W § 8 pkt 3 postanowiono, że za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu dzierżawy (po zakończeniu dzierżawy), pozwany zobowiązany będzie uiścić opłatę do wysokości 10- krotnego miesięcznego czynszu dzierżawy, za każdy miesiąc bezumownego korzystania, nie mniej jednak niż wysokość jednomiesięcznego czynszu dzierżawy określonego w § 2 pkt 1 umowy.

dowód: umowa z dnia 13 lutego 2008 r. nr 33N-5j/ (...) (k.137-140)

Pismem z dnia 20 września 2011 r. powód poinformował pozwanego o wygaśnięciu umowy z dnia 13 lutego 2008 r., z dniem 31 stycznia 2009 r. i bezumownym korzystaniu od tego momentu z nieruchomości położonej na terenie K. oraz naliczaniu z tego tytułu opłat. Wskazał, że w przypadku nie zgłoszenia przez pozwanego gotowości do kontynuowania umowy dzierżawy, niniejsze pismo należy potraktować jako wezwanie do opuszczenia i zwrotu przedmiotu umowy, co powinno nastąpić w terminie do dnia 30 września 2011 r.

dowód: pismo z dnia 20 września 2011 r. (k.60-61).

Pismem z dnia 12 grudnia 2011 r. powód poinformował pozwanego, że w związku z wygaśnięciem umowy z dnia 13 lutego 2008 r. i bezskutecznością wezwania z dnia 20 września 2011 r. do zawarcia umowy najmu, obciąża pozwanego opłatą za czas bezumownego korzystania z nieruchomości od dnia 1 listopada 2011 r. do czasu zaprzestania korzystania, wskazując na wysokość odszkodowania w wysokości dwukrotnego czynszu dzierżawy.

dowód: pismo z dnia 12 grudnia 2011 r. (k.159).

Ponieważ w/w nieruchomość nie została powodowi wydana, powód wystąpił na drogę sądową, w związku z czym w dniu 25 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie, VI Wydział Cywilny, wydał w sprawie o sygn. akt VI C 1254/12/S wyrok nakazujący pozwanemu opróżnienie z osób i mienia części placu utwardzonego o pow. 1500 m ², położonego na działce (...) w K. oraz do wydania tej nieruchomości powodowi.

W dniu 14 czerwca 2013 r. w/w wyrokowi nadana została klauzula wykonalności.

dowód: wyrok z dnia 25 listopada 2012 r. (k.58), postanowienie z dnia 14 czerwca 2013 r.(k.59).

W oparciu o § 8 pkt 3 umowy z dnia 13 lutego 2008 r. powód obciążył pozwanego wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości w łącznej kwocie 49.815 zł, wystawiając następujące noty księgowe :

- nr (...) za miesiąc październik 2012 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 6 grudnia 2012 r.

- nr (...) za miesiąc listopad 2012 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 11 stycznia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc grudzień 2012 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 11 lutego 2013 r.

- nr (...) za miesiąc styczeń 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 14 marca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc luty 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności

w/w należności upływał w dniu 26 marca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc marzec 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 9 maja 2013 r.

- nr (...) za miesiąc kwiecień 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 11 lipca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc maj 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 11 lipca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc czerwiec 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 13 sierpnia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc sierpień 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 września 2013 r.

- nr (...) za miesiąc wrzesień 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 15 października 2013 r.

- nr (...) za miesiąc październik 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 18 listopada 2013 r.

- nr (...) za miesiąc listopad 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 grudnia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc grudzień 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 stycznia 2014 r.

- nr (...) za miesiąc styczeń 2014 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 lutego 2014 r.

- nr (...) za miesiąc luty 2014 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 19 marca 2014 r.

- nr (...) za miesiąc marzec 2014 r., na kwotę 2.767,50 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 kwietnia 2014 r.

dowód: noty księgowe (k.84, k.87, k.90, k.93, k.96, k.99, k.103, k.104, k.106, k.110, k.111, k.113, k.115, k.116, k.117, k.118, k.119).

W dniu 5 stycznia 2009 r. powód i pozwany zawarli umowę dzierżawy nr (...), na podstawie której powód oddał w dzierżawę nieruchomości w postaci gruntów położonych: w W. o powierzchni 3500 m ², stanowiącego część działki nr (...) oraz w S. o łącznej powierzchni 4618 m ² (w tym gruntu nieutwardzonego o powierzchni 2210 m ² i utwardzonego brukiem o powierzchni 2408 m ²), stanowiącego część działki nr (...).

Zgodnie z § 2, umowa została zawarta na okres od 1 grudnia 2008 r. do 30 listopada 2009 r. Do umowy został podpisany aneks nr (...) z dnia 30 listopada 2009 r., na mocy którego, okres obowiązywania umowy został przedłużony do 30 kwietnia 2010 r.

W § 4 pkt 1 ustalono, że pozwany będzie płacił powodowi miesięczny czynsz w wysokości:

a) 0,45zł netto miesięcznie za 1 m ² powierzchni gruntu utwardzonego (2408 m ²) + należny podatek VAT, czyli 1.083,60 zł + podatek VAT,

b) 0,30 zł netto miesięcznie za 1 m ² powierzchni gruntu nieutwardzonego (5710 m ²) + należny podatek VAT, czyli 1.713 zł + podatek VAT.

Łącznie czynsz miesięczny miał wynosić 2.796,60 zł + podatek VAT.

W § 9 pkt 2 postanowiono, że za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu dzierżawy (po zakończeniu dzierżawy), pozwany zobowiązany będzie do zapłaty odszkodowania do wysokości 3-krotnego miesięcznego czynszu dzierżawy za każdy miesiąc kalendarzowy bezumownego korzystania z przedmiotu dzierżawy, nie mniej niż za okres jednego miesiąca.

dowód: umowa z dnia 5 stycznia 2009 r. nr (...)- (...) (k.51-53), aneks nr (...) z dnia 30 listopada 2009 r. (k.56).

Pismem z dnia 20 maja 2010 r. powód poinformował pozwanego, że w związku z wygaśnięciem z dniem 30 kwietnia 2010 r. umowy z dnia 5 stycznia 2009 r., w przypadku rezygnacji z dalszej dzierżawy, należy niezwłocznie przekazać przedmiot umowy, a niezastosowanie się do tego wezwania spowoduje obciążenie pozwanego odszkodowaniem za bezumowne korzystanie z gruntu w wysokości 3-krotnego czynszu dzierżawy, począwszy od czerwca 2010 r.

dowód: pismo z dnia 20 maja 2010 r. (k.145).

Pismem z dnia 30 czerwca 2010 r. powód wezwał pozwanego do niezwłocznego przekazania dzierżawionych gruntów oraz obciążył pozwanego odszkodowaniem za bezumowne korzystanie za maj i czerwiec 2010 r.

dowód: pismo z dnia 30 czerwca 2010 r. (k.57).

W oparciu o § 9 pkt 2 umowy z dnia 5 stycznia 2009 r. powód obciążył pozwanego wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej na terenie W., na łączną kwotę 34.587 zł, wystawiając następujące noty księgowe :

- nr (...) za miesiąc maj 2012 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 19 czerwca 2012 r.

- nr (...) za miesiąc wrzesień 2012 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 października 2012 r.

- nr (...) za miesiąc październik 2012 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 19 listopada 2012 r.

- nr (...) za miesiąc listopad 2012 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 grudnia 2012 r.

- nr (...) za miesiąc grudzień 2012 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności

w/w należności upływał w dniu 21 stycznia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc styczeń 2013 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 18 lutego 2013 r.

- nr (...) za miesiąc luty 2013 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 25 marca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc marzec 2013 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 kwietnia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc kwiecień 2013 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 maja 2013 r.

- nr (...) za miesiąc maj 2013 r., na kwotę 3.843 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 24 czerwca 2013 r.

dowód: noty księgowe (k.108, k.81, k.83, k.85, k.89, k.91, k.95, k.98, k.100, k.133).

W dniu 14 stycznia 2009 r. powód i pozwany zawarli umowę najmu nr (...), na podstawie której powód oddał w najem nieruchomości położone: w Z. o powierzchni 18.000m ², stanowiącą część działki nr (...) oraz w W. o powierzchni 1.050 m ², stanowiącą część działki nr (...).

W § 3 pkt 1 ustalono, że pozwany będzie płacił powodowi miesięczny czynsz w wysokości 2.115 zł + należny podatek VAT, według następującego wyliczenia:

Z.: 18.000 m ² x 0,10 zł/m ² /m-c =1.800 zł/m-c,

W.: 1.050 m ² x 0,30 zł/m ² /m-c=315 zł/m-c

W § 5 ustalono, że umowa została zawarta na okres od 4 lipca 2008 r. do 30 marca 2009 r.

W § 10 pkt 4 postanowiono, że za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu najmu (po zakończeniu najmu) pozwany zobowiązany będzie do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 2-krotnego czynszu najmu za czas bezumownego korzystania z przedmiotu najmu.

dowód: umowa z dnia 14 stycznia 2009 r. nr (...)- (...) (k.64-68).

Pismem z dnia 24 czerwca 2009 r. powód, w związku z wygaśnięciem umowy z dnia 14 stycznia 2009 r., wezwał pozwanego do opuszczenia terenu położonego w Z. i W. oraz obciążył pozwanego opłatą za czas bezumownego korzystania od dnia 31 marca 2009 r. do czasu zaprzestania korzystania z nieruchomości, wskazując odszkodowanie w wysokości dwukrotnego czynszu najmu, tj. kwoty 4.230 zł miesięcznie + podatek VAT.

dowód: pismo z dnia 14 stycznia 2009 r. (k.148).

W dniu 14 października 2013 r. przedstawiciele powoda i pozwanego podpisali protokół przekazania terenu stanowiącego przedmiot umowy z dnia 14 stycznia 2009 r., położonego w Z..

dowód: protokół z dnia 14 października 2013 r. (k.150).

W oparciu o § 10 pkt 4 umowy z dnia 14 stycznia 2009 r., powód obciążył pozwanego wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej na terenie Z. na łączną kwotę 46.752 zł, wystawiając następujące noty księgowe :

- nr (...) za miesiąc listopad 2012 r., na kwotę 3.960 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 grudnia 2012 r.

- nr (...) za miesiąc grudzień 2012 r., na kwotę 3.960 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 stycznia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc styczeń 2013 r., na kwotę 3.960 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 18 lutego 2013 r.

- nr (...) za miesiąc luty 2013 r., na kwotę 3.960 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 20 marca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc marzec 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności

w/w należności upływał w dniu 16 kwietnia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc kwiecień 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 20 maja 2013 r.

- nr (...) za miesiąc maj 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 czerwca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc czerwiec 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 22 lipca 2013 r.

- nr (...) za miesiąc lipiec 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 sierpnia 2013 r.

- nr (...) za miesiąc sierpień 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 16 września 2013 r.

- nr (...) za miesiąc wrzesień 2013 r., na kwotę 4.140 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 17 października 2013 r.

- nr (...) za okres od 1 do 14 października 2013 r., na kwotę 1.932 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 19 listopada 2013 r.

dowód: noty księgowe (k.86, k.88, k.92, k.94, k.97, k.101, k.102, k.105, k.107, k.109, k.112, k.114).

W dniu 7 maja 2009 r. powód i pozwany zawarli umowę najmu nr (...), na podstawie której powód oddał w najem nieruchomości w postaci gruntów położonych: w D. o powierzchni 4000 m ², stanowiącego część działki nr (...), w S. o powierzchni 4000 m ², stanowiącego część działki nr (...) oraz w R. o powierzchni 4000 m ², stanowiącego część działki nr (...).

W § 3 pkt 1 ustalono, że pozwany będzie płacił powodowi miesięczny czynsz w wysokości:

a) za grunt położony w D.

-0,20 zł netto miesięcznie za 1 m ² x 4000 = 800 zł + należny podatek VAT 22%-176 zł

(cena brutto 976 zł),

b) za grunt położony w S.

-0,20 zł netto miesięcznie za 1 m ² x 4000 = 800 zł + należny podatek VAT 22%-176 zł,

(cena brutto 976 zł),

c) za grunt położony w R.

-0,20 zł netto miesięcznie za 1 m ² x 4000 = 800 zł + należny podatek VAT 22%-176 zł

(cena brutto 976 zł).

Łącznie kwota czynszu i podatku wyniosła 2.928 zł.

W § 8 ustalono, że umowa została zawarta na czas nieokreślony od dnia 1 września 2007 r.

W § 9 pkt 2 postanowiono, że za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu najmu i korzystanie z niego bez tytułu prawnego, pozwany zobowiązany będzie do zapłaty odszkodowania w wysokości 3-krotnej miesięcznej stawki czynszu, za każdy choćby rozpoczęty miesiąc.

dowód: umowa z dnia 7 maja 2009 r. nr 36 (...) (k.160-162).

W dniu 20 października 2009 r. strony rozwiązały umowę najmu z dnia 7 maja 2009r.

okoliczność bezsporna, a nadto dowód: pisma powoda z dnia 22 marca 2012 r. (k.163-166), pismo powoda z dnia 13 lipca 2012 r. (k.167).

Pismami z dnia 22 marca 2012 r. oraz pismem z dnia 13 lipca 2012 r. powód wezwał pozwanego do przekazania przedmiotu umowy, tj. gruntu położonego w D., S. i R. oraz poinformował o wysokości i naliczaniu odszkodowania za bezumowne korzystanie z przedmiotu umowy w wysokości 3-krotnej miesięcznej stawki czynszu.

dowód: pisma z dnia 22 marca 2012 r. (k.163-166), pismo powoda z dnia 13 lipca 2012 r. (k.167).

W oparciu o § 9 pkt 2 umowy z dnia 7 maja 2009 r. powód obciążył pozwanego wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości wskazanych w treści umowy, tj. nieruchomości:

1. położonej na terenie D., na łączną kwotę 105.178,44 zł, wystawiając następujące noty księgowe :

- nr (...) za okres od 01 listopada 2009 r. do 29 lutego 2012 r., na kwotę 85.695,24 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 12 kwietnia 2012 r.,

- nr (...) za okres od 01 marca 2012 r. do 30 września 2012 r., na kwotę 19.483,20 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 24 października 2012 r.;

2. położonej na terenie R., na łączną kwotę 105.178,44 zł, wystawiając następujące noty księgowe :

- nr (...) za okres od 01 listopada 2009 r. do 29 lutego 2012 r., na kwotę 85.695,24 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 12 kwietnia 2012 r.,

- nr (...) za okres od 01 marca 2012 r. do 30 września 2012 r., na kwotę 19.483,20 zł. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 24 października 2012 r.;

3. położonej na terenie S., na kwotę 70.021,29 zł, wystawiając notę księgową nr (...) za okres od 01 listopada 2009 r. do 30 września 2011 r. Termin płatności w/w należności upływał w dniu 12 kwietnia 2012 r.

dowód: noty księgowe (k.78, k.79, k.80, k.82).

Powód wzywał pozwanego do dobrowolnej zapłaty należności dochodzonej pozwem.

dowód: wezwane do zapłaty z dnia 2 czerwca 2014 r. (k.69-71).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie załączonych do akt sprawy dokumentów urzędowych i prywatnych, uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy za wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe za pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygniecie sprawy.

Oceniając materiał dowodowy, Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty urzędowe , które stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.).

Dokumenty prywatne korzystały z domniemania określonego w art. 245 k.p.c. Strony nie kwestionowały ich prawdziwości, ani tego, że zawarte w nich oświadczenia osób, które je podpisały od nich nie pochodzą, a Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu.

Wskazać trzeba, że powód nie przedłożył powołanych jako dowód w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym not o nr: NO/4800000616 ( (...)) oraz (...) ( (...)), jak również nie przedstawił twierdzeń faktycznych wyjaśniających, jakich należności noty te dotyczyły. W związku z tym, Sąd pominął te noty przy wyrokowaniu.

W tym miejscu należy wspomnieć, że nie zasługiwały na uwzględnienie twierdzenia pozwanego, zgodnie z którymi powód dopiero w pismach procesowych z dnia 20 listopada 2014 r. i z dnia 8 grudnia 2014 r. wyjaśnił, że roszczenie objęte niniejszym postępowaniem dotyczy innych nieruchomości, aniżeli te położone w Z. i W.. Powód bowiem już w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powołał się na dokumenty księgowe, które stwierdzają należności dotyczące wszystkich opisanych w stanie faktycznym nieruchomości. Trzeba przy tym podkreślić, że w piśmie procesowym z dnia 20 listopada 2014 r. (tj. pierwszym piśmie procesowym złożonym przez powoda po przekazaniu sprawy do rozpoznania z elektronicznego postępowania upominawczego), powód szczegółowo wyjaśnił, iż dochodzi od pozwanego zapłaty należności za korzystanie z nieruchomości położonych także w W., D., S., R. i K., zaś do pisma z dnia 8 grudnia 2014 r. dołączył jedynie pozostałe posiadane przez siebie dokumenty na poparcie swoich roszczeń. Przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do pisma z dnia 8 grudnia 2014 r. nie mogło spowodować zwłoki w rozpoznaniu sprawy, w której termin pierwszej rozprawy wyznaczono na dzień 9.04.2015r., stąd nie zaistniały podstawy do pominięcia wniosku powoda o przeprowadzenie z nich dowodu jako spóźnionego (art. 207 § 6 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.

Strony nazwały umowy z dnia 13 lutego 2008 r. i z dnia 5 stycznia 2009 r. umowami dzierżawy, a umowy z dnia 14 stycznia 2009 r. i z dnia 7 maja 2009 r. umowami najmu.

Najistotniejsza różnica pomiędzy umową najmu (art. 659 § 1 k.c.), a umową dzierżawy (art. 693 § 1 k.c.), sprowadza się do możliwości pobierania przez dzierżawcę pożytków, a nie tylko do używania rzeczy (tak jak w przypadku rzeczy stanowiących przedmiot stosunku najmu). Funkcją dzierżawy jest więc, niezależnie od jej przedmiotu, zapewnienie możliwości czerpania pożytków z cudzej rzeczy (ewentualnie prawa). Pożytki te zostały zdefiniowane w art. 53-55 k.c.

Przy ustalaniu jakie umowy zostały przez powoda i pozwanego zawarte, Sąd miał na uwadze przepis art. 65 § 2 k.c. stanowiący o tym, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na ich dosłownym brzmieniu. Większe znaczenie należy przypisywać temu, co w danych okolicznościach rozsądnie strony chciały osiągnąć, nie zważając na błędne oznaczenie czynności.

Zdaniem Sądu, zamiar stron i cel w/w umów został określony odpowiednio w § 1 pkt 1 umowy z dnia 3 lutego 2008 r., w § 3 pkt 1 umowy z dnia 5 stycznia 2009 r., w § 2 pkt 1 umowy z dnia 14 stycznia 2009 r. oraz w § 1 pkt 2 umowy z dnia 7 maja 2009 r. Stanowiły one, że pozwany uprawniony będzie do korzystania z przedmiotów umów na potrzeby wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej polegającej na składowaniu tłucznia, podkładów kolejowych, pospółki. Wynika z tego, że pozwany nie był uprawniony do pobierania pożytków w rozumieniu art. 693 § 1 k.c., a w szczególności pożytków naturalnych i cywilnych z rzeczy zdefiniowanych w art. 53 § 1 i § 2 k.c., a jedynie do korzystania z przedmiotów umów na w/w potrzeby.

Przedstawione wyżej argumenty nakazują przyjąć, że wszystkie w/w umowy były umowami najmu wskazanych w nich nieruchomości gruntowych.

Żądanie pozwu obejmowało roszczenie o odszkodowanie za opóźnienie w przekazaniu powodowi przedmiotów najmu po zakończeniu stosunku najmu nieruchomości gruntowych położonych na terenie Z., W., K., S., R. i D., w okresach wskazanych w wystawionych przez powoda notach obciążeniowych i we wskazanej w nich wysokości.

Roszczenie powoda nie znajdowało oparcia w przepisach o wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z rzeczy (art. 224 i n. k.c.), bowiem powód nie powoływał się na fakt bycia właścicielem przedmiotowych nieruchomości, a jedynie fakt bycia wynajmującym je. Podstawy prawnej roszczenia powoda należało poszukiwać w treści art. 675 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c. Zgodnie z art. 675 § 1 k.c., po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz (...). Natomiast art. 471 k.c. stanowi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Roszczenie powoda stanowiło zatem roszczenie odszkodowawcze z tytułu nienależytego wykonania przez pozwanego zobowiązania - obowiązku zwrotu przedmiotu najmu po zakończeniu stosunku najmu. Niewątpliwie, do czasu wydania przez pozwanego nieruchomości posiadanych przez niego w dalszym ciągu pomimo ustania stosunków najmu, powód nie mógł wynająć przedmiotowych nieruchomości innemu podmiotowi, w związku z czym poniósł szkodę w postaci utraconych korzyści (art. 361 § 1 i 2 k.c.). W zawartych przez strony umowach zastrzeżono w istocie kary umowne za nienależyte wykonanie przez pozwanego obowiązku zwrotu przedmiotu najmu po ustaniu stosunku najmu, w terminie przewidzianym w umowie. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c., można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Z kolei art. 484 § 1 zd. 1 k.c. stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Z tego ostatniego przepisu wynika, że dochodząc zapłaty przez dłużnika kary umownej, wierzyciel nie musi wykazywać faktu poniesienia szkody na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, ani jej wysokości. Kara umowna jest niczym innym, jak zryczałtowaną formą odszkodowania.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, że po wygaśnięciu umów z dnia 13 lutego 2008 r., 5 stycznia 2009 r., 14 stycznia 2009 r. oraz rozwiązaniu umowy z dnia 7 maja 2009 r., które nastąpiło w dniu 20 października 2009r., pozwany nie wydał powodowi przedmiotów najmu, zgodnie z zapisami zawartymi w umowach oraz w związku z pismami skierowanymi do niego przez powoda, lecz nadal z nich korzystał.

Sporną była natomiast kwestia wysokości roszczeń powoda wskutek doliczenia, zdaniem pozwanego, podatku VAT do odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania, wysokości roszczeń wynikających z umów z dnia 5 stycznia 2009 r. i z dnia 14 stycznia 2009r. oraz przedawnienia części roszczeń.

W ocenie Sądu, strona powodowa udowodniła, że w sposób prawidłowy, bez doliczenia podatku VAT, obliczyła karę umowną (nazywaną przez siebie odszkodowaniem) za każdy miesiąc bezumownego korzystania przez pozwanego z nieruchomości gruntowych położonych na terenie Z., W., K., S., R. i D.. Z przedłożonych przez powoda not obciążeniowych nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), (...), (...),

(...), (...), wynika bowiem jednoznacznie, że do kwot stanowiących odszkodowanie za bezumowne korzystanie z w/w nieruchomości gruntowych, nie zostały doliczone należności z tytułu podatku VAT. Na uwagę zasługuje także okoliczność, że pomimo nie przedłożenia przez powoda noty obciążeniowej za miesiąc lipiec 2013 r., na kwotę 2.767,50 zł, dotyczącej umowy z dnia 13 lutego 2008 r. i nieruchomości położonej na terenie K., Sąd uznał, że powód udowodnił, iż w sposób prawidłowy, bez doliczania podatku VAT, naliczył odszkodowanie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z w/w nieruchomości w miesiącu lipcu 2013 r., albowiem było ono tożsame z kwotami wynikającymi z pozostałych not obciążeniowych dotyczących tej samej nieruchomości. Zaznaczyć należy, że pozwany nie kwestionował żądania przez powoda zapłaty odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania za miesiąc lipiec 2013 r., a jedynie sposób jego wyliczenia.

Nadto, z treści § 9 pkt 2 umowy z dnia 5 stycznia 2009 r. (dotyczącej najmu nieruchomości położonych w W. i S.), stanowiącego że „za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu dzierżawy, pozwany obowiązany jest do zapłaty odszkodowania do wysokości 3-krotnego miesięcznego czynszu dzierżawy za każdy miesiąc kalendarzowy bezumownego korzystania z przedmiotu dzierżawy, nie mniej niż za okres jednego miesiąca” oraz z brzmienia § 10 pkt 4 umowy z dnia 14 stycznia 2009 r. (dotyczącej najmu nieruchomości położonych w Z. i W.), mówiącego, iż „za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu najmu, najemca obowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 2-krotnego czynszu najmu za czas bezumownego korzystania z przedmiotu najmu”, zdaniem Sądu wyraźnie wynika, że kara umowna (nazwana w jednym przypadku odszkodowaniem, a w drugim przypadku wynagrodzeniem) za opóźnienie w zwrocie przedmiotu najmu w wysokości – odpowiednio - dwukrotnego i trzykrotnego czynszu, przysługuje powodowi za każdy miesiąc bezumownego korzystania z nieruchomości, a nie jednorazowo we wskazanej przez pozwanego wysokości 8.389,80 zł (będącej trzykrotnością miesięcznego czynszu) oraz 4.230 zł (stanowiącej dwukrotność miesięcznego czynszu). Przeciwna argumentacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie także w aspekcie oczywistego celu wprowadzenia powyższych zapisów do łączących strony umów. Niewątpliwie celem tym było zmobilizowanie pozwanego do terminowego zwrotu przedmiotu najmu po ustaniu umowy. Ograniczenie kary umownej do wysokości dwukrotności lub trzykrotności czynszu, bez względu na to, jak długo pozwany nie spełniałby swojego obowiązku, nie stanowiłoby należytego zabezpieczenia interesów powoda.

Wobec powyższego, Sąd w punkcie 1. wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 237.387,82 zł, przyjmując wysokość kary umownej za opóźnienie w wydaniu przedmiotów najmu na podstawie w/w not obciążeniowych. Na zasądzoną kwotę składały się kary umowne dotyczące: umowy z dnia 23 lutego 2008 r. dotyczącej nieruchomości położonej w K. za okres od października 2012 r. do marca 2014 r., w wysokości 49.815 zł (przyjmując stawkę 2.767,50 zł miesięcznie), umowy z dnia 5 stycznia 2009 r. dotyczącej nieruchomości położonej w W. za okres od września 2012r. do maja 2013 r., w wysokości 34.587 zł (przyjmując stawkę 3.843 zł miesięcznie), umowy z dnia 14 stycznia 2009 r. dotyczącej nieruchomości położonej w Z., w łącznej wysokości 46.752 zł, w tym za okres od listopada 2012 r. do lutego 2013 r. w wysokości 15.840 zł (przyjmując stawkę 3.960 zł miesięcznie), za okres od marca 2013 r. do września 2013 r. w wysokości 28.980 zł (przyjmując stawkę 4.140 zł miesięcznie) i za okres od 1 do 14 października 2013 r. w wysokości 1.932 zł oraz umowy z dnia 7 maja 2009 r. dotyczącej nieruchomości położonych: w R. w łącznej wysokości 47.028,10 zł, za okres nieprzedawniony, tj. od czerwca 2011 r. do września 2012 r. (19.483,20 zł + 27.544,90 zł = 47.028,10 zł), w D. w łącznej wysokości 47.028,10 zł, za okres nieprzedawniony, tj. od czerwca 2011 r. do września 2012 r. (19.483,20 zł + 27.544,90 zł = 47.028,10 zł) oraz w S. w łącznej wysokości 12.177,62 zł, za okres nieprzedawniony w wymiarze czterech spośród dwudziestu trzech miesięcy, tj. od czerwca 2011 r. do września 2011 r. (4/23 x 70.021,29 zł=12.177,62 zł).

Częściowo zasadny okazał się podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia, a mianowicie co do części roszczeń dotyczących umowy z dnia 7 maja 2009 r. i not obciążeniowych (...) (R.), (...) (S.), (...) (Dzików I.), za okres przed czerwcem 2011 r.

Termin przedawnienia roszczeń zgłoszonych w pozwie wynosi trzy lata (art. 118 k.c.), albowiem są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, którą prowadzą obie strony, zaś nieruchomości były oddane pozwanemu do korzystania w celach związanych z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej.

Pozwany wskazywał na przedawnienie w/w roszczeń powoda za okres przed dniem 11 czerwca 2011 r.

Sąd nie mógł uznać za trafne twierdzeń powoda o bezzasadności zarzutu przedawnienia roszczenia, z uwagi na okoliczność, iż termin płatności należności stwierdzonych notami nr R/6400000071/2012, R/6400000072/2012, R/6400000073/2012 przypadał na dzień 12 kwietnia 2012 r.

Należy bowiem wskazać, że bieg przedawnienia został przerwany dopiero wskutek złożenia przez powoda pozwu o zapłatę w dniu 23 czerwca 2014 r. (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), zatem przedawnieniu uległy należności wymagalne przed dniem 23 czerwca 2011 r. Ze względu na okoliczność, że kara umowna za bezumowne korzystanie z nieruchomości będących przedmiotem umowy z dnia 7 maja 2009 r., zgodnie z jej zapisami, miało być płatne za każdy miesiąc, Sąd uznał, że przedawnieniu uległy należności dotyczące okresu od listopada 2009 r. do maja 2011 r. w łącznej kwocie 174.144,35 zł (roszczenie z noty obciążeniowej (...) (R.) za okres 28 miesięcy, licząc od 1 listopada 2009r. do 29 lutego 2012 r., na kwotę 85.695,24 zł, uległo przedawnieniu co do kwoty 58.150,34 zł, za okres 19 miesięcy, licząc od listopada 2009 r. do maja 2011 r.; roszczenie z noty obciążeniowej (...) (S.) za okres 23 miesięcy, licząc od 1 listopada 2009 r. do 30 września 2011 r., na kwotę 70.021,29 zł, uległo przedawnieniu co do kwoty 57.843,67 zł, za okres 19 miesięcy, licząc od listopada 2009 r. do maja 2011 r.; roszczenie z noty obciążeniowej (...) (D.) za okres 28 miesięcy, licząc od 1 listopada 2009 r. do 29 lutego 2012 r., na kwotę 85.695,24 zł, uległo przedawnieniu co do kwoty 58.150,34 zł, za okres 19 miesięcy, licząc od listopada 2009 r. do maja 2011 r.).

W stosunku do żądań dotyczących tego okresu i w/w kwoty powództwo zostało w rezultacie w punkcie 2. wyroku oddalone.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c., w myśl którego wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego przez dłużnika. Powód domagał się zasądzenia odsetek za opóźnienie dopiero po upływie terminu wynikającego z wezwania do zapłaty z dnia 2 czerwca 2014 r. (k. 69-71), którego otrzymania pozwany nie kwestionował. W związku z tym, odsetki ustawowe zasądzono zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia 11 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu w punkcie 3. wyroku orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, rozdzielając je stosunkowo między stronami, przyjmując, że strona powodowa wygrała proces w 58%.

Powód poniósł koszty procesu w wysokości 12.329 zł (część opłaty od pozwu w kwocie 5.112 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 7.200 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł). Pozwany poniósł koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł. Po stosunkowym rozliczeniu poniesionych kosztów pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę 4.119,68 zł.

W zakresie nieuiszczonych kosztów sądowych - części opłaty od pozwu w wysokości 15.333 zł nieuiszczonej ze względu na wniesienie przez powoda pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym - rozstrzygnięcie Sądu wynika z art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zd. 1 k.p.c., z zastosowaniem rozdzielenia tych kosztów pomiędzy stronami odpowiednio do wyniku procesu. W związku z tym, w punkcie 3 b) wyroku Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 8.894 zł, a w punkcie 3 c) wyroku Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 6.439 zł.

Na marginesie należy wskazać, że Sąd nie uwzględnił wskazanej przez powoda kwoty 92,02 zł z tytułu prowizji (...), albowiem powód nie wykazał, czy i z jakiego tytułu uiścił powyższą kwotę.

del. SSR Agnieszka Staszak