Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 6 października 2014 r. powódka J. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) kwoty 3080 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że prowadzi działalność gospodarczą. W związku ze szkoda komunikacyjna poszkodowany w wypadku D. M. wynajął z firmy (...) pojazd zastępczy. Okres najmu wyniósł 14 dni, za łączną kwotę 3500 zł i został potwierdzony rachunkiem nr (...), umową najmu i stosownym wyjaśnieniem dla ubezpieczyciela. Ze względu na fakt, że ubezpieczyciel odmówił zapłaty, sprawa została skierowana przez K. S. (1) na drogę sądową. Sąd Rejonowy oddalił powództwo z powodu braku szkody, tj. braku zapłaty za najem i apelacja od tego wyroku została oddalona przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy. W dniu 12 czerwca 2014 r. K. S. (1) scedował zwrotnie wierzytelność o odszkodowanie, a następnie poszkodowany D. M. zapłacił K. S. (1) za usługę najmu kwotę 3500 zł. W dniu 18 czerwca 2014 roku poszkodowany D. M. dokonał cesji wierzytelności z tytułu odszkodowania na rzecz powódki. Powódka podniosła, że w niniejszej sprawie nie doszło do powagi rzeczy osądzonej z uwagi na brak tożsamości stron, a nade wszystko poprzez zmianę podstawy sporu (powstanie szkody). Dalej powódka wskazała, że ogranicza żądanie do zapłaty kwoty 3080 zł, tj. do kwoty udowodnionej i wykazanej w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy, sygn. akt VIII GC 1691/12.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że w przedmiotowej sprawie zachodzi stan rzeczy osądzonej. To samo powództwo zostało już rozstrzygnięte w sprawie VIII GC 1691/ 12, w której Sąd oddalił powództwo. Pozwany podniósł, iż dokonanie cesji nie powoduje zmiany stron w sensie jurydycznym. K. S. (1) nie mógł przenieść na nabywcę więcej praw niż sam posiadał. W tym stanie rzeczy zapłacenie za najem pojazdu nie ma żadnego znaczenia, gdyż na powódkę przeszły wprost prawa K. S. (1). Niezależnie od

1

tego pozwany zakwestionował powództwo co do zasady, jaki i co do wysokości. Pozwany powołując się na art. 6 k.c. wskazał, że należy uznać, iż szkoda nie została wykazana w żadnym zakresie.

Wyrokiem z dnia 8 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy W Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3080 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty, nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 71,37 zł tytułem zwrotu nieuiszczonych wydatków oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1371 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 14 czerwca 2012 r. samochód marki B. o numerze rejestracyjnym (...), którego właścicielem jest D. M., został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego. Sąd I instancji stwierdził, że w dniu 15 czerwca 2012 r. poszkodowany zawarł z K. S. (1) umowę najmu pojazdu. Stawkę dobową ustalono na kwotę 250 zł, a pojazd został zwrócony powodowi w dniu 28 czerwca 2012 r.

Sąd Rejonowy przyjął, że w dniu 13 września 2012 r. powód obciążył poszkodowanego rachunkiem na kwotę 3500 zł tytułem wynajmu pojazdu zastępczego w okresie od 15 czerwca 2012r. do 28 czerwca 2012 r. Dodał ponadto, że pojazd zastępczy był niezbędny do prowadzonej przez żonę poszkodowanego działalności gospodarczej, jak i do dowożenia ich dzieci do szkoły. W tym czasie drugi pojazd poszkodowanego miał uszkodzony silniki i był w naprawie. Początkowo poszkodowany nie dokonał zapłaty K. S. (1) za wynajem pojazdu zastępczego.

Sąd I instancji ustalił, że K. S. (1) nabył wierzytelność przysługującą D. M. od pozwanego z tytułu przedmiotowej szkody komunikacyjnej i sprawa została skierowana przez nabywcę wierzytelności na drogę sądową. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo z powodu braku zapłaty za najem pojazdu przez poszkodowanego, a tym samym braku szkody. Apelacja od tego wyroku została oddalona. W dniu 12 czerwca 2014 roku K. S. (1) scedował zwrotnie wierzytelność o odszkodowanie na rzecz D. M. i tego samego dnia poszkodowany zapłacił K. S. (1) kwotę 3500 zł za wynajem pojazdu zastępczego.

Poza tym Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 18 czerwca 2014 r. D. M. dokonał cesji wierzytelności o odszkodowanie przysługujące od pozwanego na rzecz powódki. Ponadto wskazał, że najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego na okres 14 dni za cenę 250 zł za dobę był uzasadniony. Kwota 250 zł na dobę za najem pojazdu zastępczego nie tylko nie jest stawkę wygórowaną, ale jest stawką nieco poniżej średniej dla pojazdów klasy D, a więc takich jak pojazd najmowany przez poszkodowanego, w czerwcu/lipcu 2012 r.

Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z opinią biegłego sądowego najem pojazdu zastępczego na okres 14 dni kalendarzowych za cenę 250 złotych brutto za dobę był uzasadniony. Powołał się przy tym na przepisy art. 822 k.c, art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz 363 § 1 k.c. i 361 k.c.

Odnosząc się natomiast do podniesionego przez pozwanego zarzutu powagi rzeczy osądzonej Sąd Rejonowy w Bydgoszczy stwierdził, że jest on zupełnie nietrafiony, a wręcz niezrozumiały wobec braku tożsamości stron w niniejszej sprawie i w sprawie VIII GC 1691/12.

Wobec tego Sąd pierwszej instancji uwzględniając opinię biegłego, jak i zakres żądania pozwu, w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3080 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2014r. do dnia zapłaty. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Wskazał, iż koszty jakie poniosła powódka to kwota 1371 zł, w tym kwota 154 zł tytułem opłaty od żądania pozwu, kwota 600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 6 pkt. 3 w zw. z § 2 ust. Ii2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), kwota 600 zł tytułem zaliczki na poczet opinii biegłego i kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sąd pierwszej instancji powołując się nart. 113 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanego, jako przegrywającego sprawę w całości, kwotę 71,37 zł tytułem nieuiszczonych wydatków.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany zarzucając naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a w szczególności:

- art. 366 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej mimo, iż roszczenie

oparte jest na tej podstawie faktycznej i prawnej, a ponadto jest zachowana tożsamość stron, albowiem cesja zwrotna nie zmienia podmiotowości;

- art. 233 § 1 k.pc. poprzez dowolną i sprzeczną z zasadami logiki ocenę zgromadzonego materiału dowodowego polegającego na uznaniu, iż roszczenie o najem jest zasadne, mimo, iż sprawa o to samo roszczenie została już rozstrzygnięta w postępowaniu przed tutejszym Sądem w sprawie VIII GC 1691/12 poprzez oddalenie powództwa.

Na tej podstawie pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów postępowania zabezpieczającego, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Powódka w odpowiedź na apelację wniosła o jej oddalenie w całości i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Na rozprawie apelacyjnej strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne po rozważeniu całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podzielił. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd pierwszej instancji nie budziła żadnych zastrzeżeń Sądu Okręgowego w kontekście brzmienia art. 233 kpc.

W ocenie Sądu Okręgowego z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy wywiódł również właściwe wnioski. Sąd nie podzielił żadnego z zarzutów zgłoszonych przez stronę pozwaną.

Należy zaznaczyć, iż pozwany w rzeczywistości ograniczył się do jednego zarzutu tj. przyjęcia przez Sąd I instancji, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, iż nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej w przedmiotowej sprawie.

Zarzut powyższy był zupełnie chybiony. Nie mamy bowiem do czynienia z powagą rzeczy osądzonej. Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c, odrzucenie pozwu nastąpi m.in., jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa została już prawomocnie osądzona.

Prawomocnie osądzona sprawa, zgodnie z art. 366 k.p.c. korzysta z przymiotu powagi osądzonej co do tego co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto pomiędzy tymi samymi stronami. Przede wszystkim, co słusznie zauważył Sąd I instancji, niniejsze postępowanie toczy się pomiędzy innymi stronami procesu niż postępowanie w sprawie, które toczyło się przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy pod sygn. akt. VIII GC 1691/12. Powodem bowiem w tamtej sprawie był K. S. (1), a w niniejszej powódką J. K.. Niezależnie od powyższego przedmiotowa sprawa oparta jest na innych okolicznościach faktycznych - poszkodowany zapłacił bowiem za najem po wydaniu wyroku w sprawie VIII GC 1691/12.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 marca 2012 roku (sygn. akt II CSK 304/11), które to stanowisko Sąd Okręgowy podziela, o wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga nie tylko tożsamość stron, występujących w obu procesach, ale równocześnie tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Dopiero kumulacja wszystkich tych przesłanek przesądza o kwalifikacji stanu sprawy jako res iudicata (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06, LEX nr 253401; postanowienie Sądu Najwyższego Z dnia 30 listopada 2007 r., IV CSK 267/07, LEX nr 492179). W zakresie podstawy faktycznej podkreślić należy, że jej tożsamość bada się na datę zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c). W związku z tym nie są objęte powagą rzeczy osądzonej roszczenia, które wynikają z nowych okoliczności faktycznych powstałych po wydaniu wyroku. Prekluzji ulega tylko materiał dowodowy, który legł u podstaw orzeczenia, czyli prekluduje się (w zasadzie) materiał dowodowy znany w procesie zakończonym prawomocnym orzeczeniem. Nowe okoliczności, czyli podstawa faktyczna powstała po uprawomocnieniu się orzeczenia, uzasadnia nowy pozew.

Wobec powyższego należy podkreślić, iż poszkodowany D. M. dokonał zapłaty z tytułu najmu pojazdu dopiero po wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy w sprawie VIII Ga 172/13 wydanego na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego W Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt VIII GC 1691/12. Poza tym jak wskazał w uzasadnieniu swojego stanowiska Sąd Okręgowy w powyżej powołanej sprawie: „strata majątkowa powstaje dopiero z chwilą rzeczywistego poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego. Przelew wierzytelności przyszłej jest dopuszczalny, niemniej pełen skutek wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności".

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego i prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, w dniu 12 czerwca 2014 roku K. S. (1) scedował zwrotnie wierzytelność o odszkodowanie na rzecz D. M. i tego samego dnia

poszkodowany zapłacił K. S. (1) kwotę 3500 zł za wynajem pojazdu zastępczego. Zatem, w tym dniu powstała szkoda w majątku poszkodowanego w związku ze zdarzeniem z dnia 14 czerwca 2012 roku i nastąpił skuteczny przelew zwrotny wierzytelności na rzecz poszkodowanego, a dalej na rzecz powódki J. K..

Reasumując, w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z powagą rzeczy osądzonej, albowiem nie tylko toczyła się pomiędzy innymi stronami, niż sprawa, która została prawomocnie zakończona przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy o sygn. akt VIII GC 1691/12, ale także oparta jest na innych okolicznościach faktycznych. Dopiero w dniu 12 czerwca 2014 roku - w dacie zapłaty za najem pojazdu zastępczego - powstała szkoda i przelew wierzytelności przyszłej odniósł pełen skutek.

Tym samym apelację pozwanego, jako bezzasadną należało oddalić w oparciu o przepis art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc i 99 kpc. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 300 zł stanowi wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej zgodne z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013 r. poz. 490 ze zm.).

SSO Marek Tauer SSO Elżbieta Kala SSR del Sylwia Roszak