Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Alicja Romanowska

Protokolant: stażysta Anna Barcikowska

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 22/09/2015 r. znak: (...)

o wysokość emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1384/15

UZASADNIENIE

J. K. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 22.09.2015r., którą to decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury.

W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że decyzja nie orecyzuje ilości lat składkowych oraz dodatkowo wskazał, że art. 25 ust 1b ustawy emerytalnej jest niezgodny z Konstytucją RP .bowiem narusza zasadę równości obywateli. Zdaniem ubezpieczonego niezgodne z Konstytucją jest także ustalanie rzez Prezesa GUS średniego dalszego trwania życia.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. wniósł o jego oddalenie

S ą d ustali ł i zwa ż y ł co nast ę puje :

Skarżący J. K. ur. (...) od 14.09.1993r uprawniony był do emerytury nauczycielskiej. /okoliczność bezsporna ,nadto decyzja z 6.10.1993r akta ZUS/.

W dniu 30.05.2011r J. K. w związku z ukończeniem 60 lat złożył wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Decyzją z dnia 30.09.2011r organ rentowy przyznał ubezpieczonemu J. K. emeryturę od 12.07.2011r./po rozwiązaniu stosunku pracy/

Wysokość emerytury została ustalona zgodnie z art 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zwrócić przy tym należy uwagę, że zgodnie zasadą wyrażoną w art. 183. 1.i 2 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie z tym przepisem emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym wynosi:

1)  55% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2)  45% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

1

W tym miejscu wskazać należy, że art. 53. 1 .cyt ustawy emerytura wynosi:

1)  24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2)  po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3)  po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych - z uwzględnieniem art. 55.

2.  Przy obliczaniu emerytury okresy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

3.  Emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury.

Do ustalenia części wysokości emerytury ustalonej w oparciu o wyżej wskazany przepis przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 wybranych lat z całego okresu ubezpieczenia, wwpw wyniósł 91,04%.Do ustalenia wysokości świadczenia przyjęto 44 lata 8 miesięcy 2 dni okresów składkowych i 5 miesięcy okresów nieskładkowych.

Podstawę obliczenia części emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ust 1 cyt ustawy stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego podejmuje się wypłatę emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

W związku z faktem ,że emerytura ustalona jedynie na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej wynosiła 2237,56 zł i w związku z tym ,że była wyższa od ustalonej na podstawie art. 183 podjęto wypłatę tak ustalonej emerytury.

/decyzja z 30.09.2011 r k-46/

W dniu 13 lipca 2015r J. K. złożył wniosek o emeryturę . Zaskarżoną decyzją z 22.09.2015r organ rentowy w oparciu o art. 24 ust 1b pkt4 ustawy emerytalnej przyznał mu emeryturę od 17.08.2015r tj od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Wysokość emerytury ustalono zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z (...). Kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 98655,70 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 599132,42zł .średnie dalsze trwanie życia wyniosło 212,10 miesięcy Zgodnie z art. 25. ust 1 cyt. ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175

2

oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Zgodnie z art. 25 ust 1 b Jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W sprawie poza sporem było, że ubezpieczony pobierał emeryturę nauczycielską i emeryturę na podstawie art. 46 / prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 29, 32, 33 i 39 przysługuje również ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki - z tytułu pracy w warunkach szczególnych /.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 25 ust 1b od ustalonej odjęto sumę kwot pobranych emerytur w wysokości 333917,26zł .W związku z powyższym ustalono wysokość emerytury na kwotę 1715,56zł Tak ustalona wysokość była niższa od dotychczasowej emerytury i dlatego organ rentowy wypłaca korzystniejsze świadczenie.

/dowód decyzja k-122 akt ZUS/.

W zaskarżonej decyzji nie wskazano okresów składkowych i nieskładkowych , albowiem mają one znaczenie jedynie przy ustalaniu kapitału początkowego. Natomiast po 1.01.1999r przy ustalaniu wysokości emerytury na jej wysokość ma wpływ kwota składek emerytalnych na indywidualnym koncie /po uwzględnieniu waloryzacji tzw. emerytura kapitałowa /.Średnie dalsze trwanie życia ustalane jest na podstawie komunikatu Prezesa GUS i ustalane na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego.

Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania konstytucyjności art. 25 ust 1 b ustawy emerytalnej.

Przede wszystkim należy podnieść, iż zmiany w systemie emerytalnym wprowadzone ustawą z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz.637) wprowadziły istotne zmiany dotyczące wieku uprawiającego do emerytury dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r. , różnicując je w zależności od daty urodzenia. Regulacja ta budziła i budzi wiele zastrzeżeń właśnie z uwagi na zróżnicowanie uprawnień dla ubezpieczonych tylko ze względu na datę urodzenia.

Jednakże Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 maja 2014r. K 43/12 uznał wprowadzone zmiany za zgodne między innymi z art. 2, 32 i 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej .

3

W obszernym uzasadnieniu Trybunał uzasadnił swoje stanowisko wskazując, że celem nowego systemu emerytalnego było stworzenie mechanizmu gromadzenia środków finansowych łagodzących w przyszłości zwiększone wydatki związane z postępującym procesem starzenia się ludności, przy ograniczeniu roli państwa.

Trybunał w wielu orzeczeniach stwierdzał, że przeprowadzona reforma systemu ubezpieczeń społecznych znajdowała oparcie w wartościach i normach konstytucyjnych, "urzeczywistniając" prawo do zabezpieczenia społecznego w aktualnych warunkach demograficznych i gospodarczych.

Cele ustawy nowelizującej z 2012 r. tylko w pewnym stopniu pokrywają się z celami reformy emerytalnej z 1999 r., a mianowicie nowelizacja ta jest reakcją na zmieniające się czynniki demograficzne oraz pogłębiający się i permanentny deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na dalszy plan schodzi tu podstawowe dla reformy z 1999 r. dążenie do objęcia powszechnym systemem emerytalnym różnych grup zawodowych, także tych, których świadczenia finansowane są z budżetu państwa. W 1999 r. ustawodawca rozpoczął proces tworzenia jednolitego systemu emerytalnego, między innymi ograniczając tzw. przywileje emerytalne i zrównując wcześniejszy wiek emerytalny niektórych grup zawodowych z powszechnym wiekiem emerytalnym. W ustawie nowelizującej z 2012 r., reagując na nowe zjawiska niewystępujące pod koniec lat dziewięćdziesiątych, wprowadził do systemu emerytalnego dwie istotne zmiany: podniósł wiek emerytalny i przewidział stopniowe zrównywanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn oraz ustanowił emeryturę częściową. Trybunał nie podzielił więc poglądu, że te nowe rozwiązania zmieniają założenia obowiązującego systemu emerytalnego.

W zmiany te wpisuje się regulacja prawna zawarta w art. 25 ust.lb ustawy z dnia 17grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (zmieniona ustawą z 11.05.2012r. art. 1 pkt 6b).

W nowym systemie (zdefiniowanych składek), gdzie świadczenie nabywa się za okresy ubezpieczenia, wysokość świadczenia zależy od sumy zaewidencjonowanych składek.

Zgodnie ze wskazaną regulacją prawną, ubezpieczonym, którzy pobrali emeryturę tzw. wcześniejszą czyli w obniżonym wieku, (na podstawie przepisów art.26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 ustawy emerytalnej lub art.88 Karty Nauczyciela), podstawę obliczenia emerytury, o jakiej mowa w art.24 ustawy emerytalnej , ustaloną zgodnie z ust.1, pomniejsza się o kwotę stanowiąca sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pobranie emerytur na podstawie wskazanych wyżej przepisów oznacza skonsumowanie części kapitału składkowego, w związku z czym od 1 stycznia 2013r. odlicza się od niego sumę wypłaconych emerytur.

4

Mając na uwadze, że ubezpieczony, urodzony w dniu (...), wiek emerytalny zgodnie art. 24 ust. 1b pkt 4 osiągnął 17.08.2015r, a więc pod rządami regulacji prawnej wymienionej wyżej-art.25 ust.lb ustawy emerytalnej, przepis ten będzie miał zastosowanie do obliczenia przyznanego ubezpieczonej świadczenia emerytalnego.

Ustawodawca, w zależności od sytuacji gospodarczej, ma prawo wprowadzać zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych, w tym na niekorzyść ubezpieczonych (wyroki Trybunału Konstytucyjnego z 20 grudnia 1999 r., K 4/99 i z 11 lutego 1992 r., K 14/91). Trybunał Konstytucyjny w swych licznych orzeczeniach wielokrotnie podkreślał, że zakazane jest nierówne traktowanie podmiotów podobnych, co jednak nie wyklucza nierównego traktowania podmiotów, które podobne nie są ze względu na daną cechę istotną, relewantną. Innymi słowy - zasada niedyskryminacji i równości nie oznacza nakazu jednakowego traktowania sytuacji wszystkich podmiotów, gdyż ich sytuacja faktyczna i prawna może być różna. Trybunał Konstytucyjny min. wskazywał też, że odstępstwa od zasady równości wobec prawa są dopuszczalne, jeśli spełniają trzy warunki: po pierwsze - są relewantne, tj. racjonalnie uzasadnione; po drugie - są proporcjonalne, a więc waga interesu, jakiemu służy zróżnicowanie musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów podmiotów, które zostaną naruszone; po trzecie - pozostają w związku z innymi wartościami, zasadami czy normami konstytucyjnym, uzasadniającymi różne traktowanie podmiotów podobnych (zob. np. wyrok TK z dnia 12 maja 1998 r., sygn. akt U 17/97, Lex nr 32606).Dodatkowo wskazać należy, że będące przedmiotem sporu prawo, z którego korzysta ubezpieczony, nie doznało uszczerbku. W zaskarżonej decyzji nie podjęto wypłaty nowo ustalonej emerytury, albowiem jej wysokość jest niższa od kwoty świadczenia, jakie skarżący pobierał dotychczas. Wobec tego emerytura wnioskodawcy i jest wypłacana w dotychczasowej wysokości.

Sąd nie znalazł również podstaw do kwestionowania konstytucyjności sposobu wyliczania średniego dalszego trwania życia.

Podnoszone przez ubezpieczonego argumenty dotyczące jego stanu zdrowia I niepełnosprawności nie mają znaczenia w sprawie,albowiem ustawa emerytalna nie uzależnia w żaden sposób prawa do emerytury i jej wysokości od stanu zdrowia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zgodnie z art. 477 ¹⁴ §1 oddalił odwołanie.