Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2016r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Brzozowska

Protokolant: sekr. sądowy Mirosława Marszałek

po rozpoznaniu w dniu 9.02.2016r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa W. M.

przeciwko Syndykowi Masy Upadłości (...) Spółki Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej w G.

o sprostowanie świadectwa pracy

I.  nakazuje pozwanemu Syndykowi Masy Upadłości (...) Spółki Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej w G. sprostować świadectwo pracy wydane powodowi W. M. poprzez wpisanie w pkt 4 ppk 8., że pracownik wykonywał w okresie od 14 grudnia 2009r. do 31 maja 2015r. pracę w szczególnych warunkach – pracę na statkach żeglugi morskiej, zgodnie z Załącznikiem Nr 1 poz.23 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych;

II.  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami sądowymi.

Sygn. akt VI P 485/15

UZASADNIENIE

Powód W. M. pozwem skierowanym przeciwko syndykowi Masy Upadłości (...) Spółka Akcyjna w upadłości likwidacyjnej w G. wniósł o sprostowanie świadectwa pracy poprzez wskazanie, że praca wykonywana przez powoda była pracą w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze (pkt 4 ppkt 8 świadectwa pracy.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód W. M. zatrudniony został w (...) Spółce Akcyjnej w G. na podstawie umowy o pracę od dnia 14 grudnia 2009r. Powód zatrudniony został w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku starszego marynarza.

(dowód: umowa o pracę k.3B akt osobowych powoda)

Powód wykonywał czynności na jednostkach pływających – holownikach. Przeważnie powód pracował na holowniku (...), zaś w przypadku wystąpienia okoliczności związanych np. z zapewnieniem zastępstwa – również na jednostkach (...), czy (...).

(dowód: zeznania świadka D. O. k.67, k.68-69,

zeznania świadka P. M. k.67, k.69-70)

Holowniki wykorzystywane były w (...) S.A. w G. do pracy ze sprzętem budowlano-pływającym. Służyły do przemieszczania dźwigów pływających, kafarów, pontonów transportowych, a czasem do przewozu pracowników.

(dowód: zeznania świadka D. O. k.67, k.68-69,

zeznania świadka P. M. k.67, k.69-70)

Holowniki przemieszczały się głównie w akwenach portowych, gdzie były prowadzone prace budowlane.

(dowód: zeznania świadka D. O. k.67, k.68-69,

zeznania świadka P. M. k. 67, k.69-70)

Z karty bezpieczeństwa holownika (...) wynika, że jednostka ta została dopuszczona do uprawiania żeglugi jako holownik w żegludze krajowej do 12 Mm od brzegu przy sile wiatru 6st.B i stanie morza 4 st.B.

(dowód: kopia karty bezpieczeństwa k.43)

Dla zatrudnienia powoda na stanowisku starszego marynarza wymagana była książeczka żeglarska (którą powód posiadał).

(dowód: zeznania świadka D. O. k.67, k.68-69,

zeznania świadka P. M. k.67, k.69-70

kopia książeczki żeglarskiej k.7A akt osobowych powoda)

Umowa o pracę pomiędzy stronami została rozwiązana (przez czynność syndyka) na skutek wypowiedzenia przez pracodawcę z dniem 31 maja 2015r.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu wraz z zpo k.1C akt osobowych powoda)

W dniu 11 czerwca 2015r. powód otrzymał drogą pocztową świadectwo pracy obejmujące okres od 14 grudnia 2009r. do 31 maja 2015r. W treści dokumentu wskazano, że powód zatrudniony był jako starszy marynarz. W pkt 4 pkk 8 (wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) wskazano, że punkt ten nie dotyczy powoda.

(okoliczność bezsporna, nadto kopia świadectwa pracy k.5-6)

W dniu 15 czerwca 2015r. powód zwrócił się do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy poprzez wskazanie, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

(dowód: kopia pisma k.7)

Pismem z dnia 22 czerwca 2015r. pozwany odmówił sprostowania świadectwa pracy.

(dowód: kopia pisma k.8)

W dniu 29 czerwca 2015r. powód wniósł do sądu pozew o sprostowanie świadectwa pracy.

(dowód: pozew wraz z kopertą k.2-9)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Okoliczności faktyczne w sprawie, w zakresie istotnym i wystarczającym dla jej rozstrzygnięcia w rozumieniu art.227 k.p.c., wynikały z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania oraz zeznań świadków D. O. i P. M..

Dokumenty zebrane w sprawie zostały przez Sąd uznane za wiarygodne, bowiem ich treść i autentyczność nie budziły wątpliwości i nie były kwestionowane przez strony. Jedynie świadectwo pracy – w zakresie odnoszącym się do zapisu z pkt 4 ppkt 8 – było pomiędzy stronami sporne.

Zeznania świadków D. O. i P. M. zostały przez Sąd uznane za wiarygodne. Zeznania świadków są jasne, logiczne i przekonywające. Ich treść nie zawiera wewnętrznych sprzeczności i cechuje się koherencją. Nadto zeznania świadków wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, tworząc spójną i logiczną całość. Brak jest podstaw do deprecjonowania wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadków.

Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania stron. Dowód z przesłuchania stron, jak wskazuje art.299 k.p.c., jest dowodem o charakterze subsydiarnym i należy po niego sięgać w sytuacji, w której brak jest materiału dowodowego pozwalającego na ocenę istotnych okoliczności w sprawie (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 listopada 2012r., I ACa 1175/12). Przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron jest wyłącznym uprawnieniem sądu. Zgodnie z art. 299 k.p.c. przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron dopuszczalne jest wyjątkowo, gdy w świetle oceny sądu, opartej na całokształcie okoliczności sprawy, brak jest w ogóle innych środków dowodowych albo gdy istniejące dowody okazały się niewystarczające (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 7 maja 2015r., I ACa 1617/14). Taka sytuacja nie występuje w sprawie niniejszej, bowiem dokumenty zgromadzone w toku postępowania w powiązaniu z treścią zeznań świadków, pozwalają na poczynienie ustaleń faktycznych w zakresie wskazanym w art.227 k.p.c.

Powód wniósł o sprostowanie świadectwa pracy.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 97 § 1 k.p. w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Natomiast w myśl art.97§2 k.p. - w świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym.

Świadectwo pracy nie zawiera w swej treści elementów ocennych, a jedynie fakty dotyczące stosunku pracy. Wszystkie stwierdzenia pracodawcy zamieszczone w świadectwie pracy są oświadczeniami wiedzy, zatem zawarte w nim oświadczenie pracodawcy nie tworzy samo przez się praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. W świadectwie pracy nie można umieszczać innych informacji, niż określone przepisami prawa pracy. Świadectwo pracy jest dokumentem prywatnym, a nie urzędowym. Stanowi ono dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła w imieniu pracodawcy zawarte w nim oświadczenie - art. 245 kpc. (wyrok SA w Warszawie z dnia 25 listopada 1997 roku, III AUa 897/97, OSP 1998, Nr 1 poz. 4)

Zgodnie z treścią art. 97 § 2 ¹ kp pracownik może w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy.

W przedmiotowej sprawie powód zwrócił się do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy, następnie zaś – po otrzymaniu odpowiedzi pozwanego o odmowie sprostowania świadectwa pracy – złożył pozew. Nie może budzić wątpliwości, że zachowane zostały terminy przewidziane w art.97§2 ¹ k.p.

Zauważyć trzeba, iż pracownik może prowadzić dowody przeciwko treści świadectwa, a także udowadniać innymi środkami dowodowymi niż świadectwo okoliczności, które powinny być objęte treścią świadectwa. (wyrok SN z dnia 17 maja 1996 roku, I PRN 40/96, Prok. i Pr. 1996, Nr 10, s.58, uzasadnienie uchwały SN z dnia 28 września 1999 roku, III PZP 15/90, OSNCP 1991, Nr 4, poz. 45, wyrok SN z dnia 17 listopada 1997 roku, II UKN 309/97, OSNAPiUS 1998, Nr 17, poz. 518)

Podkreślić trzeba, iż w przedmiotowej sprawie powód domagał się sprostowania świadectwa pracy, roszczenie swoje konstruując w oparciu o art.97§2 ¹ k.p., nie zaś – ustalenia wykonywania pracy w warunkach szczególnych (w oparciu o art.189 k.p.c.). Zatem wywody strony pozwanej odnośnie interesu prawnego w rozumieniu art.189 k.p.c. jawią się jako irrelewantne w kontekście charakteru zgłoszonego żądania i jego podstawy prawnej.

W przedmiotowej sprawie uznać należy, iż powód świadczył pracę w warunkach szczególnych (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1582/13).

Zgodnie z przepisem art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i

rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze,

w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6. po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7. nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Zgodnie zaś art. 3 ust. 1 w/w ustawy prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska prac determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjne i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z pozycją 23 tegoż Załącznika, do prac w szczególnych warunkach zalicza się pracę na statkach żeglugi morskiej.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgodnie zaś art. 49 cyt. ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Jak to już podniesiono wyżej, zgodnie z pozycją 23 Załącznika Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych do prac w szczególnych warunkach zalicza się pracę na statkach żeglugi morskiej.

Sąd Okręgowy w treści wskazanego orzeczenia podkreślił, iż żegluga morska realizowana jest między portami morskimi za pomocą wyspecjalizowanych statków np. statków pasażerskich do przewozu osób, statków typu RORO do przewozu samochodów ciężarowych i wagonów kolejowych z towarem, kontenerowców do przewozu towarów w kontenerach, gazowców rozmaitego rodzaju do przewozu gazu w różnej postaci, tankowców do przewozu towaru płynnego, głównie produktów przemysłu naftowego, drobnicowców do przewozu towarów liczonych w sztukach, masowców do przewozu towarów sypkich.

Do statków żeglugi morskich zalicza się również statki do przewozu ładunków wielkogabarytowych tzw. statki półzanurzalne, holowniki, pchacze i barki (http://morze.files.wordpress.com/2008/02/statki_porty_i_zegluga.pdf).

W polskim prawie warunki zatrudnienia i pracy marynarzy na statkach morskich reguluje zaś ustawa z 1991 roku o pracy na morskich statkach handlowych. W dziale III w/w ustawy znajdują się przepisy dotyczące książeczek żeglarskich.

Zgodnie z art. 9 powołanej ustawy książeczka żeglarska stwierdza tożsamość jej posiadacza, przebieg pracy na statkach oraz zawiera dane o stanie zdrowia i uprawnia do przekroczenia granicy Państwa Polskiego. Książeczkę żeglarską wystawia się m.in. na wniosek marynarza lub rybaka, na czas nie określony, chyba że wnosił on o jej wystawienie jedynie na czas określony lub na czas określonej podróży morskie (art. 11-12 ustawy). Dyrektor urzędu morskiego odmawia wystawienia książeczki żeglarskiej: 1) jeżeli z wnioskiem wystąpiła osoba nie

uprawniona, 2) dla osoby: a) która nie ukończyła 18 roku życia, b) która jest niezdolna do wykonywania pracy na statku ze względu na stan zdrowia, c) wobec której prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania pracy na statku, d) wobec której zachodzą przesłanki odmowy wydania paszportu (art. 13 ustawy).

Z treści powyższych przepisów jasno wynika, iż jednym z zasadniczych dokumentów każdego członka załogi morskiego statku handlowego jest książeczka żeglarska, która stanowi niezbędny wymóg zatrudnienia na statku. Aby uzyskać przedmiotową książeczkę należy posiadać odpowiednie kwalifikacje - świadectwo, albo dyplom, brak bowiem wymaganego dokumentu powoduje, iż dyrektor urzędu morskiego odmawia jej wystawienia (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1582/13).

Przenosząc powyższe rozważana na grunt niniejszej sprawy uznać należało, iż powód W. M., aby świadczyć pracę na jednostkach pływających typu holownik musiał obowiązkowo legitymować się posiadaniem książeczki żeglarskiej. Wynika to jednoznacznie ze zgodnych zeznań świadków przesłuchanych w toku postępowania oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych powoda. Skoro zatem powód miał obowiązek posiadania takiego dokumentu uznać należy, iż praca przez niego świadczona była pracą w szczególnych warunkach - pracą na statkach żeglugi morskiej. Posiadanie bowiem książeczki żeglarskiej przesądza, iż osoba będąca w jej posiadaniu świadczy pracę na morskich statkach handlowych, co wynika wprost z usytuowania przepisów o książeczkach żeglarskich w ustawie o pracy na morskich statkach handlowych (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1582/13).

Z powyższych względów, powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Dlatego też, na podstawie przywołanych przepisów oraz art.97§2 ¹ k.p., Sąd orzekł jak w pkt. I. wyroku.

Sąd rozstrzygnął także o kosztach sądowych – odstępując (na zasadzie art.102 k.p.c.) od obciążania nimi pozwanego pracodawcy. Nie można pominąć, iż pozwanym jest syndyk masy upadłości, a zatem środki finansowe będące w jego dyspozycji powinny być przede wszystkim przeznaczane na regulowanie zobowiązań względem wierzycieli. Uznać więc trzeba, iż w sprawie zachodzi przesłanka określona w art.102 k.p.c., uzasadniająca odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami sądowymi.

W świetle powyższych ustaleń żądanie powoda A. S. na podstawie art. 97 kp podlegało uwzględnieniu, o czym orzeczono w treści wyroku.