Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. I C 342/15

1.  WYROK

2.  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2016r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Izabela Baca

Protokolant: Beata Nazimek

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2016r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. L.

przeciwko Przedsiębiorstwu Usługowemu (...) spółce z o.o. spółce komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W., W. S. i P. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanych Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W., W. S. i P. S. na rzecz powoda A. L. kwotę 123359zł (sto dwadzieścia trzy tysiące trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych) z ustawowymi odsetkami do dnia 19 marca 2015r. do dnia zapłaty, przy czym od dnia 1 stycznia 2016r. w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, zastrzegając pozwanym W. S. i P. S. prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie ich odpowiedzialności do czasu stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wobec strony pozwanej Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W.;

2.  zasądza od strony pozwanej Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W. na rzecz powoda A. L. odsetki ustawowe od kwoty 123359zł od dnia 11 lipca 2014r do dnia 18 marca 2015r;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza solidarnie od pozwanych Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W., W. S. i P. S. na rzecz powoda A. L. kwotę 7159zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 342/15

UZASADNIENIE

Powód A. L. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. spółki komandytowo - akcyjnej z siedzibą we W. kwoty 217 360zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podał, że w dniu 24 maja 2005r. udzielił poprzednikowi prawnemu strony pozwanej – Przedsiębiorstwu Usługowemu (...) W. S., (...) Spółce jawnej z siedzibą we W. pożyczki w kwocie 650 000zł z terminem zwrotu do dnia 5 sierpnia 2005r. na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. W umowie dłużnik poddał się egzekucji co do obowiązku zwrotu pożyczki w ustalonym terminie. Pomimo upływu terminu strona pozwana dopiero w lipcu 2010r. rozpoczęła spłatę, przekazując na rachunek bankowy powoda lub gotówką do rąk powoda częściowe spłaty. Powód wyjaśnił, że dokonywane przez stronę pozwaną wpłaty zaliczał na poczet ustawowych odsetek, które stały się wymagalne począwszy od dnia 6 sierpnia 2005r.

Powód wskazał, że w połowie czerwca 2012r. Przedsiębiorstwo Usługowe (...) W. S., (...) Spółka jawna z siedzibą we W. została przekształcona w trybie art. 551 ksh w spółkę Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o. spółkę komandytowo - akcyjną z siedzibą we W.. Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyki w sprawie o sygn. akt VI Co 2653/12, nadał aktowi notarialnemu z dnia 24 maja 2005r. zaopatrzonemu w klauzulę wykonalności tegoż Sądu z dnia 28 grudnia 2010 r. (sygn.. akt VI Co 3598/10) klauzulę wykonalności przeciwko stronie pozwanej co do obowiązku zapłaty na rzecz powoda kwoty 650 000zł. Na skutek wszczętej egzekucji Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyki wyegzekwował całą należność główną w kwocie 650 000zł. Wpłaty zostały przekazane na rachunek bankowy powoda w dniu 24 stycznia 2013r. (kwota 230 795zł 36gr) oraz w dniu 26 lutego 2013r. (kwota 419 204zł 64gr) Powód wskazał, że dokonane przez stronę pozwaną częściowe dobrowolne wpłaty w okresie od 28 lipca 2010r. do 31 sierpnia 2012r. wyniosły łącznie 387 560zł i zostały zaliczone przez powoda na poczet odsetek ustawowych od należności głównej, o czym dłużnik informowany był w pismach wierzyciela z dnia 13 stycznia 2012r. oraz z dnia 23 października 2012r. Powód wyjaśnił, że odsetki ustawowe na dzień ostatniej dobrowolnej wpłaty, tj. za okres od dnia 6 sierpnia 2005r. do dnia 31 sierpnia 2012r. stanowiły kwotę 566 194zł, a po uwzględnieniu dokonanych wpłat w łącznej wysokości 387 560zł, niezapłacone odsetki wynoszą 178 634zł. Powód wskazał, że dalsze odsetki ustawowe wyliczył za okres od 1 września 2012r. do dnia przekazania przez Komornika Sądowego wyegzekwowanych należności w następujący sposób:

- od kwoty 230 795zł 36gr przekazanej w dniu 24 stycznia 2013r. - w kwocie 12 000zł,

- od kwoty 419 204zł 64gr przekazanej 26 lutego 2013r. - w kwocie 26 725zł.

Nakazem zapłaty z dnia 2 września 2014r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd uwzględnił powództwo.

Od powyższego nakazu zapłaty strona pozwana Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o. spółka komandytowo – akcyjna z siedzibą we W. wniosła sprzeciw, domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. Strona pozwana zakwestionowała sposób dokonania przez powoda wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem. W jej ocenie nieprawidłowo zostały zarachowane wszystkie częściowe wpłaty. Nadto strona pozwana wskazała, że poza wpłatami wymienionymi przez powoda dokonała na jego rzecz wpłat w łącznej kwocie 94 000zł, z czego w dniu 21 września 2011r. 50 000zł, w dniu 16 kwietnia 2010r. 30 000zł, a w dniu 7 maja 2010 r. 14 000zł.

W odpowiedzi na sprzeciw powód złożył wniosek o wezwanie do udziału w sprawie na podstawie art. 194§3 kpc w charakterze pozwanych solidarnie W. S. i P. S. - wspólników Przedsiębiorstwa Usługowego (...) W. S., (...) Spółki jawnej z siedzibą we W.. Jednocześnie sprecyzował roszczenie, wnosząc o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. spółki komandytowo - akcyjnej, W. S. oraz P. S. kwoty 217 360zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. do dnia zapłaty z zastrzeżeniem, że pozwanym W. S. i P. S. przysługuje prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie ich odpowiedzialności do czasu stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wobec Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. spółki komandytowo - akcyjnej z siedzibą we W.. Powód podtrzymał w całości swoje dotychczasowe stanowisko i przedstawił sposób wyliczenia kwoty należności głównej, a nadto zarzucił, że wskazane przez stronę pozwaną trzy wpłaty w łącznej kwocie 94 000zł nie dotyczyły spłaty pożyczki i stanowiły wypłatę powodowi udziału w zyskach spółki Przedsiębiorstwa Usługowego (...) W. S., (...) Spółki jawnej, do którego miał prawo jako jej wspólnik w okresie od września 2009r. do lipca 2010r.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2015r. Sąd na podstawie art. 194§3 kpc wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanych W. S. i P. S..

W odpowiedzi na pozew pozwani W. S. oraz P. S. wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwani wskazali, że spółka dokonywała na rzecz powoda spłat kapitału pożyczki i w okresie od 16 kwietnia 2010r. do 31 sierpnia 2012r. zapłaciła mu z tego tytułu łącznie kwotę 481 560zł, w tym bezsporną kwotę 387 560zł oraz kwotę 94 000zł wynikającą z poleceń przelewów: z dnia 21 września 2011 r. na kwotę 50 000zł, z dnia 16 kwietnia 2010r. na kwotę 30 000 zł i z dnia 7 maja 2010r. na kwotę 14 000 zł. Pozwani zaznaczyli, że wpisywane przez stronę pozwaną tytuły wpłat były wynikiem ustaleń stron. Nadto dla stron oczywistym było, że zgodnie z przyjętym porozumieniem, każda dokonywana wpłata miała być w pierwszej kolejności zarachowywana na poczet kapitału pożyczki. Pozwani zarzucili, że wpłacone kwoty, jak również kwoty wyegzekwowane przez komornika, znacząco przewyższają całkowitą należność na rzecz powoda.

Z ostrożności procesowej pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczeń odsetkowych za okres do dnia 11 lipca 2011r.

Nadto pozwani W. S. oraz P. S. podnieśli, że powództwo w stosunku do nich jest przedwczesne, albowiem na obecnym etapie nie wykazano, aby egzekucja z majątku spółki była bezskuteczna.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 24 maja 2005r. A. L. jako pożyczkodawca zawarł z Przedsiębiorstwem Usługowym (...) Spółką jawną W. S., P. S. z siedzibą we W., jako pożyczkobiorcą, umowę pożyczki w formie aktu notarialnego ((...)), na mocy której udzielił spółce pożyczki w kwocie 650 000zł. Zgodnie z umową pożyczka nie była oprocentowana. Strony ustaliły termin zwrotu pożyczki najpóźniej do dnia 5 sierpnia 2005r. Pożyczkobiorca co do obowiązku zwrotu w ustalonym terminie kwoty 650000zł poddał się egzekucji w trybie art. 777§1 pkt 4 kpc.

Dowód: umowa pożyczki z dnia 24.05.2005r.– k. 9 – 11.

W chwili zawarcia umowy pożyczki wspólnikami spółki jawnej byli W. S. i P. S..

Na podstawie aneksu do umowy spółki z dnia 11 września 2009r. do spółki Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp.j. W. S., P. S. z siedzibą we W. przystąpił powód A. L.. Na podstawie aneksu do umowy spółki, zawartego w dniu 25 marca 2010r. pomiędzy W. S. i P. S. postanowiono, że w związku z przystąpieniem do spółki nowego wspólnika do dnia 1 kwietnia 2010r. w zyskach i stratach wspólnicy W. S. i P. S. partycypują w równych częściach, tzn. po 50 %, zaś od dnia 1 kwietnia 2010r. w zyskach i stratach wspólnicy partycypują w następujących częściach: W. S. – 33,34%, P. S. – 33,34%, A. L. – 33,32%.

Powoda wykreślono z KRS jako wspólnika ww spółki jawnej wpisem dokonanym w dniu 30 lipca 2010r.

Dowód: tekst jednolity umowy spółki jawnej wraz z aneksem z dnia 25 marca 2010r.– k. 115-118,

odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS nr (...) – k. 104 – 106.

W okresie, gdy powód był wspólnikiem Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp.j. W. S., P. S., spółka ta nie osiągnęła zysku podlegającego podziałowi między wspólników. Spółka miała charakter spółki celowej, do przeprowadzenia inwestycji. Ewentualny zysk miał być wypłacony wspólnikom dopiero po zakończeniu całej inwestycji.

Dowód: przesłuchanie pozwanego W. S. – k. 193 (00:14:16, 00:15:09),

przesłuchanie pozwanego P. S. – k. 194 (00:21:15, 00:21:57).

Pismem z dnia 7 czerwca 2010r, nadanym listem poleconym powód, działając przez swojego pełnomocnika, wezwał Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Spółkę jawną W. S., P. S. z siedzibą we W. do zapłaty kwoty 650 000zł tytułem zwrotu udzielonej pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2005r. do dnia zapłaty, w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Pismo to nie zostało podjęte przez adresata.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 7.06.2010 r. z potwierdzeniem nadania listem poleconym – k. 12 – 15.

Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Spółka jawna W. S., P. S. z siedzibą we W., a następnie pozwana spółka, dokonała na rzecz powoda następujących wpłat:

1. przelewem z dnia 28 lipca 2010r. zaksięgowanym w dniu 29 lipca 2010r. kwoty 50 000zł jako tytuł przelewu podając ,,zwrot pożyczki (...)”,

2. w dniu 1 września 2010r. kwoty 15 000zł jako ,,zwrot pożyczki”,

3. w dniu 10 września 2010r. kwoty 20 000zł jako ,,zwrot pożyczki (...)”,

4. przelewem z dnia 27 września 2010r. zaksięgowanym w dniu 28 września 2010r. kwoty 20 000zł jako ,,zwrot poż. (...)”,

5. przelewem z dnia 22 października 2010r. zaksięgowanym w dniu 25 października 2010r. kwoty 15 000zł jako ,,zwrot poż. (...)”,

6. w dniu 14 grudnia 2010r. kwoty 10 000zł jako spłatę pożyczki umowa (...),

7. w dniu 5 stycznia 2011r. kwoty 5000zł jako spłatę pożyczki umowa (...),

8. w dniu 14 stycznia 2011 r. kwoty 10 000zł tytułem umowy (...),

9. w dniu 17 lutego 2011r. kwoty 10 000zł jako spłatę pożyczki tytułem umowy (...),

10. w dniu 11 marca 2011r. kwoty 20 000zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

11. w dniu 31 marca 2011r. kwoty 20 000 zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

12. w dniu 7 kwietnia 2011 r. kwoty 20 000zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

13. w dniu 14 kwietnia 2011r. kwoty 10 000zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

14. w dniu 19 kwietnia 2011r. kwoty 5000zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

15. w dniu 27 kwietnia 2011r. kwoty 10 000zł jako częściowe rozliczenie umowy (...),

16. przelewem z dnia 9 czerwca 2011r. zaksięgowanym w dniu 10 czerwca 2011r. kwoty 50 000zł jako rozliczenie umowy (...),

17. w dniu 4 lipca 2011 r. kwoty 10 000zł jako spłatę pożyczki umowa (...),

18. w dniu 21 lutego 2012r. kwoty 20 000zł jako spłatę pożyczki z umowy (...),

19. w dniu 12 marca 2012r. kwotę 7560zł uiszczoną na poczet faktury VAT nr (...) rozliczono jako spłatę pożyczki,

20. w dniu 30 marca 2012r. kwoty 50 000zł jako tytuł przelewu podając ,,umowa (...)”,

21. w dniu 31 sierpnia 2012r. kwoty 10 000zł jako spłatę pożyczki.

Dowód: potwierdzenia przelewów – k. 16, 19, 20, 31, 35,

dowody wpłat – k. 17,18,

oświadczenia powoda – k. 21 – 30, 32, 33, 36,

faktura VAT nr (...) – k. 34.

Nadto spółka Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Spółka jawna W. S., P. S. z siedzibą we W. przelała na rachunek bankowy powoda A. L.:

3.  w dniu 16 kwietnia 2010r. kwotę 30 000zł,

4.  w dniu 7 maja 2010r. kwotę 14 000zł,

5.  w dniu 21 września 2011r. kwotę 50 000zł,

wskazując jako tytuł przelewów: „zasilenie konta”.

Dowód: potwierdzenia przelewów – k. 69-7.

Powyższe wpłaty dokonane zostały na poczet umowy pożyczki z dnia 24.05.2005r.

Dowód: przesłuchanie pozwanego W. S. – k. 193 (00:15:30),

przesłuchanie pozwanego P. S. – k. 194 (00:19:40, 00:24:23).

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2010r, wydanym w sprawie o sygn. akt VI Co 3598/10, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział VI Cywilny nadał klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w postaci aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 24 maja 2005r, sporządzonego przed notariuszem B. W., na mocy którego dłużnik Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp.j. W. S., P. S. z siedzibą we W. miał zapłacić wierzycielowi A. L. kwotę 650 000zł.

Dowód: postanowienie z dnia 28.12.2010r. – k. 45 - 46.

Pismem z dnia 13 stycznia 2012r, doręczonym 16 stycznia 2012r, powód, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, poinformował Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Spółkę jawną W. S., P. S. z siedzibą we W., iż na poczet pożyczki udzielonej w dniu 24 maja 2005r. w kwocie 650.000zł do dnia 10 stycznia 2012r. spółka dokonała wpłat w łącznej wysokości 390 000zł, które to wpłaty zostały przez powoda zaliczone na poczet odsetek ustawowych od należności głównej, wymagalnej na dzień 5 sierpnia 2005r, wynoszących na dzień 10 stycznia 2012 r. 513 527zł.

Jednocześnie powód poinformował spółkę, że do uregulowania pozostaje należność główna w wysokości 650 000zł, odsetki ustawowe na dzień 10 stycznia 2012r. w kwocie 123 527zł oraz dalsze odsetki od kwoty 650 000zł od dnia 11 stycznia 2012r. do dnia zapłaty.

Dowód: pismo powoda z dnia 13.01.2012r. wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 37 - 39.

Uchwałą z dnia 15 czerwca 2012r. (...) spółki Przedsiębiorstwo Usługowe (...) W. S., (...) Spółkę jawną przekształcono w trybie art. 551 ksh i nast. w Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o. spółkę komandytowo – akcyjną.

Następnie postanowieniem z dnia 27 czerwca 2012r. (sygn. akt (...)) Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej Wydział VI Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wpisał do rejestru przedsiębiorców KRS Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o. spółkę komandytowo - akcyjną z siedzibą we W..

Dowód: postanowienie z dnia 27 czerwca 2012r. – k. 40 – 41,

odpis z KRS nr (...) – k. 42-44,

wypis z aktu notarialnego – protokołu zgromadzenia wspólników z dnia 15.06.2012r, (Rep. A nr(...)) – k. 94,

statut spółki – k. 95 - 103.

Pismem z dnia 23 października 2012r, doręczonym 25 października 2012r, powód, za pośrednictwem pełnomocnika, wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 650 000zł tytułem zwrotu pożyczki udzielonej na podstawie umowy z dnia 24 maja 2005r. Powód poinformował pozwaną spółkę, że pożyczkobiorca dokonał wpłat w łącznej wysokości 477 560zł, które to kwoty, zgodnie z pismem z dnia 13 stycznia 2012r, zostały zaliczone na poczet odsetek ustawowych (na dzień 31 sierpnia 2012r. wynosiły one 566 194zł). Jednocześnie powód wezwał stronę pozwaną do uregulowania kwoty należności głównej w wysokości 650 000zł, odsetek ustawowych na dzień 31 sierpnia 2012r. w kwocie 88 634zł (566 194zł – 477 560zł) oraz dalszych odsetek od kwoty 650 000zł od dnia 1 września 2012r. do dnia zapłaty – w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 23.10.2012 r. wraz z potwierdzeniem odbioru - k. 50-52.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2012r, wydanym w sprawie o sygn. akt VI Co 2653/12, Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków Wydział VI Cywilny nadał aktowi notarialnemu, sporządzonemu w dniu 24 maja 2005r. przed notariuszem B. W. za Rep. A nr (...)i zaopatrzonemu w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 28 grudnia 2010r. (sygn. VI Co 3598/10) klauzulę wykonalności przeciwko Przedsiębiorstwu Usługowemu (...) Sp. z o.o. Spółce komandytowo - akcyjnej we W..

Dowód: postanowienie z dnia 17.12.2012r. – k. 47 – 48.

W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie powyższego tytułu wykonawczego (sygn. akt Km 176/13) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków M. S. wyegzekwowała na poczet należności głównej na rzecz wierzyciela A. L. od dłużnika Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej w dniu 24 stycznia 2013r. kwotę 230 795zł 36gr, a w dniu 26 lutego 2013r. kwotę 419204zł 64gr.

Dowód: pismo z dnia 26.07.2013r. – k. 49.

Pismem nadanym listem poleconym dnia 12 czerwca 2014r. powód, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 217 360zł tytułem odsetek ustawowych od kwoty należności głównej w wysokości 650 000zł, wynikającej z umowy pożyczki z dnia 24 maja 2005r. Przesyłka zawierająca pismo nie została podjęta przez pozwaną spółkę.

Dowód: wezwanie przedsądowe z dnia 12.06.2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania listem poleconym – k. 53-55.

Pismami, nadanymi listem poleconym dnia 10 marca 2015r, powód, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, wezwał pozwanych P. S. i W. S. do zapłaty kwoty 217 360zł tytułem odsetek ustawowych od kwoty należności głównej 650 000zł, wynikającej z umowy pożyczki z dnia 24 maja 2005r.

Dowód: wezwania przedsądowe z dnia 10.03.2015r. wraz z potwierdzeniem nadania listami poleconymi – k. 107-112.

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych Sąd zważył, co następuje:

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

W toku niniejszego procesu niesporne było, iż strony w dniu 24.05.2005r. zawarły umowę pożyczki. Spór dotyczył zaś po pierwsze kwestii, czy wpłaty wskazane w odpowiedziach na pozew, a nieuwzględnione w pozwie, dokonywane były na poczet należności z tytułu ww umowy, po wtóre sporne było, w jaki sposób kwoty uiszczone przez pożyczkobiorcę powinny być zaliczone, tj. na poczet należności głównej, czy odsetek. Nadto z ostrożności procesowej pozwani podnieśli zarzut przedawnienia odnośnie dochodzonego roszczenia za okres do dnia 11.07.2011r.

Odnosząc się do pierwszej z kwestii spornych w niniejszym procesie, to pozwani wykazali, że na poczet spłaty należności wynikających z umowy pożyczki uiścili – poza wpłatami wskazanymi w pozwie – także trzy kolejne wpłaty łącznie na kwotę 94.000zł. Powód podniósł jednak, że był wspólnikiem Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Spółki jawnej W. S., P. S., a powyższe wpłaty stanowiły jego udział w zysku. Jak ustalono powód w istocie był wspólnikiem ww spółki od IX 2009r. do lipca 2010r. Jednak pozwani zaprzeczyli, aby w tym okresie spółka jawna osiągnęła zysk. Skoro pozwani zaprzeczyli tej okoliczności, to na powodzie w myśl art. 6 kc spoczywał ciężar wykazania, iż z tytułu udziału w zysku powodowi jako wspólnikowi ww spółki przysługiwało roszczenie, na które wskazuje, podnosząc, iż kwota ta nie stanowiła spłaty pożyczki. Okoliczności tej powód nie wykazał. Sam fakt, iż w sposób odmienny wskazano w trzech spornych wpłatach tytuł przelewu nie pozwala na zakwalifikowanie ich jako wypłat należnego powodowi udziału w zysku spółki. Zresztą wpłata na kwotę 50.000zł dokonana w dniu 21.09.2011r. nastąpiła po ponad roku od wykreślenia powoda jako wspólnika ww spółki w KRS. Skoro zaś powód nie wykazał, aby wpłaty te stanowiły spełnienie świadczenia z innego tytułu aniżeli pożyczka, to Sąd uznał za wiarygodne w tym zakresie przesłuchanie pozwanych i kwoty te zaliczył na poczet dochodzonego roszczenia w sposób wskazany w dalszej części uzasadnienia. Powód zresztą w taki właśnie sposób musiał wpłaty te zaliczyć. Powód zdaje się nie zauważać, iż ujął te wpłaty tak w piśmie z dnia 13.01.2012r. (k. 37 akt), jak i w piśmie z dnia 23.10.2012r. (k. 50 akt). W drugim z pism powód wskazał, iż pożyczkobiorca na poczet umowy pożyczki z dnia 24.05.2005r. uiścił łącznie kwotę 477.560zł, którą zaliczył na poczet odsetek ustawowych. W pozwie zaś podał, że wpłaty te obejmowały łącznie kwotę 387.560zł, a zatem były niższe od tych, które wskazywał w ww pismach o 90.000zł, a zatem niemal kwotę wskazaną przez pozwanych jako uiszczoną tytułem spłaty pożyczki. Tym samym uznać należało, iż pożyczkobiorca w toku egzekucji uiścił kwotę 650.000zł, a nadto uprzednio kwotę 477.560zł.

Między stronami sporne było także, w jaki sposób powinny zostać zaliczone powyższe wpłaty. Pozwani wnieśli o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka K. O. m.in. na okoliczność ustaleń stron co do sposobu zaliczenia wpłat dokonywanych przez pożyczkobiorcę. Jednak zeznania tego świadka nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych, a to z tej przyczyny, iż nie posiadał on wiedzy na ten temat. Wobec powyższego przyjąć należało, iż pozwani nie wykazali, aby takie ustalenia były poczynione między wierzycielem a dłużnikiem.

Dług w rozumieniu art. 451 kc obejmuje całość obowiązków dłużnika wynikających ze stosunku prawnego. Należało zatem przyjąć, że pożyczkobiorca miał względem powoda jeden dług, z którego wynikało świadczenie główne oraz świadczenia uboczne w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie. W sprawie nie miał zatem zastosowania przepis art. 451§3 kc, lecz art. 451§1 kc. Przepis art. 451§1 kc stosuje się bowiem wówczas, gdy dłużnik ma wobec wierzyciela jeden dług, obejmujący tak świadczenie główne jak i uboczne. Oznacza to zaś, że to wierzyciel ma prawo zdecydować, czy wpłatę dokonaną przez dłużnika zalicza na należność główną, czy na należności uboczne i to nawet w sytuacji, gdy spełniając świadczenie dłużnik stwierdzi, że spłaca należność główną. Wierzyciel nie jest związany w tym zakresie wskazanym przez dłużnika sposobem zaliczenia wpłaty i może ją zaliczyć na poczet wymagalnych odsetek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7.04.2004r, IV CK 211/03, Lex nr 182076, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.02.2012r, IV CSK 233/11, Lex nr 1164749, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.01.2002r, III CKN 495/00, OSNC 2002/11/143, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23.09.2015r, I ACa 405/15, Lex nr 1808628). Uprawnienia wierzyciela nie wyłącza zatem odmienna wola dłużnika przy spełnieniu świadczenia, co więcej wierzyciel nie jest zobowiązany do informowania dłużnika o zaliczeniu świadczenia na poczet należności z tytułu odsetek (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9.02.2005r, II CK 433/04, Lex nr 284127).

W niniejszej sprawie zatem bez znaczenia pozostaje, w jaki sposób w tytułach przelewu pożyczkobiorca wskazywał tytuł spłaty. Zdaniem Sądu wskazanie w dowodach wpłat oraz w ,,oświadczeniach”, iż kwota wpłacana jest na poczet spłaty pożyczki, czy częściowego rozliczenia umowy, nie oznacza, iż stanowi ona spłatę należności głównej. Wskazać należy, iż już w piśmie z dnia 7.06.2010r. powód wezwał pożyczkobiorcę do spłaty pożyczki wraz z odsetkami. Następnie w kolejnych pismach z dnia 13.01.2012r. i z dnia 23.10.2012r. powód oświadczył, że wpłacone kwoty zalicza na poczet odsetek ustawowych. Pisma te doręczono pożyczkobiorcy, ten zaś ani uiszczając należności na poczet spłaty pożyczki, ani po doręczeniu mu pism z dnia 13.01.2012r. i z dnia 23.10.2012r. nie podniósł zarzutu przedawnienia roszczenia odsetkowego. Z chwilą spełnienia świadczenia odsetkowego roszczenie w tym zakresie wygasło i zgłoszony obecnie zarzut jego przedawniania uznać należy za spóźniony. Roszczenie przedawnione ma charakter naturalny, co oznacza, iż spełnienie świadczenia powoduje wygaśnięcie tegoż roszczenia. Przedawnienie roszczenia ma jedynie ten skutek, że dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia, podnosząc zarzut przedawnienia, co powinno być wiadome stronie pozwanej i jego poprzednikowi prawnemu, zwłaszcza, iż spółki te uczestniczyły w obrocie prawnym jako przedsiębiorcy.

Odsetki ustawowe od kwoty 650.000zł na dzień 10.01.2012r, wskazany w piśmie z dnia 13.01.2012r, wynosiły 513.526zł 71gr, a dłużnik w okresie do tego dnia uiścił kwotę 394.000zł. Z pisma tego wynika, iż wolą powoda było zaliczenie wpłat na poczet należności odsetkowej, co potwierdza zresztą późniejsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego celem wyegzekwowania całej należności głównej w kwocie 650.000zł.

Odsetki ustawowe od kwoty 650.000zł za okres od 6.08.2005r. do 31.08.2012r. wynosiły 567.699zł 32gr, przy czym powód za ten okres w pozwie wskazuje jako należną mu kwotę 566.194zł i tę kwotę należy uznać jako żądaną przez wierzyciela z tego tytułu. Od kwoty 566.194zł należy przy tym odjąć wpłaty dokonane przez dłużnika w łącznej kwocie 481.560zł, a zatem pozostałe do spłaty odsetki za ten okres to 84634zł. Wskazać przy tym należy, iż odsetki ustawowe od kwoty 650.000zł za okres od 11.07.2011r. do 31.08.2012r. wyniosłyby 96769zł 86gr, co oznacza, iż kwota 84634zł z pewnością dotyczy roszczenia odsetkowego, które nie było przedawnione w chwili wniesienia pozwu.

Dalsze należne odsetki ustawowe wyniosłyby:

1. od kwoty 230.795zł 36gr od dnia 1.09.2012r. do dnia 24.01.2013r. 12001zł 36gr, a powód żąda za ten okres zasądzenia kwoty 12.000zł,

2. od kwoty 419204zł 64gr (650.000zł - 230.795zł 36gr) za okres od dnia 1.09.2012r. do dnia 26.02.2013r. 26.725zł 73gr, a powód żąda z tego tytułu zapłaty kwoty 26725zł.

Łącznie pozwana spółka zobowiązana jest do zapłaty z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia kwoty 123359zł (84634zł + 12000zł + 26725zł).

Pozwani W. S. i P. S. jako wspólnicy Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Spółki jawnej W. S., P. S. z siedzibą we W. na podstawie art. 22§2 ksh ponosili solidarnie z tą spółką odpowiedzialność za spłatę pożyczki. W związku z przekształceniem ww spółki w spółkę komandytowo – akcyjną ich odpowiedzialność solidarna ze stroną pozwaną wynikała z art. 584 ksh w związku z art. 22§2 ksh i art. 31§2 ksh. Z przepisu tego wynika, iż pozwani ponosili odpowiedzialność za spłatę ww zobowiązań przez okres 3 lat od dnia przekształcenia spółki. Termin ten jest terminem zawitym, do którego – jak przyjmuje się w doktrynie - w drodze analogii stosować należy przepis art. 123§1 pkt 1 kc. Wniosek o wezwanie pozwanych do udziału w sprawie na podstawie art. 194§3 kpc został wniesiony w dniu 19.03.2015r, a zatem z tym dniem przerwany został bieg ww terminu zawitego. Spółka jawna będąca dłużnikiem została zaś przekształcona w spółkę komandytowo – akcyjną uchwałą z dnia 15 czerwca 2012r. i postanowieniem z dnia 27 czerwca 2012r. wpisana do KRS.

Ponieważ odpowiedzialność wspólników spółki jawnej miała charakter solidarny i subsydiarny (art. 31§1 ksh), Sąd zasądzając kwotę 123359zł zastrzegł pozwanym W. S. i P. S. prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie ich odpowiedzialności do czasu stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wobec strony pozwanej Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z o.o. spółki komandytowo – akcyjnej z siedzibą we W.. Jednak w myśl art. 31§2 ksh przepis art. 31§1 ksh nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Wbrew zarzutowi pozwanych W. S. oraz P. S. powództwo w stosunku do nich nie było zatem przedwczesne,

Zgodnie z art. 482§1 kc od zaległych odsetek można co do zasady żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa. Pozew przeciwko pozwanej spółce wniesiono dnia 11.07.2014r, zaś przeciwko pozwanym materialnoprawne skutki wniesienia pozwu nastąpiły z chwilą złożenia wniosku o wezwanie ich do udziału w sprawie na podstawie art. 194§3 kpc, tj. w dniu 19.03.2015r. Nadto od dnia 1.01.2016r. wobec nowelizacji Kodeksu cywilnego uregulowano odrębnie wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie. Z tej przyczyny w punkcie I sentencji wyroku Sąd wskazał, iż od dnia 1.01.2016r. odsetki ustawowe winny być obliczone w wysokości odsetek za opóźnienie (art. 481§1 zd. 1 kc).

Mając powyższe na względzie, na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punktach I, II i III sentencji wyroku.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 zd. 1 kpc w związku z art. 105§2 kpc. Powód poniósł koszty procesu w kwocie 18102zł, obejmujące: 10868zł opłaty od pozwu, 7200zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego i 34zł opłat skarbowych od pełnomocnictw. Skoro wygrał co do 56,75% żądania pozwu, powinny być mu zwrócone koszty procesu w kwocie ok. 10273zł, a pozwanym w wysokości 3114zł (43,25% z 7200zł). Nie wykazali oni przy tym, iż uiszczone zostały opłaty skarbowe od pełnomocnictw, a byli reprezentowani przez jednego pełnomocnika. Pozwani powinni zatem zwrócić powodowi tytułem kosztów procesu solidarnie kwotę 7159zł.