Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marcin Wojciechowski

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 lutego 2015r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy M. D. prawo do emerytury od dnia (...) 2015 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy M. D. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 232/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 lutego 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy M. D. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca złożył już w tej sprawie wniosek i ZUS decyzją z dnia 23 września 2014 r. wydał decyzję odmowną. Podkreślił ponadto, iż wnioskodawca do wniosku inicjującego niniejsze postępowanie nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mających wpływ na prawo do emerytury i zmianę poprzedniego stanowiska organu rentowego.

W odwołaniu z dnia 18 lutego 2015 r. wnioskodawca M. D. odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Powyższej decyzji zarzucił nie uwzględnienie pracy w warunkach szczególnych dających uprawnienie do emerytury w wieku 60 lat.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania.

Na rozprawie w dniu 10 czerwca 2015 r. pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie. W imieniu organu rentowego nikt się nie stawił.

Na kolejne rozprawie w dniu 18 lutego 2016 r. pełnomocnik wnioskodawcy nadal popierał odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

M. D., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 29 stycznia 2015 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

( dowód: wniosek o emeryturę k. 1 – 4v akt o emeryturę)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat, 6 miesięcy i 8 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył M. D. do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) w R. z/s B. od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r.

( dowód: decyzja ZUS z dnia 23 września 2014 roku k. 27 akt o emeryturę)

Wnioskodawca od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r. był zatrudniony na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego i montera instalacji sanitarnych w (...) w R. z/s B..

(dowód: podanie o pracę w aktach osobowych oraz świadectwo pracy z dnia 31 marca 1994 r. k. 5-5v akt kapitałowych oraz w aktach osobowych)

Od dnia 2 grudnia 1988 r. do dnia 18 kwietnia 1990 r. wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w C. na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego i spawacza. W okresie od dnia 13 lipca 1989 r. do dnia 18 kwietnia 1990 r. wnioskodawca przebywał na budowie eksportowej w ZSRR w charakterze montera rurociągów.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 24 kwietnia 1990 r. k. 7-8 akt kapitałowych oraz umowa o pracę na czas określony z dnia 24 listopada 1988 r. – k. 11-12 akt kapitałowych)

Wnioskodawca od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r. był zatrudniony na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego i montera instalacji sanitarnych w (...) w R. z/s B.. W powyższym okresie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace spawalnicze (w brygadzie hydraulików). Spawał i montował instalacje centralnego ogrzewania – wykonywał pełen montaż grzejników oraz spawał rury. Źródłem do palenia i spawania był karbid, spalanie było gazowe. M. D. pracę zaczął w 1973 jako pomocnik spawacza, po zdobyciu uprawnień zaczął pracę w charakterze spawacza. Praca była wykonywana w trybie zmianowym. Pracodawca wnioskodawcy świadczył pracę na rzecz (...). Prace wykonywane były na budowach.

(dowód: zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 roku od minuty 21:57 do minuty 27:58 – k. 41-41v w związku z protokołem z rozprawy z dnia 10 czerwca 2015 roku od minuty 1:42 do minuty 5:43 – k. 22; zeznania świadka W. C. na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 roku od minuty 6:08 do minuty 13:21 – k. 40v, zeznania świadka K. G. na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 roku od minuty 13:21 do minuty 16:08 – k. 40v-41, zeznania świadka M. S. na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 roku od minuty 16:08 do minuty 19:47 – k. 41, zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 roku od minuty 19:47 do minuty 21:26 – k. 41)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Art. 32 ust. 4 wyżej wymienionej ustawy stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest jednak dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r. w sprawie o sygn. akt I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany piętnastoletni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) 2015 r. ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez skarżącego w okresach od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r. Sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach sprawy oraz na treści zeznań przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków, jak i samego ubezpieczonego. Powyższe dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron i nie budziły wątpliwości w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków jak i zeznania ubezpieczonego zasługują na wiarę. Ich treść jest spójna, logiczna i koresponduje z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. Podkreślić przy tym należy, iż organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności wskazanych wyżej dowodów.

Wnioskodawca w spornym okresie, tj. od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r., zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 31 marca 1994 r., był zatrudniony na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego i montera instalacji sanitarnych w (...) w R. z/s B.. Faktycznie jednak w powyższym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace spawalnicze (w brygadzie hydraulików). Spawał i montował instalacje centralnego ogrzewania – wykonywał pełen montaż grzejników i spawał rury. Wnioskodawca rozpoczął pracę na stanowisku pomocnika spawacza, po zdobyciu uprawnień i wykonywał pracę jako spawacz.

W ocenie Sądu Okręgowego bez wpływu na powyższe pozostaje fakt, że stanowisko montera wodno-kanalizacyjnego oraz montera instalacji sanitarnej nie jest wymienione w wykazie A i B do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nie powinno bowiem budzić wątpliwości, że o zakwalifikowaniu danej pracy do prac wykonywanych w warunkach szczególnych decyduje nie nazwa stanowiska pracy, a rodzaj wykonywanych czynności (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt I UK 393/10, LEX Nr 950426). Z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że wszystkie prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornych okresach, mimo formalnie zajmowanego przez niego stanowiska montera wodno-kanalizacyjnego oraz montera instalacji sanitarnej, były pracami w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze należało zatem przyjąć, że wnioskodawca w okresie od dnia 26 marca 1973 r. do dnia 26 listopada 1988 r. oraz od dnia 30 maja 1990 r. do dnia 31 marca 1994 r. wykonywał w spornych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu prace wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A: Dział XIV poz. 12 - prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

W związku z tym, że wykazane przez M. D. okresy pracy w warunkach szczególnych wynoszą więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury, zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w punkcie I sentencji wyroku zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając M. D. prawo do emerytury poczynając od dnia (...) 2015 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik, zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz M. D. kwotę 120 złotych, na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.).