Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: Adam Łapiński

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2016 r. w Warszawie

sprawy E. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 24 października 2014 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 2413/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 października 2014 r. (znak: (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonemu E. L. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozstrzygnięcie decyzji ww. organ oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (decyzja z dnia 24 października 2014 r., znak: (...) k. 217 a.r.).

E. L. , w dniu 12 listopada 2014 r. złożył, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. (dalej zwany organem rentowym), odwołanie od ww. decyzji z dnia 24 października 2014 r., znak: (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że cierpi na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, które wywołują u niego ból, promieniujący od kolan aż do stóp, co uniemożliwia mu poranne wstawanie z łóżka. Podniósł także, że jest po złamaniu prawej ręki, natomiast w lewej ręce ma zerwane ścięgna w związku, z czym oczekuje na operację. Podkreślił, że obie ręce ma obolałe od łokcia aż do palców, które dodatkowo mu puchną. Stwierdził, że z uwagi na swój zły stan zdrowia związany ze schorzeniami kończyn górnych i dolnych, nie może podjąć żadnej pracy zarobkowej. Na tej podstawie odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i przyznanie na jego rzecz prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 12 listopada 2014 r. k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w dniu 05 grudnia 2014 r. zajął stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że ubezpieczony został w toku postępowania skierowany do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 22 października 2014 r. nie stwierdziła u niego niezdolności do pracy. Na tej podstawie decyzją z dnia 24 października 2014 r. (znak: (...)) organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 05 grudnia 2014 r. k. 3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. L., urodzony w dniu (...), w dniu 02 września 2014 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z dnia 02 września 2014 r. k. 212 a.r.).

W toku postępowania wyjaśniającego odwołujący został skierowany na badanie lekarskie do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 30 września 2014 r. uznał, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. W związku z wniesieniem przez odwołującego sprzeciwu od powyższego orzeczenia, sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która po ponownym zbadaniu odwołującego, wydała w dniu 22 października 2014 r. orzeczenie na mocy, którego uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30 września 2014 r. k. 214, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 22 października 2014 r. k. 216 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 22 października 2014 r. organ rentowy wydał w dniu 24 października 2014 r. decyzję, znak: (...), odmawiającą ubezpieczonemu prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczony nie spełnia jednego z warunków niezbędnych do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, wynikającego z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie warunku uznania go za osobę niezdolną do pracy (decyzja z dnia 24 października 2014 r., znak: (...) k. 217 a.r.).

W związku z niekorzystną decyzją organu rentowego E. L. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 12 listopada 2014 r. k. 2 a.s.).

W toku postępowania, Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii celem ustalenia, czy odwołujący utracił zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, czy jest to niezdolność częściowa, czy całkowita, a jeżeli tak to na jaki okres, ze szczególnym wskazaniem daty początkowej tej niezdolności (postanowienie z dnia 09 grudnia 2014 r. k. 6 a.s.).

W opinii z dnia 22 stycznia 2015 r., biegły sądowy z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. wskazał, że latach 2010-2012 odwołujący miał orzeczoną częściową niezdolność do pracy z powodu rwy kulszowej naprzemiennej oraz podejrzenia choroby wieńcowej. Ze względu na uporczywe bóle głowy w dniu 10 sierpnia 2012 r. miał wykonane CT głowy, które nie wykazało ani świeżych krwawień, ani zmian ogniskowych w mózgu i móżdżku. W okresie od dnia 30 sierpnia 2012 r. do dnia 04 września 2012 r. odwołujący był leczony na oddziale (...) Instytutu (...) z szeregiem rozpoznań internistycznych oraz z rozpoznaniem choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa. Biegły zaznaczył, że w badaniu rezonansu z dnia 13 kwietnia 2014 r. poza zmianami dyskopatycznymi stożek rdzenia nie wykazał żadnych zmian. Odwołujący nie ma również zaburzeń czucia, natomiast objawy móżdżkowe są nieobecne. Na podstawie analizy całej dokumentacji medycznej, biegły uznał, że w ostatnich latach z powodu zaostrzenia się bólów kręgosłupa z odcinka lędźwiowego, z rwą kulszową oraz szeregu innych schorzeń badany był uznawany za częściowo niezdolnego do pracy. Stwierdził także, że obecnie badanie CT głowy jest bez zmian, natomiast badania neuroobrazowe kręgosłupa wykazują zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne od L4 do S1, ale bez ostrego zespołu bólowego typu rwy kulszowej. Bóle kręgosłupa mają bardziej charakter bólów przeciążeniowych. Wobec powyższego, w ocenie biegłego tej specjalności, z punktu widzenia neurologicznego badany nie jest niezdolny do pracy. Jednocześnie biegły podkreślił, że odwołujący powinien być zbadany w kierunku licznych schorzeń internistycznych i narządu ruchu (opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. z dnia 22 stycznia 2015 r. k. 20 a.s.).

W opinii z dnia 14 kwietnia 2015 r. biegły sądowy z zakresu (...) , rozpoznał u odwołującego zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa bez upośledzenia sprawności i bez objawów zespołu bólowego, a także początkowe zmiany zwyrodnieniowe kolan bez dysfunkcji. Biegły wskazał, że analiza przedstawionej dokumentacji, zebrany wywiad oraz przeprowadzane badanie pozwalają stwierdzić, że badany nie utracił zdolności do pracy. Dodał, że wprawdzie wykonane badania obrazowe uwidaczniają zmiany dyskopatyczne kręgosłupa, ale stopień ich nasilenia nie jest duży. Również przeprowadzone badanie ortopedyczne nie ujawnia dysfunkcji, w stopniu który powodowałby niezdolność do pracy. Biegły stwierdził, że ruchy kręgosłupa są wykonywane swobodnie, w prawidłowym zakresie, jak również nie występują obiektywne objawy zespołu bólowego. Nie są obecne również objawy neurologiczne odkręgosłupowe o charakterze podrażnieniowym lub ubytkowym, co potwierdza opinia wydana przez biegłego sądowego z zakresu neurologii. Biegły wskazał także, że w zakresie kończyn nie występuje dysfunkcja, mimo przebytych urazów i zgłaszanych dolegliwości. Ruchy w stawach są ograniczone w niewielkim zakresie w obrębie barków, poza tym bez ograniczeń. Siła mięśniowa, a także chwytność i wydolność chodu jest prawidłowa. Na tej podstawie biegły uznał, że odwołujący jest zdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i umiejętnościami. Biegły zaznaczył, że poprawa zdrowia u odwołującego w sensie ortopedycznym polega na uzyskaniu prawidłowego zakresu ruchu i nie występowaniu objawów zespołu bólowego. Nadmienił przy tym, że wcześniej świadczenia rentowe orzekano z powodu zespołu bólowego kręgosłupa i rwy kulszowej, natomiast obecnie objawy takie nie występują (opinia biegłego sądowego z zakresu (...) z dnia 14 kwietnia 2015 r. k. 26-28 a.s.).

W opinii z dnia 16 maja 2015 r. biegły sądowy z zakresu kardiologii dr n. med. K. K. rozpoznał u odwołującego nadciśnienie tętnicze, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, otyłość oraz stan po operacyjnym leczeniu urazu kości kończyny górnej prawej. Biegły wskazał, że wnioskodawca jest leczony z powodu nadciśnienia tętniczego od 2-3 lat. W okresie od dnia 30 sierpnia 2012 r. do dnia 04 września 2012 r. odwołujący był hospitalizowany w Instytucie (...) w A. z powodu podejrzenia ostrego zespołu wieńcowego, który jednak wykluczono. W ostatnim badaniu echa serca stwierdzono miernie powiększone przedsionki, prawidłową wielkość komór, przerost mięśnia lewej komory, upośledzoną relaksację lewej komory, prawidłową funkcję skurczową lewej komory oraz poszerzoną aortę wstępującą. W badaniu przedmiotowym biegły stwierdził graniczne wartości ciśnienia tętniczego oraz otyłość, nie stwierdził natomiast istotnych patologii w zakresie układu sercowo-naczyniowego. W konkluzji opinii biegły podkreślił, że rozpoznane schorzenia kardiologiczne badanego nie naruszają sprawności organizmu w stopniu dającym podstawy do orzeczenia niezdolności do pracy, zarówno całkowitej, jak i częściowej (opinia biegłego sądowego z zakresu kardiologii K. K. z dnia 16 maja 2015 r. k. 43-44 a.s.).

Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2015 r., Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu urologii celem ustalenia okoliczności, jak w postanowieniu z dnia 09 grudnia 2014 r. (postanowienie z dnia 11 sierpnia 2015 r. k. 67 a.s.).

W opinii z dnia 14 października 2015 r. biegły sądowy z zakresu urologii dr med. J. M. rozpoznał u odwołującego gruczolaka stercza w stadium początkowym z odczynem zapalnym od 6 miesięcy w trakcie leczenia specjalistycznego, torbiel prostą nerki lewej pod obserwacją od 4 lat do dalszej obserwacji oraz zaburzenia dysuryczne do diagnostyki niewykluczone neurogenne tło zaburzeń. Biegły wskazał, że badanie usg jamy brzusznej oraz badanie laboratoryjne dotyczące układu moczowego przedstawione przez badanego i znajdujące się w dokumentacji medycznej akt sprawy nie wykazują upośledzenia jego wydolności i funkcji. Biegły stwierdził, że obserwowana od 4 lat torbiel nerki lewej wymaga dalszej obserwacji, ale tak jak dotychczas nie wymaga interwencji zabiegowej i nie ma istotnego znaczenia dla funkcji układu moczowego. Biegły zaznaczył także, że badany wymaga dalszej diagnostyki i leczenia występujących u niego zaburzeń w oddawaniu moczu, ale aktualny stan jego układu moczowego nie upośledza jego ogólnego stanu zdrowia w stopniu dającym podstawy stwierdzenia niezdolności do pracy z powodu choroby układu moczowego (opinia biegłego sądowego z zakresu urologii dr med. J. M. z dnia 14 października 2015 r. k. 87 a.s.).

Do powyższych opinii żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń (pismo procesowe z dnia 23 listopada 2015 r. k. 97, protokół rozprawy z dnia 11 stycznia 2016 r. k. 115-117 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. (k. 20 a.s.), (...) (k. 26-28 a.s.), kardiologii dr n. med. K. K. (k. 43-44 a.s.) oraz z zakresu urologii dr med. J. M. (k. 87 a.s.) celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego. W ocenie Sądu Okręgowego wnioski zawarte we wszystkich sporządzonych opiniach należy podzielić w całości. Opinie zostały bowiem wydane po przeprowadzeniu szczegółowego badania przedmiotowego odwołującego i wnikliwej analizie całości dokumentacji medycznej zawartej zarówno w aktach sądowych, jak i aktach rentowych ubezpieczonego. Opinie biegłych sądowych są wyczerpujące, a także zostały sporządzone w sposób jasny i logiczny oraz nie pozostawiają wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia odwołującego. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie E. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 24 października 2014 r., znak: (...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W myśl art. 57 ust 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej powyżej regulacji zostały określone warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku.

Art. 12 powołanej wyżej ustawy rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 grudnia 2000 roku, II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 roku, II URN 111/79).

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności złożonego przez ubezpieczonego odwołania wskazać należy, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa, albowiem odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił opinie wydane przez wszystkich biegłych, tj. z zakresu neurologii, ortopedii i traumatologii, kardiologii oraz urologii i uznał je za wyczerpujące, poddające wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonego w odniesieniu do jego możliwości zawodowych. Wnioski zawarte w przedmiotowych opiniach nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadają schorzeniom ubezpieczonego. Opinie wydali po zapoznaniu się ze wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczonego. W ocenie Sądu biegli rzeczowo uzasadnili swoje stanowisko odnośnie zdiagnozowanych u wnioskodawcy schorzeń i ich wpływu na jego zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Kryteria oceny tego dowodu stanowią również: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen.

Zakres czynności Sądu przy dokonywaniu oceny dowodu z opinii biegłych sądowych został scharakteryzowany przez orzecznictwo Sądu Najwyższego – choćby w wyroku z dnia 08 maja 2008 roku (I UK 356/07), w którym zawarto konstatację, że jakkolwiek ocena częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, wymaga z reguły wiadomości specjalnych (opinii biegłego z zakresu medycyny), to jednak ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy musi uwzględniać także inne elementy, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku w związku z art. 278 § 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy dodał, że ocena, jakiej winien dokonać Sąd, ma charakter prawny, stanowiąc subsumcję stanu faktycznego do norm prawnych i może jej dokonać wyłącznie sąd, a nie biegły.

Opinie sporządzone w toku niniejszego postępowania przez biegłych z zakresu neurologii, ortopedii i traumatologii, kardiologii oraz urologii, wydane zostały przez specjalistów posiadających wieloletnią praktykę zawodową, cieszących się dużym autorytetem, po uprzednio przeprowadzonym badaniu odwołującego oraz analizie treści wcześniejszej dokumentacji lekarskiej dotyczącej ubezpieczonego. Opinie te są logiczne i spójne, a wnioski w nich zawarte prawidłowo uzasadnione. Istotny w sprawie jest również fakt, że opinie wszystkich biegłych, którzy opiniowali odwołującego są tożsame. Żaden z lekarzy badających ubezpieczonego w toku postępowania nie miał bowiem wątpliwości, że rozpoznane u odwołującego schorzenia nie naruszają sprawności jego organizmu w stopniu dającym podstawy do orzeczenia niezdolności do pracy.

Zdaniem Sądu oceny powyższej w niczym nie mogło zmienić przekonanie ubezpieczonego o złym stanie jego zdrowia. Zgodnie bowiem z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, subiektywne przekonanie strony o stopniu niezdolności do pracy ze względu na stan zdrowia nie może mieć decydującego znaczenia dla ustalenia prawa do świadczenia rentowego, albowiem miarodajny jest obiektywnie istniejący stan zdrowia, stwierdzony w toku postępowania, do której to oceny uprawnieni są biegli lekarze o specjalności odpowiadającej schorzeniom osoby badanej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 października 1968 r., III PRN 66/68). Przy tym podkreślić należy, że o ile odwołujący uważa, że aktualnie stan jego zdrowia uległ pogorszeniu, to może on ponownie wystąpić do organu rentowego z nowym wnioskiem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W tej sytuacji, Sąd Okręgowy, na podstawie wszechstronnej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz w oparciu o obowiązujące przepisy prawa przyjął, że odwołanie wnioskodawcy było bezzasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. podlegało oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

(...)

M.St.