Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie :

Przewodniczący : SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Jerzy Dydo

SO Piotr Rajczakowski

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2013 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w K.

przy udziale J. S. i G. S.

o wpis hipoteki przymusowej łącznej

na skutek apelacji uczestników postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 4 lipca 2013 r. sygn. akt Dz. Kw 5756/13

postanawia :

oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 2721/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem utrzymano w mocy dokonany przez referendarza sądowego wpis hipoteki przymusowej łącznej na nieruchomościach stanowiących małżeńską wspólność ustawową, przy czym małżonkowie są jedynymi wspólnikami spółki cywilnej, na podstawie decyzji o zabezpieczeniu należności od tej spółki. W ocenie sądu przesłanki dopuszczalności wpisu hipoteki zostały spełnione, a podstawą jej wpisu jest przepis art. 115 ustawy z dnia 29 sierpnia 2007 r. Ordynacja podatkowa, który stanowi, że wspólnik spółki cywilnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Dlatego na tym etapie postępowania nie jest konieczne uzyskiwanie tytułów wykonawczych na osoby fizyczne – wspólników spółki cywilnej, skoro ich odpowiedzialność wynika ex lege z cytowanego wyżej przepisu.

W apelacji uczestnicy postępowania zarzucili: 1. naruszenie prawa materialnego, a to art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług przez jego niezastosowanie i dokonanie wpisu na majątku osób fizycznych, gdy w decyzji jako zobowiązaną wskazano spółkę cywilną; 2. naruszenie prawa materialnego, a to art. 115 Ordynacji podatkowej przez jego wadliwe zastosowanie, skoro postępowanie dotyczy zwrotu pobranych zaliczek podatku VAT, a nie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego ; 3. naruszenie prawa procesowego, a to art. 155 § 1, 156 § 1 pkt. 2 i 4 oraz art. 164 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przez ich niezastosowanie, gdy z uwagi na treść decyzji zabezpieczającej sąd nie mógł dokonać wpisu, ponieważ spółka cywilna nie może być właścicielem nieruchomości; 4. naruszenie prawa procesowego, a to art. 626 (2) § 3 kpc i art. 626 kpc, ponieważ tytuł wykonawczy wystawiony wyłącznie na spółkę cywilną nie może stanowić podstawy wpisu hipoteki na nieruchomościach wspólników, a zatem taki tytuł nie może stanowić podstawy takiego wpisu.

Wskazując na powyższe wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia przez wykreślenie wpisu i oddalenie wniosku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja nie podlega uwzględnieniu.

Rozpoznając wniosek o wpis sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treść księgi wieczystej, nie może natomiast uwzględniać żadnych innych okoliczności, z dokumentów tych nie wynikających / art. 626(8)§ 2 kpc /.

Kognicja sądu wieczystoksięgowego jest zatem zawężona, ogranicza się bowiem do badania jedynie powyższych okoliczności, a zakres ten dotyczy sądów obu instancji: pierwszej - przy wpisie, drugiej – przy rozpoznawaniu apelacji od wpisu, z wyjątkiem dowodu z dokumentu.

Oznacza to zatem, że wniosek o wpis hipoteki może nastąpić tylko przeciwko takiemu właścicielowi nieruchomości, który jest dłużnikiem wnioskodawcy, a sąd ma jedynie obowiązek ustalić, czy obciążenie, które ma być wpisane, zostało ważnie ustanowione.

Spółka cywilna nie posiada podmiotowości prawnej, a zatem nie posiada także własnej firmy w rozumieniu przepisu art. 43(2) kc. Pod firma działają natomiast poszczególni przedsiębiorcy będącymi wspólnikami tej spółki , stąd też prawidłowe oznaczenie spółki cywilnej powinno uwzględniać firmy wszystkich wspólników, z dodatkiem do tego oznaczenia, że przedsiębiorcy ci działają w formie spółki cywilnej, co w niniejszej sprawie bezspornie zostało dopełnione. W konsekwencji stroną postępowania sądowego są wszyscy wspólnicy, a nie spółka, odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą wspólnicy, a nie spółka, która posiada podmiotowość prawną na gruncie przepisów prawa podatkowego jako m. in. podatnik podatku od towarów i usług / art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /. Z kolei przepis art. 115 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że wspólnik spółki cywilnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej także przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego albo określającej wysokość tego zobowiązania

/ art. 33 Ordynacji podatkowej /, jak to właśnie miało miejsce w niniejszej sprawie, skoro zarządzenie zabezpieczenia zostało wydane przeciwko uczestnikom postępowania pozostającym w związku małżeńskim, z uwzględnieniem powyższych uwag.

Postępowanie wieczystoksięgowe dotyczące wpisu hipoteki przymusowej nie jest sposobem egzekucji, ani jego skutkiem nie jest wyegzekwowanie roszczenia, ale zmierza ono do ułatwienia przyszłego postępowania egzekucyjnego, stanowiąc środek zabezpieczenia interesów fiskalnych, a zatem powinno być traktowane jak postępowanie egzekucyjne. W orzecznictwie zostało już przesądzone, że wierzyciel może uzyskać hipotekę przymusową obciążającą nieruchomość będącą majątkiem wspólnym małżonków jedynie na podstawie tytułu skierowanego przeciwko wszystkim uprawnionym do przedmiotu hipoteki. Skoro zatem obydwoje uczestnicy postępowania w niniejszej sprawie jako wspólnicy spółki cywilnej mają status zobowiązanego, to odpowiadają i majątkiem odrębnym i majątkiem wspólnym / art. 27c u.p.e.a. /. W takiej sytuacji podstawę do wystawienia tytułu stanowią przepisy art. 26 i 29 § 1 Ordynacji podatkowej, według których podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za podatki, przy czym w odniesieniu do do osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność ta obejmuje majątek odrębny każdego z podatników oraz ich majątek wspólny .

Dlatego też wbrew twierdzeniom apelacji wniosek o dokonanie wpisu hipoteki obciążającej nieruchomość stanowiącą majątek wspólny małżonków będących wspólnikami spółki cywilnej trafnie został uwzględniony.

Z tych przyczyn apelacja apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw została oddalona / art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc i art. 626(1) § 1 kpc /.