Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Elżbieta Zarzecka (spr.)

Sędziowie: SA Maria Jolanta Kazberuk

SA Alicja Sołowińska

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 marca 2016 r. w B.

sprawy z odwołania A. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 czerwca 2015 r. sygn. akt IV U 7286/14

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmuje wskaźnik podstawy wymiaru na poziomie 152,37% oraz podstawę wymiaru składek za lata 1976 i 1977 w wysokości po 58.368,00 zł.

Sygn. akt III AUa 1015/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z 6 października 2014 roku odmówił A. S. (1) prawa do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury, bowiem uznał, że wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów umożliwiających ponowne ustalenie wysokości świadczenia w oparciu o nową podstawę wymiaru albo w oparciu o nowo udowodnione okresy składkowe lub nieskładkowe. W ocenie organu rentowego wykazane w zaświadczeniu Izby Adwokackiej kwoty wpływów spraw i gotówki, kwota obrotu w latach 1976-1977 nie stanowią podstawy do przeliczenia emerytury, określonej decyzją z dnia 19 września 2013 roku, w której za lata 1976-1977 z uwagi na brak dokumentacji płacowej przyjęto wynagrodzenie minimalne.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył A. S. (1) domagając się przeliczenia emerytury i przyjęcia za lata 1976 i 1977 jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne średniego wynagrodzenia uzyskiwanego przez adwokatów wg. Rocznika Statystycznego GUS tj. kwot po 58.368 złotych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. W razie likwidacji zakładu pracy środkiem dowodowym na okoliczność ustalenia wynagrodzenia mogą być odpisy, wypisy, wyciągi, kopie, zaświadczenia wystawione przez przechowawcę lub jednostkę archiwizującą dokumentację danego zakładu pracy. Przy ustaleniu podstawy wymiaru świadczeń na podstawie dokumentacji zastępczej uwzględnia się tylko takie składniki wynagrodzenia, które podlegały składce na ubezpieczenie społeczne oraz jeśli zachowana dokumentacja wskazuje niewątpliwie na ich faktyczną wypłatę w określonej wysokości. Gdy wynagrodzenie pracownika określone jest stawką godzinową dopuszczalne staje się ustalenie wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczenia tylko wówczas gdy zachowały się dane dotyczące ilości godzin jaka pracownik faktycznie przepracował w danym okresie na określonym stanowisku.

Sąd Okręgowy wyrokiem z 25 czerwca 2015 roku zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury A. S. (1) od 2 września 2014 roku z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przy przyjęciu podstawy wymiaru na poziomie 160,82 % oraz przy przyjęciu za 1976 i 1977 rok podstawy wymiaru składek w wysokości 103.292,00 zł.

Sąd ten ustalił, że wnioskodawca adwokat A. S. (1) w okresie od 8 października 1973 roku do 30 czerwca 1975 roku świadczył pracę w Zespole Adwokackim nr (...) w L. w I półroczu 1975 roku osiągnął obrót w wysokości 71.996 złotych, a wynagrodzenie netto na poziomie 38.238 złotych. W okresie od 1 lipca 1975 roku do 31 grudnia 1979 roku świadczył pracę w Zespole Adwokackim nr (...) w B.. Z okresu zatrudnienia zachowała się jedynie częściowa dokumentacja płacowa. Wpływy spraw i gotówki za I półrocze 1976 roku w Zespole Adwokackim nr (...) w B. wynosiły 80.880 złotych, a obroty za okres od stycznia do maja 1977 roku 84.355 złotych. W 1976 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie służące do wyliczenia przeciętne miesięczne wynagrodzenie służące do wyliczenia podstawy emerytury wynosiło 4.596 złotych, a roczne 55.152 złote. Minimalne wynagrodzenie od 1 sierpnia 1974 roku wynosiło 1.200 złotych, zaś od 1 maja 1977 roku – 1.400 złotych. W 1977 roku A. S. (1) z tytułu świadczenia usług uzyskał od klientów wpłaty na łączną kwotę 181.442 złote. Uzyskiwane przez niego obroty były najwyższe spośród członków Zespołu Adwokackiego nr (...) w B.. Miał dużo klientów, a osiągane przez niego obroty utrzymywały się na najwyższym poziomie. Potwierdzał to zeszyt obrotów i zeznania świadka W. M.. Organ rentowy na postanowienie Sądu dokonał symulacji wyliczeń i stwierdził, że wysokość świadczenia emerytalnego, które przysługiwałoby wnioskodawcy przy przyjęciu jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w 1976 i 1977 roku kwot po 58.368 złotych wynosiłoby 3.333,46 złotych a przy przyjęciu w tym okresie jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwot po 103.292 złotych wynosiłoby 3.473,06 złotych. W toku postępowania wnioskodawca zmienił pierwotne żądanie i ostatecznie domagał się przeliczenia emerytury przy przyjęciu za lata 1976 – 1977 jako podstawy wymiaru składek kwoty 103.292 złotych, która została przyjęta przez organ rentowy jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w roku 1975 w decyzji z 18 listopada 2014 roku, wydanej w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z 18 lutego 2014 roku sygn. akt IV U 4290/13.

Zdaniem Sądu Okręgowego odwołanie A. S. (1) zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. 2015 r., poz. 748) jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Od 1 sierpnia 1974 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 1.200 złotych (M.P. Nr 26, poz. 154) , zaś od 1 maja 1977 roku 1.400 złotych (M.P. Nr 5, poz. 36). Zdaniem Sądu w realiach rozpoznawanej sprawy niewątpliwym było, że wysokość wynagrodzenia A. S. (1) w spornym okresie przekraczała te kwoty. Z zaświadczenia Izby Adwokackiej w O. wynikało, że w I półroczu 1976 roku Zespół Adwokacki w B. osiągnął wpływ gotówki na poziomie 80.880 złotych, a jego obroty za okres od stycznia do maja 1977 roku wyniosły 84.355 złotych, a udział wnioskodawcy w uzyskanie tego obrotu był znaczący. Świadek W. M., który w tym czasie również był zatrudniony w Zespole Adwokackim w B., wypełniał dokumentację finansową zespołu, przyjmował opłaty za usługi adwokackie, prowadził zapisy w zeszycie obrotów wnioskodawcy przyznał, że wnioskodawca miał wielu klientów i wypracowywał duże obroty, które spośród wszystkich członków zespołu były najwyższe i nie spadały. Z zapisów zawartych w zeszycie obrotów wnioskodawcy wynikało, że w 1977 roku z tytułu świadczonych przez wnioskodawcę usług adwokackich osiągnął on wpłaty na poziomie ponad 181.000 złotych. W kolejnych latach kwoty te były jeszcze wyższe i osiągały w 1978 roku ponad 194.000 złotych, a w 1979 roku ponad 195.000 złotych. W ocenie Sądu nie było wątpliwości, że wysokość wynagrodzenia A. S. (1) w spornym okresie przekraczała minimalny pułap.

Główny Urząd Statystyczny nie posiadał danych dotyczących przeciętnych wynagrodzeń dla zawodu adwokat w latach 1976 -1977. Jednakże organ rentowy wydając decyzję z 18 listopada 2014 roku stanowiącą wykonanie wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z 18 lutego 2014 roku w sprawie IV U 4290/13 jako podstawę wymiaru składek za 1975 rok przyjął kwotę 103.292 złotych. Wprawdzie w tym czasie wnioskodawca świadczył pracę w ramach innego zespołu adwokackiego, ale co wynikało z zapisów w zeszycie obrotów i zeznań świadka w 1976 roku i 1977 roku wypracowywał on najwyższy obroty spośród członków zespołu adwokackiego. Co więcej organ rentowy za 1978 rok przyjął jako podstawę wymiaru składek kwotę 130.027 złotych (w tym czasie wpłaty z tytułu świadczonych przez niego usług wynosiły ponad 194.000 złotych), a za 1979 rok kwotę 1232.970 złotych (w tym czasie wpłaty z tytułu świadczonych przez niego usług wynosiły ponad 195.000 złotych). Nie sposób więc było przyjąć, że w okresie poprzedzającym te lata osiągał on wynagrodzenie na poziomie minimalnym albo nawet na poziomie 58.368 złotych.

Sąd Okręgowy podkreślił, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, na które w zaskarżonej decyzji powoływał się organ rentowy dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może w postępowaniu przed sądem wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności mające wpływ na prawo do tych świadczeń (wyrok SN z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, wyrok SA w Białymstoku z dnia 12 marca 2015 roku, III AUa 1422/14). W związku z tym Sąd uznał, iż za podstawę wymiaru składek w 1976 i 1977 roku należy przyjąć kwoty 103.292 złotych i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury A. S. (1) od 2 września 2014 r. z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przy przyjęciu podstawy wymiaru na poziomie 160,82 % oraz przy przyjęciu za 1976 r. i za 1977 r. podstawy wymiaru składek w wysokości 103.292,00 złotych.

Apelację od tego wyroku złożył organ rentowy.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa procesowego, tj. art. 227, art. 232 i art. 233 k.p.c., z uwagi na przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów skutkujące uznaniem, że w latach 1976 i 1977 A. S. (1) osiągnął każdorazowo wynagrodzenie w kwocie 103.292,00 zł

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. przez przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia ubezpieczonego wskaźnika 152,37 % oraz przyjęciu za 1976 r. i za 1977 r. podstawy wymiaru składek w wysokości 58.368,00 zł lub ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Olsztynie.

Wnioskodawca wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Zaskarżoną decyzją z 6 października 2014 r. organ rentowy, na podstawie art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił wnioskodawcy przeliczenia emerytury przy przyjęciu w latach 1976 i 1977 wynagrodzenia w kwotach po 58.368,00 zł argumentując, iż nie przedłożył on żadnej źródłowej dokumentacji płacowej potwierdzającej wysokość osiąganych wówczas zarobków. W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca początkowo domagał się przeliczenia emerytury przy przyjęciu wynagrodzenia za w/w lata w kwotach po 58.368,00 zł, zaś w toku postępowania sądowego zmodyfikował pierwotne żądanie i wnosił o przyjęcie za w/w lata wynagrodzenia w kwocie po 103.292,00 zł i wskaźnika podstawy wymiaru składek na poziomie 160,82 %. Sąd pierwszej instancji po dokonaniu analizy dokumentacji zgromadzonej w aktach emerytalnych wnioskodawcy, w aktach spraw Sądu Okręgowego w Olsztynie sygn. IV U 3452/13 dotyczącej S. K., IV U 4290/13 dotyczącej wnioskodawcy, zeznań świadka W. M. oraz zapisów zawartych w zeszycie obrotów wnioskodawcy za lata 1977-1979, doszedł do przekonania, że podstawę wymiaru składek wnioskodawcy w latach 1976-1977 należy przyjąć w takiej samej wysokości jak przyjęta przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie IV U 4290/13 za rok 1975 w kwocie 103.292,00 zł i przy przyjęciu podstawy wymiaru na poziomie 160,82 %. Sąd wskazał, że z zapisów w zeszycie obrotów i z zeznań świadka W. M. wynikało, że w latach 1976 i 1977 wypracowywał najwyższe obroty spośród członków zespołu adwokackiego w B.. Ponadto organ rentowy za 1978 rok przyjął jako podstawę wymiaru składek kwotę 130.027 złotych (w tym czasie wpłaty z tytułu świadczonych przez wnioskodawcę usług wynosiły ponad 194.000 złotych), a za 1979 rok kwotę 1232.970 złotych (w tym czasie wpłaty z tytułu świadczonych przez niego usług wynosiły ponad 195.000 złotych). Nie sposób więc było przyjąć, że w okresie poprzedzającym te lata osiągał on wynagrodzenie na poziomie minimalnym albo nawet na poziomie 58.368 złotych.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadzonym w życie od 1 stycznia 2009 r. ustawą z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 192, poz. 1180) jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zatem zasadą jest, że w przypadku braku możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek u pracowników, którzy bezspornie pozostawali w zatrudnieniu pracowniczym w danym okresie za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę minimalnego wynagrodzenia w okresie pozostawania w stosunku pracy.

Sporny okres obejmuje lata 1976-1977, kiedy to kwestię podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych (w tym adwokatów zatrudnionych w zespołach adwokackich) regulował art. 17 ust. 3 i ust. 5 pkt 2 ustawy z 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. nr 3, poz. 6), natomiast podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne określał § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 4 marca 1964 r. w sprawie ubezpieczenia społecznego adwokatów – członków zespołów adwokackich i ich rodzin (Dz. U. z 1964 r. nr 10, poz. 62) wydany na podstawie delegacji z art. 107 ustawy z 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury (Dz. U. z 1963 r. nr 57, poz. 309).

Z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 4 marca 1964 r. w sprawie ubezpieczenia społecznego adwokatów – członków zespołów adwokackich i ich rodzin wynika, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek i świadczeń ubezpieczeniowych za zarobek uważa się: 1) udział w podziale dochodów zespołu adwokackiego w równych częściach, 2) udział w podziale nadwyżki dochodów zespołu adwokackiego, proporcjonalnym do osobistego wkładu pracy, oraz 3) dodatek za kierownictwo zespołu.

Zatem podstawę wymiaru świadczenia adwokata zatrudnionego w zespole adwokackim nie mogło stanowić jakiekolwiek wynagrodzenie, średnie, czy przeciętne wynagrodzenie w adwokaturze lub w gospodarce narodowej lub inne wskazane przez ubezpieczonego, a jedynie wynagrodzenie adwokata, uzyskane z tytułu pracy w zespole, którego był członkiem, przyjęte do ustalenia składek na ubezpieczenie społeczne, na które składały się kwoty udziału w podziale dochodów zespołu adwokackiego w równych częściach, w podziale nadwyżki dochodów zespołu adwokackiego, proporcjonalnym do osobistego wkładu pracy oraz ewentualnie dodatek za kierownictwo zespołu, po odliczeniu od kwoty wynagrodzenia podatku od wynagrodzeń.

Z § 29 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia 1963 r. w sprawie zespołów adwokackich (Dz. U. z 1964 r. nr 1, poz. 4) obowiązującego w latach 1976-1977 wynika, że dochód zespołu, podlegający po upływie każdego miesiąca podziałowi pomiędzy członków zespołu, ustala się po potrąceniu kosztów administracyjnych zespołu z sumy opłat pobranych za czynności. § 30 stanowi, że kosztami administracyjnymi zespołu są: 1) podatek obrotowy, 2) podatki terenowe, 3) składki na ubezpieczenia społeczne, 4) dodatek za kierownictwo zespołu, 5) wynagrodzenie personelu pomocniczego, 6) świadczenie na rzecz organów samorządu adwokackiego, 7) wydatki gospodarcze (czynsz, opał, światło, telefon, utrzymanie czystości, materiały biurowe itp.), 8) inne wydatki przewidziane w budżecie zespołu.

Ze wskazanych przepisów wynika zatem, że opłaty za wynagrodzenie adwokatów pobierane przez zespoły adwokackie nie stawały się wynagrodzeniem poszczególnych adwokatów, bowiem z opłat tych pokrywane były koszty działalności zespołu. Dochód zespołu podlegający po upływie każdego miesiąca podziałowi pomiędzy członków zespołu, ustalany był po potrąceniu kosztów administracyjnych zespołu z sumy opłat za czynności adwokackie. Ponadto dochód zespołu adwokackiego dzielony był równo na poszczególnych członków zespołu i jedynie podział nadwyżek dochodów zespołu następował proporcjonalnie do osobistego wkładu pracy adwokata.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że wnioskodawca w latach 1976-1977 uzyskiwał wynagrodzenie nie mniejsze niż w 1975 r. nie znajduje żadnego uzasadnienia w obowiązujących przepisach ani odzwierciedlenia w zgromadzonych dokumentach znajdujących się w aktach emerytalnych wnioskodawcy oraz w aktach spraw Sądu Okręgowego w Olsztynie sygn. IV U 3452/13 dotyczącej S. K. i IV U 4290/13 dotyczącej wnioskodawcy.

Pismem z 13 stycznia 2014 r. (k. 183 akt ZUS) Izba Adwokacka w O. poinformowała, że nie posiada kartotek płacowych ani żadnej dokumentacji zastępczej, która byłaby podstawą do wydania zaświadczenia w sprawie wynagrodzenia wnioskodawcy za lata 1976-1977. W sprawozdaniu z wizytacji Zespołu Adwokackiego w B. za lata 1976-1977 nie ma wynagrodzeń, są tylko obroty lub wpływy spraw i gotówki. Wpływy spraw i gotówki za I półrocze 1976 r. – 80.880,00 zł, obroty za okres styczeń – maj 1977 r. – 84.355,00 zł.

Zeszyt obrotów zatytułowany „Adw. A. S. (...)” (k. 18) przedstawia kwoty wpłacane na rzecz wnioskodawcy za usługi adwokackie jakie świadczył w latach 1977-1979 oraz styczniu i lutym 1980 r., nazwiska osób je wpłacających, daty dokonanych wpłat, nr kart oraz nr Kp. Brak jest wpisów dotyczących roku 1976. Legitymacja ubezpieczeniowa potwierdza, że w latach 1976-1977 wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu oraz, że nie korzystał ze zwolnień lekarskich.

W ocenie Sądu Apelacyjnego należy podzielić zawarte w apelacji zarzuty, że wprawdzie w większości przypadków zarobki ubezpieczonych na przestrzeni lat wykazują tendencję wzrostową, to jednak jest to wyłącznie domniemanie, które w rozpoznawanej sprawie nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonych dokumentach z lat 1976-1977. Ze specyfiki zawodu adwokata wynika, że zarobki nie mają charakteru stałego, są zależne od liczby klientów, prowadzonych spraw, ich przedmiotu, stopnia skomplikowania i temu podobnych czynników. Ponadto nie bez znaczenia jest, że wnioskodawca w połowie 1975 r. zmienił miejsce pracy. W okresie od 8 października 1973 roku do 30 czerwca 1975 roku świadczył pracę w Zespole Adwokackim nr (...) w L. a w okresie od 1 lipca 1975 roku do 31 grudnia 1979 roku świadczył pracę w Zespole Adwokackim nr (...) w B.. Zmiana miejsca pracy niewątpliwie miała wpływ na liczbę klientów i spraw chociażby z uwagi na mniejszą rozpoznawalność adwokata w nowym środowisku i konieczność zaadaptowania się do pracy w nowym środowisku. Z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z 21 października 2013 r. (k. 171 akt ZUS) wynika, że wynagrodzenie wnioskodawcy za rok 1975 wyniosło 58.309,20 zł, za rok 1978 – 130.027,00 zł a za 1979 rok – 123.970,00 zł. Zatem wynagrodzenie za rok 1979 nie wykazuje tendencji wzrostowej w stosunku do roku 1978 a tendencję zniżkową. Prowadzi to do wniosku, że wynagrodzenia za lata 1976-1977 nie można konstruować na zasadzie podobieństwa do wynagrodzenia z lat 1975, czy z 1978-1979. Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie sygn. akt IV U 4290/13 wysokość zarobków za rok 1975 r. ustalił wyłącznie na dowodach potwierdzających faktycznie uzyskane wynagrodzenie lub wysoce je uprawdopodabniających (roczniki GUS). Natomiast w zakresie zarobków za lata 1981-1983 przyjął średnie wynagrodzenie adwokatów według danych GUS, ponieważ wnioskodawca udowodnił (zeznaniami świadków i na podstawie zachowanej dokumentacji płacowej wnioskodawcy) wysokość wynagrodzenia na poziomie, co najmniej średniego wynagrodzenia adwokatów według danych GUS.

Powyższe, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie oznacza jednak, że wnioskodawca wynagrodzenie na poziomie roku 1975 uzyskał w kolejnych latach.

Wpływy spraw i gotówki Zespołu Adwokackiego w B. za I półrocze 1976 r. – 80.880,00 zł, obroty za okres styczeń – maj 1977 r. – 84.355,00 zł oraz obroty wnioskodawcy w latach 1977-1979 oraz w styczniu i lutym 1980 r. nie pozwalają ustalić wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy w latach 1976 - 1977.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego wprawdzie w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego, to jednak obliczenie wysokości wynagrodzenia musi być oparte na dokumentacji, z której wynikają określone kwoty wynagrodzenia. Dopiero zebrana dokumentacja może zostać poparta zeznaniami świadków. Natomiast w rozpoznawanej sprawie nie można ustalić wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy w latach 1976-1977, na podstawie wpływów spraw i gotówki Zespołu Adwokackiego w B. za I półrocze 1976 r. – 80.880,00 zł, obrotów za okres styczeń – maj 1977 r. – 84.355,00 zł oraz obrotów wnioskodawcy w roku 1977.

Dlatego też, w ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do przyjęcia, że przeliczenie podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy od 2 września 2014 roku powinno nastąpić z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przy przyjęciu podstawy wymiaru na poziomie 160,82 % oraz przy przyjęciu za lata 1976 - 1977 podstawy wymiaru składek w wysokości 103.292,00 zł.

W związku z powyższym, mając na uwadze wnioski apelacji, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązując organ rentowy do przeliczenia emerytury wnioskodawcy przy przyjęciu do podstawy wymiaru wskaźnika w wysokości 152,37 % oraz przyjęciu za lata 1976 - 1977 podstawy wymiaru składek w wysokości po 58.368,00 zł.