Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz

Sędziowie: SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Sandra Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 r. na rozprawie sprawy

z wniosku C. Ł.

z udziałem (...) Spółki Akcyjnej w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 13 lipca 2015 r., sygn. akt I Ns 360/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Rybniku do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Barbara Braziewicz SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni – C. Ł. wniosła o ustanowienie na nieruchomości położonej w miejscowości R.-B., nr ew. działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Rybniku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – linii energetycznej zlokalizowanej na przedmiotowej działce, służebności przesyłu polegającej na utrzymaniu linii energetycznej, prawie do jej konserwacji i napraw według oznaczeń, które znajdują się na mapie sporządzonej przez powołanego przez Sąd Rejonowy biegłego geodetę oraz zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych. Dodatkowo domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania kwoty 64.800 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie wyżej opisanej służebności.

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania (...) S.A. w G. wniosła o oddalenie wniosku w całości, podnosząc zarzut nabycia służebności gruntowej w swojej treści odpowiadającej służebności przesyłu obciążającej nieruchomość wnioskodawczyni przez zasiedzenie. Ponadto domagała się zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 lipca 2015r. Sąd Rejonowy w Rybniku w punkcie 1 oddalił wniosek; w punkcie 2 zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania; w punkcie 3 pobrał od wnioskodawczyni na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 3.150,39 zł tytułem brakującej części na wynagrodzenie biegłych za sporządzone opinie.

Przytoczone postanowienie oparte zostało na ustaleniach szczegółowo przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Z ustaleń tych wynika, że przedmiotem wniosku jest ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości położonej w R.- B., nr ew. działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Rybniku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – linii energetycznej. Wieczystoksięgowym właścicielem wyżej wymienionej nieruchomości jest C. Ł.. Na nieruchomości wnioskodawczyni posadowiony jest fragment linii elektroenergetycznej napowietrznej wysokiego napięcia 110 kV.

Linia napowietrzna 110 kV R.-B. została zaprojektowana we wrześniu 1973 r. Linia ta została wybudowana na podstawie projektu technicznego oraz decyzji Urzędu Miejskiego w R. z dnia 18 sierpnia 1974r. wydanej na podstawie między innymi art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Na podstawie decyzji z dnia 18 sierpnia 1974r. zezwolono Zakładowi (...) na budowę linii wysokiego napięcia w miejscowości B. zgodnie z planem trasy akceptowanym przez Naczelnika miasta B. pismem z dnia 16.04.1974r. przez nieruchomość prywatną stanowiącą własność P. S.. W dniu 6 lipca 1977r. sporządzono protokół odbioru technicznego linii napowietrznej 110 kV trasy R.-B.. Działka wnioskodawczyni oznaczona nr (...) znajduje się w terenach oznaczonych na wyrysie z mapy zasadniczej jako grunty rolne i tereny mieszkalne. Pierwszym posiadaczem służebności było Przedsiębiorstwo Państwowe Zakłady (...), w skład którego wchodził Zakład (...) w G.. Przedsiębiorstwo Państwowe uzyskało prawo służebności dla Skarbu Państwa, natomiast linie energetyczne pozostawały w jego zarządzie, co potwierdza zarządzenie nr (...) Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 22 kwietnia 1985 r. oraz nr (...) Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 16 stycznia 1989 r. Aktem notarialnym z dnia 12 lipca 1993 r. – Rep. (...) nastąpiła komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego w wyniku której powstał (...) S.A. w G.. Przedsiębiorstwo Państwowe zostało już przed rokiem 1993 wyposażone przez Skarb Państwa w majątek w skład którego wchodziły także prawa związane z korzystaniem z niego. W dniu 1 lipca 2007 r. uczestniczka postępowania zawarła z (...) S.A. z siedzibą w G. umowę o objęcie akcji i wniesienie wkładu niepieniężnego. Zgodnie z postanowieniami umowy uczestniczka postępowania nabyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa, wniesioną przez (...) S.A. jako wkład niepieniężny w zamian za obejmowane akcje w podwyższonym kapitale zakładowym uczestniczki postępowania. W ramach zbytej części przedsiębiorstwa na uczestniczkę postępowania została przeniesiona własność urządzeń służących do przesyłu energii elektrycznej, w tym również stacji transformatorowych, słupów i linii elektroenergetycznych oraz praw majątkowych.

Linia posadowiona na nieruchomości wnioskodawczyni jest niezbędna i zasila kopalnię (...) i kopalnię (...), które zobligowane prawem górniczym muszą posiadać trzy niezależne zasilania. Bez istnienia przedmiotowej linii kopalnie te nie mogłyby istnieć i funkcjonować zgodnie z prawem. Ponadto linia ta jest częścią pierścienia energetycznego południowej Polski, a jej brak wpłynąłby na zagrożenie dostaw energii elektrycznej głównie do miejscowości J.. Na działce tej nie są usytuowane żadne słupy, a jedynie nad nią przebiegają przewody.

Pismem z dnia 7 grudnia 2011 r. uczestniczka postępowania została wezwana do polubownego załatwienia sprawy. W odpowiedzi z dnia 12 stycznia 2012 r. uczestniczka podniosła zarzut zasiedzenia służebności gruntowej.

Sąd Rejonowy powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dowodów z przywołanych szczegółowo w uzasadnieniu dokumentów, zeznań świadka M. S., które poddał ocenie. Sąd na wniosek wnioskodawczyni dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu energetyki w celu ustalenia granic służebności przesyłu dla linii energetycznych wysokiego napięcia na przedmiotowej działce, a także dowód z opinii biegłego geodety w celu naniesienia granic służebności przesyłu. Sąd nie dokonywał jednak oceny tych opinii, gdyż było to niecelowe w związku z przyjęciem, iż doszło do ustalenia, iż wnioskodawczyni posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyni. Także Sąd uznał, za niecelowe i niepotrzebnie zwiększające koszty postępowania dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność ustalenia wartości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności, skoro w niniejszej sprawie do ustanowienia takiej służebności nie doszło.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał roszczenie wnioskodawczyni za nieuzasadnione. Wnioskodawczyni wniosła o ustanowienie na jej nieruchomości na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – linii energetycznej wysokiego napięcia zlokalizowanej na jej działce, służebności przesyłu polegającej na utrzymaniu linii energetycznej, prawie do jej konserwacji i napraw. Zatem w ocenie Sądu Rejonowego w pierwszej kolejności wymagał zbadania podniesiony przez uczestniczkę postępowania zarzut zasiedzenia służebności gruntowej w swej treści odpowiadającej służebności przesyłu oraz zarzut, iż poprzednik prawny uczestniczki postępowania w sposób legalny uzyskał pozwolenie na wejście w teren i posadowienie urządzeń przesyłowych, gdyż dysponował decyzją wywłaszczeniową, która przesądza kwestię dobrej wiary posiadacza służebności.

Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 z zm.) organy administracji państwowej, instytucje i przedsiębiorstwa państwowe mogą za zezwoleniem naczelnika gminy - a w miastach prezydenta lub naczelnika miasta (dzielnicy), zakładać i przeprowadzać na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągi drenażowe, przewody służące do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzenia techniczne łączności i sygnalizacji, a także inne podziemne lub nadziemne urządzenia techniczne niezbędne do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Osobom upoważnionym przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe przysługuje prawo dostępu do tych przewodów i urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją. Jeżeli założenie i przeprowadzenie przewodów i urządzeń powoduje, że nieruchomość nie nadaje się do dalszego racjonalnego jej użytkowania przez właściciela na cele dotychczasowe, nieruchomość podlega wywłaszczeniu w trybie i według zasad przewidzianych w niniejszej ustawie dla wywłaszczenia nieruchomości. Mając na uwadze powyższy przepis posiadając decyzję administracyjną wydaną na jego podstawie przedsiębiorstwo zajmujące się przesyłaniem płynów, pary, gazów, elektryczności na nieruchomościach prywatnych uzyskiwało zezwolenie nie tylko na budowę potrzebnych do przesyłu urządzeń ale i również prawo dostępu do nich w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją, naprawą. Poprzednicy prawni uczestniczki postępowania zatem legitymowali się tytułem prawnym do wstępu na nieruchomość wnioskodawczyni i jej poprzednika prawnego w celu budowy urządzenia przesyłowego w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia relacji W.- B., W.- P.. Wnioskodawcy i ich poprzednik prawny mieli obowiązek znoszenia korzystania z ich gruntu w granicach wskazanych w decyzji. Posiadanie przez poprzedników prawnych uczestniczki postępowania tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawców w zakresie odpowiadającej w swej treści służebności przesyłu w stosunku do linii wysokiego napięcia oczywiście wyłączyło możliwość zasiedzenia przez poprzedników prawnych uczestniczki postępowania służebności gruntowej w swej treści odpowiadającej służebności przesyłu w stosunku do tej linii. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wydanie decyzji administracyjnej na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości prowadziło do trwałego ograniczenia prawa własności nieruchomości, gdyż sprawiało, że jej właściciel miał obowiązek znoszenia stanu faktycznego ukształtowanego przebiegiem urządzeń przez strefę, w której było lub mogło być wykonywane jego prawo. Przy tym trwałość ograniczenia prawa własności nieruchomości oznaczało, że ograniczenia te obejmowały nie tylko te osoby które były właścicielami nieruchomości w chwili prowadzenia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji w trybie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, lecz każdego kolejnego właściciela tej nieruchomości. Na uprawnienia wynikające z decyzji natomiast mógł powołać się nie tylko przedsiębiorca wykorzystujący urządzenia przesyłowe, który je zainstalował na nieruchomości prywatnej w związku z wydaną decyzją administracyjną w trybie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, ale każdy kolejny, który uzyskał do tych urządzeń tytuł i w związku z tym jest odpowiedzialny za ich utrzymanie i eksploatację Uczestniczka postępowania o czym była mowa już powyżej wykazała, iż jej poprzednikom prawnym przysługiwało prawo do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyni. Poza sporem przy tym była okoliczność, iż uczestniczka postępowania jest odpowiedzialna za stan urządzeń elektroenergetycznych linii wysokiego napięcia posadowionej na nieruchomości wnioskodawców. Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił wniosek. O kosztach Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 520 §3 k.p.c.

Od powyższego wyroku apelację wniosła wnioskodawczyni, zaskarżając orzeczenie w całości. Zarzuciła Sądowi naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego i oddalenie wniosku o ustanowienie służebności w oparciu o decyzję wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12.03.1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, podczas gdy decyzja z dnia 18.08.1974r. nie dotyczy osoby wnioskodawczyni; także prawa materialnego tj. §7pkt3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – poprzez jego błędne zastosowanie i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3600zł, podczas gdy koszty te według wskazanego w powyższym rozporządzeniu wynoszą 240zł; art. 520§3 k.p.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i obciążenie wnioskodawczyni kosztami postępowania w całości, podczas gdy uczestnik uzyskał na nieruchomości wnioskodawczyni nieodpłatną służebność przesyłu, a to wnioskodawczyni została obciążona kosztami postępowania, co godzi w zasady współżycia społecznego choćby mając na względzie rozbieżność w stanie finansowym uczestnika i wnioskodawczyni. We wnioskach apelacyjnych skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania sądowi pierwszej instancji i zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg stawek, ewentualnie o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie wniosku w całości i zasądzenie kosztów postępowania na rzecz wnioskodawczyni za obie instancje, ewentualnie zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 240zł i opłaty od pełnomocnictwa 17 zł oraz pobranie od uczestnika na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Rybniku kwoty 3.150,39zł tytułem brakującej części na wynagrodzenie biegłych za sporządzone opinie. Skarżący na poparcie swojego stanowiska przedstawił obszerną argumentację.

Uczestnik postępowania wniósł na rozprawie w dniu 24 lutego 2016r. o oddalenie apelacji i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych za drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni musiała odnieść skutek, zarówno z przyczyn branych pod rozwagę przez Sąd Odwoławczy z urzędu, jak i z uwagi na zarzuty podniesione w apelacji.

Sąd Rejonowy nie rozpoznał bowiem istoty sprawy, w wyniku czego należało uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania temu Sądowi.

Sąd Okręgowy nie może podzielić i uznać za swoje ustaleń faktycznych, a co z tym się wiąże także prawnych poczynionych przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te nie znajdują oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, równocześnie Sąd ten nie ocenił materiału dowodowego w granicach określonych przepisem art.233§1k.p.c. lecz dowolnie, z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów. Wnioski tego Sądu, co do faktów w sposób logiczny nie wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, co skutkowało tym, że Sąd nie dokonał właściwej oceny materiału dowodowego.

Przy czym na wstępie Sąd Okręgowy zauważa, iż wbrew stanowisku Sądu meriti, uczestnik postępowania w toku niniejszej sprawy nie podnosił zarzutu, iż poprzednik prawny uczestnika postępowania w sposób legalny uzyskał pozwolenie na wejście w teren i posadowienie urządzeń przesyłowych na nieruchomości wnioskodawczyni, gdyż dysponował decyzją wywłaszczeniową. O tym, że taki zarzut miał zostać podniesiony przez niego nie może świadczyć samo dołączenie przez uczestnika postępowania do złożonej do akt dokumentacji technicznej przedmiotowej linii decyzji wywłaszczeniowej dotyczącej innego właściciela oraz innej nieruchomości niż wnioskodawczyni, tyle tylko, że położonej w tej samej miejscowości co nieruchomość wnioskodawczyni, czy też generalne i teoretyczne wypowiedzi dotyczące tzw. służebności publicznoprawnej. Należy podkreślić, iż uczestnik postępowania konsekwentnie przez cały tok postępowania podtrzymywał jedynie zarzut zasiedzenia służebności gruntowej w swej treści odpowiadającej służebności przesyłu. Natomiast odnośnie tego ostatniego zarzutu Sąd meriti szerzej się nie wypowiedział, z uwagi na przyjętą koncepcję rozstrzygnięcia. Sąd ten także nie poczynił żadnych ustaleń faktycznych niezbędnych do zajęcia stanowiska odnośnie powyższej kwestii.

Należy podkreślić, iż rozstrzygnięcie Sądu musi zawsze opierać się na prawidłowo ustalonej podstawie faktycznej, która następnie określa podstawę prawną rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy nie poczynił koniecznych i niezbędnych ustaleń faktycznych pozwalających na zastosowanie przyjętej podstawy prawnej rozstrzygnięcia, ani też na wypowiedzenie się przez Sąd odwoławczy w kwestii podniesionego przez uczestnika postępowania zarzutu zasiedzenia służebności gruntowej w swej treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Przede wszystkim należy zauważyć, iż w sprawie niniejszej Sąd meriti nie wyjaśnił zasadniczej kwestii, a mianowicie tego, czy decyzja uwłaszczeniowa z dnia 18 sierpnia 1974r. wydana w oparciu o art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, w oparciu o którą Sąd ten wydał rozstrzygniecie w sprawie, dotyczy nieruchomości wnioskodawczyni, a także czy została wydana w stosunku do jej poprzedników prawnych. Sąd Rejonowy ustalając zakresu podmiotowy i przedmiotowy wydanej decyzji ( dotyczącej P. S. i nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) k.67akt) w żaden sposób nie odniósł go i nie powiązał z osobą wnioskodawczyni i jej nieruchomością. Tego rodzaju koniecznych ustaleń Sąd ten w ogóle nie poczynił.

Sąd Okręgowy ponadto zauważa, iż decyzja dołączona do akt, w której Sąd Rejonowy upatruje z jednej strony źródła uprawnienia ( posiadania tytułu prawnego ) uczestnika postępowania i jego poprzedników prawnych do wstępu na nieruchomość wnioskodawczyni i jej poprzedników prawnych w celu budowy urządzenia przesyłowego w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia relacji W.- B., W. - P., z drugiej strony obowiązku znoszenia przez wnioskodawczynię i jej poprzedników prawnych korzystania z ich gruntu w granicach wskazanych w decyzji, nie spełnia wymagań formalnych by za taką podstawę powstania uprawnienia tej treści można ją było uznawać. W aktach sprawy znajduje się wyłącznie jej uwierzytelniona kserokopia, przy tym brak na tym dokumencie potwierdzenia, że istnieje jej oryginał, zaopatrzony w klauzulę ostateczności. Ponadto decyzja ta ma charakteru indywidualny, ale nie odnosi się do osoby wnioskodawczyni, także jej poprzedników prawnych ( w tej kwestii nie zostały zresztą poczynione żadne ustalenia w toku sprawy), natomiast odnosi się do osoby P. S. właściciela nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), którego sfera prawna miałaby ulec ograniczeniu w wyniku jej wydania i realizacji w ten sposób, iż zezwala się poprzednikowi prawnemu uczestnika postępowania na budowę linii wysokiego napięcia w miejscowości B., zgodnie z planem trasy akceptowanym przez Naczelnika miasta B. (…), a linia wysokiego napięcia przebiegać będzie przez nieruchomość prywatną stanowiąca własność P. S.. Analiza treści dołączonej do akt decyzji nie daje podstaw do przyjęcia, że w jakikolwiek sposób dotyczy ona nieruchomości wnioskodawczyni i jej poprzedników prawnych i fragmentu linii elektroenergetycznej napowietrznej wysokiego napięcia 110 kV przechodzącej przez jej nieruchomość. Także z treści tej decyzji nie wynika, aby decyzja wywłaszczeniowa została doręczona wnioskodawczyni czy też jej poprzednikom prawnym.

Tymczasem istota tego rodzaju decyzji, stanowiącej, zgodnie z wolą ustawodawcy, formę wywłaszczenia o skutkach trwałych sprawdzała się do wyzucia w sposób definitywny właściciela z możliwości realizacji atrybutów prawa własności na części nieruchomości, w takim ich zakresie w jakim nie dawało się ich dalszego wykonywania pogodzić z posadowieniem, utrzymywaniem i wykorzystywaniem urządzeń i przewodów przesyłowych. Zatem aby uznać, że skutek ograniczający tego aktu o charakterze publiczno - prawnym nastąpił, konieczne jest wykazanie, że o jego treści właściciel gruntu był powiadomiony i miał realną możliwość podjęcia, ówcześnie dostępnych środków prawnych, pozwalających na weryfikację jego legalności. Uczestnik postępowania nie podejmował w tym zakresie żadnej aktywności dowodowej. Także z przedłożonych do akt dokumentów, w szczególności z odpisu wykazu właścicieli, użytkowników gruntów nad którymi przebiega linia elektroenergetyczna 110kV R. – B. (k. 68akt ) nie wynika, aby tego rodzaju decyzja została doręczona wnioskodawczyni czy też jej poprzednikom prawnym ( brak tożsamości nazwisk, adresu, numeru działki wymienionych w tym dokumencie w stosunku do danych wskazywanych przez wnioskodawczynię w złożonym wniosku).

Ostateczna decyzja wywłaszczeniowa wydana na podstawie art. 35 cytowanej powyżej ustawy, dla wywołania przewidzianych tą ustawą skutków prawnych w postaci trwałego ograniczenia prawa własności musiała był decyzją indywidualna, zatem musiała dotyczyć konkretnej osoby i określać nieruchomość, której dotyczy. Wzgląd na konstytucyjną ochronę praw majątkowych wyrażoną w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, uzasadnia rygorystyczne wymagania dotyczące tego aspektu treści decyzji administracyjnej o charakterze wywłaszczeniowym. W razie wydania takiej decyzji z niedokładnym określeniem nieruchomości, której dotyczy, ustalenie jej zakresu przedmiotowego może nastąpić przy wykorzystaniu innych elementów zawartych w treści tej decyzji, w tym dotyczących wymienionych w decyzji stron tego postępowania. Jednakże w niniejszej sprawie analiza decyzji, a także pozostały zebrany w toku postępowania materiał dowodowy, nie pozwala w żaden sposób na przyporządkowanie nieruchomości wnioskodawczyni wymienionej we wniosku do nieruchomości i strony postępowania administracyjnego wymienionej w przedmiotowej decyzji wywłaszczeniowej. Powyżej była już mowa o tym, iż decyzja administracyjna z dnia 18 sierpnia 1974r. nie wymieniała z imienia i nazwiska ani wnioskodawczyni, ani też jej poprzedników prawnych, także nieruchomości wnioskodawczyni, za pomocą takich określeń, jak jej położenie administracyjne (ulica i jej numer), numeru działki geodezyjnej, czy jej oznaczenia w księdze wieczystej. W tych okolicznościach analiza treści osnowy decyzji administracyjnej jednoznacznie wskazuje, że zakres podmiotowy i przedmiotowy tej decyzji nie obejmował nieruchomości ani wnioskodawczyni, ani też jej poprzedników prawnych, którzy także nie zostali ujęci jako strony prowadzonego postępowania administracyjnego. Zatem brak indywidualnej i ostatecznej decyzji wywłaszczeniowej odnoszącej się do wnioskodawczyni, jej poprzedników prawnych, jej nieruchomości skutkowało tym, iż nie można było uznać, w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, iż w stosunku do niej i jej poprzedników prawnych doszło do powstania szczególnej służebności ustawowej ( tzw. służebności publicznoprawnej), obciążającej w sposób trwały, część nieruchomości zajętą przez urządzenia uczestnika postępowania, tym samym kształtując treść prawa jej własności i rodząc uprawnienia natury administracyjnej dla przedsiębiorstw - w tym przesyłowych - organów lub instytucji związanych z ich późniejszym ich utrzymaniem i wykorzystywaniem, które właściciel nieruchomości był obowiązany znosić. Zatem w toku postępowania nie zbadano i nie ustalono czy poprzednicy prawni uczestniczki postępowania legitymowali się tytułem prawnym do wstępu na nieruchomość wnioskodawczyni i jej poprzedników prawnych w celu budowy urządzenia przesyłowego w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia relacji W.- B., W.- P., a wnioskodawczyni i jej poprzednik prawny mieli obowiązek znoszenia korzystania z ich gruntu w granicach wskazanych w decyzji. Kwestia powyższa powinna zostać ponownie zbadana przez Sąd Rejonowy ( zob. wyrok SA w Krakowie z 12.12.2014r., IACa 1293/14, opubl: opubl: www. orzeczenia. ms. gov.pl, uchwała SN (7) z 8.04.2014r., IIICZP 87/13, OSNIC rok 2014, 2014, Nr 7-8, poz. 68, str. 1, i wyrok SN z 26.09.2014r., (...) 724/13, opubl: www. sn. pl). Z powyższych względów zarzut naruszenia art.233 k.p.c. w związku z błędną oceną materiału dowodowego i oddalenie wniosku o ustanowienie służebności w oparciu o decyzję wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12.03.1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, podczas gdy decyzja z dnia 18.08.1974r. nie dotyczy osoby wnioskodawczyni należało uznać za zasadny.

Także za zasadny należało uznać zrzut naruszenia §7pkt3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – poprzez jego błędne zastosowanie i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600zł, podczas gdy koszty te według wskazanego rozporządzenia wynieść powinny 240zł. Bez wątpienia Sąd Rejonowy mimo, iż w motywach uzasadnienia prawidłowo powołał podstawę prawną przyznanych kosztów zastępstwa procesowego, to jednak w samej sentencji postanowienia zasadził kwotę, która z tego przepisu nie wynikała.

Odnośnie pozostałych zarzutów dotyczących kosztów postępowania, należy jedynie stwierdzić, z uwagi na wydane rozstrzygnięcie w sprawie, iż Sąd Okręgowy zasadniczo uważa je za chybione.

Zatem, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy winien był wyjaśnić przywołane na wstępie kwestie, czego w sposób prawidłowy nie uczynił. Sąd meriti w niniejszej sprawie nie rozpoznał istoty sprawy. Zatem, z przytoczonych wyżej powodów zaskarżone postanowienie ostać się nie mogło, a sprawa podlegała przekazaniu do ponownego rozpoznania. Sprawa nie została dostatecznie wyjaśniona przez ten Sąd do stanowczego rozstrzygnięcia spornego stosunku, Sąd rozstrzygając ją pominął merytoryczny zarzut uczestnika postępowania dotyczący zasiedzenia służebności gruntowej w swej treści odpowiadającej służebności przesyłu, a w zasadzie orzekał w oderwaniu od sformułowanych przez uczestnika zarzutów, także nie wyjaśnił i pozostawił poza swoją oceną okoliczności faktyczne, stanowiące przesłanki zastosowania norm prawa materialnego – a dotyczące ustanowienia służebności przesyłu - będące podstawą roszczenia. Równocześnie wydanie postanowienia w sprawie wymaga ponownego, prawidłowego przeprowadzenia postępowania dowodowego i jeszcze raz przeprowadzenia spójnej analizy prawnej przy uwzględnieniu zakresu zarzutów podnoszonych przez uczestnika postępowania.

Z tych względów należało uchylić zaskarżone orzeczenie oraz przekazać sprawę do ponownego rozpoznania, z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy, o czym orzeczono na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13§2 k.p.c. i art.108§2k.p.c.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd przede wszystkim ustali jakie zarzuty w sprawie podnosi uczestnik postępowania, następnie rozważy, o ile nadal będzie to aktualne, w jaki sposób wyjaśnić kwestie powyżej podnoszone, a dotyczące przede wszystkim decyzji wywłaszczeniowej dotyczącej przedmiotowej nieruchomości, przeprowadzi w sposób prawidłowy stosowne postępowanie dowodowe, powtórnie wszechstronnie rozważy i oceni zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, po czym dokona ponownych ustaleń faktycznych w oparciu o całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, z poszanowaniem reguł wynikających z przepisów procedury cywilnej, wypowie się o zastosowanych normach prawa materialnego, przy uwzględnieniu także wyżej przedstawionej argumentacji prawnej, ponadto rozstrzygnie również o kosztach postępowania, w tym kosztach postępowania odwoławczego, nadto Sąd stanowisko swe umotywuje stosownie do dyspozycji art. 328 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Roman Troll SSO Barbara Braziewicz SSO Gabriela Sobczyk