Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka D. P. wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego P. P. w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 1522/08 z kwoty po 300 zł. miesięcznie do kwoty po 600 zł. miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż rozwód został orzeczony 10 grudnia 2009 r. z wyłącznej winy pozwanego, zostały wówczas zasądzone alimenty na rzecz małoletniego syna stron w wysokości po 700 zł. miesięcznie i na rzecz powódki po 300 zł. miesięcznie. Od tego czasu upłynął okres 6 lat, zwiększyły się potrzeby powódki, wzrosły także możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego. Dochody powódki przez ten czas pozostają na tym samym poziomie i wynoszą minimalną płacę krajową netto 1309 zł. Powódka nadal mieszka w swoim małym mieszkaniu, nie stać jej na leczenie, pozostaje pod opieką kilku poradni specjalistycznych. Tymczasem sytuacja pozwanego jest bardzo dobra, ożenił się, pracuje w Irlandii, gdzie zarabia 2500 Euro miesięcznie, odpadł mu obowiązek alimentacyjny wobec syna, który już zakończył edukację. Ponadto pozwany jest właścicielem 3 nieruchomości.

Pozwany P. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska podał, iż wskazywane przez powódkę koszty jej utrzymania są znacznie zawyżone, wie, że powódka przeprowadziła w swoim mieszkaniu kilka remontów. Podniósł, iż wynagrodzenie powódki na przestrzeni kilku lat uległo zwiększeniu z kwoty brutto 1276 zł do 1750 zł, zaś stawka godzinowa za pracę w Irlandii uległa obniżeniu z 12,70 Euro do 11,25 Euro. Z wiedzy pozwanego wynika, iż powódka posiada kurs gastronomiczny oraz umiejętność i sprzęt do robienia manicure, w ten sposób także sobie dorabia. Nie posiada majątku przynoszącego dochody, siedlisko w K. wymaga remontu. Syn stron zakończył edukację, jednak pozwany nadal do rąk powódki przekazuje tytułem alimentów kwotę 1000 zł. miesięcznie. Żona pozwanego od niedawna podjęła dorywczą pracę. Żona pozwanego choruje na kilka schorzeń, które wymagają stałej opieki lekarskiej i przyjmowania leków, częściowo pozostaje pod opieką lekarską w Polsce, z czym związane są dodatkowe koszty na przeloty do Polski. Podniósł, iż z żądania pozwu nie wynika, aby koszty utrzymania powódki od czasu rozwodu uległy zwiększeniu /odpowiedź na pozew k. 28-31/.

Pozwem zarejestrowanym pod numerem III RC 312/15 powód P. P. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej D. P. ewentualnie o obniżenie alimentów z kwoty po 300 zł. miesięcznie do kwoty po 100 zł. miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu podniósł, iż sytuacja materialna powoda jest bardzo ciężka, albowiem uległa obniżeniu stawka godzinowa za pracę świadczoną przez powoda, ponadto żona powoda jest osobą bardzo chorą, choruje na arytmię, wysokie ciśnienie i guzy na tarczycy, koszt stałych leków wynosi 35 Euro, często przylatuje do Polski, gdzie się leczy, koszt przelotów, leków i wizyt lekarskich to ok. 4,5 tyś zł. rocznie. Koszt wynajmowanego przez powoda mieszkania to ok. 1300 Euro miesięcznie. Miesięczne wynagrodzenie powoda wynoszące 1718 Euro nie wystarcza na pokrycie jego wydatków. Wskazał także na dobrą sytuację materialną pozwanej.

Strona pozwana wniosła o oddalenie tego powództwa w całości.

Sprawa III RC 312/15 została postanowieniem tut. Sądu połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą /postanowienie z dnia 13 października 2015 r./.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Alimenty na rzecz powódki D. P. zostały zasądzone w wyroku rozwodowym orzekającym rozwód z winy P. P. – wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 14 lipca 2009 r. w sprawie VIRC 1522/08 na kwotę po 300 zł. miesięcznie. Wówczas powódka mieszkała z małoletnim synem stron, na którego alimenty zostały zasądzone po 700 zł. miesięcznie. Powódka pracowała jako sprzedawca i zarabiała netto 980 zł. miesięcznie. Pozwany po kilkuletniej pracy w Irlandii, w czasie, gdy był orzekany rozwód powrócił do Polski i podjął zatrudnienie jako operator obróbki mechanicznej i cieplnej z wynagrodzeniem 1800 zł. brutto plus kwotą 200 zł. dodatku motywacyjnego /akta SO w Olsztynie VI RC 1522/08/.

Strony podzieliły się majątkiem w ten sposób, że powódka otrzymała mieszkanie położone w centrum S. o powierzchni 35 m ², zaś pozwany 30-arową działkę rolną znajdującą się pod S..

Powódka pracuje jako sprzedawca z zarobkami w wysokości najniższej płacy krajowej w kwocie netto 1309,13 zł. Dnia 20 lutego otrzymała wypowiedzenie z pracy, w tym czasie przebywała na zwolnieniu lekarskim. Aktualnie powódka jest chora na depresję i nadal przebywa na zwolnieniu lekarskim. Po rozwiązaniu stosunku pracy będzie jej przysługiwało prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Od maja 2015 r. powódka mieszka sama, albowiem syn wyprowadził się, wyjechał do Irlandii, gdzie podjął pracę. Syn powódki pomagał matce finansowo do grudnia 2015 r. Opłaty za mieszkanie wraz z energią wynoszą ok. 300 zł. miesięcznie, ponadto w sezonie grzewczym powódka płaci za gaz ok. 150 zł. miesięcznie, także ponosi koszty telefonu, tv i Internetu w wysokości ok. 170 zł. miesięcznie. Posiada samochód V. (...) z 1998 r.

Powódka już drugi raz zachorowała na depresję, wcześniej chorowała w czasie, gdy toczyła się sprawa rozwodowa. Na wizyty lekarskie wydaje 100 zł. miesięcznie, na leki również ok. 100 zł. miesięcznie, ponadto ponosi koszty dojazdu do lekarza do O.. Pomaga jej rodzina, siostra pożycza pieniądze lub coś kupuje, szwagier naprawia samochód, także pomógł przy remoncie mieszkania /wyjaśnienia powódki D. P. k. 113, zeznania świadków I. C. k. 72v-73, J. C. k. 73, zaświadczenie o dochodach k. 9, rachunki za media k. 10-17, wyniki badań i karty leczenia szpitalnego k. 67-70, rozwiązanie umowy o pracę k. 103, świadectwo pracy k. 104, PIT k. 105-111/.

Pozwany P. P. od 2010 r. mieszka i pracuje w Irlandii jako spawacz, wcześniej przebywał tam i pracował w tej samej firmie od 2004 do 2009 r. Zarabia ok. 500 Euro tygodniowo. Mieszka wraz z żoną. Żona pozwanego pracuje dorywczo 1-2 dni w tygodniu, za dzień otrzymuje wynagrodzenie 50-60 Euro. Żona pozwanego leczy się na arytmię, nadciśnienie i guzy na tarczycy. Pozostaje częściowo pod opieką lekarzy w Polsce, koszty wiążą się z przylotami do Polski, opłatami wizyt lekarskich i leków. W lutym br. miała operację woreczka żółciowego, co spowodowało, że od tego czasu i obecnie nie może podjąć pracy. Małżonkowie mieszkają w wynajętym domu, za który opłaty wynoszą 1300 Euro, podnajmują kilku osobom pokoje, co powoduje, że ich część opłat wynosi 400 Euro miesięcznie plus ok. 100 Euro za media.

Pozwany wraz z żoną kupili w Polsce siedlisko do generalnego remontu w miejscowości K. w pobliżu Z., za kwotę 80 tyś zł., remontują ten dom, obecnie przyjeżdżając do Polski mieszkają już w K., jednak dom wymaga dalszych remontów, nadal nie ma tam położonych podłóg, drzwi wewnętrznych, znajdują się tam tylko stare, niezbędne sprzęty. Łączny roczny koszt utrzymania tej nieruchomości wynosi ok. 1200 zł.

Ponadto pozwany posiada w Polsce 30 arową działkę pod S. i 7-arową działkę rolną otrzymaną w darowiźnie od rodziców, nie ma z tych nieruchomości żadnych dochodów. Do grudnia 2015 r. przekazywał synowi alimenty /wyjaśnienia pozwanego k. 113v-114, zeznania świadków D. J. k. 112 v, M. P. k, 112v-113, dowody przelewów alimentów k. 34-40, zaświadczenia lekarskie i wyniki badań żony pozwanego k.43-50, 78, zaświadczenie o dochodach k. 53, 92-93, 94-95 dowody opłat za mieszkanie k. 54-55, zdjęcia domu w K. k. 57-61, dowody przelewów k. 79-81, wypis z rejestru gruntów k. 82/.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie o podwyższenie alimentów jest częściowo uzasadnione. Żądanie uchylenia obowiązku alimentacyjnego ewentualnie jego obniżenia nie jest uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, sporządzonych w przepisanej formie i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości, a także na zeznaniach świadków i wyjaśnieniach stron. W zasadniczych kwestiach zeznania świadków i wyjaśnienia stron były zbieżne, potwierdzone także dokumentami w sferze sporu pozostaje ocena zmiany jaka nastąpiła w sytuacji obu stron od czasu pierwotnego orzeczenia wysokości alimentów, zaś w kontekście tej zmiany ocena czy obowiązek alimentacyjny pozwanego powinien ulec zwiększeniu, zmniejszeniu lub uchyleniu.

Świadkowie D. J. i M. P. potwierdzili, iż dom w K. wymaga nadal remontu, jednocześnie pozwany przyznał, iż obecnie nadaje się do zamieszkania i strony korzystają z niego podczas pobytów w Polsce. Świadkowie I. C. i J. C. potwierdzili, iż pomagają powódce przekazują drobne kwoty pieniężne bądź w formie pomocy przy naprawie samochodu lub remoncie.

Zgodnie z art. 61 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego z zastrzeżeniem przepisu artykułu poprzedzającego do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi. Zaś art. 138 Krio stanowi, iż w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Od poprzedniego ustalenia wysokości alimentów upłynął okres 6 lat. Wbrew twierdzeniom pozwanego w sytuacji powódki nastąpiły istotne zmiany. Przede wszystkim z chwilą wyprowadzenia syna powódka prowadząc jednoosobowe gospodarstwo domowe musi sama ponosić wszystkie koszty związane z utrzymaniem mieszkania, a także wyżywienia, zaopatrzenia w środki czystości, przy dwóch osobach te koszty są wprawdzie większe, jednak rozkładają się na dwie osoby, co w ogólnym rozliczeniu prowadzi do korzystniejszego rozłożenia tych kosztów.

Do grudnia (...) syn pomagał matce przekazując pieniądze będące odpowiednikiem alimentów, które do tego miesiąca płacił mu ojciec, jednak od stycznia powódka nie dysponuje już jak wcześniej dodatkową kwotą 700 zł, która przy jej niskich zarobkach i kwocie 300 zł. alimentów, była znaczna.

Ponadto w chwili orzekania w przedmiotowej sprawie nastąpiła kolejna istotna zmiana w sytuacji powódki, a mianowicie straciła pracę, otrzymała wypowiedzenie i po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, jej jedynym dochodem pozostanie zasiłek dla bezrobotnych. Niewątpliwie powódka nie jest osoba niezdolną do pracy, choć stan zdrowia na pewno wpływa na jej zdolność poszukiwania pracy i podjęcia zatrudnienia, jednak znalezienie pracy wymaga czasu. Ograniczeniem w znalezieniu pracy jest także wiek powódki oraz brak dobrego zawodu i wykształcenia. Kurs gastronomiczny, który ma ukończony oraz sprzęt i umiejętność wykonywania manicure, bez praktycznych umiejętności wykonywania zawodu, ewentualnie zatrudnienia w profesjonalnym zakładzie kosmetycznym, nie dają możliwości zarobkowania, przy „robieniu paznokci” można co najwyżej dorobić niewielkie kwoty. Wynagrodzenie powódki, wbrew twierdzeniom pozwanego, w zasadzie nie wzrosło na przestrzeni tych 6 lat, a jedynie zmieniło się o kwotę około 400 zł. brutto, na skutek ustawowego podwyższenia najniższej płacy krajowej. Należy także podkreślić, iż możliwości zarobkowe powódki ograniczają się do najniższej płacy krajowej, albowiem tylko takie kwoty była w stanie zarabiać dotychczas.

Tymczasem sytuacji pozwanego uległa znacznym zmianom na korzyść. W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż Sąd Okręgowy orzekając o wysokości alimentów w 2009 r. opierał się na stanie faktycznym z okresu orzekania o rozwodzie, gdy pozwany mieszkał i pracował w Polsce zarabiając o wiele mniej niż w Irlandii. Aktualnie zarobki pozwanego w Irlandii są znacznie wyższe, wyższe są również jego wydatki, jednak nadal jego dochody pozwalają na robienie oszczędności i inwestowanie w nieruchomość posiadaną w Polsce.

Pozwany musi pomagać swojej drugiej żonie, która wymaga leczenia, jednak nie jest to osoba pozbawiona możliwości zarobkowania, aktualnie jej dochody nie są wysokie, jednak żona pozwanego także partycypuje we wspólnych kosztach utrzymania, jej obecny stan, po operacji, tylko czasowo wyklucza ją z możliwości zarobkowania.

Nie bez znaczenia także pozostaje kwota alimentów, którą dotychczas płacił pozwany na rzecz syna, a który to obowiązek odpadł od grudnia (...) Syn jest obecnie osobą samodzielną, zaś mieszkając we wspólnym domu z pozwanym aktualnie także partycypuje w kosztach utrzymania.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86 stanowi „przy ocenie, czy nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego (art. 60 § 2 k.r.o.), należy brać pod uwagę warunki materialne tego małżonka, jakie miałby, gdyby drugi z małżonków spełniał należycie swoje obowiązki i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.”

Niewątpliwie, gdyby byli małżonkowie kontynuowali pożycie materialna sytuacja powódki byłaby znacznie korzystniejsza, małżonkowie dysponowaliby wspólnymi wyższymi dochodami, z których mieliby także środki na wspólne inwestycje, tymczasem skromny dochód, jakim dysponuje powódka pozwala jej tylko na zaspokajanie podstawowych potrzeb, nawet kwota podwyższonych alimentów w niewielkim stopniu zrównoważy te dysproporcje.

J. Sąd oddalając powództwo ponad kwotę 500 zł. miesięcznie miał na względzie, iż koszty które ponosi pozwany w Irlandii są znacznie wyższe niż w Polsce, ponadto ma także obowiązek wobec swojej drugiej żony, która obecnie, z uwagi na stan zdrowia, nie może podjąć pracy w pełnym wymiarze.

Powyższe argumenty przemawiają także za oddaleniem powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego ewentualnie za jego obniżeniem.

Sąd podwyższył alimenty z data 01 stycznia 2016 r., albowiem do grudnia 2015 r. powódce pomagał syn, a także do tego czasu pozwany płacił alimenty na syna stron.

Z tych względów na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punktach I – III wyroku, o kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 13.1. Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, o kosztach procesu na podstawie art. 100 Kpc, o rygorze natychmiastowej wykonalności w oparciu o przepis art. 333§1 pkt 1 Kpc.

Sygn. akt III RC 276/15

z/

1.  odnotować,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

3.  z apelacja lub za 14 dni

S., 19.04.2016.