Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2016 r. w Lublinie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 15 maja 2015 roku, znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala M. K. prawo do emerytury od dnia(...)roku;

2.  stwierdza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie prawa do świadczenia;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz M. K. kwotę 60,00 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

VII U 1220/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił M. K. prawa do emerytury z uwagi na nie udowodnienie 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 1 roku 6 miesięcy i 24 dni.

Z decyzją tą nie zgodził się wnioskodawca. Wniósł odwołanie .Domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury od dnia (...)r. W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od 1 września 1970 r. do 20 marca 1990 r. będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) w L. wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W odwołaniu wnioskodawca wskazywał również, że w okresie od 21 marca 1990 r. do 30 września 1998 r. pracował w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w K. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca autobusu marki A. (...) o liczbie miejsc powyżej 15 osób. Na rozprawie w dniu 30 października 2015 r pełn. wnioskodawcy zmodyfikował stanowisko procesowe i domagał się jedynie ustalenia, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresie od 1 września 1970 r. do 20 marca 1990 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje

M. K. urodził się w dniu (...) Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. W dniu (...) r. złożył wniosek o emeryturę (k.1-6 a.e.).

Wnioskodawca legitymuje się okresem składkowym w wymiarze 28 lat 3 miesięcy i 5 dni.

W latach 1970 – 1973 wnioskodawca uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej przy (...).

W przedsiębiorstwie (...) został zatrudniony z dniem 11 lipca 1973 r. na siedmiodniowy okres próbny na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ( angaż a.o.). Nie zachował się w aktach osobowych angaż dotyczący zatrudnienia wnioskodawcy na tym stanowisku na dalszy okres. Nie ma jednak wątpliwości, że pozostawał on w dalszym ciągu w zatrudnieniu.

Z dniem 1 czerwca 1974 r. wnioskodawca został przeniesiony do pracy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego do placówki Usług (...) w L. przy ul. (...)(pismo z 1 czerwca 1974 r. a.o.).

W dniu 11 maja 1978 r. wnioskodawca zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z zachowaniem ciągłości pracy z Przedsiębiorstwem (...) Oddział II w L. w Grupie przewozowej nr I na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

Przedsiębiorstwo zajmowało się przewozem towarów.

Wnioskodawca w okresie od 23 kwietnia 1976 r. do 14 kwietnia 1998 r. odbył zasadniczą służbę wojskową.

Do momentu rozpoczęcia odbywania służby wojskowej M. K. jeździł samochodem marki S. o ładowności 5 ton. Woził buraki, materiały sypkie takie jak wapno, węgiel, koks, środki chemiczne służące do produkcji cukru, artykuły spożywcze. Po powrocie z wojska M. K. także jeździł S., czasami samochodami ciężarowymi marki S. lub J. o ładowności powyżej 3,5 tony. Zajmował się przewozem butli z tlenem i acetylenem.

Kierowcy nie wykonywali napraw pojazdów. Zajmował się tym warsztat mechaniczny.

M. K. nie wykonywał czynności za i wyładunkowych. Były do tego specjalne brygady. Do obowiązków wnioskodawcy należało dopilnowanie załadunku i wyładunku i rozliczenie się z towaru. Na wykonanie tych czynności były zawierane dodatkowe umowy zlecenia(umowy zlecenia a.o.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów znajdujące się w aktach rentowych i aktach osobowych wnioskodawcy oraz w oparciu o zeznania świadków J. C., T. N. i S. T. oraz w oparciu o zeznania wnioskodawcy.

Sąd obdarzył wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów, znajdujące się w aktach organu rentowego oraz aktach osobowych. Były one przechowywane przez uprawniony podmiot, nie noszą śladów podrobienia ani przerobienia.

Przystępując do oceny dowodów osobowych należy stwierdzić, że przesłuchani w sprawie świadkowie to osoby obce dla wnioskodawcy. Byli oni jego współpracownikami w okresie zatrudnienia w w/w zakładzie pracy i mieli bezpośredni wgląd i styczność z wykonywanymi przez niego czynnościami.

Wskazani świadkowie dysponowali, niezbędnymi wiadomościami w zakresie charakteru czynności wykonywanych przez wnioskodawcę, jego obowiązków, warunków zatrudnienia i zasad organizacji pracy. Zeznania świadków są logiczne i spójne, korelują ze sobą i z zeznaniami skarżącego. Zostały odebrane w toku postępowania sądowego, po pouczeniu o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Z uwagi na to, że świadkowie są osobami obcymi dla wnioskodawcy, nie ma podstaw, by kwestionować ich zeznania i zarzucać im nieprawdę czy stronniczość. Drobne rozbieżności, co do niektórych szczegółów sprawy wynikają z naturalnych ułomności pamięci ludzkiej zważywszy, że świadkowie zeznają na okoliczności zdarzeń życia codziennego niemających charakteru wyjątkowego i z tego powodu trudniejszych do zapamiętania. Okoliczność, że występują te rozbieżności przemawiają za obdarzeniem ich zeznań wiarygodnością, bowiem wskazują, że nie były one uzgadniane na potrzeby procesu. W związku z powyższym Sąd obdarzył w całości wiarą zeznania zeznających w sprawie świadków.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez wnioskodawcę uznając je za jasne, pełne, logiczne, spójne z zeznaniami świadków oraz analizą dowodów w postaci dokumentów, w szczególności z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych skarżącego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748), mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przepis art. 32 ust. 2 cytowanej ustawy stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sumując powyższe, aby nabyć prawo do emerytury M. K. musiał spełnić łącznie następujące przesłanki:

1)  osiągnąć obniżony do 60 lat wiek emerytalny;

2)  nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego lub wnieść o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

3)  na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnić:

)a  co najmniej 15-letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz

)b  staż pracy w wymiarze co najmniej 25 lat.

Bezspornym jest, że skarżący nie był i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ukończył obniżony do 60 lat wiek emerytalny i na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się co najmniej dwudziestopięcioletnim stażem pracy.

Rozważając czy wykonywaną przez skarżącego pracę w trakcie spornego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) można zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach należy podkreślić, że wnioskodawca występując do organu emerytalnego o przyznanie świadczenia nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na potwierdzenie tej okoliczności.

W ocenie Sądu taka sytuacja nie może dyskwalifikować możliwości ubiegania się o przedmiotowe świadczenie. Należy mieć, bowiem na uwadze, że nawet brak stosownej dokumentacji nie oznacza sam w sobie, że pracownik nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Obowiązek sporządzenia odpowiadającego wymogom świadectwa obciąża pracodawcę, w związku, z czym wyciąganie jakichkolwiek negatywnych konsekwencji z nieścisłości w nim zawartych wobec pracownika byłoby dla niego nazbyt krzywdzące.

Ustalenie przez Sąd, że praca była wykonywana w warunkach szczególnych oznacza, że praca była w takich warunkach wykonywana. Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi. Zgodnie z treścią art. 473 k.p.c., w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., sygn. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., sygn. III UZP 48/84wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. H UKN 186/97; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. III AUa 808/12).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w którym Sąd oparł się na dokumentach znajdujących się w aktach ZUS i osobowych wnioskodawcy oraz jego zeznaniach złożonych w trybie art. 299 k.p.c. i zeznaniach świadków pozwoliło ustalić w sposób pewny, że wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych w okresie od 11 lipca 1973 roku do 20 marca 1990 roku.

Czynności wykonywane przez wnioskodawcę w w/w okresie opisane są w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w wykazie A, dziale VIII, pozycja 2, tj. „prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”.

Faktem jest, że wnioskodawca miał obowiązek nadzorowania rozładunku i załadunku towarów jednak te czynności nie wpływały na wymiar czasu kierowcy, albowiem realizowane były przed rozpoczęciem pracy lub już po dotarciu do miejsca docelowego. Jak wynika z zeznań świadków praca wynosiła minimum 12 godzin. Wnioskodawca natomiast nie wykonywał pracy ładowacza.

Uwzględniając zatem uznany już przez organ rentowy okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 1 roku 6 miesięcy i 24 dni M. K. legitymuje się łącznie okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 18 lat 4 miesiące i 4 dni.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia przepis art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 w związku z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.