Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 260/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2016r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Wojciech Wołoszyk

Protokolant

st. sekr. sądowy Joanna Bereszyńska

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: G. P.

przeciwko : K. P. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 30 lipca 2015r.sygn. akt VIII GC 1908/14 upr

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł ( trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VIII Ga 260/15

UZASADNIENIE

G. P. wniósł o zasądzenie od K. P. (1) kwoty 4.920 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. W piśmie przygotowawczym z dnia 30 marca 2015 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił , iż powód zawarł z pozwanym reprezentowanym przez K. P. (2) umowę montażu dwóch banerów przed (...) w B., które zostały dostarczone przez pozwanego. K. P. (2) –pracownik pozwanego została poinformowana w trakcie montażu, iż banery są słabej jakości, są cienkie. Nie powiedziano jej, iż zawieszenie banera może spowodować jego zerwanie. W trakcie montażu był wiatr i jeden z banerów podczas wieszania porwał się. Ustalono , iż wynagrodzenie za montaż banerów zostanie obniżone o koszty wydrukowanie kolejnego banera, który wyniósł 1.230 zł. Z uwagi na ustalenia powodów wstawił rachunek na kwotę 2000 zł. W dniu 17 marca 2014 r. pozwany przelał na konto powoda kwotę 2.000 zł wynikającą z rachunku nr (...) za montaż banerów. Po krótkim czasie od zamontowania banerów zerwały się, podarły i spadły. W dniu 24 marca 2014 r. (...) w B. zgłosiła pozwanemu reklamację na zlecony montaż banera wskazując, że wykonawca zamontował baner w sposób nieprawidłowy. Po spadnięciu banera odbyło się spotkanie w (...) z udziałem powoda, K. P. (2), przedstawiciela (...) I. C., B. W. oraz wykonawcy banera R. T.. Na spotkaniu była mowa o ponownym wykonaniu i montażu banerów w ramach reklamacji. G. P. nie informował pracownika pozwanego K. P. (2), iż będzie to montaż płatny oraz o kosztach tego montażu.

R. T. wykonał darmowy nadruk na ponownym banerze, a pozwany zapłacił za materiał. Materiał, z których zostały wykonane banery był grubszy od poprzedniego na wyraźną prośbę K. P. (2). Natomiast materiał, z którego wykonano pierwsze banery, które uległy uszkodzeniu był materiałem standardowym stosowanym przez R. T.. W. Ż. świadczący usługi podnośnikami montażowymi obciążył powoda fakturą z dnia 9 kwietnia 2014 r. na łączną kwotę 2.976,60 zł tytułem usługi podnośnikiem montażowym 22 m oraz usługi podnośnikiem montażowym 32 m z 14 dniowym terminem płatności. Powód w dniu 29 kwietnia 2014 r. wystawił pozwanemu fakturę VAT na kwotę 3690 zł brutto za wykonanie montażu 2 banerów na pylonie (...). Powód obciążył pozwanego fakturą VAT nr (...) wystawioną na kwotę 3.690,00 zł z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 25 czerwca 2014 r. Faktura obejmowała koszt usługi montażu 2 banerów na pylonie (...). Pismem z 17 lipca 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.690 zł wynikającej z faktury VAT nr (...) w terminie do 25 lipca 2014 r. W piśmie z 24 lipca 2014 r. pozwany oświadczył, że należność wynikającą z powyższego wezwania nie zostanie uregulowana. Pozwany wskazał, że należności za montaż banerów zostały uregulowane na podstawie wcześniejszej faktury. Nadto pozwany wskazał na wadliwość montażu i zastosowanych materiałów. Powód prowadził z pozwanym korespondencję mailową co do ewentualnego rozwiązania sporu. Strony jednak nie doszły do porozumienia i nie uzgodniły sposobu i wysokości rozliczenia.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. dopuścił dowody zawnioskowane dopiero w piśmie przygotowawczym pozwanego z 30 marca 2015 roku, albowiem uznał, iż ich przeprowadzenie nie spowoduje zwłoki w postępowaniu. Rozprawa bowiem z dnia 24 marca 2015 roku została i tak odroczona celem przeprowadzenia dowodów zawnioskowanych przez powoda, w tym z zeznań świadków.

Podstawową rozbieżnością w zeznaniach świadków i strony powodowej była okoliczność w jaki sposób K. P. (2) została poinformowana o tym, że materiał, z którego wykonany jest baner jest zbyt cienki. Niezależnie jednakże w jaki sposób K. P. (2) została poinformowana, o tym, że materiał, z które wykonane są banery jest cienki, to należy zauważyć, iż żaden ze świadków, ani też powód nie potrafili powiedzieć, czy informowali K. P. (2), iż zawieszenie takiego banera spowodowuje jego podarcie. Należy wskazać , iż powód sam zeznał, że pierwsza faktura została obniżona o koszt banera, co znalazło potwierdzenie w zeznaniach K. P. (2) oraz przedłożonym rachunkiem nr (...). Poza tym powód zeznał, iż nie mówiono na spotkaniu w (...) o tym, że montaż, który ma być wykonany ponownie przez powoda ma być odpłatny. W ocenie Sądu nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy w jaki sposób został zamontowany baner, albowiem Sąd nie posiada wiedzy w tym zakresie, czy baner winien być mocowany na listwy czy też na taśmy i o jakiej wytrzymałości. W tym zakresie bowiem winien ewentualnie wypowiedzieć się biegły, który nie został zawnioskowany.

Strony łączyła umowa o dzieło. Zgodnie zaś z art. 627 kc przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Zgodnie zaś z art. 634 k.c. jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. W takiej sytuacji przyjmujący zamówienie powinien również powstrzymać się od używania do wykonania dzieła nieprzydatnych (nienadających się do prawidłowego wykonania dzieła) materiałów. W przedmiotowej sprawie, o ile osoby wieszające banery bądź sam powód zawiadomił K. P. (2) o tym, iż materiał jest cienki, to jednak nie informował, że nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła – powieszenia banera. Nie wstrzymali się też z wykonaniem prac, ani nie żądali wyraźnego polecenia na piśmie, iż wykonują to na ryzyko pozwanego. W przypadku natomiast, gdy materiał wypada negatywnie przyjmujący zamówienie powinien powiadomić o tym zamawiającego i powstrzymać się przed użyciem tego materiału. Wówczas wykonujący dzieło nie ponosi odpowiedzialności za niedochowanie terminu wykonania dzieła. Może wezwać zamawiającego do dostarczenia materiału wyznaczając odpowiedni termin, a po jego bezskutecznym upływie odstąpić od umowy (492 k.c. lub 640 k.c.). Powód winien zatem odstąpić od wykonania umowy – powieszenia banery w sytuacji, gdy wiedział, iż banery są zbyt cienkie i nie nadają się do wieszania.

Niezależnie od tego niesporne było, iż pozwany zapłacił powodowi część wynagrodzenia za wykonane prace, pomniejszając ich należność za zniszczony baner podczas pierwszego montażu. Jak wynika z zeznań powoda, który stwierdził, iż pierwsza faktura została obniżona o koszt banera (k. 88), z zeznań K. P. (2) oraz rachunku numer (...) ostatecznie kwota wynagrodzenia, którą miał otrzymać i otrzymał powód wyniosła 2.000 zł (k. 47 akt). Skoro bowiem powód sam wystawił rachunek na kwotę niższą niż ustalone wynagrodzenie, to zdaniem Sądu świadczy to jednoznacznie, iż uzgodniono, że należne mu wynagrodzenie winno wynosić 2.000 zł. Wystawienie następnie w kwietniu 2014 roku faktury numer (...) (k.11) należy uznać za całkowicie bezpodstawne, tym bardziej, że nie została ona podpisana przez żadną ze stron. Zupełnie nielogiczne przy tym jest, iż najpierw powód wystawia rachunek na kwotę 2000 zł, a następnie fakturę na kwotę 3690 zł. Poza tym niezrozumiałe jest dlaczego, skoro żąda kwoty 1230 zł tytułem dopłaty wynagrodzenia za pierwszą umowę, a otrzymał 2000 zł, fakturę wystawił na wyższą kwotę tj. 3690 zł, a nie 3.230 zł. Warto w tym miejscu dodać, iż powód w ogóle nie wykazał, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c. i 232 k.p.c. w jakiej konkretnie wysokości miał otrzymać wynagrodzenie za powieszenie banerów. Samo przedłożenie faktury, bez podpisów stron nie jest żadnym dowodem na okoliczność wysokości należności. Z zeznań świadka K. P. (2) natomiast wynika, iż umówione wynagrodzenie wynosiło na pewno około 2000 zł, a z zeznań powoda, iż około 3000 zł. To powód natomiast winien wykazać, zgodnie z rozkładem ciężaru dowodowego, w jakiej wysokości ustalił pierwotnie wysokość wynagrodzenia, czego nie uczynił. Wobec powyższego, Sąd uznał, iż powód nie udowodnił, iż przysługuje mu, poza wypłaconym wynagrodzeniem w wysokości 2000 zł jeszcze dodatkowe wynagrodzenie w kwocie 1230 zł. Za niezasadną Sąd również uznał kwotę 3690 zł, której powód domagał się tytułem należności za powieszenie po raz drugi banerów. Bez znaczenia przy tym było, czy usługa ta była wykonywana w ramach reklamacji czy nie. Powód nie wykazał bowiem, iż strony zawarły w tym zakresie umowę oraz ustaliły wysokość wynagrodzenia. W tym natomiast zakresie również ciężar dowodowy, zgodnie z art. 6 k.c. obciążał powoda. Skoro K. P. (2) występująca w imieniu pozwanego cały czas mówiła o „naprawie gwarancyjnej”, to nie można uznać, iż została zlecona powodowi nowa umowa o dzieło – powieszenie banerów. W żaden sposób nie wynika, iż był konsensus pomiędzy stronami co do podstawowych jej elementów, który jest niezbędny przy zawieraniu umowy. Nawet przyjmując, iż strony zawarły umowę, to nie można stwierdzić, iż powód wykazał w jakiej wysokości należy mu się wynagrodzenie. Poza tym nie można wywieść ze zgromadzonego materiału dowodowego, iż jest to zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. To, że strony umówiły się raz na wynagrodzenie, nawet przyjmując w wysokości 3690 zł, nie świadczy, iż jest to zwykłe wynagrodzenie za dzieło danego rodzaju. Inne strony umowy mogą uzgodnić w innej wysokości należności tytułem wynagrodzenia za takie dzieło. W tym natomiast zakresie ciężar dowodowy obciążał powoda, zgodnie z art. 6 k.c. i 232 k.p.c., któremu to obowiązkowi nie sprostał.

Mając na uwadze powyższe na uwadze, na podstawie art. 6 k.c. i art. 627 k.c. a contrario oraz przy uwzględnieniu 628 § 1 k.c. Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu w punkcie II wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 w zw. z art. 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zarzucając zaskarżonemu rozstrzygnięciu :

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 634 k.c. w zw. z art. 641 § 2 k.c. - poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, iż powód winien wstrzymać się z wykonaniem prac albo żądać wyraźnego polecenia na piśmie, iż wykonuje prace na ryzyko pozwanego,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 640 k.c. - poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, iż powodowi przysługiwało w niniejszej sprawie uprawnienie wynikające ze wskazanego przepisu podczas gdy przepis ten dotyczy zupełnie innych sytuacji w kontekście współdziałania zamawiającego

3.  naruszenie przepisów postępowania - art. 207 § 3 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 207 § 6 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. - poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów zgłoszonych przez pozwanego w piśmie z dnia 30.03.2015 r. w sytuacji gdy pozwany został zobowiązany do złożenia odpowiedzi na pozew w terminie zakreślonym przez Sąd z jednoczesnym zobowiązaniem do powołania wszelkich wniosków, twierdzeń i dowodów pod rygorem ich pominięcia, pouczony o treści przepisów art. 207 k.p.c.,

4.  naruszenie przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy - art. 207 § 3 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 207 § 6 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. - poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z oględzin wydruków zdjęć przedłożonych przez pozwanego w dniu 23.07.2015 r. bezpośrednio po przesłuchaniu i zwolnieniu przez Sąd świadka S. S.,

5.  naruszenie przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy - art. 232 k.p.c. - poprzez przyjęcie, iż powód nie udowodnił w jakiej wysokości miał otrzymać wynagrodzenie za wykonanie montażu banerów,

6.  naruszenie przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy - art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez poczynienie ustaleń dowolnych w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegających na przyjęciu, iż:

a)  strony zawarły jedną umowę o dzieło, a powód podjął się ponownego powieszenia banerów w ramach usług gwarancyjnych wynikających z umowy,

b)  K. P. (2) nie została poinformowana o jakości dostarczonych banerów ,

c)  powód, po zerwaniu się banerów, kolejnego ich zamontowania dokonał w ramach usług gwarancyjnych,

d)  nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, w jaki sposób został zamontowany baner.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania a także o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm prawem przepisanych.

Pozwany na rozprawie w dniu 24 lutego 2016 r. wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się niezasadna.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego należy podnieść co następuje.

Niezasadny był zarzut naruszenia przepisu art. 207 § 6 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodów zawnioskowanych w piśmie przygotowawczym pozwanego z dnia 30 marca 2015 roku. Słusznie Sąd Rejonowy przyjął , iż w sytuacji odroczenia rozprawy z dnia 24 marca 2015 r. do dnia 11 czerwca 2015 r. , dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów zawnioskowanych w wyżej wskazanym piśmie pozwanego nie spowodowało przedłużenia postępowania. W myśl zaś powyższego przepisu wystarczy , iż strona wykaże , że uwzględnienie nawet spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Również zarzut naruszenia art. 207 § 6 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z oględzin wydruków zdjęć złożonych w dniu 23 lipca 2015 r. nie mógł być uwzględniony , gdyż sąd I instancji – jak wynika z uzasadnienia wyroku – nie oparł się o ten dowód ustalając stan faktyczny. Skoro ustalenia faktyczne nie były czynione w oparciu o powyższe wydruki , to – mimo formalnego dopuszczenia owego dowodu – sąd I instancji nie naruszył w istocie art. 207 § 6 kpc.

Sąd I instancji nie naruszył także art. 232 i 233 kpc , gdyż prawidłowo przyjął , iż strony niewątpliwie zawarły tylko jedną umowę o dzieło a nie dwie – jak próbuje wywodzić powód. Sam powód zeznał bowiem ( k. 88 akt ) , iż ma świadomość , że dla pozwanego drugi montaż banerów miał charakter naprawy gwarancyjnej. Potwierdza to treść także treść wiadomości z dnia 15 kwietnia 2014 r. ( k. 50 ) oraz maila z dnia 10 czerwca 2014 r. ( k. 16 ) , gdzie wyraźnie jest mowa o naprawie reklamacyjnej. Za wiarygodne należy zatem uznać zeznania żony pozwanego , iż strony nie zawierały kolejnej umowy o montaż banerów.

Zeznania powoda są przy tym niekonsekwentne , gdyż z jednej strony twierdzi , iż przekazał żonie pozwanego informację , że miał on otrzymać swoje należności z tytułu ponownego montażu. Z drugiej zaś strony wskazał , iż na spotkaniu w Galerii nie było mowy o tym , że ponowny montaż banerów ma być odpłatny. Błędnie przy tym powód wywodzi , iż to pozwany miał udowodnić , że ponowny montaż banerów miał być wykonywany w ramach usług gwarancyjnych. Powód sam przecież przyznał , że dla pozwanego była to naprawa gwarancyjna. Ponadto – zdaniem Sądu II instancji – skoro powód wywodził , iż przyczyną zerwania się banerów po pierwszym montażu był wadliwy materiał , to winien to w niniejszej sprawie udowodnić za pomocą opinii biegłego. Ustalenie czy materiał użyty do wykonania dzieła miał wady, niewątpliwie wymaga wiadomości specjalnych i nie są tu wystarczające zeznania świadków. Powód nie wnioskował zaś o przeprowadzenie takiego dowodu , co słusznie podkreślił sąd I instancji. Powód nie udowodnił zatem , iż nie zobowiązał się do wykonywania naprawy gwarancyjnej. Logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego są zatem ustalenia Sądu I instancji , iż strony zawierały wyłącznie jedną umowę a drugi montaż banerów miał charakter naprawy gwarancyjnej.

Nie budzi także wątpliwości sądu odwoławczego , iż niezależnie od przyczyn dla których doszło do uszkodzenia banerów , strony umówiły się ostatecznie na wynagrodzenie w wysokości 2.000 zł za pierwotny montaż , co wynika chociażby z rachunku wystawionego przez powoda dnia 28 lutego 2014 r. Korespondencja mailowa wskazywana przez powoda z lutego 2014 r. , dotyczyła bowiem zasadniczo okresu poprzedzającego wystawienie owego rachunku. Nie może być w takiej sytuacji mowy o uznaniu przez pozwaną wynagrodzenia w kwocie 2.800 zł , skoro była to propozycja z dnia 21 lutego 2014 r. ( por. k. 13v ). Logicznym jest , iż strony musiały dojść do porozumienia w kwestii wysokości kwoty należnej za ów montaż , czego efektem jest rachunek wystawiony przez powoda dnia 28 lutego 2014 r. ( k. 47 ) i uregulowany przez pozwanego. Powód nie wytłumaczył bowiem dlaczego wystawił taki rachunek skoro strony się miały nie porozumieć. Czyni to wiarygodnymi zeznania K. P. (2). Słusznie Sąd Rejonowy w takiej sytuacji przyjął , iż wystawienie w kwietniu 2014 roku faktury numer (...) (k.11) należy uznać za całkowicie bezpodstawne. Należy przy tym wskazać , iż niepodpisana przez żadną ze stron faktura nie może być w ogóle uznana za dokument prywatny. Tym bardziej świadczy to o niewiarygodności twierdzeń powoda co do wysokości wynagrodzenia za pierwszy montaż.

Nie ulega zatem kwestii , iż strony uzgodniły ostatecznie wynagrodzenie za pierwotny montaż banerów w ten sposób , że pozwany zapłacił powodowi część wynagrodzenia za wykonane prace, pomniejszając ich należność za zniszczony baner podczas pierwszego montażu. Nie mają w tej sytuacji znaczenia stawiane przez powoda zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art. 634 i 640 k.c. skoro doszło do ustaleń odnośnie wynagrodzenia należnego powodowi za ów montaż.

Zasadnie również sąd I instancji wskazał , że niezależnie od ustaleń czy strony zawarły jedną czy dwie umowy , powód i tak nie udowodnił wysokości należnego mu wynagrodzenia za ponowny montaż banerów. W myśl bowiem art. 628 § 1 kc , jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie. Skoro powód wnosił o zasądzenie stosownego wynagrodzenia od pozwanego , to w świetle art. 6 kc , na nim spoczywał ciężar udowodnienia wysokości wynagrodzenia. W pozwie powód wnosił z ostrożności procesowej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wysokości wynagrodzenia za wykonanie dzieła. Sąd powyższego dowodu nie przeprowadził a powód w apelacji tego nie zakwestionował. Samo zaś oświadczenie żony pozwanego K. P. (1) z dnia 10 czerwca 2014 r. , iż nie uchyla się od zapłacenia dodatkowych kosztów naprawy reklamacyjnej ( k. 16 ) nie świadczy o uzgodnieniu przez strony wysokości wynagrodzenia za te prace, nawet zakładając iż strony zawarłyby drugą umowę. Nie wiadomo bowiem o jakie dodatkowe koszty chodzi. Brak zaś dalszej korespondencji stron w tej kwestii. Nie było zatem podstaw do uwzględnienia powództwa również i w tej części.

Apelację zatem oddalono w myśl art. 385 kpc , orzekając o kosztach postępowania odwoławczego na podstawie art. 98 kpc.