Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Tarasiuk-Tkaczuk

Sędziowie: SO Mariola Wojtkiewicz

SO Tomasz Szaj (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2015 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa G. Ś.

przeciwko L. S. C. (...)

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w (...)z dnia 16 grudnia 2014 r., sygn. akt I C 542/13

I.  zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób, iż przyznaje biegłemu sądowemu M. M. tytułem wynagrodzenia za udział w rozprawie w dniu 10 grudnia 2014 r., kwotę 235,94 zł (dwieście trzydzieści pięć złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze) i oddala wniosek w pozostałej części;

II.  oddala zażalenie w pozostałej części .

SSO Tomasz Szaj SSO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk SSO Mariola Wojtkiewicz

Sygn. akt II Cz 570/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2014 r., Sąd Rejonowy w(...)I Wydział Cywilny, ustalił i przyznał biegłemu sądowemu M. M. kwotę 393,23 zł tytułem wynagrodzenia za udział na rozprawie w dniu 10.12.2014 r. w sprawie I C 542/13(...) (...) przy czym kwotę ustalonego i przyznanego biegłemu sądowemu wynagrodzenia wypłacił do kwoty 206,77 zł z zaliczki uiszczonej przez L. S. C. (...) S. pod pozycją 246/14/Z w pozostałej wysokości tj. kwotę 186,46 złotych z zasobów budżetowych(...)

W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji podniósł, iż w związku ze stawiennictwem na rozprawie w dniu 10 grudnia 2014 r. biegły sądowy M. M. złożył(...) wskazując w jej treści na koszt stawiennictwa na rozprawę w kwocie łącznie 393,23 zł.

Sąd wskazał, iż wraz z fakturą biegły sądowy złożył kartę pracy biegłego sądowego z dnia 10 grudnia 2014 r. wskazując w stawkach roboczogodzinowych na 1 godzinę poświęconą na zapoznanie się z treścią zarzutów, 4 godziny na analizę materiału dowodowego i dokumentacji fotograficznej oraz 4 godziny związane z dojazdem na rozprawę na trasie S. – M. - S.. W odniesieniu do czasu poświęconego na złożenie ustnej opinii uzupełniającej biegły istotnie wskazał na czas trwania tej czynności w wymiarze 1 godziny. Czas trwania rozprawy wskazuje na rozpoczęcie jej trwania na godzinę 14.15, a zakończenie na 14.45.

Sąd Rejonowy stwierdził, iż ogólny koszt wynagrodzenia za opinię uznał za uzasadniony, z uwagi na nakład pracy i poświęcony czas, a także stopień skomplikowania sprawy. Dodał, iż przyjętą stawkę zawartą w rachunku należało uznać za prawidłową co zostało potwierdzone badaniem księgowego Sądu, który dokonał sprawdzenia faktury przedłożonej przez biegłego sądowego pod względem formalnym i rachunkowym.

Sąd nadmienił, iż może pojawić się wątpliwość, co wynika z treści postanowienia względem uznania stawki 1 roboczogodziny za stawiennictwo do Sądu i złożenie wyjaśnień w czasie trwania rozprawy w dniu 10 grudnia 2014 r. w czasie od godziny 14.15 do godziny 14.45. Dodał, iż czas trwania rozprawy i przesłuchania w tym czasie biegłego sądowego nie odzwierciedlał przesłuchania krótszego niż wskazane w karcie pracy. Nie mniej jednak była to stawka jednej roboczogodziny, rozpoczętej w celu wykonania czynności złożenia opinii.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył pozwany, zaskarżając je w części w jakiej przyznaje biegłemu M. M. wynagrodzenie przekraczające 31,97 zł i wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przyznanie biegłemu wynagrodzenia w kwocie 31,97 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, jak również o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Skarżący zarzucił postanowieniu

1.  naruszenie art. 291 k.p.c., art. 89 ust. 1 oraz art. 85 ust 1,2 i 4 w z zw. z art. 90 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez przyznanie biegłemu wynagrodzenia nieadekwatnego do nakładu pracy oraz czasu potrzebnego do wydania opinii;

2.  naruszenie art. 328 k.p.c. w zw. z art. 357 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. poprzez nie sporządzenie uzasadnienia do zaskarżonego postanowienia, co Sąd wydając zaskarżone postanowienie i przyznając na rzecz biegłego kwotę 393,23 zł,

W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż w niniejszej sprawie biegły stawił się na rozprawie gdzie wydał ustną opinię uzupełniającą, przy czym rozprawa nie trwała dłużej niż jedną godzinę. Biegły nie udokumentował również faktu poniesienia innych uzasadnionych wydatków. Dlatego też, zgodnie z obowiązującymi przepisami, biegłemu powinno przysługiwać wynagrodzenie w wysokości nie większej niż 31,97 zł.

Skarżący podkreślił, iż zaskarżone postanowienie dotknięte jest jednak jeszcze dalej idącym uchybieniem, gdyż nie zawiera uzasadnienia. Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 357 § 2 k.p.c. gdy stronie przysługuje zażalenie na postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, Sąd doręcza odpis postanowienia wraz z jego pisemnym uzasadnieniem, którego elementy zostały opisane w art. 328 k.p.c. który na mocy art. 361 k.p.c. stosuje się odpowiednio.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego okazało się częściowo uzasadnione.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nieprawidłowo ustalił i przyznał biegłemu sądowemu M. M. wynagrodzenie za udział na rozprawie w dniu 10.12.2014 r. w kwocie 393,23 zł.

Zgodnie z art. 288 k.p.c. oraz art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (...) (...), biegły może żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że wynagrodzenie za wykonaną pracę obejmuje należność za czynności przygotowawcze i badawcze, łącznie z zapoznaniem się z aktami sprawy, oraz za opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem.

Wysokość wynagrodzenia biegłego określana jest przy uwzględnieniu wymaganych kwalifikacji, czasu potrzebnego do wydania opinii, nakładu pracy (art. 89 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Biegłemu należy się wynagrodzenie za godzinę pracy. Stawka wynagrodzenia określona jest w § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia (...) roku w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (...)i mieści się ona w przedziale od 1,28 % do 1,81 % kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa. Kwota bazowa wynosi 1.766,46 zł, tak więc wynagrodzenie za godzinę pracy kształtuje się od 22,61 zł do 31,97 zł. W razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, stawka może być podwyższona do 50%, jeżeli biegły ma dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełni funkcję biegłego sądowego nie krócej niż jedną kadencję lub funkcję rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat (§ 4). W związku z powyższym przyjęta przez biegłego stawka godzinowa w wysokości 31,97 zł była w pełni prawidłowa.

Ustalenie czasu pracy biegłego możliwe jest w oparciu o ocenę oświadczenia biegłego zawartego w karcie pracy, dokonywaną na podstawie zasad doświadczenia życiowego, w skład którego wchodzi także doświadczenie mające swe źródło w rozpoznawaniu innych spraw sądowych. Kryteria te, z natury swej ocenne, powinny pozwolić na ustalenie, czy prawdopodobnym jest wykonywanie konkretnej opinii przez biegłego w czasie wynikającym z karty pracy. Nie ma innej możliwości przy ustalaniu wynagrodzenia biegłego zweryfikowania prawdziwości oświadczenia, jak doświadczenie życiowe. Pewnym kryterium stanowi, jak wskazano, odniesienie się do innych opinii, jednak przy uwzględnieniu, że większość opinii ma charakter niepowtarzalny. Punktem wyjścia do przyznania wynagrodzenia nie może być niewiarygodność oświadczenia zawartego w karcie pracy biegłego i nałożenie na biegłego ciężaru udowodnienia, że na wykonanie opinii poświecił wskazany czas. W takiej sytuacji karta pracy pozbawiona byłaby jakiegokolwiek znaczenia. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia(...)) wskazał, że ilość czasu, którą trzeba zużyć na określoną czynność, jest zależna także od indywidualnych cech wykonawcy i czynności, że podany w rachunku czas na wykonanie czynności może być z natury rzeczy skontrolowany tylko w przybliżeniu, kwestionowanie rachunku może być skuteczne tylko wtedy, gdy podane w ilości zużytego czasu są tak jaskrawo wygórowane, opierając się na zwykłym doświadczeniu życiowym można od razu stwierdzić, że biegły niewątpliwie zużył znacznie mniej czasu, niż podaje w rachunku.

Według Sądu Odwoławczego przedstawiona w karcie pracy biegłego ilość godzin potrzebna do sporządzenia ustnej opinii uzupełniającej okazała się uzasadniona w zakresie czynności przygotowawczych oraz uczestnictwa w rozprawie. Nie ulega wątpliwości, iż do przedstawienia ustnej opinii uzupełniającej biegły musiał się stosownie przygotować. Zauważyć przy tym należy, iż pismo zawierające zarzuty do opinii pisemnej liczy ponad 10 stron, wobec czego czas jednej godziny na dokładne zapoznanie się z jego treścią należy uznać za zasadny. Również czas czterech godzin poświęcony przez biegłego na ponowną analizę materiału dowodowego oraz dokumentacji fotograficznej, konieczny do rzetelnego ustosunkowania się do zgłoszonych przez pozwanego zarzutów, nie budzi wątpliwości.

Podkreślić także należy, iż stosownie do treści § 2 przywołanego wyżej rozporządzenia w przedmiocie wynagrodzenia biegłych, stawka wynagrodzenia liczy się za każdą rozpoczętą godzinę pracy. W związku z tym wynagrodzenie za udział w rozprawie liczy się za każdą rozpoczętą godzinę a nie za faktyczny czas przebywania na rozprawie. Nie ma zatem znaczenia, że jak wynika z treści protokołu, rozprawa trwała 30 minut (od 14:15 do 14:45), gdyż stawkę liczy się za każdą rozpoczętą godzinę a zatem w tym przypadku wynagrodzenie przysługuje biegłemu jak za pełną godzinę.

Brak jest jednakże podstaw do uznania za koszty sporządzenia opinii dojazdu do Sądu i rozliczenia ich według stawki godzinowej. Jak bowiem słusznie zauważył skarżący, w myśl przepisu art. 90 zdanie pierwsze ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, do biegłego i tłumacza powołanych przez sąd stosuje się odpowiednio art. 85 tejże ustawy, zgodnie z którym, świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży - z miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu - w wysokości rzeczywiście poniesionych, racjonalnych i celowych kosztów przejazdu własnym samochodem lub innym odpowiednim środkiem transportu (ust. 1). Górną granicę należności, o których mowa w ust. 1, stanowi wysokość kosztów przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (ust. 2). Według tych samych zasad świadkowi przysługuje zwrot kosztów noclegu oraz utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowej (ust. 3). Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 1 i 3, świadek powinien należycie wykazać (ust. 4).

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż biegły zarówno nie podał wysokości poniesionych kosztów dojazdu ani ich w żaden sposób nie wykazał. Natomiast przyznanie wynagrodzenia za czas dojazdu nie jest niczym uzasadnione.

Wobec powyższego łączne wynagrodzenie biegłego za stawiennictwo na rozprawie i sporządzenie ustnej opinii uzupełniającej wyniosło 235,94 zł i złożyło się na nie wynagrodzenie za czynności przygotowawcze i uczestnictwo w rozprawie w kwocie 191,82 zł (6 godzin x stawka godzinowa 31,97 zł) oraz podatek VAT w kwocie 44,12 zł.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie I postanowienia.

W pozostałym zakresie zażalenie okazało się nieuzasadnione. Sąd Odwoławczy uznał podnoszone w zażaleniu okoliczności, za wyjątkiem tych dotyczących zwrotu kosztów dojazdu, za całkowicie chybione. Jak już bowiem wyżej wskazano, biegły nie ma obowiązku dokumentowania wszystkich wydatków, tym bardziej, że w pewnych kwestiach nie byłoby to możliwe, jak np. czas na przygotowanie się do sporządzenia ustnej opinii. Ocenie podlega jedynie twierdzenie zawarte w karcie pracy biegłego, a to, jak wcześniej wspomniano, zostało przez Sąd II instancji ocenione jako zasadne. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw aby uznać, że biegłemu należy się jedynie wynagrodzenie za stawiennictwo na rozprawie.

Ponadto należy podnieść, iż nie sporządzenie uzasadnienia przy wydaniu zaskarżonego postanowienia nie skutkuje uwzględnieniem zażalenia. Z jednej bowiem strony, skarżący mógł złożyć wniosek o sporządzenie takiego uzasadnienia, w sytuacji gdy otrzymał odpis postanowienia bez uzasadnienia, zaś z drugiej strony sąd ma obowiązek sporządzenia uzasadnienia w sytuacji wniesienia środka zaskarżenia tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Sąd II instancji mógł zatem zapoznać się z tokiem rozumowania Sądu Rejonowego oraz dokonać jego analizy i oceny.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzekł jak w punkcie II postanowienia.

(...)

(...)

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...)

-(...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)