Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Merska

Protokolant – Joanna Kucharska

w obecności Prokuratora ASR Sebastiana Pilch

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2016 r., na rozprawie

sprawy M. C.

urodzonego (...) w G.

syna J. i H. z d. O.

oskarżonego o to, że: Działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu użycia za autentyczny w dniu 13 maja 2015 roku w G., gm. B., przerobił dokument w postaci „Dane przelewu”, w ten sposób, że usunął z niego słowo „oczekujący” i dopisał numer referencyjny, a następnie w celu użycia za autentyczny posłużył się przerobionym dokumentem w dniu 13 maja 2015 roku w G., gm. B. poprzez jego okazanie funkcjonariuszom policji realizującym nakaz doprowadzenia go do Aresztu Śledczego w G., czym spowodował wstrzymanie się policjantów od doprowadzenia go do Aresztu Śledczego w G.

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

1.  Oskarżonego M. C. uznaje za winnego tego, że w dniu 13 maja 2015r w G. użył jako autentycznego przerobionego dokumentu w postaci „Dane przelewu”, w którym nieustalona osoba usunęła słowo „oczekujący” i dopisała numer referencyjny, który to dokument okazał funkcjonariuszom policji realizującym nakaz doprowadzenia go do Aresztu Śledczego w G., czym spowodował wstrzymanie się policjantów od doprowadzenia go do odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie o sygn. akt VKo 134/15 Sądu Rejonowego w Giżycku, to jest popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 270§1kk i za to na podstawie art. 270§1 kk skazuje go na karę 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69§1 i 2 kk i art. 70§1 pkt 1 kk, art. 72§2kk w zw. z art. 4§1kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 3 (trzy) lat oraz zobowiązuje oskarżonego do uiszczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1000,00 (jeden tysiąc) złotych.

3.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty i pozostałe koszty sądowe w kwocie 70,00 (siedemdziesiąt).

Sygn. akt VK 238/15

UZASADNIENIE

M. C.wyrokiem Sądu Rejonowego w Olszynie z dnia 13 stycznia 2014r został skazany za popełnienie dwóch czynów kwalifikowanych z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości z dnia 29.09.1994r na karę łączną grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych, ustalać wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 60 złotych oraz został obciążony kosztami sądowymi w kwocie 240,00 zł – wyrok sygn. akt VIIK 1455/13. Wyrok został przekazany do wykonania kary Sądowi Rejonowemu w Giżycku V Zamiejscowemu Wydziałowi Karnemu z siedzibą w Węgorzewie.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 24.06.2014r umorzono koszty sądowe należne Skarbowi Państwa od M. C., a także zamieniono orzeczoną wobec niego karę grzywny na pracę społecznie użyteczną wykonywaną w wymiarze po 20 godzin przez okres 3 miesięcy przyjmując, iż dziesięć stawek dziennych grzywny jest równoważnych miesiącowi pracy społecznie użytecznej, z zaokrągleniem w górę do pełnego miesiąca. Kolejnym postanowieniem z dnia 13.10.2014r zmieniono w/w postanowienie określając wymiar kary zastępczej za karę łączną grzywny na pracę społecznie użyteczną wykonywaną przez okres 4 miesięcy po 20 godzin w stosunku miesięcznym. Na wniosek kuratora sądowego postanowieniem z dnia 26.03.2015r (sygn. akt VKo 134/15 k. 45 akt należności) zarządzono wobec skazanego M. C. wykonanie zastępczej kary 20 dni pozbawienia wolności w zamiana za karę łączną grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych, przyjmując iż jeden dzień kary odpowiada dwóm stawkom dziennym. Skazanego pouczono, iż od zastępczej kary pozbawienia wolności może być uwolniony w każdym czasie przez wpłacenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia, czyli kwoty 2400zł.

M. C. odebrał postanowienie osobiście w dniu 09.04.2015r – k. 53 akt VKo 134/15. Wezwanie do stawiennictwa w Areszcie Śledczym w G. do dnia 24.04.2015r skazany odebrał w dniu 17.04.2015r, również osobiście k. 57 akt VKo 134/15. Pismem z dnia 13.05.2015r (data wpływu do Sądu) M. C. zwrócił się o odroczenie wykonania kary zastępczej z uwagi na konieczność wykonania pracy zawodowej do czerwca 2015r. Z notatki urzędowej znajdującej się w aktach sprawy wynika, iż w dniu 13.05.2015r pracownik sekretariatu wydziału został telefonicznie poinformowany, iż skazany tego dnia dokonał wpłaty kwoty 2400zł przelewem, zaś dowód wpłaty okazał funkcjonariuszowi wykonującemu nakaz doprowadzenia. Następnego dnia dokumentacja dotycząca osadzenia M. C. w AŚ w G. została cofnięta.

Dnia 13 maja 2015r około godziny 11.00 patrol policji w składzie – (...) oraz G. B. – udał się do miejsca zamieszkania M. C. aby zrealizować nakaz jego doprowadzenia do odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze 20 dni w Areszcie Śledczym w G.. Podczas wykonywania tej czynności M. C. okazał policjantom wydruk z systemu bankowego Banku Spółdzielczego w W. z którego wynikało, iż w dniu 13.05.2015r dokonał płatności kwoty 2400zł na konto Sądu Rejonowego w Giżycku. Policjanci skontaktowali się telefonicznie z przełożonym aby ustalić, czy taka okoliczność jest podstawą do odstąpienia od realizacji nakazu doprowadzenia skazanego. Przełożony poinformował, iż skontaktował się telefonicznie z Sądem i taka informacja jest wystarczająca do odstąpienia od doprowadzenia. Polecono policjantom sporządzenie kserokopii dokumentu. Policjanci zabrali ze sobą oryginał okazanego im dokumentu bankowego i pojechali do B., aby sporządzić jego kserokopię. Po powrocie oddali dokument M. C., odstąpili od realizacji nakazu doprowadzenia wobec uiszczenia kary grzywny przez skazanego. Skserowany dokument dostarczyli do Sądu.

Okazany policjantom przez M. C. dokument był przerobiony. Na dokumencie przelewu bankowego nieustalona osoba usunęła zapis „oczekujący” oraz dopisała numer referencyjny dokonanej transakcji. Jak się później okazało system bankowy w ogóle nie zaksięgował, nie zarejestrował takiej operacji, co więcej nie mógłby jej wykonać ponieważ na tym koncie M. C. brak było środków finansowych. Okazany policjantom dokument był to widok strony komputerowej po dodaniu do systemu bankowego przelewu oczekującego do operacji bankowej, a nie potwierdzenie jej wykonania. Nie był to wydruk zdefiniowany z systemu bankowego, potwierdzający wykonanie operacji bankowej. Numer referencyjny transakcji jest dodawany dopiero po wykonaniu transakcji, a nie jej zaplanowaniu jako oczekującej do realizacji. Poza tym w numerze referencyjnym w Banku Spółdzielczym w W. oprócz cyfr istnieje zawsze litera, zaś na okazanym dokumencie był to jedynie ciąg cyfr. Do danych przelewu została wprowadzona data przyszła realizacji przelewu – 13.05.2015r i została wydrukowana strona internetowa z widokiem przelewu oczekującego. Następnie operacja bankowa został usunięta z systemu bankowego, a system informatyczny banku nie przechowuje takich danych.

Postanowieniem z dnia 21.05.2015r umorzono postępowanie karne wykonawcze w zakresie wykonania kary zastępczej pozbawienia wolności i odroczenia wykonania tej kary. W dniu 28.06.2015r ustalono, iż M. C. w ogóle nie uiścił grzywny w miesiącu maju jak i czerwcu. Z informacji Banku Spółdzielczego w W. wynikało, iż na rachunku M. C. brak było środków i przelew na kwotę 2400zł nigdy nie został zrealizowany. M. C. należności sądową uiścił w dniu 19.08.2015r po ponownym wezwaniu go do odbycia kary zastępczej pozbawienia wolności.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: postanowienia k. 7, 8, 9, pisma k. 10, notatki urzędowej k. 11, informacji KPP w W. k. 12, dane przelewu k. 13, cofniecie dokumentacji k. 14, kserokopię notatnika służbowego k. 22, notatki k. 15, informacji z banku k. 16, postanowienia k. 17, potwierdzenia wykonania operacji k. 26, danych przelewu oczekującego k. 27, zeznań świadków – A. C. k. 91v – 92, M. A. k. 92.

Oskarżony M. C. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu wyjaśniając, iż powiedział policjantom realizującym nakaz doprowadzenia go do odbycia kary zastępczej, iż zrobił przelew kary grzywny, przyniósł wydruk, że przelew został złożony a nie zrealizowany. Ten dokument, który okazał policjantom, to ten sam który oni skserowali i mu zwrócili. Oskarżony twierdził, że nie dokonał żadnej modyfikacji dokumentu, ponieważ zrobił polecenie przelewu z datą przyszłą, potwierdził hasłem jednorazowym dyspozycję. Następnie wszedł w zakładkę przelewy oczekujące i zaznaczył to, i wydrukował. Później dokument ten okazał policjantom. Podał, że gdyby na koncie były środki to wydrukowałby potwierdzenie przelewu. Środki finansowe na koncie miały być w poniedziałek i wówczas miałby być zrealizowany przelew, a doprowadzenie realizowane było w sobotę

Wyjaśnienia oskarżonego Sąd potraktował jako jego linię obrony, której przeczą zgromadzone w sprawie dowody. Doprowadzenie oskarżonego było realizowane w środę, a nie jak twierdził oskarżony w sobotę. Przede wszystkim podstawą odstąpienia od doprowadzenia skazanego do odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności był fakt, iż uiścił on karę grzywny, czyli uwolnił się od kary zastępczej. Poza tym dokument, który okazał policjantom nie zawierał stwierdzeni, iż jest to przelew oczekujący, tylko wykonany. Niewątpliwie był to ten sam dokument, ponieważ został skserowany przez policjantów i przekazany później do Sądu. Na danych przelewu nie ma słowa „oczekujący”, a ponadto znajduje się tam numer referencyjny. Numer ten jest potwierdzeniem zarejestrowana czynności bankowej w systemie komputerowym banku, jest również informacją o dokonanej czynności bankowej. Taki numer referencyjny nie funkcjonuje w danych o przelewie oczekującym, co wynika z porównania choćby dokumentów z k. 13 i 27. Dane przelewu oczekującego z k. 27 zostały wygenerowane przez świadka – M. A. – informatyka Banku Spółdzielczego w W.. Natomiast na dokumencie przedstawionym przez oskarżonego policjantom widnieje numer referencyjny – (...). Z zeznań świadka M. A. wynika również, iż w BS w W. numer referencyjny zaczyna się od duże litery, a później jest ciąg cyfr (wynika to również z dokumentu potwierdzenie wykonania operacji k. 26). Przedstawione przez oskarżonego na rozprawie dokumenty odnośnie wykonania przelewu – k. 86 – 87, są wygenerowane z sytemu informatycznego innego banku (...) Banku Spółdzielczego w G.. Poza tym dotyczą przelewu dowolnego, a zawierają również przyjęcie dyspozycji i nadanie numeru referencyjnego – (...). Jest to kolejny krok po wypełnieniu danych do przelewu. Tylko, że polecenie przelewu które, jak twierdzi oskarżony, złożone w Banku Spółdzielczym w W., w ogóle nie zostało zarejestrowane w systemie bankowym i nie nadano mu numeru referencyjnego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków – A. C. i M. A., ponieważ relacjonowali oni jedynie swoje czynności podejmowane w tej sprawie. Policjant po tym, jak okazano mu potwierdzenie przelewu, skontaktował się ze swoim przełożonym i wykonał czynności przez niego zlecone. W żadnym razie oskarżony nie twierdził, iż przelew kary grzywny oczekuje na wykonanie, tylko że ją uiścił. Znajduje to potwierdzenie również w adnotacji policjanta – k. 12. W informacji tej jest błędna data uiszczenia grzywny – 12.05.2015. Tylko uiszczenie należności pozwala na powstrzymanie się od doprowadzenia skazanego do zakładu karnego. Z zeznań M. A. bezspornie wynika, jak wygląda procedura zlecenia przelewów, jak wygląda polecenie przelewu oczekującego i w jaki sposób można było dokonać zmian w dokumencie okazanym przez oskarżonego policjantom. Sąd ocenił te zeznania jako wiarygodne, poparte wiedzą i doświadczeniem zawodowym świadków.

Zdaniem Sądu, oskarżony okazując policjantom dokument potwierdzający dokonanie przelewu kwoty 2400zł na konto Sądu Rejonowego w Giżycku, doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że posługuje się dokumentem przerobionym. Sąd na podstawie przedstawionych dowodów nie mógł z całą pewnością ustalić, iż to oskarżony dokonał przerobienia tego dokumentu. Z samego faktu, iż oskarżony posłużył się takim dokumentem, nie oznacza automatycznie iż dokonał jego przerobienia. Na pewno ten dokument oskarżony okazał policjantom i wiedział, że jest on przerobiony. Polecenie przelewu, które oskarżony złożył było nie do zrealizowania w dniu złożenia, ani w kolejnych tygodniach. Oskarżony doskonale zdawał sobie z tego sprawę, nie uiścił kary grzywny dobrowolnie, tylko po kolejnym wezwaniu do odbycia kary zastępczej. Zdaniem Sądu dopuścił się oskarżony popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu 13 maja 2015r w G. użył jako autentycznego przerobionego dokumentu w postaci „Dane przelewu”, w którym nieustalona osoba usunęła słowo „oczekujący” i dopisała numer referencyjny, który to dokument okazał funkcjonariuszom policji realizującym nakaz doprowadzenia go do Aresztu Śledczego w G., czym spowodował wstrzymanie się policjantów od doprowadzenia go do odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie o sygn. akt VKo 134/15 Sądu Rejonowego w Giżycku, to jest popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 270§1kk. Oskarżony popełnił ten czyn umyślnie, w zamiarze bezpośrednim, ponieważ doskonale zdawał sobie sprawę, iż okazanie takiego nieprawdziwego dokumentu spowoduje odstąpienie od doprowadzenia go do Aresztu Śledczego. Doskonale zdawał sobie sprawę, iż ciąży na nim kara grzywny, ale mimo wszystko jej nie uiścił. Zdawał sobie sprawę, że karę grzywny musi wykonać, a jeśli nie zapłaci to wykonana zostanie kara zastępcza pozbawienia wolności. Dalsze oczekiwanie oskarżonego, zwlekanie z uiszczeniem kary grzywny przez kolejne miesiące, tylko utwierdza Sąd w przekonaniu, iż oskarżony liczył na to, że uwolnił się od kary okazując przerobiony dokument.

Stosownie do art. 115§14 kk dokumentem jest każdy przedmiot…, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne”.

Przedmiotem ochrony z art. 270§1kk jest publiczne zaufanie do dokumentów, a ściślej rzecz ujmując do ich autentyczności i rzetelności, co stanowi podstawowy warunek pewności obrotu prawnego. Przedmiotem ochrony są również te prawa i stosunki prawne, których istnienie lub nieistnienie dany dokument stwierdza. Bezpieczeństwo obrotu prawnego oznacza konieczność zapewnienia mu pewności i wiarygodności m.in. przez dbałość o zaufanie do dokumentu jako formalnego stwierdzenia istnienia prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne. Jest ono zagrożone nie tylko wtedy, kiedy w obrocie znajdują się fałszywe oryginalne dokumenty, ale także ich kopie, która jest wiernym odtworzeniem oryginału ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.12.2002r, sygn. akt III KKN 370/00, publ. Prokuratura i Prawo z 2003r, nr 8 poz.6, s.8).

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu Sąd wziął pod uwagę charakter naruszonego dobra prawnego, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków i postać zamiaru. Zdaniem Sądu stopień społecznej szkodliwości jest znaczny. Oskarżony, będąc osobą skazaną na karę grzywny, świadomie i celowo wprowadził w błąd funkcjonariuszy policji okazując im przerobiony dokument, na podstawie którego odstąpili ono od doprowadzenia go do AŚ. Później oskarżony nie poczynił żadnych działań aby uwolnić się od kary, dobrowolnie nie uiścił kary grzywny, ani nawet nie wyjaśnił, iż było to jak twierdził polecenie przelewu oczekującego.

Sąd wymierzył oskarżonemu karę dziesięciu miesięcy pozbawienia wolności wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, stosując normę art. 4§1kk oraz zobowiązał go do uiszczenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1000,00 zł. W ocenie Sądu kara ta jest karą adekwatną do popełnionego czynu, uwzględniającą stopień społecznej szkodliwości oraz spełni cele w zakresie prewencji ogólnej i indywidualnej. Oskarżony był już wcześniej karany, ale za czyny kwalifikowane z ustawy o rachunkowości oraz z kodeksu karnego skarbowego. Oskarżony utrzymuje się z prowadzenia działalności gospodarczej i nie ma nikogo na utrzymaniu. Sąd w okresie zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności będzie kontrolować zachowanie oskarżonego, a także oceni czy skorzystał z szansy poprawy swojego zachowania. Okres zawieszenia wykonania kary nie jest krótki, a dodatkową dolegliwością jest konieczność uiszczenia świadczenia pieniężnego.

Sąd obciążył oskarżonego opłatą i kosztami sadowymi, ponieważ jego sytuacja materialna pozwala na ich uiszczenie – art. 626§1kpk.