Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant: Elżbieta Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z wniosku Gminy R.

z udziałem D. Ł., T. Ł.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

I.  ustalić, że przedmiotem zniesienia współwłasności i działów jest zabudowana działka gruntu oznaczona numerem ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha, położona w miejscowości R. gmina R., dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...);

II.  ustalić, że udziały współwłaścicieli w nieruchomości opisanej w punkcie I postanowienia wynoszą:

a/ wnioskodawcy Gminy R. w 1/2 (jednej drugiej) części;

b/ uczestnika D. Ł. w 1/4 (jednej czwartej) części;

c/ uczestnika T. Ł. w 1/4 (jednej czwartej) części;

III.  dokonać podziału działki oznaczonej numerem (...) opisanej w pkt I postanowienia w ten sposób, że z działki tej wydzielić działki:

1/ oznaczoną numer (...) o powierzchni (...) ha, - na planie sporządzonym przez biegłego geodetę inż. U. S., wpisanym do ewidencji zasobu (...) Ośrodka (...) w C. za numerem (...) (...).2014. (...) w dniu 4 września 2014 r., stanowiącym załącznik do niniejszego orzeczenia, o wartości 25000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych);

2/ oznaczoną numer (...) o powierzchni (...) ha, - na planie sporządzonym przez biegłego geodetę inż. U. S., wpisanym do ewidencji zasobu (...) Ośrodka (...) w C. za numerem (...) (...).2014. (...) w dniu 4 września 2014 r., stanowiącym załącznik do niniejszego orzeczenia, o wartości 25000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych);

IV.  znieść współwłasność nieruchomości opisanej w punkcie I postanowienia bez wzajemnych spłat i dopłat w ten sposób, że działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) przyznać na wyłączną własność Gminie R., a działkę oznaczoną numerem (...) przyznać D. Ł. i T. Ł. na współwłasność w częściach równych po ½ (jeden drugiej) części dla każdego z nich;

V.  nakazać ściągnąć od wnioskodawcy Gminy R. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ciechanowie kwotę 828,35 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych trzydzieści pięć groszy) tytułem zwrotu części sum budżetowych;

VI.  nakazać ściągnąć od uczestników D. Ł. i T. Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ciechanowie kwoty po 414,17 zł czterysta czternaście złotych siedemnaście groszy) od każdego z nich tytułem zwrotu części sum budżetowych;

VII.  w pozostałym zakresie pozostawić strony przy kosztach przez nich poniesionych.

I Ns 164/15

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Gmina R. we wniosku złożonym w dniu 10 marca 2015 r. wnosił o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w R., działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej współwłasność wnioskodawcy w ½ części i uczestników: D. Ł. w ¼ części i T. Ł. w ¼ części, poprzez podział nieruchomości w naturze, zgodnie ze złożonym planem podziału, w ten sposób aby wnioskodawcy przyznać działkę oznaczoną na planie podziału numerem (...) o powierzchni (...) ha, a uczestnikom na współwłasność działkę oznaczoną numerem (...) o powierzchni (...) ha, bez spłat i dopłat.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, że Gmina R. kupiła udział w nieruchomości (...)aktem notarialnym w dniu 19 lipca 2013r. planując urządzenie na działce terenu zieleni. Po zakupieniu udziału w nieruchomości była prowadzona korespondencja z pozostałymi współwłaścicielami w celu ustalenia sposobu wyjścia ze współwłasności. Strony uzgodniły fizyczny podział działki i dlatego Gmina sporządziła geodezyjny plan podziału działki nr (...) na działki: (...) o powierzchni (...) ha i (...) o powierzchni (...) ha. Ostatecznie próby ugodowego zniesienia współwłasności nie powiodły się i dlatego Gmina R. wystąpiła z wnioskiem do Sądu.

Uczestnicy postępowania: D. Ł. i T. Ł. wyrazili zgodę na fizyczny podział działki oznaczonej numerem (...) w ten sposób aby na ich rzecz przypadła na współwłasność po ½ części działka oznaczona numerem (...) o powierzchni (...) ha na planie podziału sporządzonym na zlecenie wnioskodawcy. Jednakże zdaniem uczestników działki (...) nie są jednakowej wartości i dlatego wnosili o zasądzenie ponadto dopłat na ich rzecz od wnioskodawcy.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiotem zniesienia współwłasności jest działka gruntu położona w R. oznaczona numerem ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Współwłaścicielami ujawnionymi w księdze wieczystej są: Gmina R. w ½ części i D. Ł. w ¼ części oraz T. Ł. w ¼ części (dowód: odpis księgi wieczystej k. 6 akt, wypis z rejestru gruntów k. 7 akt).

Według planu podziału zarejestrowanym w ewidencji zasobu (...) Ośrodka (...) w C. za numerem (...) (...).2014. (...) w dniu 4 września 2014 r. działka oznaczona numerem (...) podzielona została geodezyjnie na dwie działki: oznaczoną numerem (...) o powierzchni (...) ha i oznaczoną numerem (...) o powierzchni (...) ha (dowód: plan podziału k. 8 akt).

Na działce oznaczonej numerem (...) znajduje się dom mieszkalny drewniany z dachem dwuspadowym pokrytym papą. W budynku są dwa pomieszczenia i ganek. Budynek ogrzewany był od kuchni węglowej i doprowadzona była energia elektryczna. Budynek nie jest zamieszkały od 2005 r. i nadaje się tylko do rozbiórki. Na działce (...) było ujęcie wody pitnej, obecnie odcięte i nie podłączone do nowej sieci wodociągowej. Na działce oznaczonej numerem (...) znajdują się ruiny dawnego budynku gospodarczego, z którego pozostałą tylko jedna drewniana ściana, a także murowany z pustaków cementowych budynek gospodarczy ze stropem drewnianym i dachem dwuspadowym pokrytym papą. Na tej działce znajduje się także garaż blaszany stanowiący własność D. Ł.. Do budynku gospodarczego nie są doprowadzone żadne media. Obydwie działki są zaniedbane i zanieczyszczone różnego rodzaju odpadami, do budynków nie ma dostępu. Działki (...) położone są na ternie budowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania miejscowości R. z dnia 3 lipca 2004 r. zatwierdzonym uchwałą Rady Gminy (...). Działki położone są w centralnej części R., z dostępem do drogi powiatowej i dróg gminnych. Ponieważ obydwie działki przylegają do siebie i do tych samych dróg dojazdowych ich wartość jest jednakowa i wynosi po 31000 zł. Jednakże ze względu na konieczność poniesienia nakładów związanych z uporządkowaniem obydwu działek ich wartość podlega korekcie o kwoty po 6000 zł i wynosi po 25000 zł (dowód: opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości J. J. k. 57-87, 113-116, 148-149 akt).

Wnioskodawca i uczestnicy zgodnie wnosili o zniesienie współwłasności poprzez podział nieruchomości w naturze, zgodnie ze złożonym planem podziału, w ten sposób aby wnioskodawcy przyznać działkę oznaczoną na planie podziału numerem (...) o powierzchni (...) ha, a uczestnikom na współwłasność działkę oznaczoną numerem (...) o powierzchni (...) ha (dowód: oświadczenia stron: T. Ł. k. 45-46 akt, D. Ł. k. 46 akt, pełnomocnika wnioskodawcy k. 46 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a w szczególności: odpisu aktu notarialnego k. 4-5, 19-20 akt, odpisu księgi wieczystej k. 6 akt, wypisu z rejestru gruntów k. 7 akt, planu podziału k. 8 akt, decyzji k. 20-24, 69-72, 212-215, 227-230 akt, mapy k. 21 akt, zdjęć k. 22-33 akt, oświadczeń stron: T. Ł. k. 45-46 akt, D. Ł. k. 46 akt, pełnomocnika wnioskodawcy k. 46 akt oraz opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości J. J. k. 58-87, 113-116, 148-149 akt.

Sąd uwzględnił dołączone dokumenty, ich prawdziwość nie była kwestionowana ani nie budzi wątpliwości. Przedłożone przez strony dokumenty rzeczywiście były sporządzone, a w ich treść nie ingerowano, nie były przerabiane.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom stron, są one zgodne i znalazły potwierdzenie w zgromadzonych dokumentach. Strony były zgodne odnośnie sposobu zniesienia współwłasności. Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie byłą wyłącznie wartość powstałych w wyniku podziału działek.

Wartość przedmiotowych działek Sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego z zakresu szacowania nieruchomości J. J.. Sporządzona dla potrzeb niniejszej sprawy opinia biegłego zasługiwała na walor wiarygodności, gdyż sporządzona została przez osobę dysponującą odpowiednią wiedzą, poprzedzona analizą dokumentów. Opinię sporządzono w sposób rzeczowy i merytorycznie poprawny. Podkreślenia wymaga fakt, iż po sporządzeniu uzupełniającej ustnej opinii żadna ze stron jej nie kwestionowała. Zdaniem Sądu brak jest zatem jakichkolwiek podstaw aby dyskredytować ten dowód.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie wnioskodawcy i uczestnicy postępowania zgodnie wnosili o zniesienie współwłasności nieruchomości przez jej poprzez podział w naturze, zgodnie ze złożonym planem podziału, w ten sposób aby wnioskodawcy przyznać działkę oznaczoną na planie podziału numerem (...) o powierzchni (...) ha, a uczestnikom na współwłasność działkę oznaczoną numerem (...) o powierzchni (...) ha.

Z art. 211 k.c., 212 k.c. i nast. oraz z art. 623 k.p.c. wynika, że podział fizyczny jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, preferowanym przez ustawodawcę. Oznacza to, że w sytuacji, gdy zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, powinien on brać pod uwagę przede wszystkim ten sposób wyjścia z niepodzielności, chyba że nie są nim zainteresowani sami współwłaściciele (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lutego 2010 r. III CSK 195/09LEX nr 585823).

W sprawach o podział majątku wspólnego Sąd - jeżeli nie zachodzą po temu przeszkody prawne wymienione w art. 622 § 2 k.p.c. - ma obowiązek uwzględnić zgodny wniosek o dział. Przepisy normujące postępowanie działowe nie wymagają szczególnej formy dla zgodnego wniosku o zniesienie współwłasności. Może on być zgłoszony we wspólnym wniosku wszczynającym postępowanie, ustnie na rozprawie, ewentualnie w drodze odrębnych wniosków złożonych przez współwłaścicieli (postanowienie Sądu Najwyższego z 6 lutego 2002 r. CKN 803/00 LEX nr 54351).

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 października 2008 r. (I CSK 82/08LEX nr 548746) stwierdził, że kodeks cywilny nie zawiera przykładowego katalogu okoliczności, o których mowa w art. 212 § 2 k.c. pozostawiając dokonanie wyboru sądowi. Natomiast w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2009 r. (V CKN 1436/00 LEX nr 52398) Sąd Najwyższy wskazał, że podstawowym sposobem zniesienia współwłasności preferowanym przez ustawodawcę jest podział fizyczny rzeczy wspólnej, jako najbardziej sprawiedliwy i pożądany. Dlatego też, jeżeli zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, sąd powinien przede wszystkim brać pod uwagę ten sposób wyjścia ze współwłasności, chyba że współwłaściciele żądają przyznania rzeczy wspólnej jednemu z nich w zamian za spłaty albo sprzedaży stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

W niniejszej sprawie strony zgodnie wskazały, iż ich intencją jest wyjście ze współwłasności przez fizyczny podział nieruchomości i przyznanie dla każdego ze współwłaścicieli działki odpowiadającej powierzchnią ich udziałom we współwłasności, zgodnie ze złożonym do akt planem podziału. Uwzględniając zgodny w tym zakresie wniosek stron, Sąd dokonał podziału działki oznaczonej numerem (...) i powstałe w wyniku jej podziału działki przyznał na rzecz: Gminy R. (...), a na rzecz uczestników (...) na współwłasność w udziale po ½ części.

Przedmiotem sporu była wartość nowo utworzonych działek. Uczestnicy oczekiwali dopłaty do przyznanej im działki (...). Mając na uwadze opinię biegłego J. J., Sąd ustalił, że wartość rynkowa obydwu nowo powstałych nieruchomości, według cen obecnie obowiązujących wynosi po 25000 zł. Opinia biegłego nie była kwestionowana przez strony, a wnioski biegły uzasadnił w sposób przekonujący. W tej sytuacji Sąd uznał, że wycena działek na kwoty po 25000 zł odpowiada ich rzeczywistej wartości i taką kwotę przyjął do ustalenia wartości majątku objętego zniesieniem współwłasności. Ponieważ przyznane wnioskodawcy i uczestnikom działki są jednakowej wartości, nie było podstaw do zasądzenia ponadto na rzecz uczestników dopłat.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o art 520§1 k.p.c., który ustanawia zasadę orzekania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym i jest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnych zasad dotyczących kosztów postępowania, zawartych w art. 98 i n. k.p.c. Obowiązek poniesienia kosztów postępowania związanych z udziałem w sprawie oznacza, że uczestnik ponosi koszty nie tylko tych czynności, które sam dokonał, ale i tych, które zostały dokonane przez sąd na jego wniosek. Odpowiednio do postępowania nieprocesowego stosuje się przepisy art. 98 w zakresie, w jakim określają one koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i do celowej obrony. Należy brać pod uwagę specyfikę poszczególnych spraw, należących do postępowania nieprocesowego, które mogą uzasadniać uznanie za koszty niezbędne również tych, które w danej sprawie poniesione być muszą (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 1987 r., III CZP 37/87, OSNC 1988, nr 10, poz. 138). Do takich kosztów w niniejszej sprawie należy zaliczyć wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego. Sąd zlecił biegłemu J. J. sporządzenie opinii, wydatkując na ten cel zaliczki wpłacone przez strony oraz kwotę 1656,69 zł z sum budżetowych. Zgodnie z art. 83 ust 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r. nr 90 poz. 594) jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. Na podstawie art 83 ust. 2 ustawy w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Na podstawie art. 113 ust 1 i ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.10.90.594 j.t.) Sąd obciążył wnioskodawcę i uczestników kosztami sądowymi związanymi ze sporządzeniem opinii przez biegłego w wysokości odpowiadającej ich udziałom we współwłasności. W pozostałym zakresie Sąd pozostawił strony przy kosztach przez nich poniesionych.

Z tych względów Sąd orzekł jak w postanowieniu.

(...)