Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 kwietnia 2012 roku skierowanym przeciwko M. K., A. S. i J. G. powód Skarb Państwa reprezentowany przez Nadleśniczego Nadleśnictwa R. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o ustalenie, że prawo własności nieruchomości leśnych położonych w gminie G. w obrębie ewidencyjnym K. oznaczonych w ewidencji gruntów jako działki (...) oraz w obrębie ewidencyjnym K. K. oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr (...) o łącznej powierzchni 82,25 ha przysługuje Skarbowi Państwa - Nadleśniczemu Nadleśnictwa R. na podstawie art. 1 ust. 1 dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 12 grudnia 1944 roku o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa ( Dz. U. nr 15 poz. 82 ze zm. ).

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż przedmiotowe nieruchomości zostały objęte decyzją Urzędu Wojewódzkiego (...) z 18 stycznia 1949r. na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu P K W N z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej ( Dz. U. z 1945r. nr 3 poz. 13 ). Przedmiotowa decyzja została uchylona na podstawie decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2008 roku z uwagi na fakt, że decyzją tą powołującą się na dekret o reformie rolnej przejęto na rzecz Skarbu Państwa także nieruchomości leśne. W ocenie powoda lasy wchodzące w skład (...) przeszły z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 1 ust 1 dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 12 grudnia 1944 roku o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa ( Dz. U. nr 15 poz. 82 ze zm.).

W ocenie powoda zostały spełnione wszystkie przesłanki wskazane w art. 1 ust. 1 dekretu o lasach. Dekret ten nie przewidywał żadnych wymagań formalnych do skutecznego przejścia lasów na rzecz Skarbu Państwa nie było potrzeby wydania decyzji przez właściwy organ administracji państwowej stwierdzającej w deklaratywny sposób fakt przejęcia określonych lasów i gruntów leśnych. Uzasadniając swój interes prawny powód wskazał, iż nie może w inny sposób osiągnąć zamierzonego celu i ustalić prawa własności gdyż dekret PKWN o lasach został uchylony.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa wskazali także, że las będący przedmiotem sporu był podzielony na fragmenty niniejsze niż 25 ha co wyłącza możliwość zastosowania wyżej wymienionego dekretu do nabycia takiego lasu.

W piśmie procesowym z 15-07-2015 /k.308/ strona powodowa sprecyzowała powództwo i wnosiła o ustalenie, że prawo własności nieruchomości (stanowiących poprzednio części nieruchomości „Część D. K. lit.A vel F.” dla której prowadzona była dawna księga hipoteczna nr (...) oraz „Część D. D. B1 i B2” dla której prowadzona była dawna księga hipoteczna nr 97 ⁸, których własność przysługiwała Z. G. poprzedniczce prawnej pozwanych) położonych w województwie (...), powiecie (...), gminie G. w granicach odpowiadających niżej wskazanym działkom ewidencyjnym:

a/ w obrębie ewidencyjnym K. K. sklasyfikowane jako lasy i oznaczone w ewidencji gruntów jako działki nr (...) o powierzchni 25,69 ha, nr 692 o pow. 27,62 ha, część działki o nr (...) o powierzchni 9,2667 ha w granicach odpowiadających projektowanej działce (...),

b / w obrębie K. sklasyfikowana jako lasy i oznaczona w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 17,60 ha

przysługuje Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Nadleśniczego Nadleśnictwa R. na podstawie art. 1 ust. 1 i ust. 2 dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 12-12-1944 o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa z dniem wejścia w życie tego dekretu to jest z dniem 27 grudnia 1944 roku oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania, a także zasądzenie od pozwanych na rzecz Prokuratorii Generalnej - Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) będące przedmiotem niniejszego postępowania wchodziły w skład dwóch majątków ziemskich należących do Z. G..

Z. G. nie żyje, jako spadkobierców ustawowych pozostawiła dzieci I. S., M. K. i J. G..

/ bezsporne/

Działki nr (...) ( stanowiąca wydzieloną część działki nr (...)) i nr (...) wchodziły w skład majątku „Część D. K. lit. A vel F.” . Obszary tych dwóch działek już w 1919r. nie miały wspólnej granicy gdyż były od siebie oddzielone pasem gruntu stanowiącym własność nieustalonej osoby trzeciej. Las na działce nr (...) zajmował powierzchnię 6,39 ha wg stanu na 1919r. , z kolei na działce nr (...) o pow. całkowitej 17,60 ha las zajmował 60% jej powierzchni, a pozostała część to ogrody.

Dowód: - opinia biegłej U. B. k. 240-244

W skład majątku „Część D. D. B1 i B2” w chwili wejścia w życie dekretu o lasach wchodziły działki oznaczone obecnie nr 691 i nr 692. Wg obecnego stanu działki te oddzielone są od siebie drogą wyodrębnioną geodezyjnie i składającą się z działek nr (...). Istniejąca obecnie droga składająca się z w/w działek była już w 1931r., wytyczona faktycznie i wyodrębniona choć nie została formalnie wyodrębniona geodezyjnie miała wówczas 12 m szerokości.

Dowód: - wypis z mapy ewidencyjnej k.117

- mapy z 1919r. i z 1931r. k. 61

- opinia biegłej U. B. k. 112-114, 270-274

Część obecnej działki nr (...) została w 1931r. poddana parcelacji m.in. na potrzeby utworzenia osiedla letniskowego. W wyniku tego obszar 19 ha został rozparcelowany na parcele oznaczone na mapie nr 3 numerami nr 48-78. N. został obszar o pow. 8,62 ha. W/w parcele nie zostały sprzedane osobom trzecim. Wg stanu z 1919r. z ogólnej pow. działki nr (...) obszar 16,42 ha stanowiły „wycinki” , a tylko 0,93 ha stanowił „las stary”. Wg stanu z 1931r. niemal cała część objęta parcelacją stanowiła już „role”. W 1948r. na szkicu określono te grunty jako „grunty nieleśne”, w wykazie powierzchni wskazano nawet, iż są to „grunty przyłączone o pow. 23 ha” .

Dowód: - opinia biegłej U. B. k.111-114 , 240-244, 270-277

- szkic z 1948r. k. 21

- mapa nr 3 i mapa z 1919r. k. 61

- decyzja Urzędu Wojewódzkiego (...) z 15.05.1931r. k.15-16

Wg stanu z 1919r. z ogólnej pow. działki nr (...) tj. 25,69 ha „wycinki” zajmowały ok. 9,36 ha , „zagajniki i las stary” ok. 15,97 ha , pozostałe 0,36 ha.

Dowód: - mapa z 1919r. k. 61

- opinia biegłej U. B. k. 240-244, 270-277

Działki nr (...) oddzielała od siebie droga o szerokości ok. 12m. Wg stanu na 1919r. drogi dzieliły obecną działkę nr (...) na obszary 10,42 ha , 14,76ha i 0,15ha. Z kolei obecna działka o nr (...) była podzielona przez drogi na użytki o pow. 2,43ha i 24,92ha.

Dowód: - opinia biegłej U. B. k. 242

Odnośnie (...) wydana została decyzja Urzędu Wojewódzkiego (...) z 18-01-1949r. nr (...)2/490 uznająca, że nieruchomości ziemskie stanowiące własność Z. G. – „Część D. K. lit. A vel F.” oraz „Część D. D. B1 i B2” o łącznej powierzchni 151,1606 ha podpadały pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit.a Dekretu PKWN z 06-09-1944r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945r. nr 3 poz. 13 ).

W styczniu 2004r. M. K. wystąpiła do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o stwierdzenie nieważności w/w decyzji. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ostateczną decyzją z 30-07-2008 znak GZ.rn- (...)-224-1/05 (utrzymaną w mocy decyzją tego organu z dnia 10 grudnia 2008r.) stwierdził nieważność w/w decyzji Urzędu Wojewódzkiego (...) z 18 stycznia 1949r. uznającej, że nieruchomości ziemskie stanowiące własność Z. G. o łącznej powierzchni 151,1606 ha podpadały pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit.a Dekretu PKWN z 06-09-1944r. o przeprowadzeniu reformy rolnej ze względu na brak spełnienia norm obszarowych wymaganych dekretem o reformie rolnej.

Dowód: - wniosek k. 25-28

- decyzja z 18 stycznia 1949r. k. 18-19

- decyzje Ministra Rolnictwa z 30 lipca 2008r. i 10 grudnia

2008r. k. 39-45

Stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów złożonych do akt niniejszej sprawy przez obie strony zwłaszcza na podstawie map znajdujących się w księgach hipotecznych, których kopie znajdują się w niniejszych aktach.

Przede wszystkim jednak podstawą rozstrzygnięcia była opinia biegłej sądowej U. B. (2). Opinia ta była trzykrotnie uzupełniana. Opinia ta jednak stanowi podstawę rozstrzygnięcia jedynie w zakresie w jakim biegła wyjaśniała treść map oraz wskazywała obszary zajęte przez poszczególne użytki. Biegła zarówno w swojej pierwotnej opinii jak i w opinii uzupełniającej dokonała własnych interpretacji pojęć zawartych w dekrecie PKWN z 12-12-1944r. o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa oraz podjęła próbę oceny dowodów i próbowała zastosować przepisy Dekretu do ustalonego stanu faktycznego.

Biegła w tym zakresie wyszła poza zakres swoich kompetencji albowiem wydając opinię obok wypowiedzi w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych zamieściła w niej (tak w opinii podstawowej i uzupełniającej) wypowiedzi odnoszące się do sposobu rozstrzygnięcia kwestii prawnych wkraczając w kompetencje Sądu.

W tym zakresie Sąd pominął opinię wskazując jednocześnie, iż takie stanowisko biegłej nie powoduje nieprzydatności całego środka dowodowego i nie dyskwalifikuje całej opinii albowiem w pozostałym zakresie, w którym biegła niejako „rozszyfrowywała” mapy geodezyjne z I połowy XX wieku opinia ta jest w pełni wiarygodna i mogła być podstawą rozstrzygnięcia Sądu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny. Przesłanką uwzględnienia powództwa o ustalenie jest po pierwsze interes prawny w wydaniu orzeczenia zgodnego żądaniem pozwu oraz po drugie prawdziwość twierdzeń o faktach, które są przytoczone na ich poparcie.

Interes prawny w ustaleniu istnieje na ogół wtedy gdy wyrok uwzględniający powództwo wywiera skutek w sferze prawnej powoda. Ma to miejsce wtedy gdy wyrok usunie zagrożenie dla praw powoda. Usunięcie zagrożenia dla praw powoda może zaś polegać na tym, że zostanie zakończony spór istniejący albo ustalenie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Przyjmuje się także, że interes prawny istnieje gdy zachodzi niepewność stanu prawnego rozumiana obiektywnie. Okoliczności podnoszone przez powoda w pozwie bezspornie wskazują, iż powód nie może na innej drodze osiągnąć ochrony swoich praw. (...) będące przedmiotem sporu nie mają urządzonej księgi wieczystej, a przepisy na podstawie, których można dokonać wpisu prawa własności Skarbu Państwa do ksiąg wieczystych już nie obowiązują. W tej sytuacji jedynie poprzez wytoczenie powództwa o ustalenie prawa własności Skarb Państwa może domagać się ochrony i ustalenia istnienia swojej własności.

Skoro zatem istnieje interes prawny rolą Sądu jest zbadanie czy istotnie nieruchomości stanowiące obecnie działki o numerach wskazanych w zmodyfikowanym powództwie podpadały pod przepisy Dekretu PKWN z 12-12-1944 roku o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 1 ust.1 w/w dekretu lasy i grunty leśne o obszarze ponad 25 ha, stanowiące własność lub współwłasność osób fizycznych i prawnych przechodzą na własność Skarbu Państwa.

W myśl ust. 2 wraz z lasami i gruntami leśnymi przechodzą na własność Skarbu Państwa, o ile stanowią własność lub współwłasność tej samej osoby:

a) wszelkie śródleśne grunty, łąki i wody,

b) grunty deputatowe administracji i straży leśnej,

c) wszelkie nieruchomości i ruchomości położone na terenie obiektu leśnego, przechodzącego na własność Skarbu Państwa, niezależnie od swego przeznaczenia,

d) wszelkie nieruchomości i ruchomości, służące do prowadzenia gospodarstwa leśnego (zabudowania, urządzenia techniczne, transportowe, komunikacyjne itp.) niezależnie od swego położenia,

e) wszelkie zapasy materiałowe (remanenty) zarówno w lesie jak i zakładach przemysłowych, przechodzących na własność Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 lit. b tego dekretu, przejęciu na rzecz Skarbu Państwa nie podlegały lasy i grunty leśne podzielone faktycznie lub prawnie przed dniem 1 września 1939 r. na parcele nie większe niż 25 ha, lecz tylko stanowiące własność osób fizycznych, których grunty nie były objęte przepisami art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN o reformie rolnej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że lasy i grunty leśne należące do osób, których grunty objęte były przepisem art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN o reformie rolnej podlegały nacjonalizacji niezależnie od obszaru. (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 r., ich w tym, , z dnia 13 grudnia 2007 r., I CSK 310/07 , z dnia 22 kwietnia 2005 r., II CSK 653/04, OSNC 2006, nr 3, poz. 56 i z dnia 20 września 2013 r., II CSK 4/13).

Nie ulega wątpliwości, iż nieruchomości ziemskie Z. G. nie podlegały przejęciu na Skarb Państwa w trybie dekretu PKWN o reformie rolnej co wynika wprost z ostatecznej decyzji Ministra Rolnictwa z dnia 10 grudnia 2008r. stwierdzającej nieważność decyzji Urzędu Wojewódzkiego (...) z 18 stycznia 1949r. Przy czym bez znaczenia jest fakt, że w stosunku do części działek decyzja Ministra Rolnictwa częściowo stwierdziła nie tyle nieważność decyzji, ile wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa z uwagi na zaistnienie nieodwracalnych skutków prawnych.

Przedmiotem niniejszego postępowania są bowiem działki w stosunku do których stwierdzono nieważność decyzji Urzędu Wojewódzkiego (...) z 18 stycznia 1949r.

Skoro tak to rozważeniu podlega powierzchnia lasów i gruntów leśnych jak i ich ewentualny podział faktyczny lub prawny na parcele nie przekraczające 25ha powierzchni.

W tym miejscu trzeba przypomnieć, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 dekretu PKWN o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa, lasy i grunty leśne o obszarze ponad 25 ha, stanowiące własność lub współwłasność osób fizycznych i prawnych, przeszły na własność Skarbu Państwa.

Na podstawie art. 8 dekretu jego wykonanie zostało poruczone Kierownikowi Resortu (...) i R. Rolnych, który w rozporządzeniu wydanym dnia 20 stycznia 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 4, poz. 16) wskazał m. in., że o terminie przejęcia należy powiadomić właściciela lub jego pełnomocnika (§ 2 ust. 1), a z czynności przejęcia miał być spisany protokół w obecności dotychczasowego właściciela lub jego pełnomocnika, jeżeli się stawią, oraz dwóch świadków, w miarę możności członków powiatowej lub gminnej rady narodowej. Ta procedura w niniejszej sprawie nie została zachowana. Bynajmniej brak dowodów na tę okoliczność.

Tymczasem w orzecznictwie przyjmuje się, że protokół przejęcia lasu, sporządzony na podstawie w/w rozporządzenia stanowił dowód, iż określona w nim nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa. (por. postanowienie SN z 16 lutego 2012r. III CSK 194/11, wyrok SN z 4 lutego 201r. IV CSK 402/09 oraz uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1994 r., III CZP 50/94, OSNCP 1994, nr 11, poz. 212, oraz z dnia 27 kwietnia 1994 r., III CZP 54/94, OSNCP 1994, nr 11, poz. 215). Fakt sporządzenia protokołu przejęcia lasu nie jest jednak warunkiem nabycia własności w trybie dekretu albowiem nabycie następuje z mocy samego prawa. Zresztą strona powodowa podkreśla, że nie posiada takowego protokołu sporządzanego w trybie § 2 ust. l i 2 w/w rozporządzenia. Okoliczność ta skutkuje odwróceniem ciężaru dowodu. Gdyby bowiem protokół był sporządzony to mógłby stanowić dowód tego jakie grunty i o jakiej powierzchni zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa. Bezspornym jest, że takowego protokołu brak, a zatem w niniejszym procesie to na stronie powodowej spoczywa obowiązek udowodnienia, że w stosunku do nieruchomości objętych postępowaniem zachodziły przesłanki do przejęcia ich na własność Skarbu Państwa na podstawie dekretu o lasach.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 lit. b dekretu PKWN o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa przejęciu nie podlegały lasy i grunty leśne podzielone faktycznie lub prawnie przed dniem 1 września 1939 r. na parcele nie większe niż 25 ha. Z uwagi na fakt, iż ówczesne ustawodawstwo nie znało pojęcia „nieruchomości” które zostało wprowadzone do obrotu prawnego dopiero w 1946r. dekret posługuje się pojęciami „lasy” i „grunty leśne” które zostały podzielone faktycznie lub prawnie. Przy czym dekret nie definiuje pojęcia „podziału faktycznego” czy też „podziału prawnego”. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że przez „podział prawny” należy rozumieć „podział dokonany na podstawie prawa w sposób w nim przewidziany”. Jako przykład takiego podziału prawnego judykatura wskazuje podział dokonany wg przepisów katastru (pruskiego lub austriackiego) określający tworzenie i numerowanie parcel. (por. wyrok SN z 8 maja 1998r. I CKN 664/97, OSNC z 1999r. nr 1 poz. 7).

Przez podział prawny w rozumieniu art. 1 ust. 3 dekretu należy rozumieć także wydzielenie pewnego obszaru do odrębnej księgi hipotecznej. Samo zatem objęcie różnych nieruchomości odrębnymi księgami hipotecznymi świadczy o prawnym podziale lasu nawet gdy stanowi on jeden kompleks i stanowi własność jednej osoby.

W przedmiotowej sprawie jedną księgą hipoteczną są objęte działki nr (...) („Część D. K. lit.A vel F.” dla której prowadzona była dawna księga hipoteczna nr (...) ), a drugą księgą hipoteczną zostały objęte m.in. działki nr (...) ( „Część D. D. B1 i B2” dla której prowadzona była dawna księga hipoteczna nr 97 ⁸ ). W tym zakresie należy przyjąć , iż działki (...) były wyodrębnione prawnie od działek nr (...).

Działki o nr (...) nawet uwzględniając, iż w całości były pokryte lasami to jednak ich łączna powierzchnia nie przekraczała 25 ha i już chociażby z tego powodu nie mogły zostać objęte przepisami dekretu albowiem nie spełniały one normy obszarowej określonej w art. 1 ust.1 dekretu.

Nawet gdyby nie podzielić poglądu o prawnym wydzieleniu tych działek to należałoby uznać, iż zostały one wydzielone faktycznie bowiem stanowiły one dwa odrębne lasy które nie stanowiły kompleksu leśnego z działkami o nr (...).

Przy interpretacji przepisów dekretu należy pamiętać, iż wykładnia art. 1 ust. 1 dekretu w żaden sposób nie pozwalała przyjąć tezy, że wystarczające do jego zastosowania jest by jedna z kilku działek przekraczała swoją powierzchnią 25 ha i wtedy możnaby objąć działaniem dekretu wszystkie lasy i grunty leśne danego właściciela niezależnie od ich powierzchni czy też położenia. Podobnie jak nie sposób bronić tezy aby intencją ówczesnego prawodawcy było przejmowanie na rzecz Skarbu Państwa jakichś drobnych rozrzuconych enklaw leśnych tylko dlatego, że ich łączny obszar przekraczał 25 ha. Zamysł był zgoła odmienny chodziło bowiem o przejęcie większych i zwartych kompleksów leśnych w przeciwnym wypadku nie znalazłby się w dekrecie zapis o wyłączeniu spod działania dekretu lasów i gruntów leśnych podzielonych faktycznie lub prawnie na parcele nie większe niż 25 ha. Skoro zatem ówczesny prawodawca przewidział wyłączenia spod nacjonalizacji lasów bądź części lasów o pow. mniejszej niż 25 ha to pogląd powoda jakoby przejęciu na rzecz Skarbu Państwa podlegała łączna powierzchnia nawet niewielkich lasów jednego właściciela byleby przekraczała 25 ha należy uznać za całkowicie błędny.

Odnosząc się do kolejnych działek będących przedmiotem sporu należy przypomnieć, iż na obszarze odpowiadającym obecnej działce nr (...) wg stanu na 1919r. można wyodrębnić było cztery użytki tj. „zagajniki” o pow. 7,59ha, „wycinki” o pow. 9,36 ha , „las starszy” o pow. 8,38 ha oraz „drogi” o pow. 0,36ha. O ile nie może budzić wątpliwości, iż „zagajniki” i „las starszy” mogą być uznane za „lasy i grunty leśne” w rozumieniu dekretu o tyle nie sposób się zgodzić z tym, iż należą do tych kategorii „wycinki”. (...) to teren na którym znajdował się kiedyś las natomiast obecnie go nie ma. Pozostaje zatem kwestia oceny czy „wycinki” mogły stanowić „grunty leśne” w rozumieniu art. 1 ust. 1 dekretu. Otóż w realiach niniejszej sprawy brak podstaw do takiego stwierdzenia. (...) z pewnością nie jest lasem gdyż jak sama nazwa mówi, jest to grunt pozbawiony drzewostanu. Użytek ten nie może być zakwalifikowany także jako „grunt leśny” bowiem w myśl regulacji zawartych w rozporządzeniu Ministra Skarbu z 19-02-1936 o klasyfikowaniu gruntów pod lasami (Dz.U. nr poz. ) do gruntów pod lasami należy zaliczyć.

1.  grunty porosłe drzewostanem i to bez względu na to czy poza produkcją drewna służą również innemu użytkowaniu. Należą tu również szkółki leśne, zadrzewione części parków, letnisk, miejscowości klimatycznych itp. jeżeli tereny te nie są objęte podatkiem od nieruchomości.

2.  grunty niezalesione lub niedostatecznie zalesione, zręby, halizny płazowizny oraz inne grunty przeznaczone do zalesienia na mocy decyzyj władz;

3.  zadrzewione rezerwaty przyrodnicze i rezerwatem leśne;

4.  grunty trwale porośnięte wikliną .

W świetle powyższego przepisu należy przyjąć, iż grunty niezalesione to jest nie porosłe drzewostanem aby mogły być zakwalifikowane jako „grunty leśne” winny być przeznaczone do zalesienia na mocy decyzji władz albo planu zagospodarowania lasu sporządzonego przez administrację obszarów leśnych. Okoliczności te winien bezwzględnie udowodnić powód albowiem to on zamierza z tego faktu wyciągnąć korzystne dla siebie skutki prawne. (art. 6 k.c.). Tymczasem materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do takich stanowczych ustaleń.

Na obszarze odpowiadającym obecnej działce nr (...) wg stanu na 1919r. można wyodrębnić było następujące użytki tj. „wycinki” o pow. 26,42 ha , „las starszy” o pow. 0,93 ha oraz „drogi” o pow. 0,27ha. Wg mapy z 1931r. na obszarze odpowiadającym obecnej działce nr (...) użytek „rola” był o pow. 16,6296ha, użytek „zarośla” o pow. 0,3730 ha zaś użytku „las” brak. Jednakże ze szkicu załączonego do protokołu przejęcia lasów pod zarząd Administracji Lasów Państwowych wynika, iż w części która odpowiada dzisiejszej części działki nr (...) jest opis „grunty poleśne 23,00ha”. (por. szkic z opisem granic k. 24). Powyższe oznacza, iż grunt ten nie miał charakteru leśnego. Skoro zatem grunt ten został w 1919r. zakwalifikowany jako „wycinka” następnie obszar był poddany parcelacji i wg stanu na 1931r. (por. opinia biegłej k.271), nie było na nim lasu i do końca lat 40-tych XX wieku nie został zalesiony to z pewnością nie mógł on stanowić na dzień wejścia w życie dekretu lub na dzień 1.09.1939r. „lasu” lub „gruntu leśnego” który mógłby podlegać nacjonalizacji w trybie dekretu PKWN o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa.

Mając zatem na uwadze, iż to powód winien udowodnić zgodnie z art. 6 k.c., że po pierwsze na działkach objętych sporem na dzień wejścia w życie dekretu były lasy lub działki te stanowiły grunty leśne, po drugie, że lasy i grunty leśne na dzień 1 września 1939r. i na dzień 27 grudnia 1944r. przekraczały 25 ha. Wyraźnie stwierdzić trzeba, iż w aktach brak takiego dowodu. Wiadomo natomiast tylko tyle, iż w 1948r. obszar ten w dalszym ciągu nie był zalesiony i w protokole z 1948r. został zakwalifikowany jako nieużytki do zalesienia. (por. protokół przekazania lasów k.22-23 akt). Nawet gdyby uznać, iż grunty te stanowiły lasy i grunty leśne to i tak należy wskazać, że w szczególności działki nr (...) były podzielone faktycznie na parcele nie większe niż 25ha.

Sąd Najwyższy przyjmuje, iż oznaką podziału faktycznego są granice wyodrębnionych w jego następstwie obszarów które nie muszą być widoczne jeżeli są widoczne na mapach albo na innej podstawie mogą być wyodrębnione w terenie. (por. wyrok SN z 8 maja 1998r. I CKN 664/97, OSNC z 1999r. nr 1 poz. 7). W ocenie Sądu Okręgowego podział nieruchomości leśnej przebiegającymi przez nią drogami należy uznać za „podział faktyczny” w rozumieniu dekretu PKWN o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa i to niezależne od tego czy drogi te były drogami publicznymi czy też wewnętrznymi. Bezspornym jest, że drogi te wówczas nie były wyodrębnione geodezyjnie i nie stanowiły odrębnych parcel gdyby bowiem tak było to mielibyśmy do czynienia z podziałem prawnym, a nie faktycznym. Obszar odpowiadający obecnej działce nr (...) był zatem faktycznie podzielony drogą na dwie części, a mianowicie północną o pow. 2,43ha i południową o pow. 24,92ha. W efekcie żadna z tych działek nie przekraczała 25ha co powoduje, iż obie części obecnej działki nr (...) objęte są wyłączeniem spod nacjonalizacji na zasadzie wyjątku z art. 1 ust. 3 lit.b w/w dekretu.

Reasumując żadna z nieruchomości objętych sporem nie podpada pod przepisy dekretu PKWN o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa albowiem nie spełnia normy obszarowej o której mowa w art. 1 ust. 1 dekretu, nawet gdyby przyjąć, iż lasy i grunty leśne objęte działkami nr (...) przekraczają 25 ha to mimo to są podzielone faktycznie na parcele mniejsze niż 25 ha co sprawia, że są objęte wyłączeniem o którym mowa w art. 1 ust. 3 dekretu. W efekcie powództwo jako, że nie znajduje uzasadnionych podstaw winno zostać oddalenie .

Dlatego też na podstawie wyżej powołanych przepisów Sąd orzekł jak w pkt 1 wyroku.

Konsekwencją oddalenia powództwa było rozstrzygnięcie o kosztach postępowania jak w pkt 2 wyroku, a to na podstawie art. 98 k.p.c. przy uwzględnieniu zestawienia tych kosztów określonego w załączniku do protokołu z ostatniej rozprawy. Sąd uznał, iż wszystkie wskazane koszty należy uznać za niezbędne dla celowej obrony.