Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2016 r. w Warszawie

sprawy Z. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania Z. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 10 września 2014 r. znak: I/25/(...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. L. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 14 lipca 2014 roku.

UZASADNIENIE

Z. L. w dniu 9 października 2014r. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 10 września 2014r., znak: I/25/(...), odmawiającej prawa do wcześniejszej emerytury.

W odwołaniu ubezpieczony wskazał, że w Przedsiębiorstwie (...) pracował ponad 19 lat i przez cały ten czas wykonywał pracę izolarza. Potwierdzeniem jest świadectwo wydane za okres pracy od 18 marca 1982r. do 19 czerwca 1992r., gdzie wskazano pracę izolarza jako wykonywaną w warunkach szczególnych. Następnie w dniu 31 stycznia 2001r. zostało wydane kolejne świadectwo dot. tego samego okresu, w którym podano inną nazwę stanowiska – monter instalacji cieplnych. Uznano, że taka nazwa stanowiska pracy lepiej odzwierciedla zakres wykonywanych czynności (izolowanie przewodów instalacji ciepłowniczej watą szklaną). W w/w dokumencie powołane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Obecnie Zakład (...) nie istnieje i brak jest możliwości uzyskania innych dokumentów. Ubezpieczony oświadczył w odwołaniu, że przez cały okres zatrudnienia pracował jako izolarz i nie wykonywał innej pracy. Praca odbywała się w warunkach wyjątkowo szkodliwych dla zdrowia, a skutkiem tego są choroby, których doświadcza obecnie. Dwie komisje lekarskie ZUS orzekły o całkowitej niezdolności do pracy, ale ubezpieczony nie uzyskał renty, o którą ubiegał się przez dwa lata. Jest więc na utrzymaniu schorowanej matki (odwołanie z dnia 7 października 2014r., k. 2 – 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że Z. L. na dzień 1 stycznia 1999r. nie spełnił przesłanki co najmniej 15-letniego stażu pracy
w szczególnych warunkach. Do stażu tego nie zostały zaliczone okresy: od 18 marca 1982r. do 19 czerwca 1992r., od 20 czerwca 1992r. do 21 marca 1998r. oraz od 23 marca 1998r. do 31 grudnia 1998r. Wprawdzie ubezpieczony przedstawił za w/w okresy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o., ale stanowisko pracy „monter instalacji budowlano – termicznych” wymienione w tych świadectwach, nie jest zgodne ze stanowiskiem pracy wymienionym w wykazie A, dziale V, poz. 1 pkt 5 załącznika nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r., na które powołują się świadectwa (jest tam wymienione stanowisko „izolarz”). Ponadto, charakter pracy nie jest zgodny z opisem charakteru pracy zawartym w tym wykazie, dziale i pozycji wskazanego załącznika. Wobec tego zaskarżoną decyzją odmówiono ubezpieczonemu prawa do wnioskowanego świadczenia (odpowiedź ZUS na odwołanie z dnia 27 października 2014r., k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. L. ur. (...), był zatrudniony:

- w okresie od 1 września 1972r. do dnia 3 maja 1973r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w C. jako hydraulik (świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 1977r., k. 7 – 8 t. I a.r.);

- od dnia 1 lipca 1973r. do dnia 30 czerwca 1974r. w Czechosłowacji na podstawie skierowania przez Wydział Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Urzędu Wojewódzkiego w W. w ramach umowy międzynarodowej w charakterze ślusarza (świadectwo pracy z dnia 21 maja 1980r., k. 5 – 6 t. I a.r.);

- w okresie od 14 sierpnia 1974r. do dnia 7 kwietnia 1977r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w C. na stanowisku hydraulika, przy czym w okresie od 22 kwietnia 1975r. do 7 kwietnia 1977r. odbywał zasadniczą służbę wojskową (świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 1977r., k. 7 – 8 t. I a.r., kopia książeczki wojskowej, k. 45 t. I a.r.);

- w okresie od dnia 21 maja 1977r. do dnia 16 marca 1982r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. jako monter izolacji termicznych w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z dnia 16 marca 1982r., k. 9 – 10 t. I a.r., podanie o przyjęcie do pracy, akta osobowe, umowa o pracę z dnia 21 maja 1977r., akta osobowe, informacje o przeszeregowaniu, z dnia 25 maja 1979r., z dnia 18 marca 1980r., z dnia 18 sierpnia 1980r., akta osobowe);

- w okresach: od dnia 18 marca 1982r. do dnia 19 czerwca 1992r., od 20 czerwca 1992r. do 21 marca 1998r. oraz od 23 marca 1998r. do 31 stycznia 2001r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w W. w pełnym wymiarze czasu pracy jako izolarz, monter instalacji budowlanych i monter instalacji termicznych (świadectwo pracy z dnia 31 marca 1998r., k. 11 t. I a.r., zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 26 października 2000r., k. 13 – 14 t. I a.r., zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 26 października 2000r., k. 15 – 16 t. I a.r., karta zasiłkowa, k. 17 – 18 t. I a.r. świadectwo pracy z dnia 21 marca 1998r., k. 19 – 20 t. I a.r., świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 2001r., k. 37 t. I a.r., legitymacja ubezpieczeniowa, k. 43 t. I a.r.).

Przejście ubezpieczonego do pracy w Przedsiębiorstwie (...) nastąpiło na zasadzie porozumienia pomiędzy w/w zakładem a Miejskim Przedsiębiorstwem (...), w którym wcześniej zatrudniony był ubezpieczony (pismo z dnia 15 marca 1982r., k. 176 akt osobowych, pismo z dnia 22 marca 1982r., k. 177 akt osobowych). Z ubezpieczonym w dniu 18 marca 1982 roku została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy (umowa o pracę z dnia 18 marca 1982r., k. 24 – 25 akt osobowych).

W początkowym okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) stanowisko Z. L. zostało określone jako monter instalacji termicznych, ale pracodawca naprzemiennie w dokumentach dot. przeszeregowania posługiwał się oznaczeniem stanowisk „izolarz” i „monter instalacji termicznych” (pisma w sprawie przeszeregowania, k. 49 – 64, k. 166, k. 169, k. 179 – 181, k. 183, k. 195, k. 200-207 akt osobowych, wnioski o przeszeregowanie, k. 193, k. 196, k. 197 akt osobowych).

Pracodawca pismem z dnia 11 lutego 1983r. poinformował Z. L., że w oparciu o Zarządzenie Nr 20 Ministra Administracji (...) Terenowej i Ochrony (...) w sprawie ustalenia kategorii zatrudnienia, został zakwalifikowany do pierwszej kategorii zatrudnienia (pismo z dnia 11 lutego 1983r., k. 186 akt osobowych).

W dniu 17 czerwca 1992r. Z. L. złożył podanie o rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron w dniem rejestracji (...) w spółkę z przewagą kapitału prywatnego (podanie z dnia 17 czerwca 1992r., k. 172 akt osobowych) i uzyskał zgodę na przejście do pracy do (...) sp. z o.o. z dniem 20 czerwca 1992r. (pismo z dnia 20 czerwca 1992r., k. 171 akt osobowych). We wskazanej dacie rozpoczął pracę w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w W., gdzie w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako izolarz (umowa o pracę z dnia 20 czerwca 1992r., k. 22 – 23 akt osobowych, pismo z dnia 10 maja 1993r., k. 47 akt osobowych, pismo z dnia 1 stycznia 1995r., k. 48 akt osobowych). Od dnia 1 stycznia 1997r. pracodawca powierzył ubezpieczonemu stanowisko montera instalacji budowlanych ze zmianą wysokości wynagrodzenia (pismo z dnia 6 stycznia 1997r., k. 158 akt osobowych).

W związku z ogłoszeniem upadłości w/w pracodawcy umowa o pracę ze Z. L. została rozwiązana z dniem 21 marca 1998r. (świadectwo pracy z dnia 21 marca 1998r., k. 10 akt osobowych).

W dniu 23 marca 1998r. Z. L. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. w W., na podstawie której został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera instalacji budowlanych (umowa o pracę z dnia 23 marca 1998r., k. 21 akt osobowych). Wskazany stosunek pracy zakończył się z dniem 31 stycznia 2001r. w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez zakład pracy. W świadectwie pracy wskazano ubezpieczonemu, że był zatrudniony w okresie od 23 marca 1998r. do 31 stycznia 2001r. jako monter instalacji termicznych (świadectwo pracy z dnia 31 marca 2001r., k. 4 – 5 akt osobowych).

W dniu 31 marca 2001r. Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w W. wystawiła Z. L. trzy świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Każde z nich dotyczyło innych okresów, tj. od 18 marca 1982r. do 19 czerwca 1992r., od 20 czerwca 1992r. do 21 marca 1998r. oraz od 23 marca 1998r. do 31 stycznia 2001r., ale we wszystkich zostało wskazane, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę montera izolacji budowlano – termicznych na stanowisku monter izolacji budowlano – termicznych wymienionym w wykazie A, dziale V, poz. 1 pkt 5 wykazu szczegółowego stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 31 stycznia 2001r., k. 19 – 23 t. IV a.r.).

Praca Z. L. w okresie zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. oraz w Przedsiębiorstwie (...) (później Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o.) przez cały czas – niezależnie od nazwy stanowiska - odbywała się w brygadzie zajmującej się izolacją. Ubezpieczony dokonywał izolacji sieci cieplnych zewnętrznych i wewnętrznych. Sieć zewnętrzna była izolowana watą szklaną i azbestem, potem był kładziony karton falisty, siatka metalowa i płaszcz cementowo azbestowy. Sieć wewnętrzna z kolei była izolowana watą szklana i gipsem. W trakcie zatrudnienia ubezpieczonego technologia izolacji ulegała zmianom. Pod koniec zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. Z. L. kładł gotowe, izolowane już rury (zeznania Z. L., k. 39 – 40 a.s. oraz płyta CD, k. 129 a.s.).

Ubezpieczony w dniu 12 czerwca 2014r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o emeryturę, do którego dołączył informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek z załącznikiem, k. 1- 12 t. IV a.r.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 24 czerwca 2014r. odmówił przyznania emerytury powołując się na nie osiągnięcie wieku emerytalnego oraz brak udowodnienia wymaganego 15 –letniego okresu pracy w warunkach szczególnych bądź w szczególnym charakterze ( decyzja ZUS z dnia 24 czerwca 2014r., k. 15 – 16 t. IV a.r.).

Z. L. w dniu 14 lipca 2014r. skierował do organu rentowego pismo o ponowne rozpatrzenie sprawy, w którym wskazał, że kończy 60 lat w dacie złożenia pisma, a ponadto dołączył trzy świadectwa pracy potwierdzające pracę w warunkach szczególnych w okresach: od 18 marca 1982r. do 19 czerwca 1992r., od 20 czerwca 1992r. do 21 marca 1998r. oraz od 23 marca 1998r. do 31 stycznia 2001r. (pismo z dnia 14 lipca 2014r. wraz ze świadectwami pracy, k. 17 – 24 t. IV a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 10 września 2014r. wydał decyzję znak: I/25/(...), którą ponownie odmówił ubezpieczonemu przyznania świadczenia emerytalnego ze względu na brak udowodnienia wymaganego 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych bądź w szczególnym charakterze. Odnosząc się do przedstawionych przez ubezpieczonego świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił okresów tam wymienionych, gdyż stanowisko „monter izolacji budowlano – termicznych” nie jest zgodne ze stanowiskiem „izolarz” wymienionym w wykazie A, dziale V, poz. 1 pkt 5 załącznika do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Dodatkowo organ rentowy wskazał w decyzji, że wyliczony ubezpieczonemu na dzień 1 stycznia 1999r. staż pracy wyniósł łącznie 25 lat, 11 miesięcy i 9 dni (2 miesiące i 9 dni – okresy nieskładkowe oraz 25 lat i 9 miesięcy – okresy składkowe) (decyzja ZUS z dnia 10 września 2014r., k. 31 t. IV a.r.). Z. L. złożył odwołanie od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 7 października 2014r., k. 2 – 3 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym na podstawnie dokumentów znajdujących się
w aktach rentowych i w aktach osobowych ubezpieczonego, jak również na podstawie zeznań, jakie złożył Z. L..

Autentyczność dokumentów, jak również ich zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy, nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu, dlatego Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Zeznaniom Z. L. Sąd dał wiarę biorąc pod uwagę okoliczność, że były one spójne i zgodne z dokumentami. W związku z tym nie było podstaw, aby je kwestionować szczególnie, że organ rentowy w procesie nie kwestionował samego rodzaju czynności jakie wykonywał i w zeznaniach opisał ubezpieczony, ale formalnie podważał prawidłowość wystawionych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 31 stycznia 2001r. oraz opinie biegłego z uwagi na odwołanie się przez biegłego do innego zarządzenia resortowego niż wskazał zakład pracy w w/w dokumentach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Z. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 10 września 2014r., znak: I/25/(...), jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r., nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego. Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A ( Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz

4.  być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt
3 rozporządzenia).

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok SN z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być więc udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

W rozpatrywanej sprawie kwestią sporną było to, czy Z. L. posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie innych przesłanek nie było zaś przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budziło żadnych wątpliwości, gdyż wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia w wymiarze 25 lat, w dniu 14 lipca 2014r. ukończył 60 lat i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Ubezpieczony kwestionując zaskarżoną decyzję powoływał się na okoliczność, że w Przedsiębiorstwie (...) pracował przez 19 lat jako monter instalacji cieplnej i okres ten – zgodnie z dokumentami wystawionymi przez pracodawcę – powinien być uwzględniony jako okres pracy w warunkach szczególnych.

Sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego podzielił stanowisko ubezpieczonego co do tego, że wykonywał przez 15 lat pracę w warunkach szczególnych, choć świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie są prawidłowe. Ta okoliczność, podobnie jak nieprzedstawienie przez wnioskodawcę tego rodzaju dokumentu, nie jest jednak przeszkodą, by stwierdzić, że praca była wykonywana w warunkach szczególnych bądź w szczególnym charakterze.

Organ rentowy kwestionując wskazane dokumenty z dnia 31 stycznia 2001r., wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o., wskazywał na rozbieżność w oznaczeniu stanowiska pracy ubezpieczonego – monter izolacji budowlano – termicznych – oraz stanowiska, jakie w Dziale V, pod poz. 1 pkt 5 wymienia Zarządzenie Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ocenił, że inne okoliczności niż wskazywane przez organ rentowy czynią świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych dokumentami wadliwymi. Otóż we wszystkich tych dokumentach (3) pracodawca przyporządkował pracę Z. L. do wykazu A działu V, poz. 1 pkt 5, gdzie wymienione jest stanowisko izolarza należące do grupy robót wodno-kanalizacyjnych oraz budowy rurociągów w głębokich wykopach. Tymczasem ubezpieczony jako izolarz - monter izolacji termicznych nie był on zatrudniony ani przy pracach wodno – kanalizacyjnych, ani przy budowie rurociągów w głębokich wykopach, co potwierdził składając zeznania. W związku z tym, w ocenie Sądu Okręgowego, klasyfikacja jakiej dokonał pracodawca ubezpieczonego z tej właśnie przyczyny nie była prawidłowa, ale – jak już zostało wskazane – nie przekreśliła możliwości uznania prac wykonywanych przez Z. L. jako prac w warunkach szczególnych z tym, że ewentualnie zgodnie z inną pozycją wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, które ma znaczenie pierwszorzędne i decydujące w odróżnieniu od zarządzeń resortowych.

Biegły sądowy J. P., który dwukrotnie wydawał opinie w sprawie, wskazał na przyporządkowanie prac Z. L. do Działu (...) „W energetyce”, gdzie wymienione zostały prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.

Organ rentowy opinię biegłego sądowego kwestionował powołując się na rozbieżność pomiędzy tym do jakiej branży przyporządkował prace ubezpieczonego jego pracodawca a tym, jaką klasyfikację zastosował biegły J. P..

Według Sądu Okręgowego, takie przyporządkowanie prac wykonywanych przez Z. L., jak uczynił to biegły sądowy, było trafne i w tej części ustalenia i wnioski, jakie zawierają opinie Sąd w pełni podzielił. Analizując tę kwestię podkreślić należy, że świetle art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia czynnikami, lecz jedynie takie, które zostały rodzajowo wymienione w załączniku do rozporządzenia, z przypisaniem ich do określonego działu przemysłu, wyodrębnienie prac kwalifikujących do emerytury w obniżonym wieku ma bowiem charakter stanowiskowo – branżowy, co nie jest dziełem przypadku. Niemniej jednak – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 marca 2014r. - co do zasady przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach, ale nie zawsze wynika ono z funkcjonowania zakładu pracy w określonym resorcie. Może się bowiem zdarzyć, że zakład pracy podległy określonemu ministrowi wykonuje także zadania całkowicie odpowiadające innemu działowi gospodarki, leżącemu w sferze zainteresowania innego ministra (I UK 337/13, LEX nr 1458817). Podobne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 29 maja 2014r. wskazując, że jeżeli funkcjonowanie określonego działu przedsiębiorstwa ściśle odpowiada określonej branży przemysłu (działu gospodarki), tj. wiąże się ze stosowaniem właściwych dla niej procesów technologicznych i występowaniem z tego powodu specyficznych czynników szkodliwych dla zdrowia zatrudnionych tam pracowników, wówczas uzasadnione jest dokonywanie oceny pracy wykonywanej w obrębie takiego działu przedsiębiorstwa poprzez odniesienie się do rodzajów prac, jakie w ramach danej branży przemysłu (działu gospodarki) zostały przez ustawodawcę uznane za prace wykonywane w warunkach szczególnych (III AUA 320/14, LEX nr 1477247).

W rozpatrywanej sprawie przedsiębiorstwo, w którym pracował ubezpieczony, nazywane zresztą Przedsiębiorstwem (...), choć podległe Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, realizowało zadania, jakie są również właściwe dla branży energetycznej, a więc związane z budową i montażem sieci cieplnych. Wprawdzie nie realizowało zadań polegających na przesyłaniu energii cieplnej, ale te zadania, które dotyczyły budowy sieci cieplnych niczym nie różniły się od zadań realizowanych przez pracowników zakładów energetycznych, którzy wykonują prace związane z montażem i budową sieci cieplnych.

Analizując powyższe wskazać należy, że energetyka to dział nauki i techniki, a także gałąź przemysłu, która zajmuje się przetwarzaniem dostępnych form energii na postać łatwą do wykorzystania przy zasilaniu wszelkich procesów przemysłowych, a także napędzaniu maszyn i urządzeń używanych w życiu codziennym. W praktyce, energetyka obejmuje dostarczanie energii w dwóch postaciach: energii elektrycznej oraz energii cieplnej. Co istotne, przemysł energetyczny składa się z dwóch części:

⚫

elektrowni, ciepłowni i elektrociepłowni czyli fabryk, w których energię pierwotną przetwarza się na jej użyteczną postać;

⚫

energetycznych sieci przesyłowych, czyli systemu urządzeń umożliwiającego przesyłanie energii do odbiorcy.

Biorąc pod uwagę wskazany podział, Dział II „W energetyce” przewiduje wśród prac wykonywanych w szczególnych warunkach zarówno prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej jak i prace przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. W rozpytywanej sprawie Przedsiębiorstwo (...), w który był zatrudniony Z. L. wykonywało zadania dot. montażu i remontu urządzeń cieplnych i prace przy tym realizowane, w tym przez ubezpieczonego jako montera, inaczej izolarza, były wykonywane w takich samych warunkach, o takiej samej szkodliwości jak w przypadku branży energetycznej, podległej właściwemu w owym czasie Ministrowi Energetyki i Górnictwa. Zresztą Zarządzenie Nr 17 z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. WUG 1983r., Nr 8, poz. 12) wydane przez wskazanego Ministra wskazuje w wykazie A, Dział II poz. 28 wymienia stanowisko montera izolacji (izolera) cieplnej. Ubezpieczony również w trakcie zatrudnienia był informowany o zaliczeniu jego prac do pierwszej kategorii.

Konkludując, Sąd ocenił, że okresy pracy Z. L. w Przedsiębiorstwie (...) przypadające od 18 marca 1982r. do 19 czerwca 1992r., od 20 czerwca 1992r. do 21 marca 1998r. oraz od 23 marca 1998r. do 31 grudnia 1998r., a zatem stanowiące w sumie ponad 15 lat, powinny być uwzględnione jako praca w warunkach szczególnych, zgodnie z przedstawioną kwalifikacją. Tym samym sporny warunek, od którego uzależnione było przyznanie ubezpieczonemu emerytury, został więc spełniony.

Ustalając termin, od jakiego zasadne było przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, Sąd zastosował art. 129 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS . Stanowi on, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest więc, że świadczenie wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

W rozważanym przypadku ubezpieczony mógł uzyskać prawo do świadczenia od dnia 14 lipca 2014r., tj. w dacie spełnienia ostatniego z warunków, czyli uzyskania wymaganego wieku emerytalnego. W tym też dniu złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie jego sprawy. W związku z tym od w/w daty zostało przyznane świadczenie emerytalne.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak
w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)