Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 10 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Dariusz Plewczyński

Protokolant:Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w K.

przeciwko M. W.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt XI GC 60/16

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznawana była w postępowaniu „uproszczonym”

W dniu 13 października 2010 r. powódka (...) spółka akcyjna w K. wniosła do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej M. W. kwoty 5.267,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 października 2010 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, iż nabyła w drodze cesji od pierwotnego wierzyciela wierzytelność przysługującą cedentowi wobec pozwanej w wysokości 5.267,33 zł, stanowiącą nieuregulowane należności z tytułu usług telekomunikacyjnych.

Pozwana na rozprawie wniosła o oddalenie powództwa. Wskazała, iż kwestionuje roszczenie oraz kwestię nabycia wierzytelności. Podniosła zarzut przedawnienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 29.06.2005 r. spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w K. umowę sprzedaży wierzytelności, określonych w §1. Cesjonariusz nabył też prawo do bazy danych z wykazem wierzytelności.

W § 2 ust. 10 – 12 wskazano, że po zapłacie ceny Cedent przekaże przygotowany w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach na płycie CD, w pliku E. lub innym dogodnym dla obu stron formacie wykaz wierzytelności, który był przedmiotem licytacji, a który będzie zawierał: liczbę porządkową, oznaczenie każdego dłużnika przez określenie jego numeru konta abonenckiego imię i nazwisko lub nazwa dłużnika, nr PESEL lub REGON lub NIP, dane adresowe dłużnika; daty wystawienia, daty płatności i numery nieuregulowanych faktur, daty wystawienia, daty płatności i numeru not obciążeniowych, nominalną wartość poszczególnych wierzytelności wraz z odsetkami na dzień podany przez cedenta. Z przekazania wierzytelności miał zostać sporządzony Protokół Przekazania. Wzór protokołu przekazania stanowił załącznik nr 4 do umowy.

Każdy przygotowany przez cedenta wykaz wierzytelności miał być oznaczony numerem porządkowym, odpowiadającym numerowi przypisanemu do oferowanego wykazu wierzytelności, który był przedmiotem negocjacji oraz miał stanowić załącznik do protokołu.

Cesja wierzytelności z danego wykazu wierzytelności miała dochodzić do skutku z chwilą złożenia przez umocowanie strony podpisów na przygotowanym protokole przekazania wykazu wierzytelności.

W § 3 wskazano, że w razie potrzeby uzyskania przez cesjonariusza brakujących kompletów dokumentów lub dokumentów w postaci faktur oraz not obciążeniowych, cesjonariusz prześle w formie elektronicznej plik w ustalonym przez strony formacie. Cedent zobowiązał się przekazać cesjonariuszowi brakujące komplety dokumentów w terminie 14 dni od daty otrzymania pliku. Plik, o którym mowa w zdaniu poprzednim miał być przesyłany przez cesjonariusza w ilości nie większej niż 100 spraw miesięcznie oraz zobowiązał się przekazać cesjonariuszowi brakujące dokumenty w postaci faktur oraz not obciążeniowych w terminie 30 dni od daty otrzymania pliku. Plik, o którym mowa w zdaniu poprzednim miał być przesyłany do cesjonariusza w ilości nie większej niż 500 spraw miesięcznie.

W razie potrzeby wyjaśnienia wątpliwości lub zarzutów dłużnika co do wysokości zadłużenia, Cesjonariusz miał przesłać do Cedenta w formie elektronicznej plik z uzgodnionym przez strony formacie. Cedent zobowiązał się udzielić odpowiedzi w terminie 30 dni od daty otrzymania pliku. Plik, o którym mowa w zdaniu poprzednim miał być przesyłany do cesjonariusza w ilości nie większej niż 100 spraw miesięcznie.

W razie uzasadnionej potrzeby wywołanej np. wezwaniem sądu, reklamacją dłużnika itp. Cedent zobowiązał się udzielić odpowiedzi i dostarczyć ją Cesjonariuszowi nie później niż na dwa dni przed upływem terminu określnego w wezwaniu lub innym dokumencie uzasadniającym niezwłoczną potrzebę uzyskania informacji.

Zgodnie z ust. 10 załącznika nr 3 do umowy przelewu wierzytelności strony ustaliły, że przekazanie wykazu wierzytelności nastąpi po zapłacie ceny w terminie 7 dni od daty podpisania porozumienia (od dnia 17 grudnia 2008 r.).

Dowód:

- umowa z załącznikiem k. 55-61.

W dniu 4 sierpnia 2010 roku sporządzono w imieniu powódki (...) spółki akcyjnej wydruk oznaczony jako przedsądowe wezwanie do spłaty zadłużenia, w którym jako adresata wskazano M. W.. Osnowa pisma zawierała wezwanie pozwanej do zapłaty kwoty 5.171,22 zł, na którą to kwotę składać się miała należność główna w wysokości 3.855,18 zł oraz odsetki w kwocie 1.316,04 zł.

Dowód:

- pismo, k. 43 - 44.

W dniu 18 lutego 2014 roku sporządzono dokument określony mianem „porozumienia o spłacie zadłużenia”, wskazujący, że wierzyciel zawiera z dłużnikiem – M. W. porozumienie, zgodnie z którym dłużnik zobowiązuje się do spłaty zadłużenia na łączną kwotę 12.383,50 zł. Dokument nie został podpisany przez M. W..

Dowód:

- dokument, k. 123.

W dniu 28 kwietnia 2015 roku sporządzono wydruk określony mianem wyciągu z listy dłużników stanowiącego załącznik do umowy cesji z dnia 17 grudnia 2010 roku dotyczący M. W., wskazujący jej adres, określający należność główną zakupioną na kwotę 3.855,18 zł oraz wskazujący numery dokumentów księgowych dotyczących zadłużenia jako (...), (...), (...), (...), (...). Jak wynika z końcowej części dokumentu, wygenerowano go elektronicznie z bazy danych O., zarejestrowanej u (...). Wydruk został potwierdzony za zgodność z danymi na nośniku CD przez pełnomocnika powoda

Dowód:

- wydruk, k. 62.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne w całości.

Powódka roszczenie wywodzi z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Sąd zakwalifikował roszczenie jako wynikające z normy art. 56 i następne ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zmianami).

Powódka dochodziła należności, która miała zgodnie z twierdzeniami pozwu wynikać z niezapłaconych faktur VAT. Wskazać przy tym należy, że trudno o jednoznaczne ustalenie podstawy gdyż powódka nie załączyła ani umowy o świadczenie usług (nie ma nawet jej daty), ani przedmiotowych faktur.

Pozwana zakwestionowała na rozprawie roszczenie i kwestię nabycia wierzytelności oraz podtrzymała zarzut przedawnienia.

Legitymację czynną do dochodzenia roszczeń powódka wywodziła z umowy sprzedaży wierzytelności. Art. 509 § 1 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Umowa sprzedaży lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art. 510 § 2 k.c.).

Art. 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie zaś z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Stosownie do art. 229 i 230 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane przez stronę przeciwną oraz te fakty, co do których strona przeciwna nie wypowiedziała się i – mając na uwadze wyniki całej sprawy – można je uznać za przyznane.

W niniejszej sprawie powódka przedstawiła odpis umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 29 czerwca 2005 roku. Podkreślenia wymaga fakt, że sama umowa ma charakter ramowy i nie wymienia wierzytelności, będących jej przedmiotem, a uszczegółowienie zakresu wierzytelności podlegających cesji miało stanowić załącznik do wyżej wymienionej umowy, mający postać płyty CD. Co istotne z przekazania wykazu wierzytelności miał być sporządzony protokół przekazania (§2 ust10 umowy), a cesja miała dojść do skutku z chwilą złożenia podpisów na przygotowanym protokole przekazania wykazu wierzytelności (§2 ust11 umowy). Strona powodowa nie przedłożyła jednak ani protokołu przekazania, ani wykazu wierzytelności, który miał być załącznikiem do niego. Przedmiotu przelewu nie precyzuje też porozumienie z dnia 17 grudnia 2008r.

Nie sposób zatem ustalić, czy przelew był skuteczny oraz jakie konkretnie wierzytelności zostały przelane na powódkę i czy w zakres tej umowy wchodziły roszczenia zbywcy wobec pozwanej. Przypomnieć należy, że powódka w pozwie nawet nie sprecyzowała umowy podając tylko „konto klienta”. Załączony wydruk wyciągu z listy wierzytelności nie jest wystarczający. Nie zastępuje on protokołu przekazania oraz nie dowodzi przejścia wierzytelności. Poświadczenie go przez radcę prawnego nie nadaje mu przymiotu dokumentu . Obowiązujące przepisy m.in. art. 6 ust.3 ustawy z dnia 6 lipca 1982r o radcach prawnych nie przewidują poświadczenia przez radcę prawnego danych znajdujących się na nośniku CD, a jedynie istniejących dokumentów.

Powódka załączyła jeszcze wydruk wezwania wraz z załącznikiem, które nie są nawet dokumentami prywatnymi, trudno więc o jakiekolwiek wnioski na ich podstawie zwłaszcza przy tak skąpych twierdzeniach pozwu. Powódka nie wskazała bowiem daty i miejsca zawarcia umowy, jej warunków (np. okresu), przedmiotu faktur (czy to abonament, kara itp.). Takie działanie godzi w zasadę kontradyktoryjności, gdyż uniemożliwia odniesienie się pozwanej do podstaw żądania.

Reasumując w oparciu o niepełną umowę przelewu i dwa wydruki nie jest możliwym ustalenie istnienia wierzytelności, jej źródła oraz skuteczności przelewu. Okoliczności te nie zostały więc wykazane.

Powódka wnosiła o zobowiązanie spółki (...) do udzielenia informacji oraz złożenia rozmaitych dokumentów w trybie art. 248 k.p.c. W tym miejscu podkreślenia wymaga ogólna zasada obowiązująca w procedurze cywilnej, iż to strony odpowiadają za wynik procesu. Powódka w uzasadnieniu pozwu wskazuje że Sąd powinien się zwrócić o informacje i dokumenty w sytuacji gdy uzna, że już złożona dokumentacja „jest niewystarczająca”. Zamiennie powódka używa w uzasadnieniu pozwu zwrotu „umowy” i „umowa” w żaden sposób ich nie identyfikując. Wniosek powódki sprowadzał się do przerzucenia na Sąd troski o właściwe udokumentowanie dochodzonych wierzytelności, a w efekcie do niedopuszczalnego przeniesienia spoczywającego po jej stronie ciężaru dowodowego. Powódka bardzo lakonicznie opisała źródło wierzytelności podając tylko konto klienta i faktury (ale już bez wskazania czego dotyczą). Na istnienie wierzytelności nie przedłożyła żadnego dowodu.

Zwrócić uwagę należy na okoliczność, że powódka jest podmiotem, który masowo dochodzi nabywanych wierzytelności. To jej zadaniem, zgodnie z ogólnie przyjętymi dla podmiotów zawodowo prowadzących działalność gospodarczą wymogami, było zadbanie o to, aby w ślad za wierzytelnościami, które nabywa, szły środki pozwalające na wykazanie ich zasadności. Umowa przelewu przewidywała udostępnienie powódce przez cedenta dokumentów i informacji. Powódka nie wykazała aby się o nie zwracała do cedenta. Powódka skierowała sprawę do e-sądu w 2010 r., zatem już wtedy winna liczyć się z potrzebą złożenia dokumentów wykazujących wysokość roszczenia.

Tytułem uzupełnienia wskazać należy, że art. 248 k.p.c. przewiduje wyłącznie przedstawienie dokumentów, a więc nośników sporządzonych w odpowiedniej formie, które już istnieją. Nie obejmuje on żądania informacji.

Dodatkowo wnioski powódki nie obejmują kluczowego dla dokonania cesji protokołu przekazania, którego podpisanie skutkuje dokonaniem cesji.

Tak jak wskazano powyżej powódka nie podała czego dotyczą przedmiotowe faktury. Patrząc na wysokość faktury z 26 października 2007r, która jest znacząco wyższa przypuszczać można, że jest to jakaś kara umowna. Zgodnie z art. 57 ust 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004r Prawo Telekomunikacyjne w brzmieniu wówczas obowiązującym w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Obecna wersja ustawy nie zawiera istotnych z punktu widzenia niniejszej sprawy różnic. Zawarcie zapisu przewidującego taką sankcję finansową jest, co do zasady dopuszczalne zgodnie z zasadą swobodnego kształtowania stosunku prawnego (art. 385 ¹k.c.). Uściślenia przy tym wymaga, że zastrzeżenie umowne przewidujące obowiązek zapłaty określonej kwoty w związku z rozwiązaniem umowy na czas oznaczony nie jest karą umowną w rozumieniu art. 483 §1 k.c., gdyż nie jest związane z nienależytym wykonaniem zobowiązania, ale z wykonaniem uprawnienia prawokształtujacego. W doktrynie trafnie przyjmuje się, że ulga może dotyczyć opłat za usługę telekomunikacyjną lub opłat za instalację zakończenia sieci, a także warunków sprzedaży urządzenia końcowego. Konieczne jest jednak wyraźne określenie wartości ulgi przyznanej abonentowi w umowie, najlepiej poprzez jej kwotowe wskazanie. W przypadku, gdy ulga jest przyznawana z różnych tytułów, np. zmniejszenie opłaty aktywacyjnej oraz zmniejszenie ceny aparatu telefonicznego, możliwe jest określenie kwot składających się na łączną wysokość ulgi. Na kalkulację wysokości ulgi wpływają: wysokość benefitu promocyjnego; upust na opłacie aktywacyjnej; wysokość subsydiowania promocyjnych telefonów; koszt obsługi procesu sprzedaży, prowizja od sprzedaży itp. Ulga ta pomniejszana jest o jej proporcjonalną wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania (por. Maciej Rogalski Komentarz do art.57 ustawy - Prawo telekomunikacyjne teza 23 opubl. Lex Omega). W postanowieniu z dnia 9 września 2011r (sygn. akt III SK 20/11 opubl. Lex nr 1232614) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że przepis art. 57 ust. 6 p.t. określa granice roszczenia dostawcy usług telekomunikacyjnych w przypadku jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług telekomunikacyjnych z winy abonenta tak, że "nie może przekroczyć określonej w umowie równowartości ulgi przyznanej abonentowi". W uzasadnieniu wskazano, że brak określenia wartości ulgi narusza art. 57 ust 6, bo nie jest możliwe uchwycenie (weryfikacja) określonej „kary” w stosunku do ulgi rzeczywiście przyznanej. W niniejszej sprawie powódka nie wskazała podstawy do naliczenia kwoty 3500zł nie można więc stwierdzić czy dokonała tego prawidłowo.

Częściowo zasadny jest zarzut przedawnienia. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 maja 2009 r. III CZP 20/09, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych została szczegółowo uregulowana innymi przepisami (ustawą Prawo telekomunikacyjne), wobec czego odesłanie z art. 750 k.c. nie ma do niej zastosowania. W rezultacie termin przedawnienia roszczenia o opłatę abonamentową i wynagrodzenie za połączenia telefoniczne z umowy o świadczenie usług telefonicznych, zawartej na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), określa art. 118 k.c. Z racji prowadzenia działalności gospodarczej przez usługodawcę jest to termin 3 letni, pozew wniesiono przed upływem 3 lat od daty płatności każdej z faktur, zarzut przedawnienia jest niezasadny. Trzy pierwsze z faktur są więc przedawnione.

Za oddaleniem powództwa przemawia też treść art. 5 k.c. Pozwana miała poważne problemy życiowe, była uzależniona od substancji psychoaktywnych ale odbyła terapię (co potwierdza opinia ze szpitala k.130). Warto byłoby więc dać jej szansę ponownego wejścia do społeczeństwa, bez balastu finansowego z poprzedniego okresu życia.

Mając na uwadze powyższe Sąd powództwo oddalił.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)