Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej M. Wójcikiewicz-Syczyło

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2016 r.

sprawy: 1) oskarżonego J. Ś. urodz. (...) w T.

syna M. i W. z d. (...)

2) oskarżonego G. G. urodz. (...) w C.

syna T. i T. z d. L.

oskarżonego o to, że:

w miesiącu wrześniu 2015 r., bliżej nieustalonego dnia w W., działając wspólnie i w porozumieniu z terenu podwórka oraz niezabezpieczonych pomieszczeń garażowych zabrali w celu przywłaszczenia trzy silniki oraz różnego rodzaju elementy metalowe o wartości co najmniej 1.300 zł, czym działali na szkodę B. P.

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk

I. uznaje oskarżonych J. Ś., G. G. za winnych popełnienia zarzucanego im czynu w akcie oskarżenia to jest przestępstwa z art. 278 § 1 kk i za to w myśl art. 37 a kk na podstawie art. 278 § 1 kk, 34 § 1 kk, 34 § 1 a pkt 1 kk wymierza oskarżonym kary po 7( siedem ) miesięcy ograniczenia wolności polegające na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 ( trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II. na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązuje oskarżonych solidarnie do uiszczenie kwoty 1300 ( tysiąc trzysta ) zł na rzecz pokrzywdzonego B. P.;

III. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności orzeczonej w punkcie I wyroku zalicza oskarżonym okres zatrzymania w dniu 5 listopada 2015 r. w przypadku J. Ś. oraz w okresie od 5 listopada 2015 r. do dnia 6 listopada 2015 r. w przypadku G. G. przyjmując, iż jeden dzień pozbawienia wolności równa się dwóm dniom kary ograniczenia wolności;

IV. zwalnia oskarżonych od ponoszenia opłaty i wydatków, którymi obciąża Skarb Państwa.

II K 133/16

UZASADNIENIE

( na podstawie art. 423 § 1 a kpk ograniczyć zakres uzasadnienia wyroku w zakresie orzeczonej kary i środków karnych )

J. Ś., G. G. zostali oskarżeni o to, iż: w miesiącu wrześniu 2015 r., bliżej nieustalonego dnia w W., działając wspólnie i w porozumieniu z terenu podwórka oraz niezabezpieczonych pomieszczeń garażowych zabrali w celu przywłaszczenia trzy silniki oraz różnego rodzaju elementy metalowe o wartości co najmniej 1.300 zł, czym działali na szkodę B. P. tj. o czyn z art. 278 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 22 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Toruniu uznał oskarżonych J. Ś., G. G. za winnych popełnienia zarzucanego im czynu w akcie oskarżenia to jest przestępstwa z art. 278 § 1 kk i za to w myśl art. 37 a kk na podstawie art. 278 § 1 kk, 34 § 1 kk, 34 § 1 a pkt 1 kk wymierzył oskarżonym kary po 7 miesięcy ograniczenia wolności polegające na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonych solidarnie do uiszczenie kwoty 1300 zł na rzecz pokrzywdzonego B. P.. Jednocześnie na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności orzeczonej w punkcie I wyroku zaliczył oskarżonym okres zatrzymania w dniu 5 listopada 2015 r. w przypadku J. Ś. oraz w okresie od 5 listopada 2015 r. do dnia 6 listopada 2015 r. w przypadku G. G. przyjmując, iż jeden dzień pozbawienia wolności równa się dwóm dniom kary ograniczenia wolności. Ze względu na trudną sytuację materialną Sąd zwolnił oskarżonych od ponoszenia opłaty i wydatków, którymi obciążył Skarb Państwa.

Jako okoliczność obciążającą przy wymiarze kary Sąd uwzględnił uprzednią karalność oskarżonego Ś., zaś jako okoliczność łagodzącą fakt przyznania się do popełnienia zarzucanego im czynu oraz niekaralność oskarżonego G. G..

Wysokość kar została uzgodniona pomiędzy oskarżycielem a oskarżonymi w trybie art. 335 § 1 kpk. Oczywistym jest, że sąd I instancji, rozstrzygając w trybie konsensualnym (przewidzianym w art. 343 k.p.k.) nie jest związany złożonym wnioskiem bo musi weryfikować zarówno czy nie jest on wadliwy w kontekście poczynionych uzgodnień, spełnia ustawowe przesłanki i jest zgodny z przepisami prawa (prawem materialnym) ale także czy nie stoi w sprzeczności z faktami wynikającymi ze zgromadzonych dowodów (dotyczącymi sprawstwa, zawinienia i kwalifikacji prawnej) czy też zasad wymiaru kary, rozumianej szeroko jako wszelkie prawnokarne konsekwencje skazania. Tak więc jedną z przesłanek do oceny czy istnieją warunki do zrezygnowania z prowadzenia postępowania na zasadach ogólnych, jest stwierdzenie, że proponowany, a następnie uzgodniony wymiar kary, w mającym zapaść wyroku skazującym, jest trafny ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie IV KK 142/06, źródło LEX).

Zdaniem Sądu wymierzone kary ograniczenia wolności w wymiarze po 7 miesięcy w odpowiednim stopniu uwzględniają stopień społecznej szkodliwości czynu, zawinienie oraz cele kary. Kara ograniczenia wolności jest karą pośrednią pomiędzy grzywną i niewysoką karą pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem lub bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Sąd ma świadomość, iż oskarżony J. Ś. był uprzednio trzykrotnie karany za przestępstwo z art. 178 a § 1 i 2 kk na kary pozbawienia wolności . W obecnym stanie prawnym tj. od 1 lipca 2015 r. ze względu na treść art. 69 § 1 kk nie jest możliwe orzeczenie wobec takiej osoby kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Nie stanowi to jednak przeszkody do orzeczenia kary ograniczenia wolności. W ocenie Sądu konieczne byłoby orzeczenie kary bezwzględnej pozbawienia wolności w związku z przypisaniem oskarżonemu przestępstwem świadczącym o znacznej demoralizacji sprawcy, co nie miało miejsca w realiach sprawy. J. Ś. był dotychczas karany za przestępstwa odmienne rodzajowo. Należy pamiętać, iż osadzenie oskarżonego - sprawcy w warunkach zakładu karnego naraziłoby społeczeństwo na wysokie koszty jego utrzymania, grożąc zarazem jego dalszą demoralizacją. Orzeczona kara ograniczenia wolności zawiera określoną dolegliwość. Sankcja ta zawiera w sobie wszystkie elementy kary, a więc spełnia cel restrybutywny (nieodpłatna praca) oraz cele prewencyjne (efekt edukacyjny pracy, praca na cele charytatywne, integracja przestępcy ze społeczeństwem i społeczeństwa z przestępcą) - a pozbawiona jest wad kary pozbawienia wolności (kontakt sprawcy ze środowiskiem więziennym, jego podkultura, brak stygmatyzacji bycia więźniem i często związany z tym efekt odrzucenia tak w środowisku zawodowym, jak i rodzinnym). Oskarżony G. G. nie był karany sądownie zatem w przypadku tej osoby nie było żadnych przeszkód do orzeczenia kary ograniczenia wolności.

Na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd orzekł środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia solidarnie przez oskarżonych szkody na rzecz pokrzywdzonego kwoty B. P. kwoty 1300 zł tytułem naprawienia szkody. Do 1 lipca 2015 r. obowiązek naprawienia szkody określony w art. 46 § 1 kk stanowił środek karny. Dominował pogląd, iż nie było możliwości orzekania odsetek w ramach karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody. Wskazywano na rozdzielenie kategorii naprawienia szkody oraz odsetek, przejawiające się chociażby w odrębnej regulacji obu tych zagadnień. Oznaczało to, że odsetki nie wchodziły w zakres szkody, mając charakter dodatkowego świadczenia należnego za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, którego dotyczyły ( zob. J. Lachowski, T. Oczkowski, Obowiązek naprawienia szkody jako środek karny, s. 48; por. też wyr. SN z 4.2.2002 r., II KKN 385/01, Legalis; wyr. SN z 3.9.2009 r., V KK 149/09, Prok. i Pr. – wkł. 2010, Nr 9, poz. 10; wyr. SA w Katowicach z 3.3.2011 r., II AKA 42/11, Legalis). Podkreślano, w przypadku obowiązku naprawienia szkody z art. 46 § 1 kk mamy do czynienia ze środkiem penalnym i to on jest właśnie źródłem obowiązku spełnienia określonego świadczenia przez sprawcę (orzeczenie sądu karnego ma więc tu charakter konstytutywny). Sytuacja prawna uległa zmianie od 1 lipca 2015 r. Obecnie obowiązek naprawienia szkody stanowi środek kompensacyjny. Jest to ściśle środek cywilny i co za tym idzie możliwe jest orzeczenie odsetek o ile pokrzywdzony wnosi o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem w formie pieniężnej. W tym bowiem zakresie, w grę wchodzą przepisy art. 359 § 1 i 2 kc oraz art. 455 i 481 kc. Zgodnie z ich treścią, przy pieniężnych zobowiązaniach bezterminowych, odsetki ustawowe za opóźnienie w płatności, należą się od dnia wezwania do zapłaty ( zob. Kary i inne środki reakcji prawnokarnej. (...) prawa karnego, tom 6 źródło L.). Jeszcze dalej idące stanowisko przyjęto w uchwale Jedynie w przypadku zaboru pieniędzy, odsetki ustawowe należą się od dnia wyrządzenia szkody (zaboru) ( zob. SN (7) z 22.9.1970 r.419 (III PZP 18/70).

Z uwagi zaś na fakt, że jest to już orzeczenie stricte cywilne w ramach orzeczenia sądu karnego, z pewnością możliwe jest orzeczenie odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie pieniędzy przez sprawcę, za okres od dnia wydania skazującego wyroku karnego do dnia uzyskania świadczenia przez pokrzywdzonego. W postępowaniu karnym odmiennie niż na gruncie prawa cywilnego Sąd na podstawie art. 46 § 1 kk może orzec także obowiązek naprawienia szkody z urzędu. Tym samym Sąd może, ale nie musi orzec odsetki od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W realiach niniejszej sprawy strony nie uzgodniły w zawartym porozumieniu kwestii odsetek należnych od obowiązku naprawienia szkody. W tej sytuacji Sąd nie miał także możliwości orzeczenia ich z urzędu. Takie rozstrzygnięcie było niekorzystne dla oskarżonych w kontekście treści uzgodnionego porozumienia.

O zwolnieniu od opłaty orzeczono w myśl art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973r o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983r Nr 49, poz. 223 ze zm.), zaś wydatków w oparciu o art. 624 § 1 kpk.