Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. sekr. sąd. Magdalena Florian

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2016 r. na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego (...) z siedzibą w W.

przeciwko S. B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 96323 zł. 51 gr. (dziewięćdziesiąt sześć tysięcy trzysta dwadzieścia trzy złote pięćdziesiąt jeden groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 17 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4821 zł. 8 gr. (cztery tysiące osiemset dwadzieścia jeden złotych osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XVC 1034/15

UZASADNIENIE

(...) Fundusz Inwestycyjny (...) w W. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko S. B., w którym domagał się zasądzenia kwoty 96.465,51 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu (17 grudnia 2014 roku) do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych oraz zastępstwa procesowego i innych kosztów.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że pozwany wraz z (...) S.A. (poprzednikiem prawnym (...) Bank (...) S.A.) łączyły trzy umowy bankowe, na podstawie których Bank oddał do dyspozycji pozwanego środki pieniężne w ustalonej wysokości, natomiast pozwany zobowiązał się do zwrotu udzielonej kwoty pieniężnej wraz z odsetkami w ustalonych terminach zapłaty. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego na siebie zobowiązania, nie uregulował na rzecz Banku płatności w sposób przewidziany w umowie. Bank wypowiedział pozwanemu umowę i w związku z tym umowa uległa rozwiązaniu w dniu 8 października 2014 roku. Cała kwota stała się wymagalna. Bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym stwierdzono wysokość wymagalnych roszczeń przysługujących Bankowi względem pozwanego.

Z wniosku Banku prowadzone było postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do wyegzekwowania należności stwierdzonej BTE.

W dniu 8 października 2014 roku (...) Bank (...) S.A. jako komandytariusz wniósł do spółki (...) Sp. z o.o. Sp. k. wkład niepieniężny w postaci wymagalnej wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Wniesienie wierzytelności zostało dokonane poprzez zmianę umowy spółki, do której dołączono listę wierzytelności. W dalszej kolejności (...) Sp. z o.o. Sp. k. oraz powód zawarły w dniu 24 października 2014 roku umowę o świadczenie w miejsce wykonania, na podstawie której (...) Sp. z o.o. Sp. k. zwolniła się ze zobowiązania względem powoda poprzez spełnienie innego świadczenia – przelew wierzytelności. Na stronę powodową została przelana wierzytelność objęta powództwem.

Na dochodzoną w niniejszym postępowaniu kwotę składają się należności wynikające z nie-wywiązania się przez pozwanego z umów bankowych:

- z dnia 20 sierpnia 2008 roku nr (...) – kapitał 50.017,26 zł, koszty 174 zł, dodatkowo od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy do dnia rozliczenia portfela wierzytelności, tj. 8 października 2014 roku, od kwoty należności głównej naliczane były przez Bank odsetki karne za opóźnienie w wysokości 35.481,64 zł,

- z dnia 22 sierpnia 2008 roku nr (...) – kapitał 142 zł,

- z dnia 19 marca 2009 roku nr (...) – kapitał 4.962,14 zł, koszty 156 zł, dodatkowo od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy do dnia rozliczenia portfela wierzytelności, tj. 8 października 2014 roku, od kwoty należności głównej naliczane były przez Bank odsetki karne za opóźnienie w wysokości 4.206,33 zł.

Odsetki umowne i odsetki karne naliczane były w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne, które na dzień wniesienia pozwu wynosiły 12% w skali roku. Powód dochodzi również odsetek naliczonych od należności głównych z każdej ze wskazanych wyżej umów od dnia 9 października 2014 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu w łącznej wysokości 1.326,14 zł.

Łącznie powód dochodzi kwoty 96.465,51 zł, na którą składają się: 55.121,40 zł należność główna, 330 zł kosztów, 41.014,11 zł skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia.

Powód przedłożył również wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nr (...) z dnia 17 grudnia 2014 roku podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu.

Powód wezwał pozwanego do spłaty całości zadłużenia, zobowiązanie nie zostało spełnione.

W oparciu o powyższe w dniu 8 stycznia 2015 roku w sprawie VI Nc-e 1845208/14 Sąd Rejonowy (...) w L. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 22 września 2015 roku jak również odpowiedź na pozew z dnia 9 marca 2016 roku. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na poparcie swoich wniosków pozwany zaprezentował następującą argumentację.

W pierwszej kolejności pozwany wskazał, że w jego ocenie pozew powinien zostać odrzucony albowiem w tożsamej sprawie Sąd Rejonowy (...) w G. pod sygn. akt XIII 1 Co 4640/10 nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko pozwanemu.

Pozwany zgłosił zarzut przedawnienia na mocy art. 117 § 1-2 i 118 k.c. Twierdzenie o rozwiązaniu umowy w dniu 8 października 2014 roku w zestawieniu z przedstawionym i niepodważalnym dowodem, że sąd nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 1 października 2010 roku świadczy o stwierdzeniu nieprawdziwej okoliczności.

W obiegu prawnym nie powinny funkcjonować dwa tytuły wykonawcze – bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności jak również ewentualny wyrok zasądzający w niniejszej sprawie.

Ponadto pozwany podniósł zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany w dniu 20 sierpnia 2008 roku zawarł z (...) S.A. (...)umowę o Kredyt (...) nr (...), na podstawie której bank przekazał do dyspozycji pozwanego kwotę kredytu brutto w wysokości 60.100 zł, zaś spłata miała nastąpić w 44 ratach miesięcznych. Umowa została rozwiązana ze skutkiem na dzień 6 grudnia 2009 roku.

Dowód: umowa o kredyt (...) k. 115, zaświadczenie k. 110;

Pozwany w dniu 29 sierpnia 2008 roku zawarł z (...) S.A. (...) umowę Karty Kredytowej.

Dowód: umowa karty kredytowej k. 113;

Pozwany w dniu 9 sierpnia 2009 roku zawarł z (...) S.A. (...) umowę o Kredyt (...). Umowa została rozwiązana z dniem 9 maja 2010 roku.

Dowód: umowa o kredyt (...) k. 115, zaświadczenie k. 119;

W dniu 23 lipca 2010 roku (...) S.A. (...) wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził, że

⚫

z tytułu umowy o Kredyt (...) z dnia 20 sierpnia 2008 roku pozwany ma zapłacić na rzecz banku kwotę 55.639,41 zł niespłaconego kredytu wraz z odsetkami umownymi od dnia 20 czerwca 2008 roku do dnia faktycznej spłaty,

⚫

z tytułu umowy o Kredyt (...) z dnia 9 marca 2009 roku pozwany ma zapłacić na rzecz banku kwotę 4.962,14 zł z tytułu niespłaconego kredytu wraz z odsetkami umownymi liczonymi od dnia 23 lipca 2010 roku do dnia faktycznej zapłaty oraz kwotę 643,26 zł z odsetkami umownymi i ustawowymi.

Dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k. 123;

Sąd Rejonowy (...) w G. w sprawie XIII 1 Co 3630/12 w postanowieniu z dnia 5 października 2012 roku nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 23 lipca 2010 roku, nr (...) wydanemu przez (...) S.A. (...) przeciwko pozwanemu.

Dowód: odpis postanowienia k. 120;

W dniu 8 października 2014 roku (...) Bank (...) S.A. w W. jako następca prawny (...) S.A. (...) oraz (...) S.A. wniósł aportem do (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych, wynikających z umów kredytowych, których stroną pozostawał Bank i do chwili obecnej niespłaconych obejmujących roszczenia o spłatę kapitałów tych kredytów i roszczenia o wszelkie świadczenia uboczne związane z tymi kredytami. Integralną częścią umowy pozostawała lista wierzytelności, w której oznaczono wierzytelności przysługujące Bankowi względem pozwanego.

Dowód: oświadczenie i lista wierzytelności k. 124-131;

W dniu 24 października 2014 roku (...) Sp. z o.o. Sp. k. w W. zawarła z powodem umowę świadczenia w miejsce wykonania. W oparciu o tę umowę powód nabył od (...) Sp. z o.o. Sp. k. wierzytelności względem pozwanego. Umowa była zmieniana aneksem nr (...) z tego samego dnia.

Dowód: umowa k. 85, aneks k. 132;

Pozwany został zawiadomiony przez bank oraz przedstawiciela powoda o cesji wierzytelności.

Dowód: pisma skierowane do pozwanego k. 141-142;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.).

Jedyną grupę dowodów, na których oparł się Sąd przy ustaleniu stanu faktycznego stanowiły dokumenty prywatne i urzędowe. Z uwagi na to, że żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności ani prawdziwości złożonych wzajemnie dokumentów, Sąd przyznał tym dokumentom domniemania, o których mowa w art. 244 § 1 oraz 245 k.p.c. oraz przepisach szczególnych. Powyższe dokumenty prywatne i urzędowe (w szczególności umowy kredytowe, korespondencja stron, bankowy tytuł egzekucyjny, umowy wskazujące na następstwo prawne) pozwoliły Sądowi na poczynienie ustaleń w zakresie wierzytelności wynikających z niespłaconych kredytów bankowych, które wskutek kolejnych przelewów stały się własnością powoda. Sąd miał możliwość zweryfikowania twierdzeń co do zasadności oraz wysokości roszczeń przysługujących powodowi.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że powództwo w niniejszej sprawie nie podlegało odrzuceniu albowiem – wbrew twierdzeniom strony pozwanej – powód jako fundusz sekurytyzacyjny, który nabył wierzytelność od banku nie mógł prowadzić przeciwko pozwanemu postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego (...) w G.. Takie tytuły wykonawcze nie korzystają z powagi rzeczy osądzonej. Kwestia ewentualnego dublowania się tytułów wykonawczych sprowadza się w możliwości powołania się na późniejszą aniżeli bankowy tytuł egzekucyjny cesję wierzytelności.

Dlatego też na podstawie art. 199 k.p.c. stosowanego a contrario, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia z dnia 27 kwietnia 2016 roku.

Roszczenia dochodzone w niniejszym postępowaniu związane były z umowami kredytów bankowych zawartymi przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda. Stosownie do art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2015.128) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Powód w sposób należyty wykazał, że wierzytelność z tytułu umów kredytu Kredyt (...) i Kredyt (...) zostały rozwiązane i postawione w stan wymagalności. Poprzednicy prawni powoda uzyskali klauzule wykonalności na bankowe tytuły egzekucyjne. Te okoliczności nie mogą budzić wątpliwości.

Dodać należy, że powód wykazał ciąg następstw prawnych związanych z przedmiotowymi wierzytelnościami. Przedstawiono dokumenty umów przelewu wierzytelności sporządzone w formie aktów notarialnych albo pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Z dołączonych do tych umów list wierzytelności wynika, że wśród przenoszonych wierzytelności znajdowały się wierzytelności względem pozwanego. Zatem należało uznać prawidłowość umów przelewu wierzytelności, o których mowa w art. 509 i nast. k.c. Zarzut braku legitymacji czynnej powoda okazał się więc nieuzasadniony.

Praktycznie całkowicie bezzasadny okazał się zarzut przedawnienia. Należy przyznać rację pozwanemu, że pozew złożony w elektronicznym postępowaniu upominawczym w pewnym zakresie pozostawał nierzetelny, przedstawiał informacje w taki sposób, aby wprowadzić sąd jak również przeciwnika procesowego w błąd co do zakresu pozwu, terminów przedawnienia roszczenia. Przedstawiono w szczególności opis trzech umów kredytowych, z których tylko dwa pozostawały prawidłowe. Tym niemniej powód zdołał wykazać poprzez dołączone zaświadczenia banku, że dwie umowy kredytowe zostały wypowiedziane odpowiednio 6 grudnia 2009 roku oraz 9 grudnia 2010 roku.

Powód w sposób należyty wykazał również kiedy doszło do przerwania biegu przedawnienia roszczeń wynikających z umów kredytowych. Do takich skutków, zgodnie z przepisem art. 123 § 1 pkt 1 k.c. prowadzi każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Całkowicie dopuszczalne jest przy tym kilkukrotne przerwanie biegu przedawnienia roszczeń. W okolicznościach niniejszej sprawy po raz ostatni do przerwania i rozpoczęcia na nowo biegu przedawnienia roszczeń doszło w dniu 5 października 2012 roku, gdy Sąd Rejonowy (...) w G. nadał na rzecz (...) S.A. w W. klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przeciwko pozwanemu. Takie rozumienie instytucji przerwania biegu przedawnienia roszczenia jest spójne z tezą zawartą w uchwale Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2004 roku, sygn. akt III CZP 101/03.

Zważywszy, że pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 17 grudnia 2014 roku, nie doszło do upływu trzyletniego okresu przedawnienia roszczeń, o którym mowa w art. 118 k.c. Wyjątkiem w tym zakresie pozostaje umowa o kredyt, w którym rzekome saldo należności miało wynosić 142 zł. Powód, pomimo spoczywającego na nim obowiązku dowodowym, nie wykazał kiedy doszło do postawienia wierzytelności w stan wymagalności, kiedy miałoby nastąpić ewentualne przerwanie biegu przedawnienia. W tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Zdaniem Sądu powód w sposób prawidłowy skorzystał z uprawnienia przysługującemu jemu zgodnie z art. 482 § 1 k.c. i dokonał kapitalizacji należnych jemu świadczeń ubocznych – odsetek umownych, do dnia złożenia pozwu w niniejszej sprawie. Przedstawione wyliczenia nie budziły wątpliwości Sądu.

W tym miejscu dodać należy, że Sąd pominął wnioski, twierdzenia oraz dowody zgłoszone przez stronę powodową w piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2016 roku. Pismo powyższe zostało złożone do Sądu już po zamknięciu rozprawy. Dodatkowo pismo strony nie było „zamówione” przez Sąd w rozumieniu art. 207 § 3 k.p.c.

Pismo z 20.04.2016 roku – pominął wnioski i twierdzenia, pismo przygotowawcze niezamówione, dotarło do Sądu po zamknięciu rozprawy.

Wobec powyższego, na podstawie art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2015.128), art. 509 k.c., art. 6 k.c. i innych cytowanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku.

Powód wniósł o zasądzenie odsetek ustawowych od zasądzonego na jego rzecz roszczenia począwszy od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Wniosek powyższy w ocenie Sądu zasługiwał na uwzględnienie w całości.

Stosownie do art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Sąd stwierdził, że istotnie w okolicznościach niniejszej sprawy pozwany popadł w opóźnienie już w momencie, gdy doszło do skutecznego rozwiązania umów kredytowych. Powód dokonał kapitalizacji odsetek i wniósł o naliczanie dalszych odsetek od dnia wniesienia pozwu, co było w pełni uzasadnione okolicznościami.

Dlatego też na podstawie art. 481 § 1,2 k.p.c. należało orzec o odsetkach jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę praktycznie rzecz biorąc w 100%, zatem zobowiązany jest zwrócić powodowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 4.824 zł (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, t.j. Dz. U. z 2014 roku poz. 1025 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego – 3.600 zł ustalone w oparciu o §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013.490 ze zm.)