Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący SSR Klaudia Miłek

Protokolant: Beata Jachnis

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach : 3.03, 12.04, 5.05.2016 roku sprawy, przeciwko J. S. s. K. i A. z domu J. ur. (...) w miejscowości P.

obwinionego o to że:

W dniu 02 października 2014 roku około godz. 08:12 w W. w autobusie linii (...)na trasie przejazdu pomiędzy przystankami (...) Medyczny - (...), pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej określonej w taryfie, po raz trzeci w ciągu roku bez zamiaru uiszczenia należności wyłudził przejazd środkiem transportu komunikacji publicznej, o łącznej wartości strat 1069,24 zł. na szkodę (...) w W..

To jest za wykroczenie z : art. 121 § 1 KW

orzeka

I.  Obwinionego J. S. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu , na podstawie art. 121 par 1 kw. w zw z art. 17 par 2 kw. odstępuje od wymierzenia kary.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. J. Ł. kwotę 252 ( dwieście pięćdziesiąt dwa ) złote powiększoną o stawkę podatku VAT tytułem obrony z urzędu.

III.  Zwalnia obwinionego od opłaty , koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt V W 3049/15

UZASADNIENIE

Na podstawie zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. w dniu 19 czerwca 2014 r. poruszał się zbiorową komunikacją miejską w W.. Nie posiadał wówczas przy sobie właściwego i aktywnego biletu zbiorowej komunikacji miejskiej, w związku z czym podczas kontroli biletów zostało mu doręczone przez kontrolera wezwanie do uiszczenia opłaty właściwej – 2,20 zł oraz opłaty dodatkowej – 266,00 zł.

W dniu 1 października 2014 r. J. S. ponownie poruszał się zbiorową komunikacją miejską w W. nie posiadając przy sobie ważnego i aktywnego biletu, za co kontroler wręczył mu wezwanie do zapłaty opłaty właściwej – 4,40 zł i opłaty dodatkowej – 266,00 zł. W obu przypadkach nałożone na J. S. kary określone w taryfie nie zostały przez niego uiszczone.

W dniu 2 października 2014 r. J. S. pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej za przejazd bez ważnego i aktywnego biletu ponownie poruszał się zbiorową komunikacją miejską w W. nie posiadając przy sobie ważnego i aktywnego biletu. Także w tym przypadku kontroler wręczył mu wezwanie do uiszczenia opłaty podstawowej – 4,40 zł i opłaty dodatkowej – 266,00 zł.

J. S. ma 53 lata. Z zawodu jest monterem. Jest kawalerem. Utrzymuje się z renty w wysokości 1400 zł. Nie był karany ani leczony odwykowo. Ma umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu upośledzenia umysłowego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień obwinionego J. S. /k. 8v-9, e-protokół rozprawy z dnia 3 marca 2016 r. – k. 82-83/, zeznań świadka K. K. (2) /e-protokół rozprawy z dnia 3 marca 2016 r. – k. 83/, opinii pisemnej oraz ustnej opinii uzupełniającej biegłej sądowej K. W. /k. 55-56, e-protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r. – k. 97-98/, a także zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia /k. 1/, kserokopii wezwań do zapłaty /k. 2-4/, kserokopii orzeczenia o niepełnosprawności /k. 10/ oraz wydruków dot. przelewów z rachunku bankowego /k. 72-75/.

Obwiniony J. S. /k. 8v-9, e-protokół rozprawy z dnia 3 marca 2016 r. – k. 82-83/ przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W toku postępowania wyjaśniającego wniósł o niekaranie go żadną karą, wskazując, że jest osobą niepełnosprawną i czasami zapomina o różnych sprawach. Obwiniony wyjaśnił, że nie jest osobą ubezwłasnowolnioną i zdarza mu się poruszać po mieście. Przed Sądem odnosząc się do zarzuconego mu czynu obwiniony wyjaśnił, że gdy jechał autobusem i wsiadł do autobusu kontroler biletów to miał wówczas przy sobie bilet miesięczny. Obwiniony wyjaśnił, że co 3 miesiące przedłuża ważność biletu w kiosku, lecz wówczas zapomniał aktywować biletu. Wskazał on także, że rzadko zdarza mu się o czymś zapomnieć. Obwiniony wyjaśnił, że jego sąsiadka A. C. pomaga mu i przypomina mu o różnych rzeczach, np. o wymianie dokumentów i w takich przypadkach udaje się on do urzędu z sąsiadką lub obecnym na rozprawie mężczyzną. Obwiniony wyjaśnił, że wcześniej nie były prowadzone przeciwko niemu inne postępowania sądowe dotyczące jazdy bez biletu.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd uznał wyjaśnienia obwinionego J. S. za wiarygodne w całości. Obwiniony w złożonych wyjaśnieniach przyznał się do popełnienia zarzucanego mu wykroczenia i wskazał okoliczności, w jakich doszło do popełnienia przez niego zarzucanego mu czynu. Wyjaśnienia obwinionego we wskazanym zakresie znajdują potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w szczególności w postaci wezwań do zapłaty.

Za wiarygodne należało uznać również wyjaśnienia obwinionego w zakresie podanych przez obwinionego przyczyn nieaktywowania przez niego biletu miesięcznego oraz podawanych przez niego informacji dotyczących stopnia jego niepełnosprawności umysłowej, w wyniku czego m.in. ma on problemy z pamięcią, w związku z czym zmuszony jest korzystać z pomocy innych osób.

Wyjaśnienia obwinionego we wskazanym zakresie znalazły potwierdzenie w opinii biegłej psychiatry K. W. /k. 55-56, e-protokół rozprawy z dnia 5 maja 2016 r. – k. 97-98/, która w sporządzonej opinii sądowo-psychiatrycznej na podstawie akt sprawy i przeprowadzonego badania sądowo-psychiatrycznego nie stwierdziła u obwinionego objawów choroby psychicznej i rozpoznała u obwinionego upośledzenie umysłowe lekkie. Zdaniem biegłej psychiatry stan psychiczny obwinionego w odniesieniu do zarzutów, o które jest obwiniony nie znosił, ale ograniczał w stopniu znacznym jego zdolności rozpoznania znaczenia czynów oraz zdolności pokierowania swoim postępowaniem z uwagi na upośledzenie umysłowe lekkie i deficyt intelektu w rozumieniu art. 17 § 2 kw. W opinii biegłej psychiatry obwiniony poczytalność w czasie czynów i w toku postępowania miał ograniczoną w stopniu znacznym. Zdaniem biegłej psychiatry obwiniony mógł brać udział w postępowaniu sądowym. W opinii biegłej psychiatry obwiniony nie był zdolny do prowadzenia obrony w sposób samodzielny i rozsądny z powodu upośledzenia umysłowego lekkiego i w toczącym się postępowaniu wymagał pomocy prawnej. Biegła psychiatra wskazała, że stan obwinionego ustaliła na podstawie kontaktu i przeprowadzonego przez nią badania i funkcjonowania w społeczeństwie. Wskazała ona również, że ustaliła, że obwiniony mieszka sam i może prowadzić samodzielną egzystencję, lecz z uwagi na ograniczone w stopniu znacznym rozpoznanie skomplikowanych czynności, wymaga do takich czynności pomocy osób drugich. Zdaniem biegłej obwiniony zdawał sobie sprawę, że do korzystania ze środka zbiorowej komunikacji miejskiej niezbędne jest posiadanie biletu, lecz z uwagi na znaczne ograniczenie poczytalności, mógł zapomnieć, że kilkukrotnie był zatrzymany za jazdę bez ważnego biletu.

W ocenie Sądu w/w opinia jest pełna, zawiera stanowcze wnioski, stanowi logiczną całość i została sporządzona przez osobę dysponującą niezbędną wiedzą specjalistyczną, w związku z czym należało dać jej wiarę.

Sąd za wiarygodne uznał również zeznania złożone przez świadka K. K. (2) /e-protokół rozprawy z dnia 3 marca 2016 r. – k. 83/. W złożonych zeznaniach świadek K. K. (2) potwierdził, że w trakcie wykonywania obowiązków służbowych kontrolera biletów w autobusie ujawnił, że obwiniony nie posiada ważnego biletu, dlatego też wystawił obwinionemu wezwanie do zapłaty. Świadek podał również, że z uwagi na to, że na wezwaniu zapisał on nr biletu, w związku z tym obwiniony w czasie kontroli musiał mieć przy sobie bilet.

Ustalając stan faktyczny, Sąd oparł się na zebranych w sprawie dowodach z dokumentów w postaci: zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia /k. 1/, kserokopii wezwań do zapłaty /k. 2-4/, kserokopii orzeczenia o niepełnosprawności /k. 10/ oraz wydruków dot. przelewów z rachunku bankowego /k. 72-75/. W ocenie Sądu powyższe dowody pozaosobowe ze względu na swój charakter i rzeczowy walor nie budziły wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności oraz faktu, na którego okoliczność zostały sporządzone oraz ze względu na okoliczności, które same stwierdzały. Żadna ze stron nie kwestionowała przy tym ich zgodności ze stanem faktycznym, zaś Sąd nie znalazł powodów, które podważałyby ich wiarygodność. W związku z powyższym uczynił je podstawą dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych.

Z treści zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia oraz złożonych przez oskarżyciela posiłkowego – Zarząd (...) w W. dokumentów w postaci kserokopii wezwań do zapłaty /k. 2-4/, wynika, że J. S. trzykrotnie w ciągu roku korzystał ze zbiorowej usługi komunikacji miejskiej w W. bez posiadania ważnego biletu. Powyższa dokumentacja wskazuje również na działania podjęte przez kontrolujących. Wynika z niej bezpośrednio, iż obwinionemu wręczone zostały wezwania do zapłaty, stanowiące kary pieniężne przewidziane w odpowiedniej taryfie. Z kolei z treści zawiadomienia wynika, iż obwiniony w każdym z powołanych przypadków nie uiścił nałożonych na niego kar pieniężnych.

Z wydruków dot. przelewów z rachunku bankowego /k. 72-75/ wynika, że A. C. dokonała ze swojego konta bankowego czterech przelewów na rzecz Miasta S. W. – Zarządu (...) tytułem zapłaty: nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wraz z odsetkami ustawowymi dot. obwinionego J. S. oraz mandatu dot. obwinionego J. S..

Obwinionemu J. S. zarzucono popełnienie wykroczenia kwalifikowanego z art. 121 § 1 kw. Wykroczenie określone w art. 121 § 1 kw popełnia ten, kto pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej określonej w taryfie, po raz trzeci w ciągu roku bez zamiaru uiszczenia należności wyłudza przejazd koleją lub innym środkiem lokomocji. Wskazany w art. 121 § 1 kw okres obejmuje 12 miesięcy, licząc od pierwszego zdarzenia, i nie należy utożsamiać go z rokiem kalendarzowym. Stylizacja przepisu art. 121 § 1 kw wskazuje na to, że wyłudzenie przejazdu wchodzi w rachubę, jeżeli sprawca chce skorzystać z przejazdu bez zamiaru uiszczenia należności. Wyłudzenie przez sprawcę przejazdu środkiem publicznej lub prywatnej lokomocji dotyczy przejazdu osoby fizycznej (por. M. Zbrojewska, Kodeks wykroczeń: Komentarz, 2013).

J. S. zachowaniem swoim wyczerpał znamiona wykroczenia z art. 121 § 1 kw, mianowicie w dniu 02 października 2014 roku około godz. 08:12 w W. w autobusie linii (...) na trasie przejazdu pomiędzy przystankami (...) Medyczny - (...), pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej określonej w taryfie, po raz trzeci w ciągu roku bez zamiaru uiszczenia należności wyłudził przejazd środkiem transportu komunikacji publicznej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał obwinionego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, wyczerpującego znamiona wykroczenia z art. 121 § 1 kw.

Uznając winę obwinionego, biorąc pod uwagę właściwości i warunki osobiste J. S., Sąd jednocześnie odstąpił od wymierzenia obwinionemu kary na podstawie art. 17 § 2 kw. W niniejszej sprawie biegła psychiatra stwierdziła, iż stan psychiczny J. S. w odniesieniu do zarzutów, o które jest obwiniony nie znosił, ale ograniczał w stopniu znacznym jego zdolności rozpoznania znaczenia czynów oraz zdolności pokierowania swoim postępowaniem z uwagi na upośledzenie umysłowe lekkie i deficyt intelektu w rozumieniu art. 17 § 2 kw oraz, że obwiniony w czasie czynów i w toku postępowania miał poczytalność ograniczoną w stopniu znacznym. Choć stan taki nie wyłącza odpowiedzialności J. S., to zważyć należy, iż znaleźć musi swoje odzwierciedlenie przy ocenie stopnia winy obwinionego, który nie w pełni zdawał sobie sprawę ze znaczenia swojego zachowania. W konsekwencji przyjąć należy, iż stopień winy, a co za tym idzie karygodność czynu, jakiego dopuścił się obwiniony, nie jest znaczna. Reasumując, w ocenie Sądu opisane przesłanki stanowiły podstawę do odstąpienia od wymierzenia obwinionemu kary.

W punkcie II wyroku Sąd na podstawie art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o adwokaturze oraz § 2, § 14 ust. 2 pkt 2, § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. J. Ł. kwotę 252 zł powiększoną o należną stawkę podatku VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu obwinionego, z uwzględnieniem ilości terminów rozprawy.

Mając na uwadze względy słuszności, Sąd, stosownie do przepisów art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 119 kpw zwolnił obwinionego od opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych, przejmując je na rzecz Skarbu Państwa.

Z tych względów orzeczono, jak w wyroku.