Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 348/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Hańczyc-Górska

Protokolant: Dawid Cegiełko

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2016 roku w Legionowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. P.

przeciwko G. P.

o alimenty

I.  zasądza alimenty od G. P. na rzecz córki A. S. P. urodzonej dnia (...) w N. w kwocie 500 (pięćset) złotych miesięcznie płatne do jej rąk do dnia 10 każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 2 grudnia 2015 roku;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi i przejmuje je na Rachunek Skarbu Państwa;

IV.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi;

V.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 grudnia 2015 roku A. P. wniosła o zasądzenie alimentów od pozwanego G. P. na jej rzecz w wysokości 700 złotych miesięcznie, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca z góry płatne do jej rąk z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. W uzasadnieniu wskazała, że urodziła się w dniu (...) i jest pełnoletnia, jednak nie może utrzymać się samodzielnie, bowiem uczy się w trzeciej klasie Liceum Ogólnokształcącego. Z uwagi na naukę nie ma możliwości uzyskania stałego dochodu, który mogłaby przeznaczyć na zaspokojenie swoich potrzeb. Od sierpnia 2015 roku otrzymuje od ojca rentę po zmarłej matce oraz kwotę 350 złotych od pozwanego. Jednocześnie pozwany zaprzestał zapewniać jej i jej siostrze wyżywienie, ubranie oraz dostęp do internetu. Wraz z siostrą wszelkie potrzeby muszą zapewniać sobie same. Do jej usprawiedliwionych potrzeb należą: wyżywienie, ubranie, zapewnienie higieny osobistej, wydatków związanych z kształceniem i edukacją, ochroną zdrowia, rozrywką i kulturą, sportem, rekreacją i wypoczynkiem. Pozwany ma stałą pracę. Stosuje wobec powódki, jej siostry i babci przemoc psychiczną i ekonomiczną.

Pozwany G. P., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, uznał powództwo do kwoty 400 złotych miesięcznie. ( k. 86)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 30 marca 2016 roku powódka wniosła o zasądzenie alimentów w kwocie co najmniej 500 złotych miesięcznie, zaś pełnomocnik pozwanego wniósł o zasądzenie kwoty 400 złotych tytułem alimentów.(k. 87 – verte)

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka A. P. ma 18 lat. Urodziła się w dniu (...) ze związku małżeńskiego J. P. oraz G. P.. (dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 3) Matka powódki zmarła w 2010 roku. A. P. jest zdrowa. Powódka zamieszkuje wraz ze starszą siostrą i babcią oraz ojcem w domu będącym współwłasnością w 4/6 części jej ojca oraz w częściach po 1/6 części jej oraz siostry. Zajmuje w nim jeden pokój. Powódka nie ponosi kosztów utrzymania domu. A. P. uczy się w trzeciej klasie w (...) Zespole Szkół Ogólnokształcących w L. LO im. M. K. w klasie 3 h. W tym roku szkolnym przystępuje do egzaminu maturalnego. Zamierza kontynuować naukę. (dowód: zaświadczenie k. 4) Od miesiąca września 2015 roku pozwany zaprzestał utrzymywania obu córek. Przekazał do ich dyspozycji rentę po matce w łącznej kwocie około 750 złotych netto miesięcznie. Renta wpływa na konto powódki, która przekazuje jej część na potrzeby siostry. Ponadto pozwany na utrzymanie powódki przekazuje kwotę 350 złotych miesięcznie, zaś na utrzymanie starszej córki kwotę 400 złotych miesięcznie. Powódka jako swoje stałe miesięczne wydatki podała: kwotę 35 złotych na dojazd do szkoły, około 350 złotych - wyżywienie, 50 złotych - internet, 50 złotych – telefon, około 150 złotych na środki czystości, około 100 złotych na ubranie. Jako uczennica klasy maturalnej samodzielnie poniosła koszty takie jak: wydatki szkolne, komitety szkolne, koszt studniówki w kwocie około 400 złotych oraz ubranie w kwocie od 150 do 200 złotych. Uczęszcza na korepetycje z matematyki, których miesięczny koszt wynosi 160 złotych. Powinna uczęszczać także na korepetycje z języka angielskiego, ale jej nie stać. Pozwany nie ponosi żadnych kosztów utrzymania powódki, jedynie ponosi koszty utrzymania domu. Z uwagi na trudną sytuację w domu powinna uczęszczać na terapię psychologiczną, jednak nie posiada odpowiednich środków. Nie przyjmuje też leków hormonalnych zalecanych jej przez lekarza, których koszt wynosi około 100 złotych na trzy miesiące. Zdaniem powódki pozwany przeznaczał na jej utrzymanie kwotę nie mniejszą niż 1 000 złotych miesięcznie. W rodzinie doszło do konfliktu, którego przyczyną, jak zgodnie przyznają strony, jest aktualna partnerka pozwanego. Pozwany chce, aby wprowadziła się do ich wspólnego domu, na co nie wyrażają zgody pozwana, jej siostra i babcia. Przed miesiącem wrześniem 2015 roku pozwany opłacał powódce korepetycje, zarówno z matematyki jak i języka angielskiego w kwocie 260 złotych miesięcznie. Opłacił powódce wycieczkę klasowa do Hiszpanii w kwocie 1500 złotych. Ponadto ponosił koszt wizyt powódki u ortodonty i zawoził ją na nie. Powódka otrzymała od ojca telefon komórkowy, który opłacał. W związku z tym, że pozwany nie dawał jej pieniędzy na kartę, zwróciła go pozwanemu. A. P. nie ma dobrych kontaktów z ojcem. Od jesieni 2015 roku pozwany wyłączał w jej pokoju energię elektryczną na kilka godzin. Z kolei jej babci odciął dopływ energii elektrycznej w jej pokoju na okres kilku miesięcy. Była taka sytuacja, że z siostrą zakupiły butlę gazową. G. P. wykręcał żarówki z pokoju pozwanej. Zamknął dostęp do pokoi, w których znajdują się telewizory. W części domu, w którym zamieszkuje pozwany jest cieplej. (dowód: przesłuchanie powódki k. 86 – verte – 87, k. 87 – verte, przesłuchanie pozwanego k. 87 – 87 – verte, odpis skrócony aktu urodzenia k. 3, zaświadczenie k. 4, kopia decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego k. 5)

Pozwany G. P. ma 50 lat. Posiada wykształcenie zawodowe, z zawodu jest mechanikiem samochodowym. Pracuje jako kierowca betonomieszarki z wynagrodzeniem miesięcznym netto w kwocie 1860 złotych. (dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 75) W 2014 uzyskał przychód w kwocie 33 391 złotych, zaś dochód w kwocie 32 167,25 złotych. (dowód: kopia Pit k. 26 – 27, kopie dokumentów k. 28 – 35) Natomiast w 2015 roku uzyskał przychód w kwocie 30 674,36 złotych, a dochód w kwocie 29 339, 36 złotych. (dowód: kopie Pit k. 76 – 77, k. 78 – 79) Podejmował prace dorywcze przy remontach domów lub przy mechanice samochodowej, których zaprzestał. Zamieszkuje wraz z córkami i matką zmarłej żony w domu położonym we wsi Ł. o powierzchni mieszkalnej (...) m 2 posadowionym na działce o powierzchni 500 m 2, którego jest współwłaścicielem. Ponosi koszty utrzymania domu, które wynoszą: energia elektryczna w kwocie 220 – 240 złotych miesięcznie, kanalizacja – 200 złotych kwartalnie. (dowód: kopia faktury k, 41, k. 42, dowody wpłat k. ) Dom ogrzewany jest drewnem, węglem i miałem. W sezonie grzewczym koszt ogrzewania domu to kwota 4 000 złotych. Ponosi opłaty z tytułu wywozu nieczystości w kwocie 120 złotych kwartalnie (dowód: kopie dowodów opłat k. 40, dowód wpłaty k.43), zakupuje butlę gazową co półtora miesiąca, przy czym butla kosztuje 50 złotych, opłaca podatek od nieruchomości w kwotach 138 złotych i 144.88 złotych rocznie. (dowód: kopie dowodów wpłat k. 45) Ponosi koszty utrzymania samochodu marki O. (...) z 2000 roku o wartości 3 000 złotych, którego jest właścicielem. Jest właścicielem dwóch działek rolnych o powierzchni 1700 i 2000 m 2 położonych we wsi I. gmina S.. Nie ma oszczędności. G. P. choruje na nadciśnienie, żylaki kończyn dolnych, niewydolność żył, zaburzenie jelit, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa oraz epizod depresyjny. Przyjmuje na stałe leki, których miesięczny koszt wynosi 50 złotych. G. P. pozostaje w konkubinacie i chce zamieszkać z partnerką we wspólnym domu, w którym zamieszkuje wraz z córkami i matką swojej zmarłej żony. Z tego powodu doszło do konfliktu pomiędzy stronami procesu. Pozwany uznał, że w takiej sytuacji nie będzie ponosił obowiązków. (dowód: przesłuchanie pozwanego k. 87 – 87 – verte, przesłuchanie powódki k. 86 – verte – 87, k. 87 – verte, kopie dokumentów k. 25 – 33, informacja o dokonanych zwrotach k. 34 – 35, kopia zaświadczenia lekarskiego k. 36, kopie dokumentów k. 37 – 52, zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach k. 75, kopia zeznania Pit 11 k. 76 – 77, kopia Pit 40A/11A k. 78 – 79)

W ocenie Sądu Rejonowego w pełni wiarygodny jest dowód z przesłuchania powódki A. P. (k 86 – verte – 87. K 87 - verte) oraz dowód z przesłuchania pozwanego G. P. (k 87 – 87 - verte), bowiem ich zeznania są spójne, logiczne, konsekwentne i korespondują ze sobą w istotnych momentach w sprawie. Nie mogą się ostać w ocenie Sądu Rejonowego twierdzenia pozwanego dotyczące osiąganych dochodów. Przed zaistnieniem konfliktu z córką podejmował on prace dorywcze, jednak później ich zaprzestał uznając że został zwolniony z ciążącego na nim obowiązku. Wprawdzie choruje, jednak nie przedstawił przed Sądem żadnej decyzji uznającej go za osobę niepełnosprawną czy też niezdolną do pracy, a zatem może, zdaniem Sądu, podejmować dodatkowo prace dorywcze i w ten sposób poprawić swoją sytuację zarobkową. Ponadto jest właścicielem dwóch działek położonych we wsi I. gmina S. oraz samochodu. Skoro znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej, to powinien wykorzystać w pełni swoje możliwości zarobkowe.

W ocenie Sądu uznać należy za wiarygodne dowody z dokumentów złożone do akt, bowiem ich wiarygodności i autentyczności nikt nie kwestionował.

Sąd nie obdarzył mocą dowodową wydruków z kas fiskalnych dołączonych do akt sprawy, bowiem stanowią one jedynie potwierdzenie tego, iż danego dnia zakupione zostały we wskazanym sklepie określone towary, jednak nie określają one kto je zakupił i na zaspokojenie czyich potrzeb.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu przedmiotowe powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k. r. o. rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowanie. Z treści art. 135 § 1 k. r. o. wynika natomiast, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Powódka A. P. jest w klasie maturalnej, zaś jej potrzeby związane z utrzymaniem i nauką są znaczne. Jest to wynikiem realizacji obowiązku szkolnego oraz rozwojem aktywności życiowej. Powódka jest półsierotą, otrzymuje rentę po matce w kwocie brutto około 420 złotych miesięcznie oraz od pozwanego kwotę 350 złotych miesięcznie. Powódka wraz ze starszą, uczącą się siostrą otrzymują rentę po matce w łącznej kwocie netto około 750 złotych miesięcznie. Ustaliły, że większość tego świadczenia przeznaczana jest na potrzeby powódki. Powódka obecnie jest w klasie maturalnej, co uzasadnia uczęszczanie na dodatkowe zajęcia edukacyjne w postaci korepetycji. Zamieszkuje wraz z siostrą, babcią oraz ojcem w domu, który jest ich współwłasnością. Nie ponosi kosztów utrzymania domu, ponosi je pozwany. Jest zdrowa.

Pozwany G. P. ma 50 lat, pracuje zawodowo, przy czym jego miesięczne wynagrodzenie wynosi 1860 złotych netto miesięcznie. Dodatkowo podejmował prace dorywcze, z których zrezygnował. W toku postępowania stwierdził, że taką decyzję podjął z uwagi na stan zdrowia, jednak w dalszej części przyznał, że z uwagi na istniejący konflikt z powódką spowodowany pozostawaniem przez niego w związku z inną kobietą, nie będzie już ponosił obowiązków wobec córek. Pozwany przyjmuje na stałe leki, których miesięczny koszt wynosi 50 złotych.

Ustalając wysokość alimentów Sąd Rejonowy miał na uwadze, że powódka jest osobą pełnoletnią uczącą się, z tego powodu nie mogłaby połączyć pracy zarobkowej oraz rozwoju osobistego, edukacji i prawidłowego przygotowania się do egzaminu maturalnego. W orzeczeniu z dnia 27 stycznia 1999 r. sygn. akt II CKN 828/97 Sąd Najwyższy wskazał, że z uwagi na chęć kontynuowania nauki przez pełnoletnie dziecko, nie można wymagać samodzielnego przez nie utrzymania się, gdyż nadrzędne jest ukończenie przez nie szkoły.

Podkreślić należy, że matka powódki nie żyje, a zatem cały ciężar osobistego starania o utrzymanie i wychowanie jej powinien spoczywać na jej ojcu. Nie zasługuje na uwzględnienie, w ocenie Sądu Rejonowego, stanowisko pozwanego, w którym ponad zaspokajanie potrzeb emocjonalnych córki stawia swój związek z inną kobietą, a nadto stwierdzenie, że istnienie na tym tle konfliktu z córką zwalnia go z jakichkolwiek obowiązków wobec jego osiemnastoletniej córki. Wprawdzie pozwany dobrowolnie przekazywał córce kwotę 350 złotych miesięcznie oraz obu córkom rentę po ich matce w kwocie łącznej około 750 złotych miesięcznie, jednak bez wątpienia kwota ta nie wystarcza na zaspokojenie wszelkich potrzeb powódki. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że minimalny miesięczny koszt utrzymania A. P. może wynosić nie mniej niż 1 000 złotych. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że pozwany powinien w większym zakresie partycypować finansowo w kosztach utrzymania powódki, zwłaszcza że pozwany nie spełnia swojego obowiązku poprzez osobiste starania o jej wychowanie. Nie można zaliczyć w pełni do świadczenia alimentacyjnego ponoszonych przez pozwanego wydatków na utrzymanie domu, w którym strony zamieszkują już choćby z tej przyczyny, że pozwany jest jego współwłaścicielem w udziale wynoszącym 4/6 części, a zatem utrzymując ten dom spełnia także swoje zobowiązania. (art. 207 k. c.)

Zasadą kodeksową, jest że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, zaś wysokość alimentów określa się w oparciu o możliwości zarobkowe, biorąc pod uwagę całokształt sytuacji dłużnika alimentacyjnego, nie zaś jedynie aktualne zarobki. Według Sądu pozwany posiada stałe zatrudnienie, może też podejmować prace dorywcze co umożliwia mu uzyskanie dochodu, zaś pozwany nie posiada zaświadczenia o niezdolności do pracy na podstawie, którego Sąd mógłby jego możliwości zarobkowe obniżyć. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r. sygn.akt. III CZP 91/86 „Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.” W ocenie Sądu zasądzona kwota alimentów jest wystarczająca do zaspokojenia usprawiedliwionych, podstawowych potrzeb powódki takich jak normalne warunki bytowania i prawidłowy rozwój fizyczny, przy przyjęciu kryterium równej stopy życiowej rodziców i dzieci, oraz zapewni jej odpowiedni do jej wieku i uzdolnień prawidłowy rozwój umysłowy, a także rozrywki i wypoczynek obecnie oraz w okresie najbliższego rozwoju.

Ustalając wysokość alimentów Sąd miał też na względzie możliwości zarobkowe ojca dziecka. Ustalone świadczenie alimentacyjne nie doprowadzi go do niedostatku, bowiem uzyskuje on wynagrodzenie za pracę. Zasądzona w wyroku kwota alimentów stanowi część całkowitego, miesięcznego kosztu utrzymania powódki.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku z mocy artykułu 128, 135 i 133 kro, oddalając powództwo w pozostałej części jako zbyt wygórowane.

O rygorze natychmiastowej wykonalności w punkcie pierwszym wyroku Sąd orzekł na zasadzie artykułu 333 § 1 punkt 1 k. p. c .

Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, bowiem na G. P. ciąży obowiązek alimentacyjny na rzecz dwójki dzieci, a uzyskiwane przez pozwanego dochody nie są znaczne, a zatem w ocenie Sądu Rejonowego pozwany nie może uiścić należnej na rzecz Skarbu Państwa, a nieuiszczonej przez zwolnioną od kosztów mocą ustawy powódkę, opłaty od pozwu bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny. W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy na podstawie art. 113 ust. 1 punkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity : Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.) orzekł jak w punkcie III wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k. p. c., bowiem powódka uległa pozwanemu jedynie w około 29 %.