Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2016r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tomaszewska

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2016r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 30 września 2015r. znak: (...)

o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1551/15

UZASADNIENIE

Skarżący Z. M. wniósł odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 30 września 2015r., znak (...), odmawiającej mu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Skarżący twierdził, że legitymuje się wymaganym stażem pracy nauczycielskiej, wynoszącym według ubezpieczonego 20 lat 5 m-cy i 15 dni.

Pozwany domagał się oddalenia odwołania. Wyjaśniono, że skarżącemu do stażu pracy nauczycielskiej zaliczono okresy, w których pracował w jednostkach wymienionych w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. z 2009r. Nr 97 poz. 800 ze zmianami; dalej: ustawa o nsk) z przedziału od dnia 1 września 1990r. do dnia 31 sierpnia 2015r. w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, dające 7 lat, 7 m-cy i 21 dni tego stażu, z wyłączeniem okresu zasiłku chorobowego od stycznia do czerwca 1997r. Organ rentowy nie uwzględnił okresów pracy nauczycielskiej wykonywanej w wymiarze poniżej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć od dnia 1 września 1997r. do dnia 31 sierpnia 2004r i od dnia 22 października 2004r. do dnia 31 lipca 2005r. oraz okresów nauczania religii w punktach katechetycznych kościołów, tj. okresów przed wrześniem 1990r., a więc łącznie okresu 12 lat, 2 m-cy i 15 dni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca urodził się w dniu (...), zatem 55 lat ukończył w (...)

Ubezpieczony jest duchownym. W okresie od dnia 16 czerwca 1978r. do dnia 27 grudnia 1982r. oraz od dnia 29 grudnia 1982r. do dnia 31 sierpnia 1990r. nauczał w pełnym wymiarze religii w parafialnych punktach katechetycznych. Od dnia 1 września 1990r. skarżący uczył religii w szkołach, przy tym w okresach od dnia 1 września 1990r. do dnia 31 sierpnia 1997r., od dnia 1 września 2004r. do dnia 21 października 2004r. i od dnia 1 września 2014r. do dnia 31 sierpnia 2015r. w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, oraz od dnia 1 września 1997r. do dnia 31 sierpnia 2004r i od dnia 22 października 2004r. do dnia 31 lipca 2005r. w wymiarze poniżej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć. Należy zaznaczyć, że w okresie od dnia 1 września 1991r. do dnia 31 sierpnia 1997r. ubezpieczony łączył cząstkowe etaty w Szkole Podstawowej w G. (6/18 etatu) i w Szkole Podstawowej w J. (4/18 etatu).

W okresie od dnia 29 grudnia 1996r. do dnia 25 czerwca 1997r. ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy. Mimo to przynajmniej przez część tego okresu, co do zasady od marca 1997r., nauczał religii w wymiarze 6/18 etatu w Szkole Podstawowej w G.. W toku postępowania nie ustalano, czy w tym samym okresie ubezpieczony prowadził faktycznie zajęcia również w Szkole Podstawowej w J. w wymiarze 4/18 etatu.

(bezsporne, ponadto świadectwa pracy i zaświadczenia w aktach organu rentowego, informacja SP w G. i odpisy dzienników lekcyjnych k.14-15, informacja (...) Oddział w T. z dnia 31 grudnia 2015r. k.16)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o nsk świadczenie przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki: po pierwsze osiągnęli wiek, o którym mowa w ust. 3 – w przypadku skarżącego jest to 55 lat, po drugie mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy emerytalnej wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nsk, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć i po trzecie rozwiązali stosunek pracy.

Skarżący ukończył 55 lat, legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 30 lat i rozwiązał stosunek pracy. Trzeba przy tym zaznaczyć, że skarżący nie podważał niezaliczenia do 20 lat stażu pracy nauczycielskiej tych okresów pracy w szkole, w których był zatrudniony w wymiarze mniejszym niż pół etatu. Spór dotyczył więc wyłącznie oceny prawnej, tj. tego, czy działalność katechetyczną wnioskodawcy w parafiach do sierpnia 1990r. można było uznać za pracę nauczyciela w jednostkach wymienionych w art. 2 pkt 1 ustawy o nsk. w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W przypadku odpowiedzi twierdzącej ubezpieczony musiałby ponadto wykazać, że pomimo pobierania zasiłku chorobowego od dnia 29 grudnia 1996r. do dnia 25 czerwca 1997r. nauczał w tym samym czasie w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, gdyż w przeciwnym wypadku staż pracy nauczycielskiej skarżącego byłyby nieco niższy od 20 lat (wynosiłby 19 lat, 10 m-cy i 6 dni).

W ocenie Sądu prawidłowe w tym względzie było stanowisko organu rentowego.

Na wstępie tej części rozważań trzeba przypomnieć, że przyznanie ubezpieczonemu wnioskowanego prawa byłoby uzależnione od uznania niemalże całego spornego okresu za pracę nauczyciela w rozumieniu ustawy o nsk.

Skarżący w okresie łącznie od połowy czerwca 1978r. do końca sierpnia 1990r. uczył religii w parafiach w pełnym wymiarze czasu pracy. Pozwany wprawdzie nie kwestionował, że był to okres pracy nauczycielskiej w rozumieniu art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela (istotny z punktu widzenia prawa do emerytury), ale podważał możliwość zaliczenia tego okresu do okresu uprawniającego do uzyskania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego nie wystarczy bowiem w tym celu sam status nauczyciela, lecz konieczne jest wykonywanie pracy w określonych przepisami prawa placówkach oświatowych. Co prawda punkty katechetyczne mieszczą się w ustawowej definicji szkoły, ujętej w art. 3 pkt 2 Karty Nauczyciela jako placówki, w których wykonywana jest praca nauczycielska, co wyjaśnił Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 3 września 2000r. w sprawie II UKN 661/09 i co znalazło aprobatę Sądu Najwyższego w uchwale podjętej w sprawie III ZP 32/00, ale art. 2 pkt 1 ustawy o nsk posługuje się własną definicją nauczyciela, odrębną od definicji wynikającej z Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem nauczycielem w rozumieniu ustawy o nsk jest nauczyciel, wychowawca i inny pracownik pedagogiczny zatrudniony w:

a) publicznych i niepublicznych przedszkolach,

b) szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,

c) publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, czyli w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, ośrodkach umożliwiające dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku przygotowania przedszkolnego, szkolnego i nauki oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

Parafialny punkt katechetyczny nie jest żadną z placówek wymienionych w powołanych przepisach, gdyż nie mieści się w ramach definicji tychże placówek, wskazanych w ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015r. poz. 2156 ze zmianami). Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy o nsk (druk sejmowy nr 1462 Sejmu RP VI kadencji) „Celem niniejszej ustawy jest wprowadzenie przejściowego rozwiązania, adresowanego do nauczycieli, którzy obecnie mają stosunkowo długi staż pracy.” Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych co do zasady nie podlegają wykładni rozszerzającej. Ponieważ ustawodawca przewidział nauczycielskie świadczenie kompensacyjne jako rozwiązanie przejściowe, a więc o charakterze wyjątkowym w stosunku do podstawowego uprawnienia z zabezpieczenia społecznego z uwagi na wiek, czyli emerytury, tym bardziej niedopuszczalne byłoby poszerzanie w drodze wykładni przesłanek uprawniających do nabycia prawa. W tym świetle nie ma możliwości uznania pracy w parafialnych punktach katechetycznych za pracę nauczyciela w rozumieniu ustawy o nsk. Podobny pogląd wyrażono w najnowszym orzecznictwie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku (wyrok z dnia 6 października 2015r. sygn. akt III AUa 283/15) i Sądu Apelacyjnego w Lublinie (wyrok z dnia 8 października 2015r. sygn. akt III AUa 1048/14).

W konsekwencji Sąd nie ustalał, czy ubezpieczony faktycznie wykonywał obowiązki nauczyciela w wymiarze 4/18 etatu w Szkole Podstawowej w J. we wskazanym wyżej okresie pobierania zasiłku chorobowego, gdyż okoliczność, czy okres ten podlegał zaliczeniu do stażu pracy nauczycielskiej, okazała się nieistotna.

Wobec powyższego Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczony nie spełnia wszystkich wymaganych łącznie przesłanek przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Skoro wnioskodawca nie legitymuje się okresem 20 lat pracy nauczyciela w rozumieniu ustawy o nsk, zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Skutkowało to oddaleniem odwołania na podstawie art. art. 477 ¹⁴§1 kpc.