Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. Sąd Gospodarczy XVI Wydział Gospodarczy

w składzie: Przewodniczący SSR Natalia Zientara

Protokolant Paweł Cegiełka

po rozpoznaniu w dniu 02 lipca 2015 r. w W.

sprawy wniesionej 05 czerwca 2013 roku

z powództwa W. W.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę kwoty 6 414,55 zł

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz W. W. kwotę 6 414,55 zł (sześć tysięcy czterysta czternaście złotych pięćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 6 414,55 zł od dnia 19 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powoda W. W. kwotę 1 467,00 zł (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt siedem złotych zero groszy) tytułem kosztów procesu, w tym 1 200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych zero groszy) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m.st W. w W. na rzecz powoda W. W. kwotę 71,00 zł (siedemdziesiąt jeden złotych zero groszy) tytułem nadpłaconej opłaty sądowej od pozwu.

Sygn. akt XVI GC 1580/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 05 czerwca 2013r. powód W. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 6.414,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że z pozwanym łączyła go umowa o współpracę, zabezpieczona wekslem in blanco. W ocenie powoda pozwany wypełnił weksel ten niezgodnie z deklaracją wekslową, a następnie dokonał indosu. Pozbawiło to powoda możliwości podnoszenia zarzutów związanych z wadliwym wypełnieniem weksla i zmusiło do jego wykupu za kwotę 6 414,55 zł. Jest to zatem szkoda, którą poniósł z winy pozwanego. Powód wywodził, że umowę tę wypowiedział z ważnych przyczyn, tj. jej nieopłacalności, do czego miał prawo, lecz kiedy pozwany naliczył mu kary umowne, zaproponował dalszą współpracę i zapłacił zaległe faktury. Pozwany jednak zażądał od niego zawarcia ugody, przedstawienia dokumentacji finansowej oraz udzielenia gwarancji bankowej pod rygorem, iż przedmiotowe pismo pozwanego będzie stanowić wypowiedzenie umowy o współpracy. Gdy powód się nie zgodził, po kilku miesiącach pozwany przedstawił mu weksel do wykupu. Powód uznał wystawienie weksla za bezprawne, mimo to pozwany dokonał indosu tego weksla. Powód podkreślił, że pismo pozwanego dotyczące naliczenia kar umownych nie było wypowiedzeniem, ponieważ jeżeli powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej uzależnione jest wyłącznie od woli stron, to takie zastrzeżenie, jako objęte treścią czynności prawnej, uzależnione wyłącznie od woli stron, nie może być kwalifikowane jako warunek w rozumieniu art. 89 kc. Dalej, powód wywodził, że kary umowne w istocie zabezpieczały obowiązki pieniężne, co jest niezgodne z prawem. Wreszcie zaś wskazał, że cała powyższa umowa jest zawarta z przekroczeniem granic swobody umów i z tej przyczyny nieważna (pozew k.2-k.12).

W dniu 18 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. XVI Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt XVI GNc 3346/13, uwzględniając powództwo w całości (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 78).

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany w dniu 11 lipca 2013 r. złożył sprzeciw, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż powództwo jest niezasadne, albowiem powód uznał dług, dokonując dobrowolnie jego zapłaty. Ponadto pozwany stwierdził, że zasadnie nałożył na powoda karę umowną, rozwiązując z nim umowę ze względu na rażące naruszenie przez partnera jej postanowień. Podkreślił przy tym, że powód nie rozwiązał skutecznie umowy, nie zachował też trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Umowa współpracy została rozwiązana przez samego pozwanego, z winy powoda, co uprawniało pozwanego do wypełnienia weksla i zbycia go w drodze indosu. Powód zaś, akceptując warunki umowy współpracy, świadomie wyraził zgodę na wypełnienie weksla in blanco w przypadku gdyby nie wywiązywał się z warunków umowy. Ponadto, w deklaracji wekslowej powód upoważnił pozwanego do indosowania przedmiotowego weksla (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 87-95).

W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie ( pismo procesowe pełnomocnika powoda k. 128-131; odpowiedź na pismo procesowe powoda k. 135-137).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 marca 2009 r. strony sporu zawarły Umowę Współpracy nr (...)_ (...) na czas określony 36 miesięcy (§ 2 ust. 1 Umowy (...) k. 16) .

Dowód : Umowa Współpracy nr (...)_ (...) k. 16-23.

Przedmiotem tej umowy była:

-sprzedaż telekodów powodowi przez pozwanego, w celu ich dalszej odsprzedaży poprzez dokonywanie transakcji pre-paid, za pośrednictwem terminali działających w systemie sprzedaży elektronicznej (§ 1 ust. 1 Umowy (...) k. 16),

-dzierżawa terminalu przekazanego powodowi (§ 1 ust. 2 Umowy (...) k. 16),

-użyczenie karty SIM do terminalu przekazanego powodowi przez pozwanego (§ 1 ust. 3 Umowy (...) k. 16).

W ramach ww. umowy powód zobowiązał się do ścisłej współpracy z pozwanym w zakresie bieżącego monitorowania sprzedaży dokonywanej przez terminal w systemie sprzedaży elektronicznej (§ 4 ust. 1 Umowy (...) k. 17), a także do dokonywania płatności za zakupione telekody w formie przedpłaty oraz do uiszczenia miesięcznego czynszu dzierżawnego za dzierżawę terminala w postaci sumy opłat za gotowość pozwanego do hostingu terminala oraz miesięcznych opłat za gotowość pozwanego do hostingu kart SIM przez cały czas trwania umowy (§4 ust. 5 Umowy (...) k. 17 w zw. z Załącznikiem C k. 26).

Dowód : Umowa Współpracy nr (...)_ (...) k. 16-23; Załącznik nr C- Warunki handlowe do Umowy Współpracy nr (...)_ (...) k. 26.

Pozwany dostarczył powodowi w dniu 24 marca 2009 r. terminal marki S. (...) o numerze seryjnym (...) oraz 1 sztukę Karty SIM o nr seryjnym (...).

Dowód : Załącznik nr A-protokół odbioru dostawy z dnia 24 marca 2009 r. k. 24.

Powód zobowiązał się do osiągnięcia minimalnej miesięcznej sprzedaży telekodów dla terminala na poziomie 1.000,00 zł brutto (§4 ust. 10 Umowy (...) k. 17).

Strony ustaliły, że mają prawo do rozwiązania umowy na piśmie pod rygorem nieważności z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia liczonego od końca miesiąca kalendarzowego wyłącznie z ważnych powodów (§2 ust. 4 Umowy (...) k. 16). Pozwany zastrzegł sobie prawo rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym bez dodatkowego wezwania z przyczyn leżących po stronie partnera (§2 ust. 5 Umowy (...) k. 16) m. in. w przypadku:

-opóźnienia partnera w płatności jakiejkolwiek należności wynikającej z umowy i bezskutecznego upływu 5-cio dniowego dodatkowego terminu liczonego od terminu płatności należności,

-niespełnienia wymogu minimalnej sprzedaży,

-nieudostępnienia na żądanie (...) S.A. dokumentów, wskazanych przez G. w celu oceny sytuacji finansowej partnera, albo dokumentów służących dodatkowemu zabezpieczeniu roszczeń (...) S.A. z umowy, przy czym zabezpieczenie to co do formy i wysokości miało zostać określone przez pozwanego.

W wypadku jakiegokolwiek rozwiązania umowy lub jej wygaśnięcia lub zerwania umowy lub odstąpienia od umowy w dowolnym trybie z dowolnej przyczyny przez powoda lub pozwanego z przyczyn leżących po stronie powoda, niezależnie od innych okoliczności faktycznych, między innymi zwrotu terminala lub innych zobowiązań finansowych, powód miał obowiązek zapłacić na rzecz pozwanego w terminie 3 dni karę umowną w wysokości stanowiącej podwójną równowartość wszystkich wydzierżawionych terminali łącznie objętych umową obliczoną na podstawie ceny jednostkowej 3.050,00 zł brutto (§8 ust. 9 Umowy (...) k. 21 w zw. §5 ust. 1 Umowy (...) k. 18).

W umowie zastrzeżono, że (...) S.A. ma prawo do dokonania analizy dokumentów partnera w celu oceny jego sytuacji finansowej, zaś partner ma obowiązek udostępnić (...) S.A. wszelkie niezbędne w tym celu dokumenty, wskazane przez (...) S.A. i w terminie przez niego wyznaczonym ( §12 ust. 3 Umowy (...) k. 22). Ponadto w przypadku pogorszenia kondycji ekonomicznej powoda albo zmniejszenia wartości zabezpieczeń miał on obowiązek na żądanie (...) S.A. udzielić innego zabezpieczenia - w formie, terminie i wysokości wskazanej przez (...) S.A., w zamian lub obok istniejącego zabezpieczenia ( §12 ust. 4 Umowy (...) k. 22).

Umowa z dnia 24 marca 2009 r. zawierała również postanowienie, w myśl którego niedokonanie przez powoda płatności w terminie uprawniało (...) S.A. do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości podwójnych odsetek ustawowych od zaległej należności oraz wstrzymania się z wykonaniem własnych zobowiązań, a także do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie powoda. Opóźnienie przez powoda na rzecz pozwanego płatności o okres od 1 dnia i 12 godzin liczonych od terminu płatności, określonego na przesłanej do partnera Fakturze VAT uprawniało (...) S.A. do tego, by tego dnia od godziny 12:00 automatycznie zablokował partnerowi możliwość sprzedaży telekodów poprzez terminal. W przypadku braku zapłaty należności wynikających ze sprzedaży telekodów oraz z innych tytułów, (...) S.A. był uprawniony w terminie 7 dni od daty wymagalności należności do windykacji sądowej oraz do skierowania sprawy na drogę windykacji prowadzonej przez zewnętrzną firmę, a wszystkie koszty windykacji wraz z odsetkami miały obciążać partnera ( §6 ust. 1 pkt k Umowy (...) k. 20).

Na mocy umowy (...) S.A. użyczył partnerowi kartę SIM o cenie jednostkowej brutto 800,00 zł ( §14 ust. 1 Umowy (...) k. 22), przy czym w wypadku jakiegokolwiek rozwiązania, wygaśnięcia, odstąpienia lub zerwania umowy w dowolnym trybie z dowolnej przyczyny przez partnera lub przez (...) S.A. z przyczyn leżących po stronie partnera, partner miał zapłacić (...) S.A., w terminie 3 dni od rozwiązania umowy, karę umowną stanowiącą równowartość wszystkich użyczonych kart SIM objętych umową obliczoną według ceny jednostkowej 800,00 zł brutto ( §14 ust.1 i ust. 2 Umowy (...) k. 22). W przypadku nie zwrócenia karty SIM powód zobowiązał się do zapłaty kary umownej w wysokości 800,00 zł ( §14 ust.5 i ust. 1 Umowy (...) k. 22).

Umowa zawierała też m. in. postanowienia, w myśl których:

-płatność za zakupione telekody była dokonywana w formie przedpłaty (§ 4 ust. 5),

-obie strony miały możliwość rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym tylko w przypadku upadłości jednej z nich lub gdy z powodu siły wyższej przerwa w wykonywaniu zobowiązań trwała dłużej niż miesiąc (§ 2 ust. 7 i 8), w pozostałych wypadkach prawo do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym, z określonych szeroko przyczyn, miał tylko pozwany,

-partnerowi nie wolno było nawiązać podobnej współpracy z innym dostawcą (§6 ust. 1),

-pozwany mógł wprowadzić nowe produkty oraz zmienić marżę (gdy zmienili ją jego partnerzy handlowi) jednostronnie, tj. bez zgody partnera, a zmiana taka nie była traktowana jako zmiana umowy (§ 6 ust. 2),

-partner nie miał prawa dokonywać potrąceń należności wobec pozwanego (§ 6 ust. 3 lit. e), podczas gdy dla pozwanego nie przewidziano takiego ograniczenia,

-niezwrócenie terminali w terminie skutkowało karą umowną w wysokości równowartości wszystkich terminali, co nie uchylało obowiązku zwrotu terminala, ponieważ za każdy dzień opóźnienia w zwrocie pozwany mógł naliczać kwotę 50,00 zł netto za bezumowne korzystanie z terminala (§ 5 ust. 19),

-pozwany nie ponosił odpowiedzialności za szkody wynikłe z przerwania sprzedaży telekodów z jakiegokolwiek powodu, ani za żadne szkody w związku z realizacją umowy, a także za szkodę powstałą wskutek działań lub zaniechań operatorów, dystrybutorów lub partnerów handlowych (§ 8 ust. 2, 3 i 7),

-partner nie miał prawa dokonać cesji praw z mowy bez zgody pozwanego, zaś pozwany miał takie prawo bez zgody powoda (§ 9 ust. 1 i 2),

-pozwany miał prawo żądać od powoda wszelkich dokumentów w celu dokonania analizy finansowej powoda, a ponadto w przypadku „pogorszenia kondycji ekonomicznej” lub zmniejszenia wartości zabezpieczeń żądać dodatkowego zabezpieczenia w dowolnej wysokości i formie (§ 12 ust. 3 i 4).

Dowód : Umowa Współpracy nr (...)_ (...) k. 16-23.

W związku z zawarciem powyższej umowy powód wystawił weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Celem wystawienia weksla, zgodnie z deklaracją, było zabezpieczenie spłaty wszelkich zobowiązań z powyższej umowy. Powód wyraził zgodę, że w przypadku rozwiązania umowy oraz istnienia roszczeń wobec niego, (...) S.A. ma prawo przenieść w drodze indosu lub cesji na dowolną osobę trzecią ww. weksel własny in blanco ( § 6 ust. 4 pkt m Umowy (...) k. 20).

Dowód : Umowa Współpracy nr (...)_ (...) k. 16-23, Załącznik nr D do Umowy Współpracy Deklaracja Weksla in blanco k.27-28.

Pismem z dnia 05 stycznia 2010 r. powód zwrócił się do pozwanego z prośbą o rozwiązanie umowy współpracy nr (...) z dniem 31 stycznia 2010 r. z uwagi na nieopłacalność działalności gospodarczej i zamiar zakończenia jej prowadzenia.

Dowód : pismo powoda z dnia 05 stycznia 2010 r. k. 41, zeznania powoda W. W. k. 173.

W dniu 26 stycznia 2010 r. powód zwrócił pozwanemu dzierżawiony terminal oraz użyczoną kartę SIM, które pozwany protokolarnie przyjął bez zastrzeżeń.

Dowód : protokół zwrotu sprzętu k. 25, zeznania powoda W. W. k. 173.

Pismem z dnia 02 lutego 2010 r. pozwany, wskazując na niewywiązywanie się przez powoda z umowy, wezwał go do przedłożenia w terminie 7 dni dokumentacji księgowej świadczącej o kondycji finansowej prowadzonego przedsiębiorstwa, a także do tego, by w terminie 7 dni udzielił dodatkowego zabezpieczenia wykonania umowy w postaci gwarancji bankowej lub dodatkowego poręczenia osoby trzeciej, a także zapłacił zaległe należności z określonych faktur Vat. Ponadto pozwany poinformował powoda, iż bezskuteczny upływ ww. terminu będzie skutkował rozwiązaniem umowy, a ono z kolei będzie skutkowało powstaniem następujących zaległości wobec (...) S.A.:

-kwoty 6.100,00 zł tytułem kary umownej za rozwiązanie umowy w trybie § 8 ust. 9 umowy, stanowiącej podwójną równowartość wydzierżawionego terminalu (2 x 3.050,00 zł tj. dwukrotność ceny jednostkowej brutto określonej w § 5 pkt 1 umowy),

-kwoty 800,00 zł tytułem kary umownej wynikającej z § 14 ust. 2 umowy na podstawie Umowy Użyczenia Kart SIM,

-kwoty 139,21 zł tytułem nieuregulowanych faktur VAT (...) oraz odsetek ustawowych w podwójnej wysokości naliczonych od terminu płatności tych faktur VAT do dnia zapłaty.

Przyszłe potencjalne zobowiązanie powoda względem (...) S.A. określono łącznie kwotę 6.917,21 zł, to jest kwotę 7.039,21 zł, pomniejszoną o kwotę 122,00 zł tytułem kaucji zwrotnej wpłaconej wcześniej przez powoda.

Ponadto w konkluzji pisma pozwany poinformował powoda, że „istnieje możliwość zawarcia ugody i umorzenia naliczonych (…) kar umownych pod warunkiem spłaty wszystkich należności” i kontynuowanie dalszej współpracy z pozwanym, w terminie 7 dni od daty otrzymania tego pisma.

Dowód : pismo z dnia 02 lutego 2010 r. k. 42-43.

W dniu 07 lutego 2010 r. powód dokonał na rzecz pozwanego zapłaty kwoty 143,00 zł stanowiącej należność za faktur VAT nr (...) wraz z odsetkami ustawowymi w podwójnej wysokości za okres opóźnienia. Natomiast pismem z dnia 08 lutego 2010 r. powód oświadczył, że w braku możliwości rozwiązania umowy oraz perspektywy zapłaty wszystkich kar umownych, które byłyby skutkiem wcześniejszego jej rozwiązania pragnie skorzystać z możliwości kontynuowania współpracy. Poinformował o opłaceniu faktur i odsetek oraz zwrócił się o nawiązanie kontaktu w sprawie wyznaczenia terminu odebrania zwróconego wcześniej terminala.

Dowód : pismo powoda z dnia 08 lutego 2010 r. k. 45, przelew z dnia 07 lutego 2010 r. k. 46, zeznania powoda W. W. k. 173.

W dniu 10 lutego 2010 r. pozwany przesłał powodowi projekt ugody datowanej na dzień 08 lutego 2010 r. W ugodzie tej powód miał uznać swoje zadłużenie w wysokości 6 900,00 zł i przedłużyć umowę o 36 miesięcy od dnia podpisania ugody, a w zamian pozwany „warunkowo umarzał” powyższy dług.

Dowód : projekt ugody k.47-49, koperta k. 50.

Pismem z dnia 25 lutego 2010 r. powód W. W. poinformował pozwanego, iż nie akceptuje warunków ugody z dnia 08 lutego 2010 r.

Dowód: pismo z dnia 25 lutego 2010 r. k. 51; zeznania powoda W. W. k. 173.

W następnych miesiącach powód dokonywał na rzecz pozwanego zapłaty za gotowość hostingu terminala i karty SIM w wysokości po 158,60 zł, w tym: za miesiąc luty 2010 r. w dniu 16 marca 2010 r., za miesiąc marzec 2010 r. w dniu 06 kwietnia 2010 r., za miesiąc kwiecień 2010 r. w dniu 08 maja 2010 r., za miesiąc maj 2010 r. w dniu 09 maja 2010 r., za miesiąc czerwiec 2010 r. w dniu 02 lipca 2010 r., za miesiąc lipiec 2010 r. w dniu 06 sierpnia 2010 r., za miesiąc sierpień 2010 r. w dniu 14 września 2010 r., za miesiąc wrzesień 2010 r. w dniu 15 października 2010 r. oraz za miesiąc październik 2010 r. w dniu 10 listopada 2010 r.

Dowód : przelew z dnia 16 marca 2010 r. k. 32, przelew z dnia 06 kwietnia 2010 r. k.33, przelew z dnia 08 maja 2010 r. k.34, przelew z dnia 09 maja 2010 r. k.35, z przelew z dnia 02 lipca 2010 r. k.36, z przelew z dnia 06 sierpnia 2010 r. k.37, z przelew z dnia 14 września 2010 r. k.38, z przelew z dnia 15 października 2010 r. k.39, z przelew z dnia 10 listopada 2010 r. k. 40.

Pismem z dnia 25 listopada 2010 r. pozwany wezwał powoda do zapłaty kwoty 7.600,39 zł. Na powyższą kwotę żądania składały się następujące kwoty:

-5.978,00 zł tytułem kary umownej za rozwiązanie umowy przez (...) S.A. w trybie § 2 ust. 5 umowy, zgodnie z § 8 ust. 9 tej umowy, pomniejszonej o kwotę 122,00 zł tytułem potrąconej kaucji zwrotnej za terminal zgodnie z § 4 ust. 4 umowy,

-355,66 zł tytułem kary umownej za rozwiązanie umowy z przyczyn leżących po stronie powoda naliczonej zgodnie z § 14 ust. 2 umowy, pomniejszonej o kwotę 444,34 zł tytułem nadpłaty na koncie,

-1.266,73 zł tytułem zwrotu kosztów windykacyjnych w wysokości 20% liczonych od całości zadłużenia.

Jednocześnie w piśmie tym zastrzeżono rygor, że w przypadku braku zapłaty powyższych należności przez powoda w ciągu 5 dni zostanie wypełniony i przedstawiony do wykupu weksel in blanco. Wykup weksla miał nastąpić w nieprzekraczalnym termie do dnia 27 grudnia 2010 r., a jako miejsce płatności weksla wskazano L.. Okazanie weksla miało nastąpić w dniu 27 grudnia 2010 r. w siedzibie pozwanego.

Dowód : przedstawienie weksla do zapłaty k. 52-53.

Pismem z dnia 07 grudnia 2010 r. skierowanym do pozwanego, powód zakwestionował istnienie zadłużenia oraz wskazał, iż wypełnienie weksla jest bezpodstawne i niezgodne z prawem.

Dowód : pismo z dnia 07 grudnia 2010 r. wraz z potwierdzeniem nadania k. 55.

W dniu 14 marca 2011 r. powód wezwał pozwanego do zwrotu weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową.

Dowód : pismo z dnia 14 marca 2011 r. wraz z potwierdzeniem nadania k. 56.

W dniu 06 lipca 2011 r. pozwany wypełnił weksel in blanco na kwotę 6.414,55 zł, a w dniu 08 lipca 2011 r. indosował go na rzecz (...) Centrum Windykacji Sp. z o.o. w K..

Dowód : kopia weksla k. 58.

Pismem z dnia 13 lipca 2011 r. indosatariusz wezwał powoda do zapłaty sumy wekslowej i wykupu weksla w kwocie 6.414,55 zł w terminie do dnia 22 lipca 2011 r.

Dowód : wezwanie do zapłaty sumy wekslowej i wykupu weksla k. 57.

W dniu 20 lipca 2011 r. w W. powód dokonał wykupu weksla własnego od indosatariusza.

Dowód : potwierdzenie z dnia 20 lipca 2011 r. odbioru kwoty k. 62, zeznania M. B. k. 145.

Pismem z dnia 07 marca 2013 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 6.414,55 zł wraz z należnymi ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania, odpowiadającego kwocie wykupu weksla przez powoda od indosatariusza, z uwagi na nienależyte wykonanie zobowiązania przez wypełnienie weksla in blanco niezgodnie z treścią zawartej umowy na kwotę nieistniejącego zadłużenia, a następnie zbycia go w drodze indosu.

Dowód : pismo z dnia 07 marca 2013 r. k. 63.

Pozwany nie spełnił tego zobowiązania, więc powód wystąpił na drogę sądową.

Powyższy stan faktyczny był bezsporny – sporna pozostawała między stronami ocena prawna. Sąd ustalił ów stan faktyczny w oparciu o przywołane powyżej dowody z dokumentów i zeznań powoda.

Autentyczności ani treści dokumentów strony nie kwestionowały, są one spójne i przedstawiają logiczny, konsekwentny ciąg zdarzeń. Sąd nie widział więc podstaw, by nie dać im wiary.

Zeznania świadków, tj. M. B. oraz J. W. są wiarygodne w tym sensie, że subiektywnie zeznawały one według swojej świadomości i wiedzy. Jednak zeznania te - z wyjątkiem okoliczności zwrotu weksla (k. 145 - M. B.) nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, w tym nie pozwoliły ustalić, że weksel został wypełniony zasadnie. Reszta materiału dowodowego nie pozwoliła uznać tej oceny za prawidłową.

Zeznania powoda W. W. (k.171-174 i k.186-187) są jasne, logiczne i konsekwentne, a ich treść koresponduje z treścią dokumentów zgromadzonych w trakcie postępowania dowodowego. Sąd uznał je za wiarygodne.

Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej, ponieważ uznał, że jego przeprowadzenie jest zbędne. Pozwany nie domagał się tego dowodu, przeciwnie – pełnomocnik pozwanego wniósł o ograniczenie przesłuchania stron do strony powodowej, a sam pozwany wezwany do osobistego stawiennictwa nie stawił się (k. 171 – informacje z protokołu rozprawy).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej jest zasadne w części, tj. co do kwoty 6.414,55 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu.

W pierwszym rzędzie konieczna jest ocena ważności przedmiotowej umowy współpracy w kontekście zasad współżycia społecznego. Powód podniósł nieważność umowy w całości na podstawie art. 3531 k.c. z powodu przekroczenia granic swobody umów. Natomiast według pozwanego umowa jest zgodna z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa, albowiem powód przed podpisaniem umowy z pozwanym zapoznał się z jej warunkami i je zaakceptował, był świadomy konsekwencji niewywiązywania się z postanowień umowy i nie skorzystał z możliwości negocjowania jej warunków.

Art. 3531 k.c. ogranicza swobodę umów z uwagi na sprzeczność jej treści lub celu z prawem, właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego lub zasadami współżycia społecznego. W ocenie Sądu należy podzielić pogląd prezentowany przez stronę powodową, że umowa współpracy jest nieważna w całości z powodu przekroczenia granic swobody umów. Zadaniem systemu prawnego jest zapobieganie negatywnym konsekwencjom zjawiska nierównorzędności stron w społeczeństwie gospodarującym na zasadach rynkowych, a instrumentem tego jest właśnie wyłączenie nieskrępowanej swobody umów w przypadku stwierdzenia, że treść lub cel stosunku prawnego sprzeciwia się właściwości (naturze) stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego. Odnośnie zgodności umowy z zasadami współżycia społecznego podnosi się, że w dziedzinie stosunków zobowiązaniowych, z których znaczna część służy wymianie dóbr i usług, podstawowe znaczenie ma wymóg zapewnienia tzw. słuszności (sprawiedliwości) kontraktowej, rozumianej jako równomierny rozkład uprawnień i obowiązków w stosunku prawnym, czy też korzyści i ciężarów oraz szans i ryzyk związanych z powstaniem i realizacją tego stosunku. Przede wszystkim, choć nie wyłącznie, ocenie z punktu widzenia słuszności kontraktowej podlega stosunek wartości świadczeń w umowach dwustronnie zobowiązujących. O naruszeniu zasad współżycia społecznego w postaci wymogu sprawiedliwości umowy można mówić wówczas, gdy umowa nie jest wyrazem w pełni swobodnie i rozważnie podjętej decyzji, wywołanej tym, że na treść umowy wpłynął brak koniecznej wiedzy jednego kontrahenta, a drugiemu można postawić zarzut złego postępowania, polegającego na wykorzystaniu (świadomym lub wynikającym z niedbalstwa) swojej przewagi (w tym w zakresie wiedzy prawniczej). Zachowanie wymogu zapewnienia słuszności kontraktowej podlega kontroli zarówno ze względu na wartość świadczeń stron umów wzajemnych, jak i równomierności obciążenia obowiązkami i wyposażenia w uprawnienia różnych postaci, w tym np. do wypowiedzenia umowy. Istotna jest tu ocena zapewnienia wzajemności, odpowiedniości i proporcjonalności uprawnień tj. dostosowania ich zakresu do rzeczywistej potrzeby ochrony interesów stron.

Przedmiotowa umowa jako całość, a w szczególności postanowienia dotyczące kar umownych, naruszają zasadę swobody umów wynikającą z art. 3531 k.c. Sposób sformułowania umowy i jej fachowe słownictwo, nadmierne skomplikowanie zapisów, stosowanie systemu odesłań do innych postanowień umowy, zaciemniające przejrzystość treści zobowiązań umownych, umieszczanie postanowień dotyczących kar umownych w różnych niezwiązanych ze sobą miejscach umowy, pozwala na przyjęcie, że pozwany w sposób świadomy korzystał ze swojej przewagi w zakresie wiedzy prawniczej, formułując postanowienia umowy w sposób rażąco niesprawiedliwy i niewspółmierny do obowiązków. Przedmiotowa umowa nie zapewniała minimalnej proporcjonalności uprawnień stron, ponieważ między innymi wyłączała jakiejkolwiek odpowiedzialności pozwanego z tytułu niewykonania umowy, przy jednoczesnym stosowaniu przez pozwanego bardzo wysokich kar za jakiekolwiek naruszenie umowy ze strony powoda. Postanowienia przedmiotowej umowy powiązane są z ciągłym zagrożeniem w postaci rozwiązania umowy przez pozwanego skutkującego obowiązkiem zapłaty bardzo wysokich kar umownych nakładanych na powoda. W tym miejscu nie można pominąć, że pozwany zastrzegł sobie w umowie możliwość żądania jakiegokolwiek zabezpieczenia, w dowolnej wskazanej przez samego siebie formie, wysokości i czasie, a jednocześnie prawo do wglądu we wszelkie dokumenty kontrahenta (§ 12). Prawo to miało służyć ocenie sytuacji finansowej kontrahenta. Poza tym jednak nie wskazano żadnych przesłanek, które uprawniałyby pozwanego do żądania czy to zabezpieczenia, czy wglądu w dokumenty – przesłanka „pogorszenia kondycji” ekonomicznej jest na tyle niedookreślona i ogólna, że w istocie stanowi pozór ograniczenia praw pozwanego co do żądania zabezpieczenia. Tymczasem wgląd we wszelkie dokumenty kontrahenta oznacza dostęp do pełnej bazy danych o jego klientach, kontrahentach, cenach, strategii rynkowej itd., więc może godzić w ochronę tajemnicy handlowej, czy nawet ogólniej, tajemnicę przedsiębiorstwa. Brak uzasadnienia, aby pozwany miał dostęp do pełnej informacji w tym zakresie. Żądanie zaś ustanowienia dowolnego zażądanego zabezpieczenia stawia kontrahenta pozwanego w sytuacji, w której w każdej chwili może być wobec niego wysunięte żądanie ekonomiczne, którego nie będzie w stanie spełnić, co może posłużyć za pretekst do rozwiązania z nim umowy z jego winy, a w konsekwencji nałożenia na niego wysokich kar umownych. Same kary umowne mają rażącą wysokość w kontekście cen usług, których dotyczą (doładowania). Ponadto są one naliczane jako krotność cen sprzętu i to pomimo tego, że po zapłaceniu takiej kary sprzęt ten nie staje się własnością kontrahenta, lecz jest on zobowiązany płacić osobno odszkodowanie za jego bezumowne korzystanie (powoływany wcześniej § 5 ust. 19 umowy). Natomiast w odniesieniu do (...) S.A. umowa nie przewidziała jakichkolwiek kar umownych, ani możliwości rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym z przyczyn leżących po jego stronie (z wyjątkiem obiektywnych okoliczności jak upadłość lub siła wyższa powodująca zaprzestanie wykonywania zobowiązań na okres ponad miesiąca – lecz nie wiązało się to z żadnymi karami).

Analiza postanowień umownych prowadzi do wniosku o rażącej dysproporcji uprawnień stron w zakresie rozwiązania umowy, ograniczenia możliwości zarobkowania przez powoda poprzez zawarcie umowy z innym podmiotem niż pozwany przy braku jakichkolwiek analogicznych ograniczeń dla strony pozwanej odnośnie zawarcia umowy z osobą działającą w tej samej miejscowości i branży co kontrahent, rażącej dysproporcji obowiązków w zakresie przenoszenia praw przez strony oraz w zakresie jednostronnych zmian umowy, wysokiej nierównomierności uprawnień i obowiązków stron w zakresie ujawniania sytuacji wewnętrznej przedsiębiorstwa i ustanawiania zabezpieczeń. Umowa jest skonstruowana w taki sposób, by w stwarzać wrażenie równorzędności stron w przypadku danych uprawnień lub obowiązków, by następnie w rozwinięciu danego punktu całkowicie tę równość przekreślić (vide § 8). Wszystkie te okoliczności świadczą o rażącej dysproporcji uprawnień stron i niezachowaniu elementarnych zasad proporcjonalności świadczeń. Treść umowy została skonstruowana w sposób kształtujący niewspółmierny podział praw i obowiązków między stronami, przeważający w znacznej mierze na korzyść pozwanego.

Powyższe potwierdza ugruntowane tak w doktrynie jak i w orzecznictwie stanowisko, że naruszają zasady współżycia społecznego umowy obligacyjne, które kształtują prawa i obowiązki stron stosunku prawnego w sposób nieodpowiadający słuszności kontraktowej. W szczególności będą to umowy sprzeciwiające się regułom uczciwości i rzetelności profesjonalnej oraz kontrakty rażąco nierównoważnie kształtujące wzajemne prawa i obowiązki (por. wyroki SN z 6 stycznia 1976 r., I CR 713/75, LEX nr 7787 oraz 7 stycznia 1980 r., II CR 464/79, OSN 1980, nr 7-8, poz. 145; uchwała SN (7) z 22 maja 1991 r., III CZP 15/91, OSN 1992, nr 1, poz. 1; uchwała SN (7) z 17 września 1992 r., OSN 1993, nr 3, poz. 24; wyroki SN z: 11 września 2003 r., III CKN 579/01, OSN 2004, nr 10, poz. 167; 8 października 2004 r., V CK 670/03, OSN 2005, nr 9, poz. 162; 23 czerwca 2005 r., II CK 739/04, LEX nr 180871). Nie stoi na przeszkodzie uznaniu nieważności umowy z tej przyczyny okoliczność, że obie strony są przedsiębiorcami. Przeciwnie, kiedy do naruszenia zasad proporcjonalności dochodzi pomiędzy przedsiębiorcami, można mówić o naruszeniu dobrych obyczajów w biznesie (kupieckich). W ocenie Sądu również rzeczywisty cel umowy, a to osiąganie zysku przez jedną tylko ze stron, tj. (...) S.A. przy nałożeniu licznych obowiązków i ograniczeń co do możliwości zarobkowych drugiej strony tj. W. W., nie może skutkować objęciem przedmiotowej umowy ochroną prawną. Powód był bowiem zobowiązany do świadczenia bez względu na to, czy sam osiągnąłby jakikolwiek zysk, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek ryzyka ekonomicznego nałożonego na pozwanego (co wynika m. in. z § 4 ust. 5 czy § 6 ust. 4 umowy). W tym zakresie nie sposób również nie zauważyć stanowiska pozwanego wyrażonego w sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 92-94), w którym odwołał się on do charakteru branży w jakiej prowadzi działalność gospodarczą tj. sprzedaży telekodów, a zwłaszcza panującej na tym rynku konkurencji. Powyższe, a także konieczność poniesienia „olbrzymich” wydatków na budowę systemu sprzedaży spowodowało według pozwanego, że umowy zawierane przez (...) S.A. z partnerami zawierają postanowienia o karach umownych, które naliczane są w przypadku rezygnacji kontrahenta ze współpracy przed umówionym terminem. W ocenie Sądu jednak, chociaż zapisy o karach umownych są powszechnie stosowane w obrocie gospodarczym, to w okolicznościach rozpoznawanej sprawy należy uznać, że zastrzeżenie kar umownych w takim kształcie, jak to uczyniono, przy jednoczesnym obciążeniu powoda licznymi obowiązkami spowodowało, że to na niego w rzeczywistości zostało przerzucone ryzyko przedsięwzięcia gospodarczego pozwanego, a wręcz, że kary umowne mogły być potencjalnie źródłem większego zysku, niż wykonanie kontraktu (uwzględniając przeciętną znaną na rynkku cenę doładowań oraz opłatę za gotowość do hostingu). To zaś z pewnością jest sprzeczne nie tylko z zasadami współżycia społecznego, ale też z "naturą stosunku" polegającego na współpracy przedsiębiorców.

W świetle powyższego Sąd doszedł do przekonania, iż przedmiotowa umowa w całości jest nieważna, albowiem stoi w rażącej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, a także narusza dobre obyczaje handlowe poprzez rażąco nieproporcjonalny podział praw i obowiązków (finansowych i niefinansowych) pomiędzy stronami umowy.

Skoro zaś umowa jest nieważna, to nie było podstaw do wypełnienia weksla.

Należy podkreślić, że nawet gdyby przyjąć, iż umowa z dnia 24 marca 2009 r. byłaby w jakiejś części ważna (vide § 15 ust. 4 umowy), to weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją. Nie było podstaw do naliczenia kar umownych przez pozwanego z uwagi na rozwiązanie umowy z przyczyn leżących po stronie powoda, albowiem to nie powód ją rozwiązał, ani nie uczynił tego pozwany z przyczyn leżących po stronie powoda. Pozwany dokonał tego jednostronnie i bez zachowania wymaganej formy.

Odnosząc się pisma z dnia 05 stycznia 2010 r., w którym powód zwrócił się z prośbą o rozwiązanie umowy współpracy, należy wskazać, iż w ocenie Sądu nie było to wypowiedzenie (mimo odmiennej oceny zaprezentowanej przez powoda w pozwie, na potrzeby postępowania). Treść tego pisma zawiera jedynie propozycję, wniosek (prośbę), a nie wypowiedzenie. Nie można zabronić stronom, nawet posiadającym już ustalony stosunek umowny, aby składały sobie propozycje dotyczące jego zmiany. Skoro pozwany nie godził się na rozwiązanie umowy, co stwierdził w piśmie z dnia 02 lutego 2010 r. to powinien jedynie odpowiedzieć na wniosek powoda odmownie. Mógł też (i to uczynił) pouczyć go o tym, że rozwiązanie umowy w inny sposób, niż w niej przewidziano, będzie skutkowało określonymi karami umownymi. Nie miał natomiast podstaw do żądania podpisania ugody, ani tym bardziej do żądania przedłużenia umowy oraz uznania długu wynikłego z kar umownych, których jeszcze na powoda nie nałożył, a jedynie nimi zagroził.

Pozwany powołał się jednak na okoliczność, że ostatecznie przyczyną rozwiązania umowy było to, iż powód nie przedłożył dokumentów oraz nie ustanowił zabezpieczenia. W istocie jednak pozwany nie skonstruował konkretnych żądań wobec powoda. Nie wskazał, jakie dokumenty ma mu powód przedstawić (określenie „dokumenty finansowe” jest ogólne, a nie konkretne), ani w jakiej wysokości zabezpieczenie ma ustanowić. Tak określone żądanie pozwanego wskazuje, iż zostało ono zamieszczone w wezwaniu skierowanym do powoda tylko po to, aby służyło jako pretekst do rozwiązania umowy z przyczyn leżących po jego stronie. Pozwanemu nie chodziło o konkretne informacje ani określone zabezpieczenie, a o to, by wykreować obowiązek, którego niewykonanie przez kontrahenta (wysoce prawdopodobne, wobec braku konkretyzacji wezwania) umożliwi rozwiązanie umowy z przyczyn leżących po stronie tego kontrahenta.

Skoro nie było konkretnego obowiązku, to nie było podstaw do rozwiązania umowy z powodu jego niewykonania, tym bardziej, że powód zapłacił zaległe faktury przed terminem wskazanym w piśmie pozwanego z dnia 02 lutego 2010 r. Zatem, w myśl tego pisma, nie było podstaw do uznania, iż umowa współpracy została rozwiązana przez (...) S.A. ze względu na przyczynę leżącą po stronie partnera. Ponadto, sam powód oświadczył, że wobec stanowiska pozwanego, który nie godzi się na rozwiązanie umowy ze skróconym terminem wypowiedzenia, chce kontynuować współpracę. Stanowisko powoda potwierdza także fakt opłacenia przez niego przedmiotowych faktur wraz z żądanymi przez pozwanego odsetkami, a ponadto wola odbioru zwróconego wcześniej (i przyjętego przez pozwanego) terminala.

Ponadto, zdaniem Sądu, pismo pozwanego z dnia 02 lutego 2010 r. w ogóle nie stanowi wypowiedzenia umowy. W istocie nie zawiera ono oświadczenia woli pozwanego w tym przedmiocie. Zawiera jedynie informację, że jeżeli powód nie wykona określonych czynności, to pismo będzie skutkować „rozwiązaniem umowy bez dodatkowego wezwania oraz bez dodatkowego oświadczenia w tym zakresie” – a więc w istocie bez złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu. Do tego zaś pozwany nie miał prawa tym bardziej, że rozwiązanie umowy zawartej na piśmie powinno nastąpić na piśmie (art. 77 § 2 k.c.), a nie jako dorozumiany skutek innej czynności, np. wezwania do zapłaty. Nie jest to więc skutecznie sformułowane oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy. Ponadto oświadczenie o rozwiązaniu umowy powinno być złożone w momencie, kiedy zaszły już przesłanki do jego złożenia, a nie dowolnie wcześniej.

Wreszcie, Sąd zauważył, że w dacie złożenia pisma z 02 lutego 2010 r. powód pozostawał w opóźnieniu z zapłatą dwóch faktur, co teoretycznie mogłoby stanowić podstawę rozwiązania umowy. Z tej podstawy pozwany jednak nie skorzystał, a potem stan opóźnienia ustał, podstaw do wypowiedzenia zatem nie było. Należy też wskazać, że przez kolejne miesiące pozwany przyjmował wpłaty od powoda z tytułu gotowości do hostingu terminala i karty SIM. Dopiero po pewnym okresie, bez oświadczenia o rozwiązaniu umowy, uzupełnił weksel. W świetle powyższych rozważań, należało uznać, że uczynił to bezpodstawnie, ponieważ po pierwsze, umowa była nieważna, i to w całości, a po drugie, nie dochował nawet przesłanek formalnie określonych w tej umowie.

Nieważność umowy jest sama w sobie przesłanką wystarczającą do ustalenia bezpodstawności wystawienia weksla, który następnie został zbyty w drodze indosu. Oceniając jednak działanie stron, nie można pominąć i tego, że przez pewien czas strony postępowały tak, jakby umowa je łączyła i miały ją za wiążącą. Należy zatem uznać, że niedochowanie zasad dotyczących próby rozwiązania tej – jak się ostatecznie okazało nieważnej – umowy jest przejawem złej woli.

Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282, ze zm.), osoby, przeciw którym dochodzi się praw z wekslu, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika. Wobec tego pozwany dokonując indosu weksla wykreował abstrakcyjny stosunek prawny, przeciwko któremu powód nie mógł się bronić zarzutami o wypełnieniu weksla niezgodnie z deklaracją wekslową. Zarzuty te powodowi przeciwko indosatariuszowi nie przysługiwały. Wobec konieczności wykupu indosowanego weksla, wystawionego bezprawnie, powód poniósł szkodę w wysokości odpowiadającej kwocie, za jaką musiał weksel ten wykupić. Szkodę należy przy tym definiować, w tym wypadku, jako stratę w postaci umniejszenia aktywów tj. zasobów pieniężnych (art. 361 § 2 k.c., por. Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia Zobowiązania, t. 1, W. 2007 r., s. 73-75). Zaistniało zatem zdarzenie, z którym ustawa wiąże obowiązek naprawienia szkody, w postaci dokonania indosu weksla wystawionego bezpodstawnie. Powód wykupił ten weksel, doznając szkody. Między zdarzeniem tym a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Konieczność wykupu bezpodstawnie wypełnionego weksla jest normalnym następstwem tego, że weksel taki został zbyty, ponieważ zobowiązanie w stosunku do nabywcy weksla ma charakter abstrakcyjny, a zatem dłużnik wekslowy faktycznie staje się dłużnikiem indosatariusza, mimo że nie był dłużnikiem indosanta. A zatem, zachowanie pozwanego polegające na bezprawnym wykreowaniu stosunku prawnego i tym samym wymuszenie na powodzie spełnienia zobowiązania, jest zachowaniem zawinionym, którym pozwany wyrządził powodowi szkodę.

Ponadto, stosunek prawny między dłużnikiem i wierzycielem wekslowym ma charakter samodzielny w odniesieniu do stosunku podstawowego, który legł u podstaw wystawienia weksla in blanco. Stosunek umowny stworzony poprzez wystawienie weksla in blanco i wypełnienia deklaracji wekslowej istnieje niezależnie od stosunku podstawowego i jego ważności. Jednak wykonanie umowy wynikającej z wystawienia deklaracji wekslowej musi się odbywać z uwzględnieniem stanu prawnego odnoszącego się do stosunku podstawowego. Strony stosunku wekslowego obejmują swoją wolą jego funkcję zabezpieczającą. Wygaśnięcie lub – jak w sprawie niniejszej – nieważność stosunku podstawowego powoduje, że wierzyciel wekslowy nie ma prawa dochodzić wierzytelności wekslowej. Dotyczy to jednak tylko pierwszego wierzyciela, natomiast jak powiedziano, nie odnosi się do indosatariusza. Podsumowując, wypełnienie weksla in blanco i dalej jego zbycie stanowi nienależyte wykonanie umowy objętej deklaracją wekslową, jeśli umowa dla której ustanowiono zabezpieczenie w postaci weksla, okazała się nieważna (art. 471 k.c.).

Zarzut pozwanego, iż powód uznał swój dług wobec niego poprzez wykup weksla i tym samym zapłatę kary umownej, nie zasługuje na uwzględnienie. Po pierwsze, o czym była mowa, pozwany wykreował istniejące zobowiązanie abstrakcyjne. Powód nie uznał długu wobec pozwanego, lecz jedynie spełnił rzeczywiste zobowiązanie, mając świadomość, że wobec indosatariusza nie może się bronić okolicznością bezprawnego wystawienia weksla. Na marginesie należy zaznaczyć, że zapłata długu nie stanowi uznania długu. Stanowi ona jedynie tzw. uznanie niewłaściwe. Uznanie niewłaściwe jest przyznaniem przez dłużnika wobec wierzyciela istnienia długu, jest więc oświadczeniem wiedzy, a nie woli dłużnika (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1997 r., II CKN 46/97, OSNC 1997/10/143, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Ł. z dnia 28 listopada 2013 r. I ACa 684/13 Lex nr 1416110). Jak powiedziano, powód miał świadomość, że jest dłużnikiem indosatariusza, a to ze względu na dyspozycję art. 17 ustawy - Prawo wekslowe.

O obowiązku zapłaty odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty należności głównej Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c., stanowiącym, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, a jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Ponadto w myśl art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W ocenie Sądu, roszczenia powoda w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych od dnia 12 marca 2013 r. nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem brak jest dowodu doręczenia pozwanemu pisma z dnia 07 marca 2013 r. wzywającego go do zapłaty. Do pozwu przedłożono jedynie potwierdzenie nadania przedmiotowego pisma w dniu 08 marca 2013 r. Wobec tego, pierwszą niebudzącą wątpliwości datą, iż pozwany otrzymał niniejsze wezwanie jest jego pismo z dnia 18 kwietnia 2013 r. Zatem zasadne było zasądzenie odsetek ustawowych od dnia kolejnego, tj. 19 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty, albowiem wcześniejszej daty nie wykazano.

Punkt II wyroku zawiera zatem orzeczenie o oddaleniu powództwa, co obejmuje część roszczenia o odsetki od kwoty głównej (za okres od 12 marca 2013 r. do 18 kwietnia 2013 r.).

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie III wyroku na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., powód bowiem uległ pozwanemu tylko co do nieznacznej części roszczenia, a mianowicie co do naliczania odsetek za okres od 12 marca 2013 r. do 18 kwietnia 2013 r. W związku z tym Sąd orzekł, że na pozwanym ciąży obowiązek zwrotu stronie powodowej całości kosztów procesu. Na kwotę tych kosztów złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł oraz opłata sądowa od pozwu w wysokości 250,00 zł. Koszt wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powoda będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 491).

W punkcie IV sentencji wyroku w oparciu o art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1025, ze zm.) nakazano zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. kwotę 71,00 zł tytułem nadpłaconej opłaty sądowej od pozwu, albowiem powód uiścił opłatę sądową w kwocie 321,00 zł, a zgodnie z art. 28 pkt 3 powołanej ustawy zobowiązany był uiścić kwotę 250,00 zł.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.