Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 459/16

POSTANOWIENIE

Dnia 17 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

:

SSA Elżbieta Borowska (spr.)

Sędziowie

:

SA Jadwiga Chojnowska

SO del. Dariusz Małkiński

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. L.

przeciwko B. L.

o rozwiązanie umowy dożywocia

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży

z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. akt I C 67/15

p o s t a n a w i a :

1.podjąć zawieszone postępowanie;

2. uchylić wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z dnia 30 czerwca 2015 r. w sprawie I C 67/15 w punktach I, III i IV i umorzyć postępowanie w sprawie.

(...)

UZASADNIENIE

J. L. wniosła o rozwiązanie umowy dożywocia zawartej w dniu 21 sierpnia 1995 r. między J. i E. małżonkami L. a ich synem B. L. sporządzonej w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej notariusz W. W. w Ł. rep. A nr (...), której przedmiotem jest zabudowane gospodarstwo rolne położone w gminie Ł., powiat (...) województwo (...), składające się z działek: nr (...) o pow. 0,99 ha, nr(...) o pow. 0,31 ha, nr(...)o pow. 0,25 ha i nr(...) o pow. 0,39 ha – położonych w obrębie S., nr (...) o pow. 2,16 ha położonej w obrębie S., nr(...) o pow. 2,74 ha położonej w obrębie P. oraz nr (...) o pow. 0,33 ha i nr (...)o pow. 0, (...) położonych w obrębie S., dla którego w Sądzie Rejonowym w Łomży Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta numer (...) w zakresie udziału w wysokości 1/2 części prawa własności.

B. L. , reprezentowany przez ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego kuratora adw. A. A., wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2015 r. Sąd Okręgowy w Łomży rozwiązał umowę dożywocia zawartą 21 sierpnia 1995 r. między J. L. i E. L. a B. L., sporządzoną w formie aktu notarialnego w Kancelarii Notarialnej notariusz W. W. w Ł. rep. A nr (...), której przedmiotem jest zabudowane gospodarstwo rolne położone w gminie Ł., powiat (...) województwo (...), składające się z działek: nr (...) o pow. 0,99 ha, nr (...) o pow. 0,31 ha, nr (...) o pow. 0,25 ha i nr (...)o pow. 0,39 ha – położonych w obrębie S., nr (...)o pow. 2,16 ha położonej w obrębie S., nr (...) o pow. 2,74 ha położonej w obrębie P. oraz nr (...) o pow. 0,33 ha i nr (...)o pow. 0, (...) położonych w obrębie S., dla którego w Sądzie Rejonowym w Łomży Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta numer (...) - w zakresie odnoszącym się do udziału J. L. w wysokości 1/2 części oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Apelację od tego wyroku wniósł kurator pozwanego, który kwestionując rozstrzygniecie Sądu I instancji, domagał się jego zmiany i oddalenia powództwa.

W dniu(...) zmarła J. L., w związku z czym Sąd Apelacyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 29 października 2015 r., na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie, które następnie podjął z urzędu postanowieniem z dnia 17 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania bądź to na skutek tego, że wydanie wyroku stało się zbędne, bądź też z tej przyczyny, że wydanie wyroku okazało się niedopuszczalne. Przepis ten nakłada więc na sąd obowiązek uwzględnienia z urzędu tych wszystkich okoliczności, które stanowią przeszkodę merytorycznego rozpoznania sprawy.

Z taką też sytuacją mamy miejsce w rozpoznawanej sprawie, w której wraz ze śmiercią powódki J. L., wygasło prawo domagania się rozwiązania umowy dożywocia. Należy zauważyć, że nieodłączną cechą umowy dożywocia są zastrzeżone w niej wyłącznie dla dożywotnika gwarancje w zakresie utrzymania i spędzenia reszty życia w godziwych warunkach. Wynikające z umowy i z ustawy obowiązki zobowiązanego (nabywcy nieruchomości) są więc jednoznacznie adresowane. Odpowiadające tym obowiązkom uprawnienia dożywotnika przybierają zatem postać praw przynależnych tylko jemu i tylko przez wzgląd na jego interes osobisty ustawodawca dopuścił możliwość rozwiązania umowy dożywocia.

Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów - zasada prawną z dnia 16 marca 1970 r. (III CZP 112/69), stwierdził, iż roszczenie dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości, który po wytoczeniu powództwa o rozwiązanie umowy o dożywocie (art. 913 § 2 k.c.) zmarł przed zakończeniem tego postępowania, nie przechodzi na jego spadkobiercę. ( OSNC 1971/1/1). W związku z tym prawo dożywocia nie może być dziedziczone, w tym również i roszczenia wynikające z tego prawa - mianowicie przewidziane w art. 913 § 2 k.c. roszczenie dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości o rozwiązanie umowy o dożywocie (art. 922 § 2 k.c.). Z braku ustawowego uregulowania nie jest to także, prawo które przechodzi „na oznaczone osoby” w rozumieniu powołanego przepisu.

Z tych też względów, Sąd Apelacyjny zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 386 § 3 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w sprawie.

(...)

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13