Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

T. S. (1) został obwiniony o to, że będąc użytkownikiem pojazdu marki A. o numerze rejestracyjnym (...) wbrew obowiązkowi w dniu 17 lutego 2015 roku nie wskazał na żądanie Straży Miejskiej w P. komu powierzył w/w pojazd do kierowania lub używania w dniu 3 grudnia 2014 roku około godz. 9:30 na ulicy (...) w P. tj. o wykroczenie z art. 96 § 3 kw w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. z 2005 r. Dz. U z 2012 r, poz. 1137)

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 13 stycznia 2016 roku w sprawie VII W 620/15:

1. obwinionego T. S. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 96 § 1 kw w zw. z art. 96 § 3 kw wymierzył obwinionemu karę grzywny w kwocie 200 ( dwieście) złotych;

2. zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 ( sto ) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 30 ( trzydzieści ) złotych tytułem opłaty

Apelację od powyższego wyroku wniósł obwiniony.

Z treści apelacji wynika, iż wywiedziona ona została z podstawy art. 438 pkt 1,2i 3 kpk i wyrokowi zarzuciła naruszenie prawa materialnego oraz przepisów prawa procesowego, a także błąd w ustaleniach faktycznych, mających wpływ na treść rozstrzygnięcia (dotyczące swobodnej i niepełnej oceny dowodów, jak i treści uzasadnienia wyroku).

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionego oraz zwrot poniesionych kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia powstały podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez odstąpienie od wymierzenia T. S. (2) kary za zarzucony czyn.

Wbrew stanowisku zaprezentowanemu w apelacji ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa obwinionego w zakresie zarzucanego mu wykroczenia są prawidłowe i zgodne z całokształtem okoliczności sprawy.

Sąd pierwszej instancji kierując się prawem swobodnej oceny dowodów poczynił ustalenia takie, które nie mogą być uważane za błędne, dowolne, niepełne i sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Bezspornym wobec ujawnionych w sprawie dowodów jest, że T. S. (1) składając Straży Miejskiej w P. wyjaśnienie nie wskazał osoby kierującej pojazdem marki A. o nr rej (...) w dniu 3 grudnia 2014 roku, a w istocie w ogóle zignorował tej treści wezwanie. W piśmie tym, skierowanym do Staży Miejskiej w dniu 17 lutego 2015 roku skupił swą argumentację na dowiedzeniu faktu, że pojazd był zaparkowany prawidłowo.

Słusznie obwiniony wskazuje, iż obowiązkiem sądu jest dotarcie do prawdy i ustalenia faktów, co uczynił, w ocenie sądu odwoławczego, prawidłowo sąd meriti w niniejszej sprawie. W istocie treść oświadczenia, jakie złożył obwiniony to zatajenie posiadanej wiedzy o imionach i nazwiskach osób, które mogły prowadzić przedmiotowy pojazd.

Podkreślić należy, że obwiniony stoi pod zarzutem popełnienia wykroczenia z art. 96 § 3 kw w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym, nie zaś pod zarzutem z art. 92 § 1 kw dotyczącego niepodporządkowania się znakowi drogowemu „B-36”- zakaz zatrzymywania się. Apelacja obwinionego natomiast w całości skupia się na okoliczności, iż pojazd był zaparkowany prawidłowo. Faktycznie z treści opinii biegłego sądowego sporządzonej w sprawie IV Ka 339/15, załączonej na żądanie obwinianego wynika, że w dacie zarzucanego czynu kierujący samochodem A. o nr rej. (...) mógł zatrzymać pojazd na przedmiotowym odcinku drogi nie popełniając wykroczenia drogowego w postaci nie stosowania się do znaku drogowego pionowego „B- 36”. Pamiętać jednak należy, iż T. S. (1) nie stanął w niniejszej sprawie pod zarzutem popełnienia wykroczenia z art. 92 § 1 kw dotyczącego niepodporządkowania się znakowi drogowemu, co byłoby dopiero rozważane w postępowaniu skierowanym przeciwko osobie która zaparkowała przedmiotowy pojazd.

Mając na uwadze wszystkie okoliczności sprawy wskazać należy, iż zachowanie sprawcze określone w art. 96 § 3 kw , pod którym zarzutem stanął obwiniony w niniejszym postepowaniu, polega na niewskazaniu wbrew obowiązkowi, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie i słusznie sąd meriti uznał, iż zachowanie obwinionego wypełniło dyspozycję art. 96 § 3 kw w zw. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym.

Pojazd marki A. o nr rej (...) zarejestrowany jest co prawda na żonę obwinionego. Jednakże z treści złożonego przez nią oświadczenia wynika, że to obwiniony jest jedynym faktycznym użytkownikiem pojazdu. Jako dysponent pojazdu, wezwany do wskazania osoby która kierowała pojazdem w tym konkretnym dniu, winien wskazać na żądanie Straży Miejskiej osobę , która kierowała bądź użytkowała pojazd i poddać się rygorom procedury przewidzianej dla tego typu sytuacji.

Z formalnego punktu widzenia w pełni uprawnione jest twierdzenie sadu I instancji, że obwiniony swym zachowaniem wypełnił znamiona występku art. 96 § 3 kw w zw. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym.

Przepis art. 96 § 3 kw umieszczony jest w Kodeksie wykroczeń w rozdziale o Wykroczeniach przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji. Ratio legis tej regulacji sprowadza się do sytuacji, w której żądanie uprawnionego organu do wskazania osoby, której powierzony został pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, związany jest z uprzednią sytuacją popełnienia występku przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji. Regulacja zamieszczona w art. 96 § 3kw wzbudzała wątpliwości jako wprowadzająca swoisty obowiązek denuncjacji. Legalność i konstytucyjność regulacji została potwierdzona w treści orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Europejskiego Trybunał Prawa Człowieka oraz potwierdzona w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Istota przepisu sprowadza się do sankcjoowania zachowania polegającego na niewskazaniu na żądanie uprawnionego organu, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie i żądanie takie jest uprawnione w sytuacji, gdy doszło do popełnienia występku przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji.

Sąd odwoławczy dostrzega okoliczność, że obwiniony działał w subiektywnym przeświadczeniu swoich racji, że pojazd użytkowany przez niego był prawidłowo zaparkowany. W miejscu, w którym zaparkowany był pojazd marki A. o nr rej (...) znajdowało się sporne oznaczenie, którego umiejscowienie wzbudzało wątpliwości interpretacyjne. Dyrektor Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta stanął na stanowisku, że widoczny znak „B- 36” umieszczony został w intencji wskazania zakazu zatrzymywania się i postoju po stronie wschodniej ulicy. Z wspomnianej opinii biegłego sporządzonej w sprawie IV Ka 339/15 wynika, że kierujący samochodem A. o nr rej. (...) mógł zatrzymać pojazd na przedmiotowym odcinku drogi nie popełniając wykroczenia drogowego w postaci nie stosowania się do znaku drogowego pionowego „B- 36”.

Ponieważ zgodnie z obowiązująca zasadą, że w razie wystąpienia wątpliwości trzeba je tłumaczyć na korzyść obwinionego w świetle materiału dowodowego, gdyż sąd meriti w sposób kategoryczny podnoszonych przez skarżącego spornych kwestii nie badał, powołał się jedynie na wcześniejsze wyroki wydane w sprawach o wykroczenia, a w świetle argumentacji, która została powołana w apelacji, jak i znajduje potwierdzenie w aktach spraw załączonych za żądanie obwinionego występują wątpliwości, czy w zaistniałym układzie Straż Miejska posiadała legitymację, aby wdrożyć procedurę sankcjonowaną treścią art. 96 § 3 kw sąd odwoławczy z uwagi na te wątpliwości, brak możliwości jednoznacznego stwierdzenia, że obwiniony dopuścił się wykroczenia z art. 92 § 1 kw uznał, że należy w sprawie odstąpić od wymierzenia kary.

W sprawie nie można było wobec obwinionego wydać wyroku uniewinniającego, gdyż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z formalnego punktu widzenia T. S. (3) swym zachowaniem wypełnił znamiona występku art. 96 § 3 kw w zw. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym. W rozpoznawanej sprawie zaś nie stanął on pod zarzutem dokonania występku z art. 92 § 1 kw, a wobec takiego stanu faktycznego w głównej mierze skupiają się zarzuty i twierdzenia apelanta.

Już tylko na marginesie wskazać należy, że udowodnienie zachodzi wówczas, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzeniu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny. Wymóg udowodnienia należy jednak odnosić tylko do ustaleń niekorzystnych dla obwinionego, ponieważ on sam korzysta z domniemania niewinności, a nie dające się usunąć wątpliwości tłumaczy się na jego korzyść .

Najmniejsze wątpliwości powodują, iż dany fakt nie może być uznany za udowodniony, a więc nie stanowi ustalenia faktycznego, które może być podstawą rozstrzygnięcia. Nieuprawdopodobnienie dowodzonej tezy nie może działać na niekorzyść obwinionego, albowiem może on być uznany winnym jedynie po udowodnieniu mu sprawstwa i winy.

Inna więc byłaby sytuacja procesowa obwinionego, gdyby na żądanie Straży Miejskiej wskazał osobę kierującą pojazdem i ewentualnie przedstawił argumenty treści takiej, jakie prezentuje w przedmiotowym postępowaniu.

Dlatego też w powyższym zakresie należało zmienić zaskarżony wyrok.

Na podstawie przepisów powołanych w sentencji orzeczenia sąd odwoławczy zwolnił obwinionego od opłaty za obie instancji i wydatków poniesionych w sprawie przez Skarb Państwa.