Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Lidia Haj

Protokolant: st. prot. Justyna Machulak

przy udziale Magdaleny Woronieckiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2015 roku, sprawy

J. S.

s. H. i K. z d. B.

ur. (...)w N.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 4 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 21 maja 2015r. sygn. akt II K 366/15/S

I.  zaskarżony wyrok zmienia:

1.  w punkcie I poprzez wyeliminowanie: z podstawy skazania przepisów art. 244 kk i art. 11 § 2 kk, a z podstawy wymiaru kary przepisu art. 11 § 3 kk;

2.  w punkcie V jako postawę prawną wydanego tu orzeczenia wskazuje przepis art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 roku o opłatach w sprawach karnych Dz.U. Nr 49 z 1983, poz. 223 z późn. zm.;

II.  w pozostałym zakresie przedmiotowy wyrok utrzymuje w mocy i zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 260 zł (dwieście sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

SSO Lidia Haj

Sygn. akt IV Ka 819/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział IV Karny Odwoławczy

z dnia 02 listopada 2015 r. Sygn. akt IV Ka 819/15

J. S. oskarżony został o to, że w dniu 25 grudnia 2014 r. w K., znajdując się w stanie nietrzeźwości przy stwierdzonej w kolejnych badaniach zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu odpowiednio 0,46 mg/l i 0,45 mg/l, prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny w postaci samochodu marki K. o nr rej. (...) będąc wcześniej prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 29 października 2013 r. sygn. akt: (...) wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. (...), wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 17 marca 2011 r. sygn. (...) oraz nie zastosował się do orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 29 października 2013 r. sygn. akt: (...) zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, tj. o przestępstwo z art. 178a § 4 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie w wyroku z dnia 21 maja 2015 r. Sygn. akt II K 366/15/S, orzekł w tym przedmiocie następująco;

I.  uznaje oskarżonego J. S. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, stanowiącego występek z art. 178a § 4 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za czyn ten na mocy art. 178a § 4 kk przy zastosowaniu art. 11 § 3 kk wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat;

III.  na mocy art. 71 § 1 kk wymierza oskarżonemu karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych, na mocy art. 33 § 3 kk ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

IV.  na mocy art. 42 § 2 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 (osiem) lat;

V.  na podstawie art. 624 kpk zwalnia oskarżonego od obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w niniejszej sprawie.

Apelację od wyroku wniósł oskarżony.

Skarżący zarzucając zbyt surowy wymiar kary w stosunku do popełnionego czynu, wnosił o wydanie orzeczenia refomatoryjnego i orzeczenie kary uzgodnionej przez oskarżonego z prokuratorem lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje;

Zarzut apelacji oskarżonego na uwzględnienie nie zasługiwał, natomiast przeprowadzona przez Sąd Odwoławczy kontrola prawidłowości zaskarżonego orzeczenia, z urzędu ponad zakres i podniesiony zarzut skargi, skutkowała częściową zmianą zaskarżonego wyroku, w sposób wskazany w treści wyroku Sądu odwoławczego.

W ocenie Sądu Odwoławczego poczynione przez Sąd I instancji ustalenia stanu faktycznego są prawidłowe i posiadają oparcie w swobodnie ocenionym materiale dowodowym.

Oceny takiej nie można było już jednak odnieść do zastosowanej przez Sąd a quo kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu zachowania polegającego na tym, że w dniu 25 grudnia 2014 r. w K., znajdując się w stanie nietrzeźwości przy stwierdzonej w kolejnych badaniach zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu odpowiednio 0,46 mg/l i 0,45 mg/l, prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny w postaci samochodu marki K. o nr rej. (...) będąc wcześniej prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 29 października 2013 r. sygn. akt: (...), wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 14 lipca 2011 r. sygn. (...), wyrokiem Sądu Rejonowego (...)z dnia 17 marca 2011 r. sygn.(...) oraz nie zastosował się do orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 29 października 2013 r. sygn. akt: (...) zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.

Tak ustalone zachowanie się oskarżonego, Sąd I instancji zakwalifikował błędnie, jako występek z art. 178a § 4 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Sąd I instancji niezasadnie dla wsparcia swojego stanowiska odnośnie zastosowanej kumulatywnej kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonego odwołał się do postanowienia SN z dnia 26.08.2004r.I KZP 11/04 OSNKW 2004/7-8/84,w którym orzeczono, iż prowadzenie w stanie nietrzeźwości pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, wbrew wcześniej orzeczonemu zakazowi prowadzenia takiego pojazdu, stanowi jeden czyn, wypełniający znamiona przestępstwa określonego w art. 178a § 1 k.k. i art. 244 k.k.

Pogląd ten oczywiście słuszny na gruncie stanu prawnego w zakresie regulacji art.178a §1 kk obowiązującej w dacie wydawania przedmiotowego judykatu, stracił swą aktualność, gdyż z dniem 1 lipca 2010 roku, na mocy art. 1.ust.9 ustawy z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2010.40.227.)w art. 178a dodano § 4 w brzmieniu:, Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.".

Ukształtowane następnie w kwestii relacji art. 178a § 4 kk in fine i art. 244 k.k. oraz możliwości przyjęcia kumulatywnego zbiegu tych przepisów ustawy orzecznictwo w sposób jednolity przyjęło, że między art. 178a § 4 k.k. in fine a art. 244 k.k. nie zachodzi kumulatywny zbieg przepisów ustawy w rozumieniu art. 11 § 2 k.k. Znamiona art. 244 k.k. w pełni, bowiem zawierają się w znamionach czynu stypizowanego w art. 178a § 4 k.k.( postanowienie SN z dnia z dnia 19 stycznia 2012 r. I KZP 22/11 OSNKW 2012/1/6,wyrok SN z dnia 8 października 2013 r. III KK 229/13 LEX nr 1375214, wyrok SN z dnia 16 stycznia 2014 r.V KK 213/13, LEX nr 1418900, KZS 2014/6/28).

W realiach niniejszej sprawy, opis czynu zabronionego zawarty w znamionach art. 244 k.k. - w zakresie dotyczącym niestosowania się przez oskarżonego do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów, zawiera się w znamionach art. 178a § 4 k.k. - w części opisującej prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości w okresie obowiązywania orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia takich pojazdów, w związku ze skazaniem za przestępstwo. W konsekwencji zachowania naruszającego treść art. 178a § 1 k.k. w sytuacji, gdy oskarżony nadto nie zastosował się do orzeczonego środka karnego, opisanego wyżej i jednocześnie był wcześniej prawomocnie skazany m.in. za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, doszło do zbiegu podstaw stosowania § 4 art. 178a k.k, co jest dopuszczalne.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Odwoławczy z urzędu na podstawie art.455 kpk zmienił zaskarżony wyrok w pkt. I poprzez wyeliminowanie z podstawy prawnej skazania przepisów art.244 kk i art.11§2 kk, a z podstawy wymiaru kary art.11§ 3 kk. Modyfikacji tej dokonano bez zmiany ustaleń stanu faktycznego i nie pogorszając wskutek tego sytuacji prawnej oskarżonego(art.455kpk).

Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku z urzędu ujawniła również, że Sąd I instancji powołał w pkt. V wyroku błędnie, jako podstawę rozstrzygnięcia o zwolnieniu oskarżonego od obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych przepis art.624 kpk, zamiast prawidłowo art.624§ 1 kpk oraz nie powołał art.17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych Dz.U Nr 49 z 1983 poz. 223 z późn.stanowiącego podstawę prawną zwolnienia oskarżonego od opłat, o czym Sąd w pkt.V też orzekł. Powyższe skutkowało koniecznością częściowej zmiany orzeczenia również w tym zakresie poprzez wskazanie prawidłowej podstawy prawnej tego rozstrzygnięcia.

Sąd Odwoławczy nie podzielił zarzutu apelacji oskarżonego, stojącego na stanowisku, że wymierzona mu kara nosi znamiona kary rażąco niewspółmiernie surowej.

Kontrola odwoławcza prowadzi do wniosku, że wymiar orzeczonej oskarżonemu kary mieści się w dyrektywach określonych w art. 53 § 1 kk i nie nosi ona znamion rażącej niewspółmiernie surowości.

Warto zauważyć, że Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt II AKa 82/10 słusznie wskazał, że ,,ustawodawca obostrzył pojęcie "niewspółmierności kary", uzasadniającej zmianę orzeczenia o karze w ramach czwartej podstawy odwoławczej, zawężającym znamieniem "rażącej" po to, by pewne różnice w ocenie łagodności lub surowości kary między sądem a stroną skarżącą (skądinąd naturalne) nie prowadziły w każdym takim wypadku do zmiany w drugiej instancji wysokości kary, a nawet do wnoszenia odwołania od oceny sądu pierwszej instancji. Pojęcie "rażącej niewspółmierności" zostało sprecyzowane w praktyce, w tym przez Sąd Apelacyjny w Krakowie, jako różnica "wyraźna", "bijąca w oczy" czy "oślepiająca" (wyroki z KZS 4/96 poz. 42, 10/00 poz. 37, 1/01 poz. 32, 10/05 poz. 32, 12/06 poz. 28, 11/08 poz. 64 i wyroki innych sądów przytoczone w notce do orzeczenia ostatnio tu wymienionego)”.

Artykuł 53 § 1 kk zawiera cztery dyrektywy sądowego wymiaru kary. Zgodnie z powołanym przepisem kara musi być współmierna do stopnia winy sprawcy oraz do stopnia społecznej szkodliwości czynu. Kara ma być, więc zasłużona. Ma ona również spełniać cele prewencji indywidualnej oraz prewencji ogólnej (kara celowa).

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił stopień winy i stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu przestępstwa, a wymierzona oskarżonemu kara równoważy stopień jego winy i stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu przestępstwa. Jest więc karą zasłużoną. Spełni też cele w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej.

Jak wynika z uzasadnienia apelacji, oskarżony widziałby możliwość złagodzenia wymierzonej mu kary przez wzgląd na okoliczność, że pod nieobecność kierowcy samochodu, z którym oskarżony przyjechał, interweniował patrol w związku z zaparkowaniem samochodu na tzw. kopercie. Wówczas, zwłaszcza, że interweniujący patrol nakazał zmianę parkowania, oskarżony po zwolnieniu się innego miejsca do parkowania przestawił pojazd, spożywając uprzednio po odjechaniu patrolu Policji alkohol. Wtedy został zatrzymany. W tych okolicznościach, przy uwzględnieniu znikomego ruchu pojazdów z racji Bożego Narodzenia oskarżony uważa, że nie stworzył większego zagrożenia w ruchu drogowym, co powinno znaleźć wymiar w łagodniejszym wymiarze kary.

Sąd I instancji, który prawidłowo zrekonstruował okoliczności prowadzenia przez oskarżonego samochodu i zatrzymania go przez Policję uwzględnił w wymiarze kary te okoliczności.

Nie mogą one skutkować złagodzeniem wymierzonej oskarżonemu kary albo środka karnego, gdyż nie można, jak czyni to oskarżony, przejść do porządku dziennego przy wymiarze kary, nad faktem, co uwzględnił należycie Sąd I instancji, że oskarżony był już uprzednio karany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości (trzykrotnie) oraz za niestosowanie się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Mimo to, co trafnie podniósł Sąd meriti, oskarżony po raz kolejny nie tylko nie zastosował się do orzeczonego przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów, ale również kierował samochodem w stanie nietrzeźwości.

Podniesioną przez oskarżonego okoliczność, iż chwilę po odejściu od niego patrolu Policji spożył alkohol i potem kierował samochodem w ocenie Sądu Odwoławczego nie można uznać za łagodzącą wymiar kary, gdyż nie usprawiedliwia to zachowania oskarżonego ani nie czyni go godnym akceptacji, w jakimkolwiek aspekcie, w tym prawnym. Przebycie niewielkiego odcinka drogi przez oskarżonego, przy uwzględnieniu ujęcia go przez Policję na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa, nie może w kontekście całokształtu ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego sprawy, uprzedniej karalności oskarżonego skutkować złagodzeniem kary albo środka karnego. Należy uwzględnić także, że oskarżony skorzystał z warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, nie uwzględniono apelacji oskarżonego i nie stwierdzając uchybień z kategorii art.439 kpk, poza wskazanymi wyżej zmianami, w pozostałym zakresie przedmiotowy wyrok utrzymano w mocy.

Wobec nie uwzględnienia apelacji oskarżonego, na podstawie art. 636 § 1 kpk, art.8, art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust.2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych Dz. U Nr 49 z 1983 poz. 223 z późn.zm., zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 260 zł tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obejmującą: 180 zł opłaty od kary 1 roku pozbawienia wolności, 30 zł opłaty od kary grzywny, 30 zł za dane z Krajowego Rejestru Karnego o karalności oskarżonego oraz 20 zł ryczałtu za doręczenie pism w postępowaniu odwoławczym.

SSO Lidia Haj