Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. VI Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Barbara Ciwińska

Protokolant Izabela Katryńska

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego I. K.

reprezentowanego przez matkę M. K.

przeciwko C. B.

o ustalenie ojcostwa i roszczenia z tym związane

1.  ustala, że C. B. urodzony (...) w W. syn K. B. i A. B. z domu L. jest ojcem małoletniego I. D. K. urodzonego (...) w W. dla którego akt urodzenia sporządzony został w Urzędzie Stanu Cywilnego m.st. W. pod numerem (...),

2.  ustala, że małoletni I. D. będzie nosił nazwisko (...),

3.  zasądza alimenty od pozwanego C. B. na rzecz jego małoletniego syna I. D. B. w kwocie po 400 (czterysta) złotych miesięcznie płatne do rąk matki małoletniego M. K. do dnia 10-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 14 września 2015 roku,

4.  pozbawia władzy rodzicielskiej C. B. nad jego małoletnim synem I. B.,

5.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

6.  koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

7.  przyznaje wynagrodzenie adw. A. A.prowadzącemu Kancelarię w W., ul. (...)lok. (...) (...)-(...) W.w kwocie 240 (dwieście czterdzieści) złotych plus VAT, którą nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa, kasa Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W.,

8.  wyrokowi w punkcie 3 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 września 2015 roku małoletni I. K.reprezentowany przez matkę M. K.wniósł o ustalenie, iż C. B.syn K. ur. (...)w W.przebywający w Zakładzie Karnym przy (...)w G.jest ojcem małoletniego I. K.. Jednocześnie wniesiono o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwocie 600,00 zł miesięcznie płatne do rąk matki do dnia 10-kazdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za zwłokę. Ponadto wniesiono o wydanie orzeczenia o pozbawieniu C. B.władzy rodzicielskiej nad małoletnim I. K.. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż małoletni I. K. ur. (...)w W.i jest synem M. K.i pozwanego C. B.. Pozwany od urodzin syna nie interesował się jego losem, ani losem jego matki ( pozew – k. 1). Na rozprawie w dniu strona powodowa wniosła o to, aby małoletni pozostał przy dotychczasowym nazwisku (protokół z rozprawy – k. 104).

W odpowiedzi na pozew C. B. wniósł o ustalenie, iż jest ojcem małoletniego I. K. wskazując, iż ma co do tego poważne wątpliwości, albowiem M. K. prowadziła rozwiązły tryb życia. Jednocześnie powód wniósł o oddalenie powództwa w zakresie alimentów na czas, w którym przebywa w więzieniu. Pozwany wniósł również o oddalenie wniosku o pozbawienie go władzy rodzicielskiej, ponieważ jego zdaniem wniosek ten jest całkowicie bezzasadny ( odpowiedź na pozew – k. 15). Na rozprawie w dniu 2 czerwca 2016 roku pozwany uznał powództwo w kwestii jego ojcostwa względem małoletniego I. K. oraz wniósł o nadanie dziecku jego nazwiska ewentualnie nazwiska dwuczłonowego, a także wniósł o oddalenie powództwa w zakresie zasądzenia alimentów i w zakresie wniosku o pozbawienie go władzy rodzicielskiej ( protokół z rozprawy – k. 104-105).

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje:

Wyrokiem wydanym w dniu 29 lipca 2008 roku przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. Wydział III Karny w sprawie o sygn. akt III K 645/08 C. B. został uznany za winnego czynów polegających na tym, że:

1) w dniach 19-11 października 2007 roku w W. w mieszkaniu przy ul. (...) obcował płciowo z małoletnią P. K., która nie ukończyła 15 roku życia;

2) w nieustalonym czasie nie wcześniej niż w miesiącu styczniu 2007 roku i nie później jednak niż do dnia 15 sierpnia 2007 roku w W. obcował płciowo z małoletnią M. K., która nie ukończyła 15 roku życia;

- tj. o czyny z art. 200 § 1 k.k.

Za czyny te C. B. karano karą łączną dwóch lat pozbawienia wolności. ( wyrok z dnia 29 lipca 2008 roku – k. 328 akta sprawy o sygn. III K 645/08).

W wyniku czynu opisanego powyżej M. K.zaszła w ciąże i w dniu (...) urodziłasyna I. K.( zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K.– k. 104 – 105, opinia (...) Medycznego –k. 78 - 82). Dla małoletniego I. D. K. urodzonego (...)w W.sporządzono akt urodzenia nr (...), w którym na zasadzie art. 42 ust. 2 ustawy prawo o aktach stanu cywilnego jako ojca małoletniego wpisano imię podane przez matkę (...)a nazwisko (...)również jako nazwisko rodowe ( odpis zupełny aktu urodzenia – k. 2, 39, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K.– k. 104 – 105).

Postanowieniem z dnia 17 lutego 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nsm 448/10 tut. Sąd ograniczył władzę rodzicielską M. K. nad małoletnim synem I. K., poprzez umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej dziadków macierzystych Z. i K. K. (4). Jednocześnie nad rodziną zstępczą ustanowiono nadzór kuratora sądowego, którego zobowiązano do składania sprawozdań 1 raz na miesiąc. Ponadto zobowiązano rodzinę zastępczą do składania sprawozdań z opieki 1 raz na 6 miesięcy ( akta VI Opm 28/11). Następnie tut. Sąd postanowieniem z dnia 27 listopada 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. VI Nsm 348/13 zwolnił rodzinę zastępczą Z. i K. K. (4) ze sprawowanej funkcji jednocześnie zmienił formę ograniczenia władzy rodzicielskiej M. K. nad małoletnim synem I. K. poprzez nadzór kuratora sądowego, którego zobowiązano do składania sprawozdań jeden raz na dwa miesiące, czym zmieniono postanowienia tutejszego Sądu z dnia 17 lutego 2011 roku sygnatura akt VI Nsm 448/10 ( akta VI Opm 28/11).

Począwszy od 2008 roku C. B. przebywa w więzieniu odbywając kolejne kary pozbawienia wolności. Przez cały ten okres w żaden sposób nie uczestniczył w życiu małoletniego syna, nie partycypował w kosztach jego utrzymania jak również nie wspierał w jakiejkolwiek formie jego matki. Obecnie pozwany odbywa karę pozbawienia wolności, której koniec przewidziany jest na 13 maja 2019 roku (od 17 maja 2013 roku) za przestępstwa z art. 280 § 1- 2 k.k. 278 § 1 k.k., 64 § 1 k.k. orzeczoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi XVIII Wydział Karny, sygn. XVIII 165/13. Poprzednio pozwany odbywał karę pozbawienia wolności w okresie od 18 listopada 2009 roku do dnia 8 września 2012 roku na podstawie wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. III Wydział Karny, sygn. sprawy III K 645/08 za przestępstwo z art. 200 § 1 k.k. Pozwany nie ma żadnego majątku, ruchomości, nieruchomości ani oszczędności ani nie wykonuje pracy zarobkowej ( zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K. – k. 104 – 105, sprawozdania kuratora sądowego akta VI Opm 28/11, informacja z K. – k. 24 – 26, 34 – 35, 42).

Obecnie M. K. ma 23 lata i wykształcenie podstawowe. Jest panną i ma dwójkę dzieci, młodsze z nich O. K. ma kilka miesięcy. Ojcostwo dziecka nie jest ustalone. W chwili obecnej M. K. nie pracuje, zarejestrowana jest w Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna. Jej dochody wynoszą 1500 zł miesięcznie na co składają się świadczenia wypłacane przez państwo tj. kwota 1000 zł z ZUS w związku z macierzyństwem oraz 500 zł w ramach programu „500+”. M. K. otrzymuje też pomoc od domniemanego ojca O. K.. M. K. wraz z dziećmi mieszka w W. w lokalu socjalnym, koszt jego utrzymania wynosi ok 210 zł miesięcznie ( zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K. – k. 104 – 105, sprawozdanie kuratora sądowego – k. 37-38, 40-41).

Małoletni I. K. jest zdrowy, uczęszcza do I klasy Szkoły Podstawowej nr (...) im G. M. w W.. Małoletni prawidłowo funkcjonuje w środowisku szkolnym chociaż zdążają mu się problemy z opanowaniem emocji i w związku z tym potrzebuje pomocy nauczyciela. Chłopiec pracuje w dobrym tempie, chętnie uczestniczy w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych. W szkole ma zapewnione bezpłatne obiady. Koszt utrzymania małoletniego w skali miesiąca wynosi 800 zł na co składają się następujące wydatki: wyżywienie 350 zł, środki czystości i leki – 80 zł, koszty szkolne – 100 zł, rozrywka, dodatkowe zajęcia, wyjazdy wakacyjne – 100 zł, ubrania i obuwie – 100 zł, koszty utrzymania mieszkania w przeliczeniu na małoletniego – 70 zł ( zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K. – k. 104 – 105, sprawozdanie kuratora sądowego – k. 37-38, 40-41).

Powołany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niebudzące wątpliwości dokumenty oraz na podstawie zeznań przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda M. K., którym Sąd w całości dał wiarę. Zeznania te były racjonalne, spójne i korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Wskazać należy, iż koszt utrzymania małoletniego powoda Sąd ustalił w oparciu o analizę zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz w oparciu o doświadczenie życiowe.

W odniesieniu do w kwestii ustalenia ojcostwa Sąd w tej materii oparł się na opinii (...) w W. z dnia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 1 marca 2016 roku. Z opinii tej wynika, iż z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością przyjąć można, iż C. B. jest ojcem I. K. dziecka M. K.. Opinia ta jest w pełni profesjonalna i nie budzi żadnych wątpliwości. Wskazać należy, iż również strony postępowania nie kwestionowały ustaleń zawartych w opinii.

W sprawie wykorzystano również materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy o sygn. VI Opm 28/11 oraz w aktach sprawy o sygn. III K 645/08.

Pominięto dowód z przesłuchania pozwanego, albowiem zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający dla dokonania ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd Rejonowy zważył co następuje :

Powództwo należało uwzględnić w zakresie ustalonym w wyroku, natomiast w pozostałym zakresie oddalić.

Ustalenie ojcostwa przez Sąd następuje na podstawie art. 84 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który przewiduje że ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Domniemywa się że ojcem dziecka jest ten kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym dniu przed urodzeniem się dziecka (art. 85§ 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Sąd nie miał wątpliwości co do tego, iż pozwany jest ojcem małoletniego powoda. Okoliczność ta została potwierdzona przez opinię (...), która w ocenie Sądu nie budzi najmniejszych zastrzeżeń. Należy mieć na względzie, iż współżycie pozwanego z małoletnią wówczas M. K. mające miejsce przed narodzinami I. K. zostało potwierdzone przez materiał zgromadzony w aktach sprawy karnej o sygn. III K 645/08 w toku, której pozwany C. B. został skazany na karę łączną w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności za czyny z art. 200 § 1 k.k. Podkreślić należy, iż pozwany po zapoznaniu się z opinią (...) uznał powództwo w zakresie ustalenia ojcostwa. Jednocześnie Sąd postanowił, że małoletni I. D. będzie nosił nazwisko (...). Orzeczenie to znajduje oparcie w przepisie art. 89 § 1 – 2 k.r.o., który stanowi, iż jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda. W razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy § 1. Jeżeli dziecko ukończyło trzynaście lat, do zmiany nazwiska jest potrzebna jego zgoda.

W odniesieniu do roszczenia alimentacyjnego wskazać należy, iż w myśl przepisu art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Rodzice zobowiązani są w pierwszej kolejności do utrzymania dzieci. Zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Chodzi przy tym o zapewnienie uprawnionemu prawidłowych, a nie jedynie minimalnych warunków bytowania.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 k.r.o. według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa.

W ocenie Sądu opartej na analizie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz w oparciu o doświadczenie życiowe koszty utrzymania małoletniego I. K. wynoszą ok 800 zł miesięcznie na co składają się następujące koszty wyżywienie 350 zł, środki czystości i leki – 80 zł, koszty szkolne – 100 zł, rozrywka, dodatkowe zajęcia, wyjazdy wakacyjne – 100 zł, ubrania i obuwie – 100 zł, koszty utrzymania mieszkania w przeliczeniu na małoletniego – 70 zł. Podnieść należy, iż powyższe wydatki obejmują koszty w rozsądnej wysokości i odnoszące się do podstawowych potrzeb dziecka w tym wieku.

Zdaniem Sądu oboje rodzice winni partycypować w kosztach utrzymania małoletniego w równym stopniu tj. w kwocie po 400 zł miesięcznie. W tym miejscu wskazać należy, iż okoliczność tego rodzaju, iż pozwany odbywa długoletnią karę pozbawienia wolności, co uniemożliwia mu zarobkowanie nie może zwalniać go z obowiązków dostarczania środków utrzymania swojemu dziecku. Fakt, iż pozwany do 2019 roku będzie odbywał karę pozbawienia wolności jest konsekwencją jego własnych życiowych wyborów, które nie mogą negatywnie odbijać się na dziecku. Tym bardziej, iż całość obowiązków związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletniego dziecka spoczywa na jego matce a jej sytuacja finansowa i rodzina jest bardzo trudna. Jednocześnie zdaniem Sądu ustalenie alimentów w wyższej kwocie niż 400 zł miesięcznie będzie możliwe dopiero potem gdy pozwany zakończy wykonywanie kart i wyjdzie na wolność. Wtedy matka małoletniego powoda będzie miała możliwość wytoczenia w imieniu syna powództwa o podwyższenie alimentów.

Zgodnie z przepisem art. 110 § 1 k.r.o. w razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec jej zawieszenie. Zaś art. 111 § 1 k.r.o. stanowi, że podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej rodziców nad ich małoletnimi dziećmi jest bądź trwała przeszkoda w wykonywaniu tej władzy bądź też, rażące zaniedbywanie przez rodziców swoich obowiązków względem dziecka lub nadużywanie władzy rodzicielskiej. Pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej jest najostrzejszym środkiem ingerencji sądu opiekuńczego w sferę stosunków między rodzicami a dziećmi, przez jego zastosowanie bowiem rodzice tracą całkowicie władzę. Sąd orzeka pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej wówczas, gdy zajdzie jedna z wymienionych powyżej przesłanek.

Należy mieć na uwadze, iż jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego przez trwałą przeszkodę uniemożliwiającą wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć taki układ stosunków, który wyłącza sprawowanie przez rodziców władzy rodzicielskiej na stałe w tym sensie, że albo według rozsądnego przewidywania nie można ustalić czasu istnienia tej przyczyny, albo będzie ona istniała przez długi czas (postanowienie SN z 2 czerwca 2000 r., II CKN 960/2000, L..pl nr (...)). Można tu wskazać takie sytuacje, jak pobyt rodzica w zakładzie karnym w celu odbycia wieloletniej kary pozbawienia wolności, wyjazd za granicę na stałe przy jednoczesnym całkowitym braku zainteresowania pozostawionym w kraju dzieckiem, choroba nierokująca ustąpienia lub remisji, wyłączająca możliwość wykonywania władzy rodzicielskiej. Natomiast rażące zaniedbywanie obowiązków to zaniedbywanie poważne lub wprawdzie zaniedbywanie o mniejszej wadze, lecz nacechowane nasileniem złej woli, uporczywością i niepoprawnością (postanowienie SN z 19 czerwca 1997, III CKN 122/97, niepubl.). Za naruszenie obowiązków wobec dziecka można uznać uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych, nadużywanie alkoholu, uprawianie przestępczego procederu (postanowienie SN z 12 stycznia 2000 r., III CKN 834/99, Lexis.pl nr 1517567, w: G. Jędrejek, Komentarz do art. 111 k.r.o., SIP 2014). Rażące zaniedbywanie obowiązków może również polegać na całkowitym zerwaniu więzi z dzieckiem, braku zainteresowania jego losem, wieloletnim nieutrzymywaniu kontaktów z dzieckiem z przyczyn leżących po stronie rodzica.

W realiach niniejszej sprawy Sąd nie ma wątpliwości, iż zachodzą przesłanki do pozbawienia pozwanego władzy rodzicielskiej nad jego małoletnim synem. Zwrócić przede wszystkim należy uwagę, iż pozwany nigdy nie brał czynnego udziału w życiu syna ani nie partycypował w kosztach utrzymania pomimo tego, iż małoletni ma obecnie 8 lat. Tym samym uznać należy, iż pozwany rażąco naruszył ciążące na nim obowiązki rodzicielskiej. Jednocześnie w ocenie Sądu zachodzi trwała przeszkoda w sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez pozwanego, albowiem będzie on odbywał karę pozbawienia wolności do 2019 roku. Jednocześnie w ocenie Sądu wydanie odmiennego rozstrzygnięcia stało by w sprzeczności z dobrem dziecka, albowiem narażałoby je na kontakt z człowiekiem, który był wielokrotnie karany w tym za przestępstwa z użyciem przemocy oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Z tych przyczyn należało pozbawić pozbawia władzy rodzicielskiej C. B. nad jego małoletnim synem I. B..

Na podstawie przepisu art. 102 k.p.c. koszty postępowania przejęto na rachunek Skarbu Państwa.

W punkcie 7 orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z § 7 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 461) przyznając pełnomocnikowi z urzędu pozwanego wynagrodzenie w kwocie 240 złotych plus VAT, którą nakazano wypłacić ze Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 333 § 1 pkt.1 Kodeksu postępowania cywilnego wyrokowi w pkt 3 zasądzającym alimenty nadany został rygor natychmiastowej wykonalności.