Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 grudnia 2013 r. odmówił P. K. umorzenia należności z tytułu składek

a)  na ubezpieczenia społeczne za okres od marca 1999 r. do kwietnia 2000 r. w łącznej kwocie 13.048,78 zł, w tym z tytułu: składek – 3.752,78 zł, odsetek – 9.296,00 zł,

b)  na ubezpieczenie zdrowotne za okres czerwca 1999 r. do sierpnia 1999 r. do grudnia 1999 r., od lutego 2000 r. do kwietnia 2000 r. w łącznej kwocie 2.074,31 zł, w tym z tytułu: składek – 598,31 zł, odsetek za zwłokę – 1.476,00 zł;

c)  na Fundusz Pracy od maja 1999 r. do czerwca 1999 r., od sierpnia 1999 r. do grudnia 1999 r., kwiecień 2000 r. w łącznej kwocie 571,11 zł, w tym z tytułu: składek – 161,11 zł, odsetek za zwłokę – 410,00 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony w dniu 16 grudnia 2013 r. złożył wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Decyzją z dnia 12 lutego 2014 r. określono warunki umorzenia, którym była spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji wraz z naliczonymi odsetkami. Decyzja uprawomocniła się w dniu 21 marca 2014 r. Z dniem 21 marca 2015 r. upłynął 12 miesięczny termin na uregulowanie należności niepodlegających umorzeniu liczony od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia należności z tytułu składek.

/decyzja – k. 34 akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym dnia 10 lipca 2015 r. P. K. zaskarżył powyższą decyzję w całości i wniósł o jej uchylenie. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 1 ust. 13 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność – poprzez ich zastosowanie i odmowę umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy z uwagi na brak dokonania spłaty należności niepodlegających umorzeniu w sytuacji gdy z informacji uzyskanych bezpośrednio od pracownicy ZUS wynikało, iż wnioskodawca nie posiada żadnych należności niepodlegających umorzeniu, a ZUS nie przestawił żadnych informacji co do faktu istnienia należności niepodlegających umorzeniu oraz wysokości tych należności.

/odwołanie – k. 2 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na odwołanie – k. 22/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. prowadził działalność gospodarczą od 31 grudnia 1998 r. do 30 kwietnia 2000 r. Ubezpieczony miał przerwę w prowadzeniu działalności gospodarczej od 1 maja 2000 r. do 9 czerwca 2010 r. Obecnie od 10 czerwca 2010 r. ponownie prowadzi działalność gospodarczą.

/bezsporne/

Wnioskiem z dnia 16 grudnia 2013 r. na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551) P. K. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o umorzenie całości nieopłaconych należności składkowych na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy za okres objęty ustawą, do opłacania których zobowiązany był z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, wskazując, że została ona zlikwidowana z dniem 30 maja 2000 r.

/wniosek – k. 1 akt ZUS/

Decyzją z dnia 12 lutego 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych określił, iż według stanu na dzień złożenia wniosku tj. na dzień 16 grudnia 2013 r. umorzeniu podlegają należności P. K. z tytułu składek:

1.  na ubezpieczenia społeczne za okres od marca 1999 r. do kwietnia 2000 r. w łącznej kwocie 13.048,78 zł, w tym z tytułu: składek – 3.752,78 zł, odsetek – 9.296,00 zł,

2.  na ubezpieczenie zdrowotne za okres czerwca 1999 r. do sierpnia 1999 r. do grudnia 1999 r., od lutego 2000 r. do kwietnia 2000 r. w łącznej kwocie 2.074,31 zł, w tym z tytułu: składek – 598,31 zł, odsetek za zwłokę – 1.476,00 zł;

3.  na Fundusz Pracy od maja 1999 r. do czerwca 1999 r., od sierpnia 1999 r. do grudnia 1999 r., kwiecień 2000 r. w łącznej kwocie 571,11 zł, w tym z tytułu: składek – 161,11 zł, odsetek za zwłokę – 410,00 zł.

Ponadto organ rentowy określił, że warunkiem umorzenia w/w należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Wskazano, że należności z tytułu składek za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie.

/decyzja – k. 11 akt ZUS/

Decyzja z dnia 12 lutego 2014 r. została doręczona skarżącemu wraz z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia odwołania w dniu 20 lutego 2014 r.

/decyzja – k. 11 akt ZUS, potwierdzenie odbioru – k. 13 akt ZUS/

Wnioskodawca nie odwołał się do Sądu od decyzji z dnia 12 lutego 2014 r. określającej warunki umorzenia należności, decyzja uprawomocniła się w dniu 21 marca 2014 r.

/bezsporne/

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2014 r. zawieszone zostało postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. przeciwko P. K. od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu lub odmowie umorzenia należności w części dotyczącej należności podlegających umorzeniu w myśl przepisów ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące działalność gospodarczą.

/odpis postanowienia – k. 15 akt ZUS/

Pracownik ZUS pracujący w Wydziale Obsługi Klientów nie ma możliwości udzielenia płatnikowi informacji o kwocie zaległości z tytułu składek niepodlegających umorzeniu na jego koncie, gdyż nie ma dostępu do takich danych. Płatnicy składek po wydaniu decyzji o umorzeniu należności na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność powinni pisemnie zgłosić się do ZUS w celu ustalenia kwoty należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu.

/zeznania świadka E. B. z dnia 25 maja 2016 r. – 00:01:35 – 00:08:20 – płyta Cd – k. 31/

Ubezpieczony po wydaniu decyzji z dnia 12 lutego 2014 r. nie zwrócił się na piśmie do ZUS o udzielenie informacji czy i jakie kwoty nieziszczonych należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu posiada na swoim koncie, które musi uregulować w ciągu roku od uprawomocnienia się w/w decyzji.

/zeznania wnioskodawcy z dnia 25 maja 2016 r. – 00:08:20 – 00:14:33 – płyta CD – k. 31/

P. K. według stanu na dzień 21 marca 2015 r. nie opłacił należności niepodlegających umorzeniu.

/bezsporne/

Ubezpieczony uiścił należności z tytułu składek niepodlegających po dniu 21 marca 2015 r.

/zeznania wnioskodawcy z dnia 25 maja 2016 r. – 00:08:20 – 00:14:33 – płyta CD – k. 31/

Zaskarżoną Decyzją z dnia 11 czerwca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 grudnia 2013 r. odmówił P. K. umorzenia należności z tytułu składek.

/decyzja – k. 34 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowego ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, a mianowicie o powołane wyżej dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych aktach organu rentowego, a także w oparciu o zeznania świadka E. B. i częściowo wnioskodawcy. Sąd odmówił wiary zeznaniom wnioskodawcy co faktu, że po odebraniu decyzji z dnia 12 lutego 2014 r. o umorzeniu należności objętych ustawą z dnia 9 listopada 2012 r. podczas jego wizyty w oddziale ZUS pracownik Wydziału Obsługi Klienta poinformował go że nie posiada do uiszczenia należności niepodkleagających umorzeniu w myśl w/w ustawy, gdyż z zeznań świadka E. B. pracownika Wydziału Obsługi Klienta wynika jednoznacznie, że pracownicy nie udzielają takich informacji, gdyż nie mają dostępu do takich danych. Świadek wskazała nadto, że płatnicy o udzielenie takich informacji zgłaszają się pisemnie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

W dniu 15 stycznia 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012 poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną – przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu,
z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba,
o której mowa w ust. 1.

Zgodnie zaś z dyspozycją ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (ust. 13 ustawy abolicyjnej).

P. K. wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek w związku z podleganiem ubezpieczeniu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie analizowanej ustawy abolicyjnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznając powyższy wniosek wydał zaś decyzję określającą warunki umorzenia, kwotę należności podlegających umorzeniu i okres, za który nieopłacone składki będą mu podlegały, od której to decyzji wnioskodawca nie odwołał się.

W niniejszej sprawie spór polegał na ustaleniu, czy organ rentowy decyzją kończącą postępowanie w przedmiocie złożonego wniosku prawidłowo odmówił wnioskodawcy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Odwołujący stanął na stanowisku, że w zaskarżonej decyzji ZUS II Oddział w Ł. niesłusznie odmówił mu umorzenia zaległości z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne należne za okres od 1999 – 2000 wraz z odsetkami wskazując, że jako przyczynę odmowy wskazano istnienie w dacie wydania decyzji zaległości z tytułu składek nie podlegających umorzeniu.

Z ustalonych okoliczności faktycznych wynika, że ubezpieczony nie uregulował należności niepodlegających umorzeniu w wyznaczonym terminie, czego w toku postępowania nie zakwestionował. Podał, że uregulował należności niepodlegające umorzeniu po dniu 21 marca 2015 r.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 6 k.c. to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał również, zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76). Tymczasem wnioskodawca nie wykazał w niniejszym postępowaniu za pomocą dostępnych środków dowodowych, że spełnił w wyznaczonym terminie warunki umorzenia określone w ustawie z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

Tym samym, w ocenie Sądu brak było podstaw do zastosowania w stosunku do ubezpieczonego przepisów cytowanej powyżej ustawy abolicyjnej.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł w sentencji orzeczenia na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.