Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2016r. w S.

odwołania A. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 27 maja 2015 r. Nr (...)

w sprawie A. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że A. D. nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj.: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie od 25 listopada 2013 roku do 8 grudnia 2013 roku.

Sygn. akt IV U 797/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 27 maja 2015 r., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdził, że A. D. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 25.11.2013 r. do 08.12.2013 r. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczony złożył wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej z datą rozpoczęcia wykonywania działalności – 25.11.2013 r. Natomiast od dnia 9.12.2013r. dokonał zawieszenia działalności gospodarczej, którą wznowił dopiero od dnia 2.03.2015r. Z danych zgromadzonych na koncie ubezpieczonego wynika, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w okresie od dnia 2.03.2015r. We wcześniejszym okresie, w którym A. D. zgłosił w (...) wykonywanie działalności gospodarczej, tj. od dnia 25.11.2013r. do dnia 8.12.2013r. nie dokonał zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Wobec powyższego organ rentowy uznał, że w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. od dnia 25.11.2013 r. do 8.12.2013 r. ubezpieczony podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

Odwołanie od ww. decyzji złożył A. D., zaskarżając ją w całości i wnosząc o zmianę. W uzasadnieniu powołano się na okoliczność, iż organ rentowy nie wziął pod uwagę wyjaśnień ubezpieczonego, z których jednoznacznie wynika, iż w okresie od 25.11.2013r. do 8.12.2013r. faktycznie nie prowadził działalności gospodarczej. Rejestrując działalność w (...) starał się o uzyskanie pozwolenia na wykonanie prac remontowych od administratora budynku, którego nie otrzymał. Co za tym idzie nie dokonał zgłoszenia w ZUS i Urzędzie Skarbowym, zaś już w grudniu 2013r. dokonał zmiany w (...), zawieszając wykonywanie działalności gospodarczej (odwołanie, k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powołując podstawę prawną oraz argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Ponadto wskazano, że dla organu rentowego istotny pozostaje fakt rozpoczęcia i zakończenia działalności gospodarczej oraz nałożony przez ustawodawcę obowiązek podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu w tym okresie. Zważywszy, że z (...) wynika, iż w okresie od 25.11.2013r. do 8.12.2013r. ubezpieczony prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą, przy czym – w ocenie organu rentowego – ubezpieczony nie wykazał, że w okresie tym przedmiotowa działalność nie była przez niego rzeczywiście wykonywana, zasadnym jest stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji o podleganiu przez ubezpieczonego obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 4-6 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

A. D. złożył wniosek o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z datą rozpoczęcia działalności określoną na dzień 25 listopada 2013 r. Następnie w dniu 9 grudnia 2013r. zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, którą wznowił dopiero od dnia 2 marca 2015r.

Przedmiotem działalności gospodarczej ubezpieczonego były prace budowlane. Jeszcze przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej A. D. dostał propozycję wykonania prac budowlanych, dokonał wyceny prac remontowych i przystąpił do konkursu ofert. Warunkiem zawarcia umowy na prace budowlane było posiadanie przez niego statusu przedsiębiorcy, czyli zgłoszenie działalności gospodarczej, co uczynił w dniu 25.11.2013r. Po dokonaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej czekał na kontakt ze strony potencjalnego kontrahenta. W okresie od 25.11.2013r. do 9.12.2013r. ubezpieczony nie wykonywał żadnych czynności związanych z działalnością gospodarczą, w tym nie zatrudnił pracowników ani nie wynajął sprzętu budowlanego. Planował podjąć konkretne działania dopiero po podpisaniu umowy, co jednak nie nastąpiło. Z uwagi na brak informacji ze strony klienta w wyznaczonym terminie oraz brak uzyskania zlecenia na prace budowlane, A. D. dokonał zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej od dnia 9 grudnia 2013r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyjaśnienia i zeznania ubezpieczonego (k. 18v-19 akt sprawy) oraz dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego, które oceniono jako spójne i w całości wiarygodne.

Odwołanie A. D. zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 j.t.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Zgodnie z art. 13 pkt 4 ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika z faktycznego prowadzenia tej działalności, a zatem o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, powodującej wyłączenie z tego ubezpieczenia, decyduje faktyczne zaprzestanie tej działalności, przy czym kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają ewentualnie znaczenie w sferze dowodowej, i nie przesądzają one same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (por. wyrok SN z dnia 11 lutego 2010 r., I UK 221/09, LEX nr 585715; wyrok SN z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006/19-20/309). Domniemanie faktyczne, wynikające z faktu zarejestrowania działalności gospodarczej, może być obalone wszelkimi środkami dowodowymi, toteż możliwe jest ustalenie zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, mimo niewykreślenia jej z ewidencji działalności gospodarczej i - w konsekwencji - uchylenie obowiązku ubezpieczenia (por. wyrok SN z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/06, OSNP Nr 19-20/2006, poz. 309; wyrok SN z dnia 16 maja 2006 r., I UK 289/05, OSNP Nr 11-12/2007, poz. 168; wyrok SN z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 392/97, OSNAPiUS Nr 19/1998, poz. 584). Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z faktycznym podjęciem takiej działalności.

W zaskarżonej decyzji organ rentowy stwierdził, że A. D. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od zarejestrowania działalności gospodarczej w ewidencji działalności gospodarczej do jej zawieszenia, tj. od 25 listopada 2013r. do 8 grudnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. nie uwzględnił wyjaśnień ubezpieczonego, że w ww. okresie nie wykonywał faktycznie działalności gospodarczej, nie osiągnął w tym okresie żadnych przychodów, nie wystawiał faktur i rachunków oraz nie wykonał innych czynności poza złożeniem oferty w konkursie na wykonawcę prac budowlanych, gdzie wymogiem było posiadanie zgłoszenia działalności gospodarczej. Oferta została odrzucono i w najbliższym możliwym terminie, tj. 9 grudnia 2013r. A. D. dokonał zawieszenia działalności gospodarczej w (...).

Jak już wskazano, judykatura stoi na stanowisku, iż decydujący w tym zakresie nie jest okres dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, lecz faktyczne prowadzenie działalności, które nie musi być połączone z zyskiem, jednak musi być związane z jakąś aktywnością danej osoby bezpośrednio zmierzającą do rozpoczęcia prowadzenia działalności. Nie budzi wątpliwości Sądu, że w okresie od 25 listopada 2013r. do 8 grudnia 2013r. ubezpieczony nie podjął żadnych bezpośrednich czynności związanych z działalnością gospodarczą, w tym nie zatrudnił pracowników ani nie wynajął sprzętu budowlanego. Dokonanie rejestracji działalności gospodarczej przez A. D. w listopadzie 2013r. wiązało się tylko i wyłącznie z wymogiem posiadania statusu przedsiębiorcy celem uzyskania kontraktu na prace budowalne. Oferta ubezpieczonego nie została wybrana i nie doszło do zawarcia umowy z potencjalnym kontrahentem. Z uwagi na brak informacji w wyznaczonym terminie o możliwości podpisania kontraktu na realizację prac budowlanych, ubezpieczony dokonał zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej od dnia 9 grudnia 2013r., co znajduje odzwierciedlenie w wydrukach z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej znajdujących się w aktach organu rentowego. Niewątpliwie powyższe potwierdza stanowisko ubezpieczonego, gdyż zawieszenia działalności gospodarczej dokonał już po 2 tygodniach od jej zarejestrowania. Brak jest przy tym dowodów, które wskazywałyby, iż w spornym okresie ubezpieczony wystawił jakieś faktury czy poszukiwał nowych klientów. Z zeznań A. D. wynika, że wówczas wyłącznie oczekiwał na informację w sprawie możliwości podpisania umowy na wykonanie prac budowlanych, co ostatecznie nie doszło do skutku. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do uznania oczekiwania na ewentualne (niepewne) zawarcie kontraktu handlowego jako czynności bezpośrednio zmierzającej do rozpoczęcia prowadzenia działalności, w szczególności, gdy do zawarcia umowy nie doszło, a ubezpieczony nie podjął żadnych realnych działań w kierunku przygotowania się do realizacji prac budowlanych. Nie ma przy tym żadnych innych dowodów, które podważyłyby wiarygodność zeznań ubezpieczonego, a Sąd nie znalazł powodów wskazujących na konieczność dokonania ich odmiennej oceny.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że A. D. nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie od 25 listopada 2013r. do 8 grudnia 2013r.