Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Robert Rafał Kwieciński – spr.

Sędziowie: SO Agata Wilczewska

SO Karol Skocki

Protokolant: st. sekr. sąd. Irena Bąk

przy udziale Jacka Górskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 roku

sprawy J. R.

oskarżonego z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kole

z dnia 11 stycznia 2016 roku sygn. akt II K 695/15

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. C. kwotę 516,60 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

3.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Karol Skocki Robert Rafał Kwieciński Agata Wilczewska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie II K 695/15 Sąd Rejonowy w Kole uznał oskarżonego J. R. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, polegającego na tym, że w dniu 3 marca 2015 r. w m. G. w woj. (...), wbrew przepisom ustawy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej udzielił S. P. środka odurzającego w postaci marihuany o wadze 50 gram przyjmując za nią kwotę 1.500 złotych i za to na podstawie w/w przepisu wymierzył mu karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 45§1 k.k. orzekł wobec oskarżonego przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości osiągniętej korzyści majątkowej w kwocie 1.500 złotych.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości apelacją obrońcy oskarżonego, która zarzuciła sądowi rejonowemu:

1.  Błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę orzeczenia polegający na dowolnym przyjęciu, że oskarżony popełnił zarzucany czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, podczas gdy z analizy wszystkich okoliczności sprawy wynika, że J. R. został niesłusznie pomówiony przez S. P., który wskazując na oskarżonego, jako dostawcę marihuany chciał umniejszyć swoją odpowiedzialność w procederze handlu narkotykami,

2.  Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść wyroku, tj. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 80a§1 k.p.k. w zw. z art. 353§5 k.p.k. polegające na naruszeniu prawa oskarżonego do obrony w związku z niesłusznym pozostawieniem wniosku J. R. o ustanowienie obrońcy z urzędu bez rozpoznania ze wskazaniem, że ustanowienie obrońcy dla oskarżonego wiązałoby się z koniecznością odroczenia rozprawy, w sytuacji, gdy na rozprawie w dniu 3 grudnia 2015 r., w którym oskarżony złożył wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu postępowanie nie zostało zakończone w związku z koniecznością uzupełnienia postępowania dowodowego, dlatego też wniosek oskarżonego o ustanowienie obrońcy z urzędu, jako nie wywołujący zwłoki w postępowaniu powinien zostać rozpoznany,

3.  rażące naruszenie art. 7 k.p.k., które miało istotny wpływ na treść orzeczenia poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, podjęcie tej oceny w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami wiedzy oraz uniemożliwiający ustalenie prawdy obiektywnej, co skutkowało wyciągnięciem mylnych wniosków w zakresie sprawstwa oskarżonego,

4.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj. art. 5§2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego (zasada in dubio pro reo),

5.  obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k. polegającą na pominięciu istotnych okoliczności sprawy i oparcie ustaleń faktycznych na dowolni wybranej części materiału dowodowego, co spowodowało dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, przyjętych następnie za podstawę wyroku;

powołując się na te zarzuty obrońca wniosła o:

zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu , ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadne.

Zawarta w niej argumentacja jest całkowicie chybiona i nie zasługuje na akceptację.

Przed przystąpieniem do analizy zarzutów zawartych w apelacji Sąd odwoławczy pragnie zauważyć, iż orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza dowodów przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424§1 i 2 k.p.k., co pozwala w pełni na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Sąd Okręgowy pragnie również podkreślić, iż Sąd Rejonowy w Kole w sposób prawidłowy oraz dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe oraz wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych, co do samego przebiegu zdarzenia. Postępowanie w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone odpowiednio dokładnie i starannie. Ocena materiału dowodowego w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu przez Sąd Rejonowy dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w przepisach art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Co więcej, jest ona oceną wszechstronną i bezstronną i jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy nie stwierdził także błędów logicznych, jak i faktycznych w rozumowaniu Sądu Rejonowego. W związku z powyższym kontrola apelacyjna uzasadnia twierdzenie, że zaskarżony wyrok został, tak jak tego wymaga norma zawarta w art. 410 k.p.k., prawidłowo i w pełni oparty na poprawnie dokonanej ocenie materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania.

W pierwszej kolejności sąd odniesie się do zarzutów dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych oraz obrazy art. 7 k.p.k. art. 5§2 k.p.k. i art. 410 k.p.k. Wszystkie te zarzuty sprowadzają się bowiem do polemiki z ustaleniami Sądu I instancji w zakresie przypisania oskarżonemu sprawstwa zarzucanego mu czynu. Odrębnie na końcu zostanie omówiony zarzut obrazy art. 6 k.p.k. w zw. z art. 80a§1 k.p.k. w zw. z art. 353§5 k.p.k.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego naruszenia art. 5§2 k.p.k., zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 13 maja 2002 roku, V KKN 90/01, publ. LEX nr 53913, nie można zasadnie stawiać zarzutu obrazy art. 5§2 k.p.k., podnosząc wątpliwości strony, co do treści ustaleń faktycznych lub co do sposobu interpretacji prawa. Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są bowiem miarodajne tego rodzaju wątpliwości, zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie Sąd rzeczywiście powziął wątpliwości, co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć.

W niniejszej sprawie wszelkie wątpliwości zostały usunięte w toku przeprowadzonej przez Sąd meriti oceny dowodów, która – wbrew zarzutowi skarżącej – nie narusza w żadnej mierze przepisu art. 7 k.p.k. Podkreślić przy tym należy, iż ocena całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie nie daje podstaw do przyjęcia jakiejkolwiek innej wersji wydarzeń niż ta, która została przyjęta przez Sąd meriti.

Świadek S. P. był konsekwentny w swoich zeznaniach. Na rozprawie głównej w niniejszej sprawie przesłuchiwany był w dniu 3 grudnia 2015 r., a więc już po uprawomocnieniu wyroku Sądu Rejonowego w Kole z dnia 30 września 2015 r., którym został skazany za czyn polegający na posiadaniu marihuany nabytej od oskarżonego J. R.. Świadek nie miał więc żadnego interesu procesowego w tym, aby niezgodnie z prawdą pomawiać oskarżonego. Podkreślić też należy, że świadek S. P. dokonał w zasadzie samooskarżenia nie tylko wydał posiadany środek odurzający, ale i przyznał, że udostępniał – sprzedawał marihuanę innym osobom. Sąd I instancji trafnie też zaakcentował, iż o niewiarygodności twierdzeń oskarżonego świadczy fakt, że w toku rozprawy stwierdził on, iż nie zna świadka P., a później wnioskując o przesłuchanie w charakterze świadka D. M. przyznał, że w dniu 7 marca 2015 r. był u świadka, D. M. zawiózł go do niego. Dodać trzeba, że w uzasadnieniu apelacji częściowo przeinaczono słowa świadka S. P. zeznał on bowiem, że 7 marca 2015 r. przyszedł do niego mężczyzna i zażądał zapłaty kary 500 złotych oraz aby kupował marihuanę od niego; nie był to oskarżony (k. 22). Zeznania te potwierdzają więc, że świadek kupował marihuanę od oskarżonego, a inny mężczyzna z tego powodu nałożył na niego (świadka) karę i domagał się, aby kupował narkotyki od niego a nie od oskarżonego. Zeznania te potwierdzają więc sprawstwo oskarżonego.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 7 k.p.k. organy postępowania, w więc także i Sąd, kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z panującym w orzecznictwie poglądem, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., wtedy gdy:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2§2 k.p.k.),

- stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

- jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424§1 pkt 1 i 2 k.p.k.).

(vide: wyrok składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 roku, publ. OSNKW 1991/9/41).

Oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji nie mogła więc podważyć typowo polemiczna apelacja obrońcy oskarżonego.

Sąd I instancji wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody, w szczególności wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadka S. P. i okoliczności ujawnione w toku postępowania, a na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji jest dokładna, nie wykazuje błędów logicznych i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów chronionej dyspozycją art. 7 k.p.k.

W tej sytuacji kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zaskarżony wyrok znajduje pełne oparcie w prawidłowo dokonane ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania, tak więc nie ma podstaw do dyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji, nie ma żadnych podstaw ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zebranego materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału ustaleń faktycznych w sprawie.

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sporządzonego zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k., Sąd I instancji przeprowadził wnikliwe postępowanie dowodowe, a ustalenia swoje oparł na konkretnie wskazanych dowodach, które poddał logicznej i zgodnej z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie.

Sąd ten w sposób wyczerpujący i przekonujący uzasadnił, dlaczego uznał wyjaśnienia oskarżonego za niewiarygodne (k. 36), a z drugiej strony dlaczego uznał za wiarygodne zeznania świadka S. P. (k. 36). Sąd meriti był w pełni uprawniony dokonać takiej oceny w/w materiału dowodowego.

Oczywiście bezzasadny był więc też zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Z wyżej wskazanych dowodów nie wynika, aby możliwe było przyjęcie jakiegokolwiek innego stanu faktycznego niż też, który został ustalony przez Sąd I instancji.

Niezasadny był także zarzut obrazy art. 6 k.p.k. w zw. z art. 80a§1 k.p.k. w zw. z art. 353§5 k.p.k. Podczas rozprawy głównej w dniu 3 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy był bowiem w pełni uprawniony do tego, aby pozostawić wniosek oskarżonego o wyznaczenie obrońcy z urzędu bez rozpoznania. Rozpoznanie tego wniosku przed przesłuchaniem oskarżonego i świadka powodowałoby konieczność odroczenia rozprawy bez wykonania tych czynności dowodowych. Po złożeniu wyjaśnień przez oskarżonego i zeznań przez świadka i uwzględnieniu wniosku dowodowego Sąd I instancji odroczył rozprawę do 11 stycznia 2016 r. i wówczas oskarżony był uprawniony do ponowienia wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu w takim jedynie terminie, aby nie zachodziła konieczność odroczenia rozprawy wyznaczonej na dzień 11 stycznia 2016 r. (por. Dariusz Świecki Znowelizowany Kodeks postępowania karnego w pracy prokuratora i sędziego, Kraków 2015 r., str. 62-63).

Mając na względzie powyższe rozważania, a także nie znajdując innych podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku na podstawie art. 437§1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł o utrzymaniu tego orzeczenia w mocy.

Orzeczenia o kosztach sądowych zawarte w punkcie 3 wyroku Sądu odwoławczego znajduje uzasadnienie w przepisie art. 624§1 k.p.k. Uiszczenie tych należności byłoby bowiem dla oskarżonego zbyt uciążliwe.

W postępowaniu odwoławczym występowała przed Sądem Okręgowym obrońca oskarżonego ustanowiony z urzędu i z uwagi na jej wniosek o zasądzenie kosztów nieopłaconej obrony za to postępowanie orzeczono o tych kosztach na podstawie art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze (t.j.: Dz. U. z 2002 roku, Nr 123, poz. 1058 ze zm.) w zw. z § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 4 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

K Skocki R.R. Kwieciński A. Wilczewska